Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2020/714 Esas
KARAR NO:2023/510

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:23/12/2020
KARAR TARİHİ:19/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı, 01.03.2016 tarihli 5 yıl süreli Bayilik Sözleşmesi ile, LPG dağıtım şirketi olan müvekkilinin bayiliğini yapmış olduğunu, sözleşmenin 01.03.2021 tarihinde sona ereceğini, davalı tarafından … Noterliği” nin 19.11.2019 tarihli ve 001687 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı ile imzalanan bayilik sözleşmesi tek taraflı olurak Feshedilmiş olduğunu, müvekkili şirketin tazminat talep etme hakkı doğduğunu, buna göre; kar mahrumiyeti talebi davalı, Bayilik Sözleşmesi’nin 32. Maddesinin (a) bendine göre müvekkilin uğradığı müspet zararı tazmin etmek durumunda olduğunu, sözleşmenin süresinden önce davalırın kusuru ile sona ermiş olması sebebiyle müvekkilinin, bu kardan mahrum kaldığını, müvekkilinin LPG alış ve davalıya LPG satış fiyatları görüleceğini, davalının satışları ile birlikte değerlendirilerek müvekkilinin uğradığı kar mahrumiyetinin tespit edilmesini talep ettiklerini, davalının, Bayilik Sözleşmesi’nin 32 Maddlesinin (b) bendine göre – sözleşmeye aykırı davranışlarıyla sözleşmeyi feshettiğinden cezdi şart ödemekle yükümlü olduğunu, cezai şart hesabı, bayinin LPG alımı yaptığı dönemde LPG alımının en yüksek olduğu aydaki LPG miktarının Jesih tarihindeki perakende satış fiyatı ile çarpımıyla hesap edileceğini belirterek, kar mahrumiyeti olarak bilirkişi tarafından hesaplandığında artırılmak üzere şimdilik 3.000.00 TL, cezai şart olarak bilirkişi tarafından hesaplandığında artırılmak üzere şimdilik 1.000.00 TL, olmak üzere şimdilik 8.000,00 TL’ nin avans faizi ile tahsilinini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu 04.05.2023 tarihli ıslah dilekçesi ile; kar mahrumiyetine ilişkin taleplerinin 3.000,00-TL yerine 25.368,77-TL olarak olarak yeniden belirlediğini, 22.368,77-TL için eksik harcı yatırdığımızı belirtir, Kar mahrumiyetine ilişkin taleplerinin 25.368,77-TL üzerinden, kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 28.02.2016 tarihli Protokol’ ün 3. maddesinde kar paylaşımı nasıl olacağı (495)olarak kararlaştırılmış, ancak davacı taraf kar oranında değil , daha küçük oranlarda müvekkili şirkete kar payı ödemesi yapmış, hesaplamada, 14.02.2016 ile 27.08.2019 tarih aralığında davacı tarafın, müvekkili şirkete 141.800.78-TL eksik kar payı ödemesi yapmış olduğunu, eksik ödenen kar payı alacağına ilişkin müvekkilinin İstanbul Anadolu Nöbetçi İcra Dairesi 30.09.2019 tebliğ tarihli … muhabere numaralı takip başlatmış olduğunu, müvekkilinin taleplerinin davacı tarafından dikkate alınmadığını, müvekkili şirketin … Noterliğinin 19.11.2019 tarih, yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmeyi feshettiğinin, davacı tarafa bildirilerek, bayilik sözleşmesi haklı olarak feshedildiğini belirterek, haksız davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER:
Davacı taraf delil olarak; Sözleşme, Protokol, ihtarname, ticari defter ve kayıtlar, bilirkişi incelemesi, keşif, yemin, tanık ve sair her türlü yasal delillere dayanmıştır.
Davalı taraf delil olarak; bayilik sözleşmesi, protokol, ihtarnameler, faturalar, tarafların ticari defter ve belgeleri, bilirkişi incelemesi, tanık, yemin ve her türlü yasal delillere dayanmıştır.
Bilirkişi raporu:
Dosyanın teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle, davalı tarafın ticari defter ve belgeleri incelenmek üzere talimat yoluyla … 2 Asliye Hukuk Mahkemesine SMMM bilirkişisi … tarafından sunulan 12.08.2021 tarihli bilirkişi raporda: Davalı tarafın teslim alınıp incelenen Ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin TTK’da belirtilen sürede usulüne uygun yaptırıldığı, ancak 2016 yılı yevmiye defterinin kapanış tasdikine rastlanmamış, 2017 yılı yevmiye defterinin değil defter-i kebirin sunulduğu, 2018 yılı yevmiye defterinin süresinde kapanış tasdikinin yapıldığı görülmüş, 2019 yılı defterleri ve envanter defterleri ise teslim edilmediğinden gerekli inceleme yapılamamış olduğunu, davacı ve davalı arasındaki ticaretten kaynaklanan alım faturalarının tekdüzen muhasebe sistemine uygun kaydedildiğini, davalının davacıdan yaptığı alımlar yıllar itibariyle, 2016 yılı 333.180,20-TL, 2017 yılı 342.294,38-TL, 2018 yılı 338.881,29-TL tutarında olduğunu, davalının yaptığı ödemeler ise, 2016 yılı 317.193,97-TL, 2017 yılı 326.294,38-TL, 2018 yılı 422.851,82-TL( 2018 yılında yukarıda açıklandığı üzere davacının 120 hesabının 320 nolu hesaba devredilen 83.970,53-TL tutar da yılsonunda banka işlemleri açıklamasıyla ödendiği bu nedenle ilgili yıldaki alım rakamları ile ödenen tutar arasında fark oluşmaktadır.), 2016 yılında davacıya ait borçların izlendiği 320 nolu hesap takip eden yıla bakiye vermemiş, 2017 yılında 16.000,00-TL. bakiye vermiş, 2018 yılında da kapanış yevmiye maddesinde 2019 yılına devreden bir bakiye görülmemiş, 2019 defterleri sunulmadığından inceleme yapılamamış, yine mahkemeye sunulan davacı şirketin olmayan …Ltd. Şti.’nin 2019 yılı defterlerinde davacıya ait herhangi bir kayda rastlanmamış olduğunu, davacı firmanın yaptığı kar payı ödemelerinin ise, 2016 yılı 100.064,00-TL, 2017 yılında kar payı ödemesine rastlanmamış, 2018 yılı 83.970,53-TL Olduğuna dair rapor sunmuştur.
Dosya SMMM bilirkişisi … ve akaryakıt uzmanı …’na tevdi edilmiş ve bilirkişiler sunmuş olduğu raporunda: Davacının, davalıya borcu: Davacı yanın incelenen 2016-2017-2018-2019 yılına ait kendi ticari defter kayıtlarında ve Oto Gaz Mutabakat Hesabı dökümünde, davalı yanın davacı yana 28.11.2019 tarihi itibariyle 47.262.12 TL borçlu olduğunun taktirinin mahkemeye ait olduğunu,
Davacının kar mahrumiyeti talebi: Taraftar arasında imzalanan dosyada mevcut 01.03.2016 tarihli bayilik sözleşmesinin 32. Maddesinde “ Bayi” nin süresinden önce haksız olarak bayilik sözleşmesini feshetmesi veya …’ 1n Bayi” nin sözleşmeye aykırı davranışı sebebiyle sözleşmeyi feshetmesi halinde:
a)…, Bayi’ den sözleşmenin süresinden önce feshedilmiş olması sebebiyle maruz kaldığı zarar, ziyan ve anlaşma süresinin sonuna kadar hesap edilmek üzere, mahrum kaldığı kar karşılığı tazminatı talep edebileceğini, Bayi peşinen kabul ve taahhüt eder.” şartının mevcut olduğunu,
b)Davacının, dava dilekçesinde, sözleşmenin yukarıdaki maddesine istinaden “Sözleşmenin süresinden önce davalının kusuru ile sona ermiş olması sebebiyle müvekkil, bu kardan mahrum kalmış olduğunu, müvekkilin LPG alış ve davalıya I.PG satış fiyatları görüleceğini, davalının satışları ile birlikte değerlendirilerek müvekkilin uğradığı kar mahrumiyetinin tespit edilmesini talep ederiz.” Talebinde bulunduğunu, petrol ithal eden ülke konumunda olmasından dolayı rafineri çıkış fiyatları değişkenlik gösterdiğinden bu şekilde bir kıyaslama yapılamayacağının mahkemenin taktirinde olduğunu,
c)Davalının dava dilekçesinde, “taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin eki niteliğindeki 28.02.2016 tarihli protokolün 3. Maddesinin “ fevsiye edilen perakende otogaz satış fiyatı üzerinden LPG temin, nakliye ve stoklama bedelleri düşüldükten sonra kalan dağıtım marjı içerisindeki bayi dağıtım payı yüzdesel olarak 9493 olacaktır. “ şeklinde olmasına rağmen davacının sözleşmede belirlenen bu kar oranından daha düşük oranlarda davalıya kar payı ödemesi yaptığını ve kendilerince yapılan hesaplamada 14.02.2016 tarihi ile 27.08.2019 tarihi aralığında davacını davalıya 141.800,78 TL eksik kar payı ödemesi yaptığı” iddiasıyla ilgili olarak; dosyada, nakliye ve stoklama maliyetleri ile bayi perakende satış fiyatlarını belirten herhangi bir bilgi/belge bulunmadığından kar payı hesaplamasının yapılmasının mümkün olmadığı. bununla beraber dosyada mevcut 12.08.2021 tarihli bilirkişi raporunda davalı ticari defter ve eklerinin incelenmesi sonucunda, davacı tarafından davalıya 2016 yılında 100.064,00 TL, 2018 yılında 83.970,53 TL kar payı ödemesi yapıldığı ancak 2017 yılına ait bir kar payı ödemesine rastlanmadığı ayrıca davalının sunduğu 2019 yılına ait ticari defter ve eklerinin farklı isim ve ünvanda bir firmaya ait olduğundan değerlendirilmediği ve bu durumda 2019 yılında davacı tarafından davalıya kar payı verilip verilmediğinin tespit edilemediğine dair rapor sunmuştur.
Mahkememiz 21.03.2022 tarihli celsede alınan ara karar uyarınca bilirkişi heyetine hukukçu/nitelikli hesaplamalar uzmanı Doç. Dr. …’ün eklenmesi suretiyle tarafların itirazları değerlendirilmek üzere ek rapor alınmasına karar verilmiş olmakla, bilirkişiler sunmuş oldukları 01.05.2022 ek raporlarında; davalının feshinin haklı sebebe dayandığının ortaya konulamadığını, davacının 130.865,59 TL cezai şart talep edebileceğini, davacının erken sona erme nedeniyle 14 ay 27 gün için kar mahrumiyeti talep edebileceğini, ancak ton başına kar kaybı hesabı yapılabilmesi için fesih tarihindeki ton başına brüt satış tutarından temin (vergiler dâhil), depolama ve nakliye bedelleri düşüldükten sonraki net tutarın bilinmesi gerektiği, dava dosyasına bu veriler sunulduğunda bir hesaplama yapılabileceği sonucuna varıldığına dair rapor sunmuşlardır.
Mahkememiz 27.06.2022 tarihli celsede alınan ara karar uyarınca bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olduğu, mahkememiz 05.01.2023 tarihli ara kararı ile bilirkişi Vedat Müftü oğlunun heyetten çıkartılarak yerine aynı konuda uzman bilirkişi …’nun seçilmesine karar verildiği anlaşılmakla, mahkememize sunulan 16.02.2023 tarihli bilirkişi raporunda; Davalının feshinin haklı sebebe dayandığının ortaya konulamadığını, davacının 130.865,59-TLcezai şart talep edebileceğini, davacının erken sona erme nedeniyle 14 ay 27 gün için 25.368,77-TL kar mahrumiyeti talep edebileceğine dair ek rapor sunmuşlardır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin davalı tarafından haksız feshedildiği iddiasına dayalı olarak talep edilen kar mahrumiyeti ve cezai şart istemine ilişkindir.
Tarafların iddia ve savunmaları, LPG bayilik sözleşmesi, fesih ihtarnamesi, bilirkişi kök ve ek raporları ile dosyamızda bulunan tüm bilgi ve belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde; yanlar arasında ”LPG ile Çalışan Karayolu Taşıtları İçin İkmal İstasyonu Bayiliği Sözleşmesi” akdedildiği, anılan sözleşmenin bayi olan davalı tarafından haksız feshedildiği iddiasına dayalı olarak kar mahrumiyeti ve cezai şart istemi ile eldeki davanın açıldığı,
Her ne kadar davalının savunmasında sözleşmeyi haklı nedenle feshettiğini beyan etmiş ise de, feshin haklı nedenle yapıldığının ispatlanamadığı, bu nedenle davacının sözleşme hükümlerine göre 130.865,59 TL cezai şart, erken fesih nedeniyle bakiye süre olan 14 ay 27 gün için ise 25.368,77 TL kar mahrumiyeti talep edebileceği, dosyamız kapsamı ile uyumlu ve denetime elverişli bir şekilde hazırlanmış olan 06/05/2022 ve 20/02/2023 tarihli bilirkişi raporlarına itibar edilmesi suretiyle, taleple bağlılık ilkesi de nazara alınarak davanın kabulü ile 25.368,77 TL kar mahrumiyeti ve 5.000,00 TL cezai şart alacağı olmak üzere toplam 30.368,77 TL’nin, dava dilekçesindeki talep doğrultusunda dava tarihi olan 23/12/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelere binaen;
DAVANIN KABULÜ İLE;
1-25.368,77 TL kar mahrumiyeti ve 5.000,00 TL cezai şart alacağı olmak üzere toplam 30.368,77 TL’nin dava tarihi olan 23/12/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli olan 2.074,49-TL karar ve ilam harcının, başlangıçta yatırılan 136,62-TL peşin harç ve bilahare ikmal edilen 382,00-TL ıslah harcından mahsubu ile eksik kalan 1.555,87-TL ‘nin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 136,62-TL peşin harç, 382,00-TL ıslah harcı, 54,40-TL başvuru harcı, 7,80-TL vekalet harcı ve 5.485,50-TL tebligat/posta/bilirkişi gideri olmak üzere toplam 6.066,32-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabulucu ücretinin davalıdan alınarak maliyeye gelir kaydına,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup ana hatları ile anlatıldı.19/06/2023

Katip …
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı