Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/206 E. 2022/1114 K. 08.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/206 Esas
KARAR NO 2022/1114

DAVA:Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:31/03/2020
KARAR TARİHİ:08/12/2022

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketler ile davalı kurum arasında yapılmış 13/08/2018 tarihli hizmet alım sözleşmesi gereğince, davalı tarafça hizmet alım bedelinin eksik ödendiğini, müvekkili şirketleri hakediş alacağından haksız kesintiler yapıldığını, bu doğrultuda davalı kurum tarafından, polielektrolit kimyasalının kritik seviyenin altına düşmesi iddiasıyla müvekkili şirketlerden toplam 7.297.409,88 TL hakediş kesintisi yaptığını, yine taraflar arasında yapılmış sözleşme gereği ödenmesi gereken 270.300 TL performans bedelinin ödenmediğini, sözleşme gereği kurulan ve işletilen … Yönetim Sistemi için davalı kurum tarafından 1.729.861,30 TL onbirinci hakediş bedeli alacağının ödenmediğini ileri sürerek dilekçesinde ayrıntılı olarak bildirdiği diğer nedenlerle toplam 9.297.571,18 TL’nin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde yazılı tüm talepler bakımından zamanaşımı itirazında bulunduklarını, taraflar arasındaki Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42. maddesine göre itiraz dilekçesinin belirtilen şartlara ve usule aykırı olduğunu, kesin hesap raporuna herhangi bir şerh düşülmediğini, su arıtımında kullanılan polielektrolit miktarının bazı dönemlerde tüm tesisler için toplamda 23 tonlara kadar düşüş gösterdiğini, … Yönetim Sistemi kapsamında Müvekkil Şirketlerden herhangi bir yazılım sunulmadığını, Müvekkil Şirketlerin kendi bünyesinde bazı yazılımlar kullandığını ancak bu yazılımların paylaşıma sunulmadığını, talep edilen hiçbir husus yerine getirilmediğinden kesinti yapıldığını, kontrol teşkilatınca yapılan izlemelerde yüklenici olarak tesislerde performans birim fiyat tanımının özüne uygun hiçbir düzenlemenin yapılmadığını, tesislerin kendi tutin işleyişi ile oluşan sonuçlar neticesinde performans talebinde bulunulduğunu, yer tesliminin 05/09/2018 tarihinde yapıldığını, bu tarihten Mart 2019 tarihine kadar tesislerde polielektrolit teslimatı yapılmadığını, ilk teslimatın Mart 2019 tarihinde tesislere getirildiğini, kimyasal temininin personel temininden bağımsız bir durum olduğunu, konu ile ilişkilendirilemeyeceğini, yurt dışından temin edilecek kimyasalın 24/09/2018 tarihinden başlayarak 90 günlük sürede temin edilmesinin beklenilmesinin vahim sonuçlar doğuracağını, 90 günlük sürenin kritik rol oynayan ekipmanlara ait yedek parçalara ilişkin olduğunu, akdedilen sözleşmede sadece kimyasal temini yapıldığı algısı oluşturulduğunu, tesislerin işletilmesinden sorumlu olunmadığının vurgulandığını, tesisler arasında ihtiyaç duyulan kimyasal madde ve gerektiğinde ekipman transferlerinin yapıldığını, davacı şirketlerin zamanında personel temin edemediğini ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuştur.
Dava; taraflar arasındaki 13/08/2018 tarihli Hizmet Alım Sözleşmesinden kaynaklı olarak; ödenmediği ileri sürülen:
-Cumhuriyet ve … Tesislerine ilişkin toplam 7.297.409,88 TL hakediş kesintisi(polielektrolit cezası),
-270.300,00 TL performans bedeli ve
-… Yönetim Şirketi için 1.729.861,30 TL olmak üzere toplam 9.297.571,18 TL’nin faizi ile birlikte davalı taraftan dilekçede ileri sürülen nedenlerle tahsili istemine ilişkindir.
Yanlar arasındaki uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü uzmanlık gerektirdiğinden; ileri sürülen hukuksal nedene dayalı olarak davacı tarafın isteminin yerinde olup olmadığı, yerinde ise miktarının tespiti için bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilmiş, getirtilip sunulan deliller, taraf ticari defter ve kayıtları, tanık beyanları getirtilen-sunulan belgelerle birlikte dosya bilirkişiler YMM Dr. …, Kimya Yüksek Mühendisi…ve Özel Hukukta Nitelikli Hesaplamalar Konusunda Uzman …a tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 24/11/2021 tarihli bilirkişi raporunun ve taraf vekillerinin itirazı üzerine aynı heyetten alınan 12/08/2022 tarihli ek raporun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporlarında özetle; taraflar arasında 13/08/2018 tarihli Su Arıtma Tesisleri İşletme, Bakım ve Yenileme İşi Hizmet Alım Sözleşmesi imzalandığı, sözleşme süresince taraflar arasında yapılan tüm toplantı tutanakları, hakediş raporları ve idarenin yükleniciden kesmiş olduğu cezai müeyyideler listesi incelendiği, bu doğrultuda;
Cumhuriyet ve … Tesislerine ilişkin toplam 7.297.489,88 TL tutarında ceza yönünden;
Kritik stok niteliği taşıyan bu malzemeler, neticede hepsi İstanbul ili içinde olan tesislerde olduğu, nakliyesinin birkaç saat içinde yapılabileceği dikkate alınarak davacı yüklenicinin depolardaki toplam stok miktarını kritik stok miktarı olarak kabul etmesi teamül olarak kabul edilebilir bir uygulama olacağı, İdare’nin kestiği cezalar sözleşmede yer almasına rağmen hizmet kalitesine ve kontrol sistemlerine bir katkısı olmadığı için kaldırılması gerektiği, yalnızca Polielektrolit maddesi değil, diğer iki madde için kesilen cezalar da aynı şekilde iptali gerektiği ancak, davacı sadece Polielektrolit cezası bedeline ilişkin talepte bulunduğundan tutarın buna göre belirlenmesi gerektiği; dolayısıyla kimyasal maddelerin her depoda kritik stok seviyesinin altında olmasından dolayı davacılara kesilen ceza bedelinden taleple bağlı kalınarak 7.297.409,88 TL ceza kesintisinin haksız olduğu; bu miktara 19/09/2019 tarihinden itibaren avans faizi istenebileceği;
Performans bedeli kesintisi yönünden;
Yüklenici tarafından işletilen tesislerde performans kriter değerlerinin hedef değerlerde veya daha iyi çıkması halinde, sözleşmeye göre performans ödemesi gerektirdiği; değerlerin performans ödemesini hakedecek seviyede çıktığı ancak, bu değerlerin iyi çıkmasında davacı yüklenicilerin bir katkısı olmadığı görüşü ile İdare tarafından yapılan kesintinin sözleşmeye uygun olmadığı; dolayısıyla davacılara 270.300 TL performans ödemesinin yapılması gerektiği; bu miktara, ödemenin talep edildiği dilekçeye cevap tarihi olan 15/11/2019 tarihinden itibaren avans faizi istenebileceği;
… Yönetim Sistemi kesintisi yönünden;
Davacı yükleniciler tarafından geliştirilen … isimli programın tesislerde kullanılmaya başlandığı ancak, bu programın İdare’ye tanıtımında ve anlatılmasında eksiklikler olduğu, davacı yüklenicilerin, İdare elemanlarına … sistemi için giriş bilgilerini vermiş olmasına rağmen, resmi bir teslim yapılmadığı; İdare’ye gelişmeler hakkında sürekli olarak yeterli bilgi verilmediği; davalı idarenin, … isimli başka bir … Yönetim programına ağırlık vererek kullanmaya başladığı; bu durumda, davalı İdare’nin davacı yüklenicilere projenin devamı veya durdurulması hakkında açık bir talimat vermemesi nedeniyle, her iki tarafın da ihmal ve sorumluluğu bulunduğu;
… yönetim sistemine ilişkin kesinti tutanağında davacıların … yönetimine ilişkin gerçekleştirmediği çalışmalara karşılık 1.729.861,30’TL kesinti yapıldığı; davacıların 18.10.2019 tarihli itirazında teknik şartnamenin 5.5, 5.6.1 ve 5.6.3.’te … yönetim sistemi kurulması ve işletilmesi için belirtilen işlerin yerine getirildiği ileri sürülerek kesintiye itiraz edildiği, buna göre söz konusu işlerde eksiklik olması durumunda davalı eksiklik tutarınca kesinti yapabileceği, idareden kaynaklı eksiklik bulunması durumunda ise buna İdare’nin katlanması gerektiği; Teknik inceleme neticesinde 864.930,65 TL’lik … yönetimi kesintisinin davacıya ödenmesi gerektiği; bu miktara 21/10/2019 tarihinden itibaren avans faizi istenebileceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporu, gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun, itirazları cevaplar nitelikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, rapora yönelik itirazlar yerinde görülmemiş, mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, benimsenen bilirkişi kurulu kök ve ek raporu ve toplanıp değerlendirilen delillere göre; taraflar arasında 13/08/2018 tarihli Hizmet Alım Sözleşmesi’nin imzalandığı, sözleşme kapsamında davacı taraf hakediş alacağından dava konusu kesintilerin yapıldığı her iki tarafında kabulündedir.
Benimsenen bilirkişi kurulu rapor ve ek raporunda dayanak gerekçeleriyle ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, dava konusu Cumhuriyet ve … Tesislerinde yeteri kadar stok bulundurulmadığı gerekçesiyle davacı taraf hakediş alacağından kesinti yapılmış ise de, kesintiye konu Polielektrolit maddesinin diğer depolardan nakliyesinin mümkün olduğu gibi sözleşme kapsamındaki stoğun bulundurulmasının hizmet kalitesine ve kontrol sistemlerine katkısının bulunmadığı; bu nedenle bu yönden davacı taraf hakedişinden davalı tarafça yapılan 7.297.409,88 TL ceza kesintisinin yerinde olmadığı ve davacıya ödenmesinin gerektiği;
Taraflar arasında yapılmış sözleşmede kararlaştırılan performans ödemesine konu değerin hedeflenen değerde ve/veya üstünde çıkmasına rağmen davalı tarafça ödeme yapılmadığı, dolayısıyla buna ilişkin yapılan kesintinin sözleşmeye uygun olmadığı, bu nedenle davacıların davalıdan 270.300 TL performans ödemesi alacağının bulunduğu;
… Yönetim Sistemi kesintisi yönünden ise, benimsenen bilirkişi kurulu raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, tarafların karşılıklı olarak sözleşme kapsamında üzerlerine düşen yükümlülükleri eksiksiz yerine getirmedikleri, her iki tarafın ihmal ve sorumluluklarının bulunduğu, bu nedenle bilirkişi kurulu raporu teknik inceleme kısmında açıklandığı üzere, … yönetimi kesintisi yönünden davacıların davalıdan 864.930,65 TL alacaklı olduğu;
Bu durumda, yukarıda açıklandığı üzere davacıların talep ettikleri alacak kalemleri yönünden davalıdan toplam 8.432.640,53 TL alacaklı olduğu, bu miktara her bir kalem yönünden temerrüt tarihlerinden itibaren avans faizi yürütülmesi gerektiği, belirlenen-tespit edilen alacak miktarını aşan davacı taraf isteminin yerinde olmadığı anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-Toplam 8.432.640,53 TL’nin, 7.297.409,88 TL’sine 19/09/2019 tarihinden, 270.300,00 TL’sine 15/11/2019 tarihinden, 864.930,65 TL’sine 21/10/2019 tarihinden itibaren uygulanacak avans faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacı tarafa ödenmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Alınması gerekli 576.033,67-TL karar ve ilam harcından 158.779,28-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 417.254,39-TL harcın davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
3-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00 TL arabulucu ücretinin 1.233,48 TL’sinin davalıdan, 126,52 TL’sinin davacılardan alınıp maliyeye gelir kaydına,
4-Davacı tarafça başlangıçta yatırılan peşin harç 158.779,28 TL’nin davalıdan alınıp davacılara verilmesine,
5-Davacılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 322.326,41 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacılara verilmesine,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 113.142,37 TL vekalet ücretinin davacılardan alınıp davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan 54,40 TL başvuru harcı, 7,80 TL vekalet harcı, 7.500 TL bilirkişi ücreti ve 345 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 7.907,20 TL’nin kabul ve red oranına göre 7.171,61 TL’sinin davalıdan alınıp davacılara verilmesine,
8-Davalı tarafından yapılan 18 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 1,65 TL’sinin davacılardan alınıp davalıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı.08/12/2022

Başkan …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Katip …
¸e-imzalı