Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/704 Esas
KARAR NO:2021/1037

DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
DAVA TARİHİ:27/10/2021
KARAR TARİHİ:15/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Nedeniyle Kıymetli Evrak (Çek) İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı … A.Ş.’nin … Mah. Şubesi nezdinde bulunan … IBAN nolu hesabın sahibi olduğunu ve bu hesaptan çek kullanmakta olduğunu, müvekkili davacının ise dava dışı … A.Ş.’nin yetkilisi olduğunu, keşidecisi dava dışı … A.Ş. tarafından … Mah. Şubesi’ne ait keşide tarihi 15/11/2020 olan, … çek seri nolu, 100.000,00-TL. bedelli çeki keşide ederek dava dışı …. Tic. A.Ş.’ye verdiğini, akabinde çekin 15/11/2020 tarihinde bankaya ibraz edildiğini ve karşılığı bulunmadığından dolayı karşılıksız işlemi yapıldığını, daha sonra dava konusu çek bedelinin çekin hamili olan dava dışı şirkete 2 (iki) ayrı havale yapılmak suretiyle haricen ödendiğini, çekin hamil tarafından dava dışı … A.Ş.’ye yani keşideciye teslim edildiğini, müvekkili davacı …’ın dava dışı … A.Ş.’nin yetkilisi olduğunu ve şirkete teslim edilen çeki uhdesinde iken kaybettiğini beyanla davanın kabulü ile … Bankası A.Ş. … Mah. Şubesi’ne ait, 15/11/2020 keşide tarihli, … seri nolu, 100.000,00-TL. bedelli çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER ve GEREKÇE:
Dava; 6102 sayılı TTK.’nun 818/1.s maddesinin yollamasıyla aynı kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca hasımsız olarak açılmış zayi nedeniyle kıymetli evrak (çek) iptali davasıdır.
Davacı taraf delil olarak; banka kayıtları, çek fotokopileri, tanıklar, polis tutanakları, ve sair kanuni delillere dayanmıştır.
TTK.’nda düzenlenen kambiyo senedinin (somut olayda çekin) zayi nedeni ile iptaline ilişkin dava; iradesi dışında kambiyo senedi elinden çıkan kişiye, hakkını senetsiz olarak ileri sürülmesini veya borçludan yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilme imkanı veren bir davadır. Bir başka ifade ile kıymetli evrakta (somut olayda çekte) hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK.’nun 651. ve 652. maddelerinde çekin hamiline iptal davası açma hakkı getirilmiştir.
6102 sayılı TTK.’nun 651/1. maddesine göre; kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Aynı maddenin 2. fıkrasında ise; kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişinin, senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceği yönünde düzenleme mevcuttur. Yine TTK.’nun 652/1. maddesine göre; iptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemelerden de açıkça anlaşıldığı üzere; eldeki davayı açma hakkı ya adına çek düzenlenen hak sahibi konumundaki lehtara veya onun (lehtarın) çeki ciro etmesi halinde çekin meşru hamili konumundaki kişiye aittir. Düzgün bir ciro silsilesi ile çekin hamili görünen kimseye ise meşru hamil denir.
Davacı vekilince dosyaya fotokopisi sunulan … seri nolu 15/11/2020 keşide tarihli, 100.000,00-TL. meblağlı dava konusu çekin incelenmesinde; keşidecisinin … A.Ş., lehtarının ise …. Tic. A.Ş. olduğu görülmüştür.
Davacı vekili; 15/12/2021 tarihli duruşmada; müvekkili davacı …’ın dava konusu çekin keşidecisi konumundaki dava dışı … A.Ş.’nin ortağı ve yetkilisi olduğunu, çekin keşideci şirketin yetkilisi konumundaki müvekkilinin uhdesindeyken zayi olduğunu, ayrıca çekin bugüne kadar da herhangi bir şekilde ortaya çıkmadığını beyan ederek, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Somut olayda; dava konusu çekin lehtarının dava dışı …. Tic. A.Ş. olduğu açıktır.
Yüksek Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre; kambiyo senedi üzerinde hak sahibi olmayan şahsın iptal davası açma hususunda dava ehliyeti yoktur. Bu sebeple kıymetli evrakın zayi olması nedeniyle iptalini yalnızca son ve meşru hamil talep edebilir. Öte yandan çek keşidecisinin de iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır.
Dava dilekçesi ve eklerinde veya sonradan davacı tarafça davaya konu edilen çekin meşru hamili olunduğuna dair herhangi bir belge sunulmamıştır. Kaldı ki, davacı vekili dava dilekçesinde müvekkili davacı …’ın dava konusu çekin keşidecisi olan … A.Ş.’nin yetkilisi olduğunu açıkça ifade etmiştir. Mahkememizce re’sen yapılan sorgulamada; Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 24/03/2020 tarihli 10043 sayılı nüshasında davacı …’ın dava dışı … A.Ş.’nin yönetim kurulu başkan yardımcısı ve yetkilisi oluğu tespit olunmuştur. Yani davacı … dava konusu çekte hak sahibi veya çekin meşru hamili konumunda olmayıp çeki keşide eden şirketin yetkilisi konumundadır.
Zayi nedeniyle çek iptali davasını, ancak çek üzerinde hak sahibi olan gerçek hamil açabileceğinden ve davacı …’ın da bu konumda olmadığı dosya kapsamına göre sabit olduğundan, senetteki hakkın sahibi olmayan bir kimsenin iptal davası açması hususunda dava ehliyetinin bulunmadığı gözetilerek davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
KARAR : Gerekçede açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının aktif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE,
2-Harç peşin alınmış olmakla başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının harcanmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair; HMK.’nun 6723 sayılı Kanunla değişik Geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere bir başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 15/12/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.