Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2020/333 Esas
KARAR NO :2022/594
DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:16/07/2020
KARAR TARİHİ:16/06/2022
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ticari ilişki kapsamında keşideci … İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından müvekkiline keşide edilen 15/02/2020 keşide tarihli ve 1.403.402,00 TL bedelli çekin kargo taşıması sırasında 25/11/2019 tarihinde hırsızlık sonucu çalındığını, buna ilişkin soruşturma başlatıldığını, akabinde davalı tarafça çeke dayalı olarak ….İcra Müdürlüğü’nün… E sayılı dosyasından takibe geçildiğini, çek arkasındaki müvekkili şirket cirosunun sahte olduğunu, çekteki ciro silsilesinin koptuğunu ve bu nedenle kambiyo takibi yapılamayacağını, dilekçede açıkladığı nedenlerle davalılar … İnş. … A.Ş. ve … … Ltd. Şti. adına çek arkasında yer alan kaşe ve imzaların sahte olduğunu; çek bedelinin keşideci şirket tarafından müvekkili şirkete ödendiğini, takibe konu çekin bedelsiz kaldığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle müvekkilinin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile çekin müvekkiline verilmesine, davalı takip alacaklısı … Tekstil Ürün. … Ltd. Şti.’nin kötüniyet tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Tekstil Ürün. … Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin yapmış olduğu işe karşılık takibe ve davaya dayanak çeki cirantadan aldığını, müvekkilinin kusuru bulunmadığını, çekteki imzaların doğrulduğunun teyit edilemeyeceği, müvekkilinin iyiniyetli hamil olduğunu ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuş, davacının tazminata ve para cezasına mahkumiyetini talep etmiştir.
Diğer davalı davaya cevap vermemiştir.
…. İcra Müdürlüğü’nün… E sayılı dosyasının incelenmesinden, takip alacaklısı davalı … Tekstil Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından, davacı ve diğer takip borçluları davalılar hakkında 9116017 seri nolu, 15/02/2020 keşide tarihli, 1.403.402,00 TL bedelli çeke dayalı kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla icra takiplerine girişildiği, takip borçlularından çek keşidecisi … İnşaat … A.Ş.(dosyamız asli müdahili) yönünden yetkisizlik kararı ile hakkında … 3. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyasında takibe devam olunduğu görülmüştür.
Dava; takibe ve davaya dayanak çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkememizce verilen 21/04/2022 tarihli ara kararla, davacı tarafça, davalı Müflis … Şirketi’ne yönelik açılan davanın, işbu dosyadan tefrikine karar verilmiş ve Mahkememiz … E sırasına kaydının yapıldığı anlaşılmış; yargılamaya diğer davalılar yönünden eldeki davada devam olunmuştur.
Davacı taraf, takip dayanağı çekin kargo taşıması sırasında çalındığını, çekin arka yüzündeki cironun ve kendileri adına atfen atılan imzanın sahte olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.
Bilindiği üzere, kural olarak İİK’nın 72.maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davalarında borçlu olunmadığı ileri sürülmüş ise; alacağın varlığını ve miktarını kanıtlamak yükümlülüğü alacaklıdadır. Ancak, alacağın kambiyo senedine dayanması halinde bu genel kuralın istisnası olarak borçlu olunmadığının kanıt yükümlülüğü, iddiayı ileri süren borçlu taraftadır. Şayet kambiyo senedinde bulunan borçlu imzası (somut olayda davacı imzası) inkar edilmiş ise, bu durumda imzanın borçluya (davacıya) ait olduğunu kanıtlamak yükümlülüğü alacaklıdadır.
Davacı şirket yetkilisinin çek keşide tarihinden önce imzaladığı mukayese belge asılları toplanmış, imza örnekleri alınmış, davaya konu takibe dayanak çek aslı celp edilmiş, takibe ve davaya dayanak çekteki imzanın imza itirazında bulunan davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığının tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilerek, getirtilip-sunulan belge asılları ile birlikte dosya grafoloji konusunda uzman bilirkişi …’a tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi tarafından düzenlenen 09/03/2022 tarihli raporun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi raporunda özetle; inceleme konusu, 1.403.402,00 TL bedelli çek aslında, ilk ciranta … Tesisleri İmalat ve Taahhüt A.Ş. kaşesi üzerindeki bir adet imzanın, dosyada mevcut mukayese imzalara kıyasla, şirket yetkilileri …’ün eli ürünü olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan grafolog bilirkişi raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları ile incelenen takip dosyası, dayanak çek asılı, alınan ve benimsenen grafoloji bilirkişi raporu ve toplanıp değerlendirilen delillere göre;
Yapılan imza incelemesi neticesinde takip ve dava konusu çekteki ciranta davacı şirket adına atılı imzaların davacı şirket yetkililerine ait olmadığı tespit edilmiş olup; davacı şirketin dava konusu takibe dayanak çekten dolayı sorumlu tutulamayacağı anlaşıldığından davanın kabulü ile davacı şirketin dava konusu takibe dayanak çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Takip alacaklısının takip konusu çekin son cirantası olması, ciro silsilesinde kendisinden hemen önceki cirantanın davacı şirket değil, başka bir cirantalar olması ve bu nedenle çeklerde cirosu bulunan davacı imzasının kendisine ait olup olmadığını bilebilecek durumda olmaması nedeniyle, takibe girişmekte alacaklının kötüniyetli olduğu kanıtlanamadığından davacının tazminat isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı tarafın çekin iadesi istemi yönünden yapılan inceleme sonrasında;
Bilindiği üzere kambiyo senetleri (çek, poliçe, bono) tedavül kabiliyeti olan kıymetli evraklardan olup; kıymetli evrakın tedavül kabiliyetinin ortadan kaldıracak şekilde karar verilmesine yasal olanak bulunmamaktadır.
Somut olay bakımından davacı taraf takip ve dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti yanında çekin iadesini de istemiş ise de; yukarıda özetlendiği şekilde takip ve dava konusu çekteki davacıya atfen atılan imzanın kendilerine ait olmadığının belirlenmesi üzerine menfi tespit isteminin kabulüne karar verilmiş olup; sözkonusu çekin incelenmesinden, davacı dışında başka cirantaların olduğu ve tedavüle çıkartıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda az yukarıda değinildiği gibi çekin iadesi istemi kıymetli evrakın tedavül kabiliyetini ortadan kaldırma sonucunu doğuracağından ve bu yöndeki istemin kabulüne yasal olanak bulunmadığı anlaşıldığından, çekin iadesine ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
Asli müdahilin talepleri konusunda yapılan inceleme sonrasında;
Asli müdahil vekili dilekçesinde özetle; müvekkilinin, davacı … Tesis. İmal.ve Taah. A.Ş.lehine keşide edilmiş, 9116017 seri nolu, 15/02/2020 keşide tarihli, 1.403.402,00 TL bedelli çekin keşidecesi olduğunu, çek bedelini yetkili ve gerçek hamili davacı şirkete ödendiğini ancak, çekin hırsızlık sonucu çalındığını ve davalı … Tekstil tarafından … 3. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından haksız olarak takibe konulduğunu ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davacı yanında asli müdahale talebinin kabulü ile müvekkili şirketin takip alacaklısı davalı şirket ile diğer davalı şirketlere borçlu olmadığının tespitine, davalı şirketin tazminata mahkumiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
Takip ve dava konusu çekin keşidecisi asli müdahil, davacı lehtarın çekteki imzasının sahteliği nedeniyle ciro silsilesinde kopukluk olduğunu, sonraki cirantalar arasında da ticari ilişki bulunmadığını ve takip alacaklısı davalının çeki iktisabında kötüniyetli olduğunu ileri sürerek sözkonusu çekten dolayı kendilerinin de borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Çekte keşideci konumunda olan asli müdahilin kendisine ait imzaya yönelik herhangi bir itirazı bulunmamaktadır. TTK’nın 818/1-c maddesinin yollamasıyla aynı yasanın 677.maddesinde düzenlenen “imzaların istiklali” ilkesi gereğince geçerli imzaların sahipleri, başkalarının imzasının geçersiz olduğunu ileri sürerek sorumluluktan kurtulamazlar. Bunun yanında kambiyo senedindeki geçersiz bir imza, sahibini bağlamaz ise de; ciro zincirini koparmaz.
Bu açıklamalara göre; asli müdahilin kendisine ait imzayı inkar etmemesi, imzasının geçerli olması, davacı lehtarın imzasının geçersizliğine dayanamaması, ciro silsilesinde herhangi bir kopukluk bulunmaması ve cirantalar arasında ileri sürülebilecek kişisel def’ilere dayanamaması nedenleri göz önüne alındığında asli müdahilin taleplerin yerinde olmadığı kanaatine varılmakla, açıklanan gerekçelerle aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile, ….İcra Müdürlüğü’nün… Esas Sayılı dosyasında takibe konulan çekten dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine,
2-Koşulları oluşmadığından davacı tarafın tazminat isteminin reddine,
3-Davacının dava konusu çekin iadesi yönündeki isteminin reddine,
4-Asli müdahilin taleplerinin reddine,
5-Alınması gerekli 105.898,22-TL karar ve ilam harcından 26.474,56-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 79.423,66-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp maliyeye gelir kaydına,
6-Asli müdahil yönünden, alınması gerekli 80,70 TL maktu karar ve ilam harcının 26.475,00 TL peşin harçtan düşümü sonucu bakiye 26.394,30 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde asli müdahile iadesine,
7-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 87.059,08-TL vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
8-Davanın kısmen kabulüne karar verilmesi nedeniyle kısmen reddedilen davacı taraf talepleri yönünden, davalı … Tekstil … Ltd. Şti. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
9-Reddedilen asli müdahil talepleri yönünden davalı … Tekstil … Ltd. Şti. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 87.059,08 TL vekalet ücretinin asli müdahilden alınıp bu davalıya verilmesine,
10-Davacı tarafça yatırılan 54,40 TL başvuru harcı, 26.474,56 TL peşin harç, 7,80 TL vekalet harcı, 1.500 TL bilirkişi ücreti, 176 TL tefrik masrafı, 549,25 TL tebligat giderlerinin toplamı 28.762,01 TL yargılama giderinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
11-Asli müdahil tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
12-Davacı tarafça yatırılan gider avansından geriye kalanın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekili, asli müdahil vekili, davalı … Tekstil … Ltd. Şti. vekilinin yüzünde, davalı … Kimya İthalat İhracat Sanayi Limited Şirketi’nin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı. 16/06/2022
Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı