Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/254 Esas
KARAR NO :2023/893

DAVA:Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:19/06/2020
KARAR TARİHİ:30/11/2023

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin boya ürünlerinin toptan ticareti ile ilgilendiğini, bu kapsamda değişik boya markalarının yanında … boya markasının da toptan ticareti ile uğraştığını, … boyayı piyasaya süren ana bayi davalı … firmasının yönlendirmesi ve referansı üzerine bu firmanın İzmir bölgesi bayiliğini yapan davalı … firmasına toplam 551.000,00 TL tutarında açık hesap mal siparişi verdiğini, mevcut siparişe ilişkin ödemenin 16 adet çek ve 3 adet senet vasıtasıyla toplam 551.000,00 TL olarak davalı … firmasına yapıldığını, davalı … firması tarafından müvekkiline sadece 180.961,10-TL (KDV dahil) karşılığı mal gönderildiğini, halihazırda 370.038,90-TL karşılığı malın müvekkiline gönderilmediğini, davalı … firmasının, söz konusu çekleri ana bayisi davalı … firmasına verdiğinin bilindiğini, davalı … firmasına ulaşılamadığını, davalı … firması ile yapılan görüşmelerde çeklerin kendilerinde olduğunu ve 370.038,90-TL karşılığı malın davalı … tarafından müvekkiline gönderilmediğinin bildirildiğini, buna rağmen müvekkiline mal gönderiminin sağlanmadığını, söz konusu çeklerin de müvekkiline iade edilmediğini; müvekkilinin davalılar … firmasına ve … firmasına herhangi bir borcu bulunmadığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle dilekçede bilgileri yazılı çeklerden dolayı (330.000 TL yönünden) davalılara borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava konusu çek ve bonolarda yetkili hamil olduğunu, keşideci ve lehtarın arasında ticari ilişkiden sorumlu bulunmadığını, müvekkili şirketin diğer davalı … tarafından dolandırıldığını, davalı … ve yetkililerine ulaşılamadığını, bu hususta savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu; müvekkilinin dava konusu malzemelerin tamamını diğer davalı şirkete verdiğini, diğer davalı …’nın üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeyerek müvekkilini de mağdur ettiğini, müvekkili şirketin diğer davalıya teslim ettiği malzemelere karşılık davalı … şirketi dava konusu çek ve bonoları teslim ettiğini, diğer davalı …’nın malları teslim edip etmediği hususunda herhangi bir bilgilerinin bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalı … davaya cevap vermemiştir.
Dava; davaya dayanak çek ve bonolardan dolayı 330.000 TL’lik miktar yönünden davalılara borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; dava konusu çeklerin davalılardan ….A.Ş’nin yönlendirmesi ile davalı …’ya sipariş edilen mallara karşılık verilip verilmediği, malların davacıya teslim edilip edilmediği, diğer davalının çekleri iktisabında kötü niyetli olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
Bilindiği üzere, kural olarak İİK’nın 72.maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davalarında borçlu olunmadığı ileri sürülmüş ise; alacağın varlığını ve miktarını kanıtlamak yükümlülüğü alacaklıdadır. Ancak, alacağın kambiyo senedine dayanması halinde bu genel kuralın istisnası olarak borçlu olunmadığının kanıt yükümlülüğü, iddiayı ileri süren borçlu taraftadır.
İddia ve savunmaların ileri sürülüş biçimine göre, uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü uzmanlık gerektirdiğinden, dava konusu çeklerin davalı …’dan sipariş edilen mallara karşılık verilip verilmediği, malların davacıya teslim edilip edilmediği, diğer davalının çekleri iktisabında kötü niyetli olup olmadığının ve kesilen faturaların davalı …Tic. A.Ş.’nin defterlerinde kayıtlı olup olmadığının tespiti için bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilerek, davalı … ticari defter ve kayıtları ile getirtilen-sunulan belgelerle birlikte dosya konusunda uzman bilirkişiler SMMM … ve özel hukukta nitelikli hesaplamalar konusunda uzman Doç. Dr. …’e tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 06/09/2022 tarihli raporun ve rapora yönelik davalı …’nın itirazları doğrultusunda dava konusu mallara ilişkin kesilen faturaların davalı …’nın ticari defterlerinde ne şekilde ve ne amaçla kaydedildiğinin tespiti için malimüşavir bilirkişiden alınan 02/03/2023 tarihli ek raporun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu kök raporunda özetle; davacı tarafça, davalı …’ya sipariş edilen mallara karşılık 510.000 TL ödemenin dava konusu 16 adet çek ve 3 adet bono ile yapıldığı, davalı … tarafından davacıya 180.961,10 TL’lik mal teslimi yapıldığı yönünde görüş bildirilmiş; 02/03/2023 tarihli ek raporda ise; davalı …’nın ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun olduğu, davalı …’nın kayıtlarında davacıya ait hesap hareketlerinin incelenmesinden, 2020 yılı itibariyle alacak ya da borç bakiyesinin olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun, itirazları cevaplar nitelikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, raporlara itirazlar reddedilmiş, mahkememizce benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları ile alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu kök ve ek raporu, toplanıp değerlendirilen delillere göre;
Davalı … … A.Ş. yönünden yapılan inceleme sonrasında;
Taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında, benimsenen bilirkişi kurulu kök ve ek raporunda dayanak ve gerekçeleriyle açıklandığı üzere, davacı tarafça sipariş edilen malların, diğer davalı … … A.Ş.’den satın alındığı, siparişe konu mallara yönelik 510.000 TL ödemenin dava konusu çek ve bonolarda davalı … … A.Ş.’ne yapıldığı, davalı … … A.Ş. tarafından davacıya toplam 180.961,10 TL’lik malın teslim edildiği, davacı tarafça bedeli dava konusu çek ve bonolarla ödenen geri kalan malların teslim edilmediği, başka bir ifadeyle davalı … … A.Ş.’nin teslim borcunu yerine getirmediği, dolayısıyla davacının dava konusu çeklerden ve bonolardan dolayı teslim edilmeyen malların bedeli olan 330.000 TL’lik miktar yönünden davalı … … A.Ş.’ne borçlu olmadığı anlaşıldığından bu davalı yönünden davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davalı … … A.Ş. yönünden yapılan inceleme sonrasında;
6102 sayılı TTK’nın 818/1-e maddesi gereğince çekler ve 778/1.maddesi gereğince bonolar hakkında da uygulanması gereken aynı yasanın 687.maddesi; “Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğer ki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” hükmünü içermektedir.
Davacı taraf, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında, anılan davalı şirketin yönlendirmesi ile diğer davalı şirketten satın alınan malların bir kısmının teslim edilmemesi davacı tarafça verilen dava konusu çeklerden ve bonolardan dolayı anılan davalıya da borçlu olmadığını ileri sürmüş ise de;
Davaya dayanak çeklerin ve bonoların davacı tarafça keşide edilerek davalı … … A.Ş.’ne teslim edildikten sonra adı geçen davalının cirosuyla davalı … … A.Ş.’ye teslim edilmesi nedeniyle anılan davalı … … A.Ş. dava konusu çeklerde ve bonolarda 3.kişi konumundadır. Bu durumda yukarıda değinilen TTK’nın 818.maddesinin yollamasıyla aynı yasanın 687.maddesi gereğince davacı taraf, doğrudan ticari ilişki içinde olduğu …’ya karşı ileri sürdüğü def’ileri bu davalıya karşı ileri süremez. Açıklanan nedenlerle anılan davalıya yönelik açılan davanın reddine; dosya kapsamından, alacaklının alacağını süresinde tahsil ettiği ve bu nedenle koşulları oluşmadığından davalı tarafın tazminat isteminin de reddine ilişkin aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-a)Davalı ….A.Ş’ye yönelik Açılan Davanın REDDİNE,
b)Koşulları gerçekleşmediğinden davalı tarafın tazminat isteminin reddine,
2-Davalı … … A.Ş’ye yönelik Açılan Davanın KABULÜ ile,
…Bankası … Şubesi’nin 31.12.2019 tarihli, … numaralı ve 10.000,00-TL bedelli,
…Bankası … Şubesi’nin 31.01.2020 tarihli, … numaralı ve 25.000,00-TL bedelli,
…Bankası … Şubesi’nin 28.02.2020 tarihli, … numaralı ve 60.000,00-TL bedelli,
…Bankası … Şubesi’nin 31.03.2020 tarihli, … numaralı ve 60.000,00-TL bedelli,
…Bankası … Şubesi’nin 30.04.2020 tarihli, … numaralı ve 60.000,00-TL bedelli,
…Bankası … Şubesi’nin 31.05.2020 tarihli, … numaralı ve 60.000,00-TL bedelli,
…Bankası … Şubesi’nin 30.06.2020 tarihli, … numaralı ve 50.000,00-TL bedelli,
… Bankası … Şubesi’nin 30.06.2020 tarihli, … numaralı ve 30.000,00-TL bedelli,
… Bankası … Şubesi’nin 31.07.2020 tarihli, … numaralı ve 30.000,00-TL bedelli,
… Bankası … Şubesi’nin 31.08.2020 tarihli, … numaralı ve 30.000,00-TL bedelli,
… Bankası … Şubesi’nin 30.09.2020 tarihli, … numaralı ve 30.000,00-TL bedelli,
… … Şubesi’nin 29.08.2020 tarihli, … numaralı ve 20.000,00-TL bedelli,
… … Şubesi’nin 30.09.2020 tarihli, … numaralı ve 20.000,00-TL bedelli,
… … Şubesi’nin 31.10.2020 tarihli, … numaralı ve 20.000,00-TL bedelli,
… … Şubesi’nin 28.11.2020 tarihli, … numaralı ve 20.000,00-TL bedelli,
… … Şubesi’nin 31.12.2020 tarihli, … numaralı ve 20.000,00-TL bedelli çeklerden ve
31.12.2019 vade tarihli ve 2.000,00-TL bedelli,
31.01.2020 vade tarihli ve 2.000,00-TL bedelli,
29.02.2020 vade tarihli ve 2.000,00-TL bedelli bonolardan dolayı,
330.000 TL’lik kısım yönünden davacının bu davalıya borçlu olmadığının tespitine,
3-Alınması gerekli 22.542,30-TL karar ve ilam harcından 5.635,58-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 16.906,72-TL harcın davalı … … A.Ş’den alınıp maliyeye gelir kaydına,
4-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 51.500,00-TL vekalet ücretinin davalı … … A.Ş’den alınıp davacıya verilmesine,
5-Davalı … … A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 51.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan 54,40 TL başvuru harcı, 5.635,58 TL peşin harç, 7,80 TL vekalet harcı, 4.000 TL bilirkişi ücreti ve 663,25 TL tebligat giderlerinin toplamı 10.361,03 TL yargılama giderinin davalı … … A.Ş’den alınıp davacıya verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından geriye kalanın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili ve Davalı ….A.Ş vekilinin yüzünde, diğer davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı. 30/11/2023

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı