Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/287 Esas
KARAR NO :2023/141

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:22/09/2015
KARAR TARİHİ:23/02/2023

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin, Kamu Kuruluşlarından olan alacaklarını temlik ederek davalı … şirketinden kredi kullandığını, temliğe ek olarak çekler ile borcun teminatını teşkil etmek üzere gayrimenkul ipoteği verildiğini, müvekkilinin kamuya olan taahhütlerini yerine getirdiğini ve tahakkuk eden alacaklarının idarelerce davalıya gönderildiğini, hak ediş bedelleri ile ek teminat olarak verilen çeklerden kaynaklanan borcun tamamen ödendiğini, ipoteklerin müvekkili şirkete iade edilmediğini, müvekkilinin ticari ilişkisi bulunan … Petrol Nak.ve Tic. Ltd. Şti.ve … Likit Nat. Gaz.İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti.nin müvekkili tarafından verilen çekleri davalı yana devir ederek kredi kullandıklarını, çek bedellerinin dava dışı firmalara ödendiğini, müvekkilinin dava dışı firmalar arasında cari hesap bakiyesinin kalmadığını, müvekkilinin davalıya herhangi bir borcu bulunmamasına rağmen davalının …. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçtiğini ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davalıya borçlu olmadıklarının tespitine, davalının %40 icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin faktoring sözleşmesine ve faktoring mevzuatına uygun davrandığını, dava dışı … Likit Nat. Gaz İl. Petr. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ile …Tic. Ltd. Şirketinin davacıdan olan alacaklarını müvekkiline temlik ettiğini, alacakların faturaya istinaden devralındığını, alacağın tahsil edilememesi üzerine ipotekli takip yapıldığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama sonrasında 29/03/2018 tarih, 2015/… Esas, 2018/… K sayılı kararla davanın kabulüne karar verilmiş, verilen karar davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 16/01/2020 tarih, 2018/4059 E – 2020/19 K sayılı kararıyla; “Davacı kredi müşterisi ile davalı faktör arasında bir factoring sözleşmesi ve ayrıca davacının bu factoring sözleşmesinin uygulanmasından dolayı davalıya doğabilecek borçları ile davacının keşidecisi veya cirantası olduğu ve davalının eline geçen davalının hamili olduğu kambiyo evrakının tahsilinin garanti edilmesi için davacının taşınmazları üzerine ipotek tesis edildiği anlaşılmaktadır. Davalı alacaklı tarafından davacı borçlu aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takipte talep edilen alacakdan dolayı açılan bu menfi tespit davasında davacının kendi factoring ilişkisinden dolayı davalıya bir borcu olmadığını, davalının dava dışı iki kredi müşterisinin kendisinden olan alacaklarının bu şirketlerden factoring sözleşmesi ile temlik alarak takip yaptığını belirttiğini, ancak davacının dava dışı şirketlere borcu olmadığından dolayı bu şirketlerin temlik edebilecekleri bir alacakları olmadığını belirterek menfi tespit talebinde bulunmuştur.
Davalı alacaklı cevap dilekçesinde, alacağın davacı ile kendi arasındaki factoring ilişkisinden kaynaklanmadığını, alacağın davalının davacı gibi kredi müşterisi olan dava dışı iki şirketin davacıdan olan alacaklarından kaynaklandığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Taraflar arasında davalının davacıdan kendi aralarındaki factoring ilişkisi kapsamında bir alacağı bulunmadığı konusunda bir çekişme bulunmamaktadır. Yine takip dayanağı ipotek tablosunun incelenmesinde davalı alacaklının haklı hamili bulunduğu kambiyo evrakında davacının keşideci veya ciranta olması halinde bu kambiyo evrakının tahsili için ipoteğe başvurabileceği görülmektedir.
Davalı bir factoring şirketi olduğu için herhangi bir kambiyo evrakını ciro ile teslim alıp,bu evrakın haklı hamili olması mümkün değildir. Davalının bir factoring şirketi olarak ancak bir mal veya hizmet satışından doğmuş ve fatura ile tevsik edilmiş bir alacağı,bu alacağın tahsili için verilen kambiyo evrakı ile birlikte temliken alabilir.
Taraflar arasındaki çekişme davacının, davalı factoring şirketinin kredi müşterileri olan dava dışı … Likit Nat. Gaz. İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ile … Petrol Nak.ve Tic. Ltd. Şti.’ne borcu olup olmadığı, borcu varsa alacaklı şirketlerin bu alacaklarını davalı faktöre factoring mevzuatına uygun şekilde temlik edip etmediği noktasında toplanmaktadır.
Mahkemece, taraflar arasındaki çekişmeli hususun aydınlatılması için yapılan tahkikat yetersizdir. Mahkemece yapılması gereken iş, davacı ile dava dışı … Likit Nat. Gaz. İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ve … Petrol Nak.ve Tic. Ltd. Şti.’nin ticari defterleri ve dava dışı bu iki şirket ile davalı faktör arasındaki alacağın temlikine ilişkin belgelerle beraber bu belgeler arasında bulunan davacının dava dışı şirketlere verdiği kambiyo evraklarına ilişkin takip dosyaları ve kambiyo evraklarının asılları, konusunda uzman bilirkişi heyetine tevdi edilip incelettirilerek alınacak denetime elverişli ayrıntılı rapor sonucunda ortaya çıkacak hukuki duruma göre karar vermekten ibarettir. Bu nedenle eksik tahkikat ile karar verilmesi doğru görülmediği…” neden ve gerekçesiyle mahkememiz kararı bozulmuştur.
Mahkememizce bozma ilamına uyulmuş, yargılamaya devam olunmuştur.
Dava ve takip konusu ipotek akit tablolarının incelenmesinden; kullanılmış veya kullanılacak kredilerin teminat altına alınması amacıyla tesis edilmiş olmaları göz önüne alındığında, limit (üst sınır) ipoteği oldukları anlaşılmaktadır. Dolayısı ile alacaklı olduğunu ileri süren taraf, alacağının varlığını ve miktarını ispat yükü altındadır.
Diğer yandan, davalı alacaklının bir faktoring şirketi olması nedeniyle, alacağını ve bu alacağın tahsili için verilen bir kambiyo senedini ancak, faktoring mevzuatına uygun şekilde temlik alması gerekmektedir.
Somut olay bakımından davalı … şirketi, davacı gibi kredi müşterisi olan dava dışı … … … Ltd. Şti. ve … Petrol … Ltd. Şti.’nin, davacıdan bir alacaklarının bulunup bulunmadığını, varsa miktarını bu alacakları faktoring mevzuatına uygun temlik alıp almadığını ispatlamakla yükümlüdür.
Hükmüne uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamının gereklerinin yerine getirilmesi için, dava dışı 3.kişi şirketlerin ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi raporu alınmak amacıyla talimatlar yazılmış; bu yönden … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nden aldırılan 06/07/2021 tarihli bilirkişi raporun dosya arasında olduğu görülmüş; … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne yazılan talimatın dava dışı şirkete ulaşılamadığından bila ikmal döndüğü görülmüştür.
Bu kez, hükmüne uyulan bozma ilamı gereklerini karşılar şekilde davacının dava dışı … Likit Nat. Gaz İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti ve … Petrol Nak. ve Tic. Ltd. Şti’ne borcunun bulunup bulunmadığı, varsa dava dışı şirketlerin davacıdan olan alacaklarını davalı … şirketince faktoring mevzuatına uygun şekilde temlik edilip edilmediği konularında daha önce 07/11/2016 tarihli raporu veren bilirkişi kurulundan ek rapor alınmasına karar verilmiş; bu yönden alınan 14/11/2022 tarihli raporun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Talimatla aldırılan 06/07/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; … Petrol Nakliyat … Ltd. Şti.’nin faal olmadığı ve sicilden re’sen terkin edildiği, bu nedenle şirket kayıtlarına ulaşılamadığından mal ve hizmet alımına ilişkin alacak borç durumunun tespitinin yapılamadığı bildirilmiştir.
Alınan 14/11/2022 tarihli bilirkişi kurulu ek raporunda özetle; davalı şirketin davaya konu faktoring işlemine konu … Likit Nat. Gaz Ltd. Şti. ile … Petrol Nakliyat … Ltd. Şti. tarafından düzenlenen faturaların asıllarına ilişkin suret tasdiklerinin yapılamadığı, ayrıca talimat ile aldırılan raporlarda açıklandığı üzere işlemlerin usulüne uygun olduğunun davalı tarafça belgelendirilemediği, 6361 sayılı Kanun’un 92/2-c.1 madde hükmü ile Yargıtay 19. HD’nin 24/06/2013 tarih ve 2013/8296 E – 2013/11812 K sayılı kararına aykırı işlemlerde bulunmuş olmasından dolayı hukuken geçerli alacağının bulunduğundan bahsedilemeyeceği, bir an için icra edilen işlemlerin geçerliliği kabul edildiği takdirde, faktoring borçluları dava dışı şirketlerin kredi hesaplarındaki alacakların, davacı şirketin davalı şirkete yapmış olduğu alacak temliklerinden tahsili ile tasfiye edildiği yönünde görüş bildirilmiştir.
Hükmüne uyulan Yargıtay bozma ilamı, bozma ilamı sonrası aldırılan bilirkişi raporları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Davacının, kendisi gibi kredi müşterisi olan dava dışı 3.kişi (…) şirketlere borçlu olduğu hususu kanıtlanamadığı gibi; davalının, dava dışı 3.kişi bu şirketlerden olan alacağına dayanak yaptığı faturaların asıllarının veya tasdikli suretlerinin ibraz edilememeleri nedeniyle gerçekliği yansıtamadıkları, bu konudaki ispat yükü kendisinde olan davalının faturaların doğruluğunu ispatlayamadığı; davalının 3.kişilerle yaptığı alacağın temlikine ilişkin işlemlerin faktoring mevzuatına uygun düşmediği, dolayısıyla, varlığını ileri sürdüğü 3.kişilerden olan alacağının varlığını ve miktarını yasal kanıtlarla kanıtlayamadığı anlaşıldığından, davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve takip konusu taşınmaz üzerine davalı lehine tesis edilen ipoteklerin kaldırılmasına; davalı tarafın da kötüniyetli olduğu kanıtlanamadığından ve bu nedenle davacı taraf lehine kötüniyet tazminat talebinin koşulları oluşmadığından reddine ilişkin aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ ile,
1-….İcra Müdürlüğü’nün … Esas Sayılı dosyasında başlatılan takipten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Takip konusu … İli, … İlçesi, … (ME) Mahallesi, 1098 Ada, 1 Parsel sayılı taşınmaz üzerinde 03/07/2008 tarih, 15072 yevmiye no ve 10/07/2008 tarih, … yevmiye no ile davalı lehine tesis edilen ipoteklerin kaldırılmasına,
3-Koşulları gerçekleşmediğinden davacı tarafın tazminat isteminin reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli olan 183.629,75 TL maktu karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 39.919,55 TL tamamlama harcı ve peşin harcın mahsubu ile bakiye 143.710,20 TL’nin davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 231.645,48 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan 18,40 TL başvuru harcı, 39.919,55 TL peşin harç ve tamamlama harcı, 2,90 TL vekalet harcı ile bozma öncesi yapılan 4.650,00 TL bilirkişi ücreti ve 187,10 TL tebligat posta gideri ile bozma sonrası yapılan 7.000 TL bilirkişi ücreti ve 310,50 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 52.088,45 TL’nin davalıdan alınıp davacıya iadesine,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay’da temyiz yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okundu usulen anlatıldı. 23/02/2023

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı