Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2021/485 Esas
KARAR NO :2023/280
DAVA:Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:13/11/2015
KARAR TARİHİ:06/04/2023
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili …. Asliye Ticaret Mahkemesine verdiği daha sonra yetkisizlik kararı verilerek mahkememize gönderilen dosyadaki dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında yapılan eser sözleşmeleri gereği davalının yapımını üstlendiği 5 ayrı projede müvekkilinin alt yüklenici olarak yer aldığını, müvekkilinin sözleşmeler gereği edimlerini yerine getirdiğini ancak, hakediş bakiye alacaklarının ve sözleşme dışı kullanılan ek malzemelere yönelik alacağın ödenmediğini ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle … AVM Projesinden kaynaklanan 57.732,87 USD, … AVM Projesine yönelik yapılan ek protokolden kaynaklanan 16.494,70 EURO, … Projesinden kaynaklanan 105.413,53 USD, … …Projesinden kaynaklanan 392.432,58 USD ve … Projesine yönelik sözleşme dışı ek malzemelere ilişkin 68.553,95 USD alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili …. Asliye Ticaret Mahkemesine verdiği daha sonra yetkisizlik kararı verilerek mahkememize gönderilen dosyadaki cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davacı şirket arasında imzalanan 5 ayrı projeye ilişkin eser sözleşmeleri gereği davacının üstüne düşen yükümlükleri gereği gibi yerine getirmediğini, işin ayıplı olduğunu, işi ayıplı olarak teslim ettiğini, kullanılan malzeme adetlerinin fazla yazıldığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama sonrasında 31/01/2019 tarih, 2015/1113 E, 2019/49 K sayılı kararla davanın kabulüne karar verilmiş; verilen karar davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 17/09/2020 tarih ve 2019/1950 Esas 2020/2462 Karar sayılı kararıyla; “Dava, taraflar arasında düzenlenen sözleşmelerden kaynaklanan bakiye iş bedeli alacağı ile sözleşme dışı işlerden doğan alacağın tahsili istemi ile açılmış, mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle ayıp ihbarının yapıldığı tanık beyanlarından anlaşılmakta ise de davalı tarafça ayıpların varlığı ve niteliğini tespitine yönelik herhangi bir delil ibraz edilmemiş ve ayıpların kanıtlamamış olmasına ve davalının davacı alacağından gecikme cezası kesintisi yapıldığına yönelik yargılama sürecinde herhangi bir savunma ve itirazının bulunmadığının anlaşılmasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davacı davasında, davalının yüklenici sıfatıyla yapımını üstlendiği beş ayrı projede davacının alt yüklenici (taşeron) olarak yer aldığını, her bir proje için davalı ile sözleşme akdettiklerini, sözleşmeler kapsamındaki işlerin teslim tutanakları ile davalı yükleniciye teslim edildiğini, davalı tarafından teslim alınmayanların ise yaptırılan delil tespiti dosyaları ile teslime hazır olduğunun belirlendiğini, sözleşmeler kapsamında yapılan işler nedeniyle düzenlenen hakedişlerin bir kısmında davalının kesintiler yaptığını, davacının davalı tarafından hakedişlerde yapılan haksız ve keyfi kesintiler nedeniyle bakiye alacağı bulunduğunu, yine … Projesi çerçevesinde ek malzeme ihtiyacının doğması üzerine davacının irsaliye ve teslim fişine bağlanmış sözleşme dışı ek malzemeleri proje alanına götürerek yangın algılama ve ihbar sistemi ile acil anons sistemini kurulması için kullandığını, davacının yapılan bu iş nedeniyle de alacaklı olduğunu belirterek davacının … AVM projesinden kaynaklanan 57.732,87 $, bu proje çerçevesinde yapılan 31.08.2012 tarihli ek protokolden kaynaklanan 16.494,70 €, … projesinden kaynaklanan 105.413,53 $, … R 5 Blok 4 yıldızlı otel projesinden kaynaklanan 392.432,58 $ ve … projesi çerçevesinde satın alarak kullandığı sözleşme dışı ek malzeme bedeli 68.553,95 $ alacağının avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı savunmasında, davacının taraflar arasında akdedilen sözleşmelere rağmen üzerine düşen edimleri gereği gibi ifa etmediğini, ayıplı, eksik ve kusurlu işler olduğunun ortaya çıktığını, davacının tek taraflı hazırladığı projeye aykırı hakedişlere dayanarak yapmadığı işin ücretlerini birim ve metrajları gerçeğe aykırı göstermek suretiyle talepte bulunduğunu, hakedişlerde birim miktarları fazla yazdığını yani iş için malzeme adetlerini fazla yazdığını, yine hatalı metraj hesaplaması yaparak bazı malzeme ve metrajları hakedişlere mükerrer olarak kaydettiğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflarca imzalı hakedişlerin incelenmesinde, kesinti yapılan hakedişlerde kesintilerin hakedişlerin kapak sayfasındaki miktarların ve hakediş ekindeki “hakediş iç defter” tablolarındaki miktar ve fiyatlar ile yapılan imalâtların üzeri çizilerek değiştirilmek suretiyle yapıldığı anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşmelerde yapım işleri genel şartnamesi sözleşme ekleri arasında gösterilmemiştir. Yine sözleşmelerde düzenlenecek ara hakedişlerin avans niteliğinde olduğuna dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı tarafından düzenlenen ara hakedişlerin davalı tarafından itiraz edilmeyen kısımları taraflar için bağlayıcı olup itirazsız imzalanan kısımlar yönünden davacı taşeronun imalât yaptığının ve ara hakedişlerdeki bedele hak kazandığının kabulü gerekir.
Yine dava dilekçesinde diğer talepler yanında bedeli talep edilen … projesi kapsamında sözleşme dışı ek malzemelerin, sevk irsaliyesi ve teslim fişi ile davalı şantiyesine teslim edildiği anlaşılmaktadır. Teslim edilen ek malzemelere ilişkin olarak davacının delil listesine “Ek 27” olarak sunulan sevk irsaliyesi ile “Ek 28” olarak sunulan teslim fişinin içeriğine davalı tarafından herhangi bir itirazda bulunulmamıştır. Mahkemece hüküm altına alınan 624.232,93 $ içinde sözleşme dışı ek malzemeler bedeli olan 68.553,95 $ da bulunmaktadır. Söz konusu malzemelerle ilgili taraflar arasında yazılı sözleşme yoktur. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 526 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümlerine göre sözleşme dışı işler bedelinin, işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması gerekir. Serbest piyasa rayiçleri KDV’yi de içermektedir. Türk Borçlar Kanunu’nun 99/II maddesi hükmünce aksi kararlaştırılmadıkça konusu para olan borç ülke parasıyla ödenir. Sözleşmede iş bedeli yabancı para cinsinden kararlaştırılmış olsa bile, sözleşme hükümleri sözleşme dışı işlere uygulanamayacağından, sözleşme dışı işler bedelinin memleket parasıyla hesaplanması zorunludur. Bu nedenle anılan malzemelerin teslim edildiği tarihlerdeki mahalli piyasa rayiçleriyle TL cinsinden bedelinin istenmesi mümkün olup mahkemece bu malzemelerinde yabancı para cinsinden (dolar) bedelinin tahsiline hükmedilmesi doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece sözleşmeler kapsamında talep edilen ödenmeyen hakediş bedelleriyle ilgili taraflarca itirazsız imzalanan hakedişlerdeki imalâtların taşeron tarafından yapılıp bedeline hak kazanıldığı ve yine üzerinde çizinti yapılan hakedişlerde de çizinti dışında kalan iş ve imalâtların taşeron tarafından yapılıp bedeline hak kazanıldığı kabul edilmelidir. Çizinti yapılan hakedişlerle ilgili olarak üzeri çizilen imalâtların yapılmadığı, fazla metraj üzerinden hesaplama yapıldığı, bazı malzeme ve metrajların hakedişlere mükerrer olarak yazıldığı davalı tarafından savunulduğundan, mahkemece 6100 sayılı HMK’nın 281/3 maddesi uyarınca yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişilerden mahallinde keşif yapılarak söz konusu hakedişlerde üzeri çizilen (çizinti yapılan) imalâtların yapılıp yapılmadığı, ne kadar yapıldığı ve bu imalâtlarla ilgili sözleşmelere göre ne miktar bedele hak kazanıldığı konusunda ve yine sözleşmesi olmayıp sevk irsaliyeleri ve teslim fişi ile teslim edildiği anlaşılan malzemelerin teslim edildikleri tarihlerdeki mahalli piyasa rayiçleriyle bedeli konusunda Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp değerlendirilerek ve kanıtlanan ödemeler düşülerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, mahallinde inceleme yapılmaksızın düzenlenen yetersiz bilirkişi raporuna itibar edilerek davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış,…” neden ve gerekçesiyle mahkememiz kararı bozulmuş, bu kez karşı taraf vekilinin karar düzeltme isteminin de reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce bozma ilamına uyulmuş, yargılamaya devam olunmuştur.
Hükmüne uyulmasına karar verilen bozma ilamı gereği mahallinde keşif yapılarak bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş; bu yönden dosya bilirkişiler SMMM …, İnşaat Mühendisi …, Elektronik Mühendisi …, Makine Mühendisi … ve Özel Hukukta Nitelikli Hesaplamalar konusunda uzman Dr. …’a tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 20/09/2022 tarihli raporun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu raporuna göre; Yargıtay bozma ilamında vurgulandığı üzere yapılan keşfen inceleme sonrasında, üzeri çizinti yapılan imalatların davacı tarafça yapıldığına yönelik somut tespit yapılamadığı, bu nedenle üzeri çizinti yapılan imalatlarla ilgili davacının bedele hak kazanmadığı, Yargıtay bozma kararında belirtilen; itirazsız imzalanan hakedişlerdeki imalâtlar ile üzerinde çizinti yapılan hakedişlerde çizinti dışında kalan iş ve imalâtların davacı tarafından yapılıp bedeline hak kazanıldığının kabul edilmesi gerektiği; bu yönden davacının hakkedişlerden dolayı bakiye alacağının 420.702,38 USD olduğu; davalıya sevk irsaliyesi ile teslim edilen ve dava tarihinde 68.553,95 USD olarak talep edilen malzemelerin, 2014 yılı teslim tarihi itibariyle piyasa rayiç değerleri toplamının 150.222,17 TL. kadar hesaplandığı, davacının 2012-2013-2014 cari hesap yılına ait alacak/borç işlemleri nedeniyle davalıya 38.451,45 TL borçlu olduğu, söz konusu davacı borcunun 150.222,17 TL’lik alacağından mahsup edilmesi ile davacının TL alacağının 111.770,72 TL olduğu; bu kapsamda dava tarihi itibariyle davacının davalıdan 420.702,38 USD ve 111.770,72 TL alacaklı olduğu yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurulu raporu gerekçeli, denetlenebilir, hükmüne uyulan Yargıtay bozma ilamında işaret edilen eksikliği giderecek yeterlilikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, tarafların itirazları yerinde görülmemiş, mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, hükmüne uyulan Yargıtay bozma ilamı, bozma sonrası alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu raporu, toplanıp birlikte değerlendirilen tüm delillere göre;
Benimsenen 20/09/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporunda dayanak ve gerekçeleriyle ayrıntılı olarak açıklandığı üzere; davacı tarafından düzenlenen ara hakedişlerin davalı tarafından itiraz edilmeyen kısımları taraflar için bağlayıcı olduğundan, itirazsız imzalanan kısımlar yönünden davacı tarafın (taşeronun) imalat yaptığı ve ara hakedişlerdeki toplam 420.702,38 USD’lik bedele hak kazandığı; hakedişlerde üzeri çizilen imalatların ise davacı tarafça yapıldığının tespit edilemediği gibi, bu imalatların tamamlanıp teslim edildiğinin davacı tarafça ispatlamadığı, bu nedenle üzeri çizilen imalatlar yönünden davacı taraf isteminin yerinde olmadığı; yine benimsenen bilirkişi kurulu raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, sözleşme dışı işlerden doğan davacı taraf alacağının 111.770,72 TL olduğu; tespit edilen bu miktarları aşan davacı taraf isteminin açıklanan nedenlerle yerinde olmadığı anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-420.702,38 USD hakediş (bakiye iş bedeli) alacağının, dava tarihi olan 30/12/2014 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a.maddesi gereğince hesaplanacak faizi ile birlikte ve 111.770,72 TL sözleşme dışı işlerden doğan alacağın dava tarihi olan 30/12/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
2-Davacı tarafın fazlaya ilişkin isteminin reddine,
3-Alınması gerekli 74.494,43-TL karar ve ilam harcından 25.467,35-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 49.027,08-TL harcın davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına (Mahkememiz 2019/116 harç numaralı harç tahsil müzekkeremiz ile maliyeye bildirilen ve davalıdan tahsili istenilen 76.402,03 TL tahsil edilmiş ise iş bu karar kesinleştiğinde ve talep halinde geriye kalan 27.374,95 TL’nin davalıya iadesi için maliyeye müzekkere yazılmasına, eğer tahsil edilmemiş ise ilgili harç tahsil müzekkeresinin hiçbir işlem yapılmaksızın iadesinin ve 49.027,08 TL’nin tahsilinin istenilmesine),
4-Davacı tarafça başlangıçta yatırılan peşin harç 25.467,35 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 135.242,78 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 59.104,42 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafça yatırılan ve ilk kararda hesaplanan 25,20 TL başvuru harcı, 3,80 TL vekalet harcı, 8.000 TL bilirkişi ücreti ve 1.064,50 TL tebligat giderleri toplamı 9.093,50 TL ile karar sonrası yapılan 419,90 TL keşif harcı, 520 TL keşif ulaşım masrafı, 15.000 TL bilirkişi ücreti ile 345,95 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 25.379,35 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 18.559,26 TL’sinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
8-Davalı tarafça yapılan 131,33 TL yargılama giderinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansından geriye kalanın karar kesinleştiğinde talep halinde taraflara iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı şirket yetkilisinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay’da temyiz yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okundu usulen anlatıldı. 06/04/2023
Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı