Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/413 Esas
KARAR NO:2021/550

DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
DAVA TARİHİ:16/06/2021
KARAR TARİHİ:01/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak (Çek) İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı şirket vekili dava dilekçesinde özetle; davacı …’in …. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nde muhasebeci olarak çalıştığını, anılan şirketin dava konusu yapılan …A.Ş. … Şubesi’ne ait, … çek seri numaralı, 10/08/2021 keşide tarihli ve 6.000,00-TL. bedelli çeki keşide ederek müşteriye götürmesi için davacıya verdiğini, davacının ise dava konusu çeki müşteriye teslim edemeden kaybettiğini, davaya konu çekin müvekkilinin rızası dışında elinden çıktığını, çekin keşide tarihine az bir süre kaldığını ve kötü niyetli kişilerin eline geçme ihtimalinin bulunduğunu, bu nedenle müvekkilinin muhasebeci olarak çalıştığı şirketin dolayısıyla müvekkilinin zarara uğrayacağını belirterek, öncelikle dava konusu çek üzerine ödeme yasağı konulmasına, yapılacak yargılama sonunda ise dava konusu çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER ve GEREKÇE:
Dava; 6102 sayılı TTK.’nun 818/1.s maddesinin yollamasıyla aynı kanunun 757. vd. maddeleri uyarınca hasımsız olarak açılmış zayi nedeniyle kıymetli evrak (çek) iptali davasıdır.
Davacı taraf delil olarak; banka kayıtları ve diğer her türlü yasal delile dayanmıştır.
Mahkememizce 24/06/2021 tarihli tensip tutanağının 2 nolu maddesi ile davacı vekiline; müvekkili davacı …’in dava konusu çekin meşru hamili olduğuna dair tüm bilgi ve belgeler ile dava konusu çekin okunaklı bir suretini sunması için süre verilmiştir.
Davacı vekili, UYAP üzerinden dosyaya sunduğu 28/06/2021 tarihli dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava konusu çeki keşide eden şirketin sigortalı çalışanı olduğunu, keşideci şirkette muhasebeci olarak görev yaptığını, dava konusu çeki şirketin müşterisine verilmek üzere teslim aldığını ve kaybettiğini bildirmiştir. Ayrıca dilekçesi ekine çekin bir fotokopisini de sunmuştur.
TTK.’nda düzenlenen kambiyo senedinin (somut olayda çekin) zayi nedeni ile iptaline ilişkin dava; iradesi dışında kambiyo senedi elinden çıkan kişiye, hakkını senetsiz olarak ileri sürülmesini veya borçludan yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilme imkanı veren bir davadır. Bir başka ifade ile kıymetli evrakta (somut olayda çekte) hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK.’nun 651. ve 652. maddelerinde çekin hamiline iptal davası açma hakkı getirilmiştir.
6102 sayılı TTK.’nun 651/1. maddesine göre; kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Aynı maddenin 2. fıkrasında ise; kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişinin, senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceği yönünde düzenleme mevcuttur. Yine TTK.’nun 652/1. maddesine göre; iptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir.
Davacı vekilince dosyaya fotokopisi sunulan 0598872 seri nolu 10/08/2021 keşide tarihli, 6.000,00-TL. meblağlı dava konusu çekin incelenmesinde; keşidecisinin … San. ve Tic. Ltd. Şti., lehtarının ise …. ve Tic. A.Ş. olduğu görülmüştür.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemelerden de açıkça anlaşıldığı üzere; eldeki davayı açma hakkı ya adına çek düzenlenen hak sahibi konumundaki lehtara veya onun (lehtarın) çeki ciro etmesi halinde çekin meşru hamili konumundaki kişiye aittir. Düzgün bir ciro silsilesi ile çekin hamili görünen kimseye ise meşru hamil denir.
Somut olayda; dava konusu çekin lehtarının dava dışı …. ve Tic. A.Ş. olduğu açıktır. Yüksek Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre; kambiyo senedi üzerinde hak sahibi olmayan şahsın iptal davası açma hususunda dava ehliyeti yoktur. Bu sebeple kıymetli evrakın zayi olması nedeniyle iptalini yalnızca son ve meşru hamil talep edebilir. Öte yandan çek keşidecisinin de iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır.
Dava dilekçesi ve eklerinde veya sonradan davacı tarafça davaya konu edilen çekin meşru hamili olunduğuna dair herhangi bir belge sunulmamıştır. Kaldı ki, davacı vekili gerek dava dilekçesinde gerekse dosyaya sonradan sunduğu 28/06/2021 tarihli beyan dilekçesinde müvekkili davacı …’in dava konusu çekin keşidecisi olan … San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin sigortalı çalışanı (muhasebecisi) olduğunu açıkça ifade etmiştir. Yani davacı … davaya konu edilen çekin keşideçisi olan şirkete iş akdi ile bağlı olarak ve ona bağımlı olarak çalışan bir kimse olup, dava konusu çekte hak sahibi veya çekin meşru hamili konumunda değildir.
Zayi nedeniyle çek iptali davasını, ancak çek üzerinde hak sahibi olan gerçek hamil açabileceğinden ve davacı …’in de bu konumda olmadığı dosya kapsamına göre sabit olduğundan, senetteki hakkın sahibi olmayan bir kimsenin iptal davası açması hususunda dava ehliyetinin bulunmadığı gözetilerek, bu aşamada mahkememizce başkaca araştırmayı gerektirir bir hususun kalmadığı anlaşılmakla; 6100 sayılı HMK’nun 320/1 maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
KARAR : Gerekçede açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının aktif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE,
2-Harç peşin alınmış olmakla başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının harcanmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
HMK’nun 6723 sayılı Kanunla değişik geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda karar verildi. 01/07/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır