Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/267 Esas
KARAR NO :2022/453

DAVA:Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ:25/06/2020
KARAR TARİHİ:28/04/2022

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin davalı şirketin ortağı olduklarını, davalı şirketin 27/12/2019 tarihli olağan genel kurul toplantısında müvekkillerinin bilgi alma ve inceleme haklarını kullandıklarını ve bu kapsamda faaliyet raporu, bilanço ve mali tablolardaki, bağımsız denetim raporundaki eksik ve çelişkili bilgiler sebebiyle genel kurul toplantısının ilgili gündem maddelerinin ertelenmesini talep ettiklerini, taleplerinin yerinde görülerek bu maddelerin müzakeresinin ertelendiğini; ikinci toplantı öncesinde rapor hazırlanarak müvekkillerine tebliğ edildiğini, yapılan incelemeler sonrasında davalı şirket yönetim kurulunun sistematik ve planlı şekilde şirketin içini boşalttıklarını, şirkete ait taşınır ve taşınmaz malları sattıklarını, şirketin borca batık hale geldiğini, teknik iflasa düşürüldüğünü, bu durumun YK tarafından pay sahiplerinden gizlendiğini, yöneticilerin bilançoları hileli olarak düzenlendiklerini ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle ve özel denetim talepleriyle birlikte davalı şirkete;
“(1)… … San. ve Tic. AŞ.’nin mülkiyetinde iken, yönetim kurulu başkanı …’nın paylarına sahip olduğu ve aynı zamanda yönetim kurulu başkanı olduğu Asar Kauçuk olmak üzere, şirket-şirketlerin mülkiyetine geçen gayrimenkul ve ekipmanın, satış-devir anındaki rayiç fiyatları ile fiili satış fiyatları arasında fark bulunup bulunmadığı,
(2)… … San. ve Tic. AŞ.’nin mülkiyetinde iken, yönetim kurulu başkanı …’nın paylarına sahip olduğu ve aynı zamanda yönetim kurulu başkanı olduğu şirket-şirketlerin mülkiyetine geçen gayrimenkullerden hangilerinin … AŞ’ye kiralandığı, yıllara göre kira bedellerinin tutarı ve rayiç bedellerine uygun olup olmadığı,
(3)Şirketin Factoring alacağının gerçekten oluşup oluşmadığı? Bağımsız denetim raporunda 44.250.504 TL olarak yazılan rakam ile davalı şirketinbilanço tablosunda 451.936,99 TL olarak gösterilmiş olan tutarlar arasındaki çelişkinin denetimi,
(4)2017 yılında 116.446,37 TL olarak gerçekleşen Satış İndirimleri kaleminin 2018 yılında 11 katından fazla artarak 1.331.468,97 TL düzeyinde gerçekleşmiş olmasının doğruluğunun denetimi,
(5)Faaliyet raporunda Stokların eritilmiş olduğunun belirtilmiş olmasına rağmen 2017 döneminde %37 olan satışların maliyetinin %40,93 e çıkmış olmasının gerçeği yansıtıp yansıtmadığının, satış maliyetlerinin detay ve mahiyetinin denetimi,
(6)2017 yılına göre 2.611.577,65 TL artan 2018 yılı Genel yönetim giderlerinin detaylı mahiyetinin incelenerek denetimi,
(7)Şirketin mali tablolarına göre teknik iflas koşulları oluştuğu, Bağımsız Denetim raporunda İşletmenin sürekliliğiyle ilgili önemli belirsizlik başlığı altına bu hususa dikkat çekilmiş olmasına karşın, tedbir alınıp alınmadığının, alınmış ise yasal açıdan yeterli olup olmadığının denetimi,
(8)İştiraklerden … Lastik Paz. A.Ş. mali tablolarına göre, pazarlama giderlerinin brüt kar kadar geçekleşmesinin şüpheli görünmesi nedeniyle denetimi,
(9)… AŞ’nin eski hissedarlarından olan …’ın bedelsiz olarak şirkete devretmiş olduğu bilinen … AŞ’nin hamile yazılı paylarının akıbetinin denetimi,
(10)… AŞ’nin Transfer Fiyatlaması Raporunun denetimi,
(11)Yönetim Kurulu Üyelerine ödenecek olan her türlü ücretin takdiri TTK m. 394 uyarınca Genel Kurul’un yetkisinde olduğu halde, yönetim kurulunun, YK Başkanını …’yı Genel Müdür olarak göstererek aylık 56.000 TL net maaşa bağladığı; Yönetim Kurulu Üyesi M. …’yı İkmal Direktörü olarak göstererek aylık 22.500 TL net maaşa bağladığı; Yönetim Kurulu Üyesi …’ü Satış Müdürü olarak göstererek aylık 12.500 TL net maaşa bağladığı; Yönetim Kurulu Üyesi B. …’i Finansman Müdürü olarak göstererek aylık 5.600 TL net maaşa bağladığı anlaşılmış olup, şirket yönetim kurulu üyelerinin hangi tarih itibariyle Genel Kurulun bilgisi ve kararı olmaksızın kendilerini maaşa bağladıklarının, maaş adı altında bugüne kadar şirketten usulsüz şekilde almış oldukları paraların toplam tutarı ile vergisel yükümlülüklerle birlikte şirkete toplam maliyetlerinin ne kadar olduğu hususunun denetimi,
(12)Şirketin ticari kredi kartlarının kimlerde olduğu ve kredi kartları ile yapılmış olan harcamaların kart hamillerinin bireysel ihtiyaçları için kullanılmış olup olmadığının denetimi” konularının açıklığa kavuşturulması/denetlenmesi için özel denetçi atanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıların bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında sordukları soruların detaylı cevaplarını içeren raporun kendilerine sunulduğunu, davacıların ertelenen genel kurul toplantısında özel denetçi atanması taleplerinin oy çokluğu ile reddedildiğini, müvekkili şirkete özel denetçi atanmasını gerektirecek herhangi bir şartın gerçekleşmediğini, kanun veya esas sözleşme ihlalinin söz konusu olmadığını, şirket ya da pay sahiplerinin zarara uğramadığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuştur.
İddianın ileri sürülüş biçimine göre dava; dilekçede ileri sürülen nedenlere dayalı olarak TTK 438.vd maddeleri gereğince davalı şirkete özel denetçi atanması istemine ilişkindir.
Özel denetim istemi hakkına ilişkin TTK’nın 438.maddesi; “Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetim ile açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir.
Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir.” hükmünü;
Aynı yasanın 439.maddesi; “Genel kurulun özel denetim istemini reddetmesi halinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibari değeri toplamı en az bir milyon Türk Lirası olan pay sahipleri 3 ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesinden özel denetçi atamasını isteyebilirler.
Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde özel denetçi atanır.” hükmünü,
Aynı yasanın 440.maddesi ise; “Mahkeme, şirketi ve istem sahiplerini dinledikten sonra kararını verir.
Mahkeme istemi yerinde görürse, istem çerçevesinde inceleme konusunu belirleyerek bir veya birden fazla bağımsız uzmanı görevlendirir. Mahkemenin kararı kesindir.” hükmünü içermektedir.
Görüldüğü üzere, mahkemeden özel denetim isteme hakkının kullanılabilmesi için öncelikle bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmış olması yasal zorunluluktur. Bunun yanında özel denetimle ancak, “Belirli olayların” özel bir denetimle açıklığa kavuşturulması istenebilir.
Bilgi alma ve inceleme hakkı ise, TTK’nın 437/2.maddesinde düzenlenmiş olup buna göre, pay sahiplerinin bilgi alma veya inceleme istemlerinin genel kurulda, yönetim kurulundan şirketin işleri; denetçilerden denetim yapılma şekli ve sonuçları hakkında olabileceği; aynı maddenin 5.fıkrasında ise, bilgi alma veya inceleme istemlerinin, cevapsız bırakılması, haksız olarak reddedilmesi, ertelenmesi ve bilgi alınamaması durumunda şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda iddia ve savunmaların ileri sürülüş biçimine göre, uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü uzmanlık gerektirdiğinden, TTK’nın 439/2.maddesi gereği davalı şirkete özel denetçi atanma koşullarının bulunup bulunmadığı hususunda bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilerek, davalı şirket ticari defter ve kayıtları üzerinde yerinde inceleme yetkisi verilerek getirtilen-sunulan belgeler bilirkişiler SMMM …, YMM … ve Prof. Dr. … …’a tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulunca düzenlenen 12/11/2021 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle; davalı şirkete faktoringe ilişkin rakamsal fark, yönetim giderleri ve YK üyelerine sağlanan menfaatlerin detayı, şirketin ticari kredi kartlarıyla yapılan harcamaların şirket için yapılıp yapılmadığı, gayrimenkuller için davalı şirket tarafından ödenen kira tutarları ve bunların finansal kiralama şirketine satış değerlerinin ne olduğu hususlarında özel denetçiye başvurulabileceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Davalı tarafça 06/12/2021 tarihli dilekçe ekinde sunulan, Prof. Dr. … tarafından düzenlenen 06/12/2021 tarihli Uzman Görüşü’nde özetle; bilgi alma ve inceleme hakkının konusu ile özel denetimin konusunun aynı olması gerektiği, 30/12/2019 tarihli genel kurulda, bilgi ve/veya inceleme talep edilmeyen hususlar için 25/02/2020 tarihli genel kurulda özel denetim talebinde bulunulamayacağı, davacıların bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında bazı hususlara ilişkin bilgi/belge talebinin konusu ile özel denetim konusunun uyuşmaması nedeniyle özel denetim isteme talebinin yerinde olmadığı, davacıların denetlenmesini istedikleri olayların, genel bir denetime hizmet ettiği, yönetim kurulunun faaliyetlerinin genel bir şekilde denetlenmesini öngören taleplerinin yerinde olmadığı, 30/12/2019 tarihli genel kurulda bilgi ve belge talep edilen hususlar hakkında, davalı tarafça bütün sorulara yazılı bir rapor halinde cevap verildiği, buna rağmen aynı hususlarda, özel denetçi tayininin talep edildiği, davalının bilgi ve/veya inceleme hakkının gereğine uygun şekilde hareket etmesi nedeniyle davacıların, bu hakkın niteliğine aykırı şekilde, özel denetçi tayinini talep ettikleri, davacıların bildiği ve belirli olaylardan ziyade geniş kapsamlı bir denetimi içeren taleplerinin, özel denetim isteme hakkının belirli olayların açıklığa kavuşturulması esasına aykırı olması ve güncel menfaatlerinin bulunmaması nedeniyle, davacıların taleplerinin TTK 438.md ilke ve esaslarına uygun olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurulu raporu ile davalı tarafça sunulan 06/12/2021 tarihli uzman görüşü birbiri ile çeliştiğinden, gerek çelişkinin giderilmesi, gerekse davacı tarafça ileri sürülen konularda özel denetçi atanmasını gerektirir sebeplerin bulunup bulunmadığının tespiti için bu kez bilirkişiler SMMM …, Prof. Dr. … ve Doç. Dr. …’tan alınan 18/03/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporunda ise; dava dilekçesinde belirtilen 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 ve 10 sıra numaralı özel denetim konularında davacıların daha önce bilgi alma ve inceleme haklarını kullanmadıkları, bu nedenle TTK 438/1.md gereğince ön koşul gerçekleşmediğinden bu yönde özel denetçi atanamayacağı; dava dilekçesinde 6, 11, 12 sıra numaralı özel denetim konuları yönünden gereklilik koşullarının sağlanamadığı, bu hususta özel denetçi atanamayacağı; mali yönden kayıtların usulüne uygun tutulduğu, şirket karlılık oranları ve stok devir hızlarının önceki yıllar ile uyumlu olduğu, 7 sıra numaralı özel denetim konusunda ise, davalı şirketin TTK 376.md kapsamında borca batık ve sermaye kaybı bulunmadığı ve bu nedenle özel denetçi atanmasının uygun olmayacağı yönünde görüş bildirilmiştir.
En son alınan 18/03/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, ilk alınan bilirkişi kurulu raporu ile uzman görüşü arasındaki çelişkiyi giderir nitelikte olduğundan, davacı taraf itirazları yerinde görülmemiş, mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, en son alınan ve benimsenen 18/03/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporu ve toplanıp değerlendirilen delillere göre;
Davacıların, davalı şirkette sermayenin 1/10’un üzerinde bir pay sahipliğinin bulunduğu, ertelenen 2018 yılına ait 25/02/2020 tarihinde yapılan Genel Kurul Toplantısına davacı Esat EMANET’in bizzat, diğer davacı Sebahattin EMANET’in ise vekili aracılığı ile katıldıkları, talep ettikleri ve yukarıda özetlenen konuların açıklığa kavuşturulması için özel denetçi atanmasını istedikleri, genel kurulca bu konudaki istemin reddine karar verildiği ve yasada öngörülen üç aylık sürede eldeki davanın açıldığı anlaşılmakta olup;
Benimsenen 18/03/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporunda dayanak ve gerekçeleri ile açıklandığı üzere;
Özel denetim talep edilen konulardan, 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 ve 10 sıra numaralı konularda davacıların daha önce bilgi alma ve inceleme haklarını kullanmadıkları, bu nedenle TTK 438/1.md gereğince ön koşul gerçekleşmediğinden bu yönden özel denetçi atanamayacağı; 6, 11, 12 sıra numaralı konularda gereklilik koşullarının sağlanamadığı, bu hususta özel denetçi atanamayacağı, 7 sıra numaralı konu yönünden ise, davalı şirketin borca batık halinin ve sermaye kaybının bulunmadığı, kar oranının önceki dönemlerle benzer olduğu, TTK’nın 439/2.md kapsamında şirket veya pay sahiplerinin zarara uğratıldığının kanıtlanamadığı; dolayısıyla, özel denetçi atanmasını gerektirir koşullarının gerçekleşmediği kanaatine varıldığından davanın reddine ilişkin aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70-TL karar ve ilam harcından 54,40-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 26,30-TL harcın davacılardan alınıp maliyeye gelir kaydına,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınıp davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafça yatırılan toplam 4.500 TL bilirkişi ücretinin davacılardan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, nitelik itibari ile kesin olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 28/04/2022

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı