Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/690 Esas
KARAR NO:2021/398

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:26/06/2019
KARAR TARİHİ: 01/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA DİLEKÇESİ:
Davacı asil dava dilekçesinde; dava dilekçesi ile hamili olduğu dava konusu 31/03/2019 keşide tarihli, 6.900,00 TL bedelli çekin kaybolduğunu, bu hususta ….Asliye Ticaret Mahkemesinde çek zayi davası açtığını, ancak çek ibraz edildiğinden davalılar aleyhine iş bu istirdat davasını açmak zorunda kaldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davanın kabulü ile çekin istirdadına ve tarafına iadesine, yargılama giderinin karşı tarafa bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP DİLEKÇESİ:
Davalı … … A.Ş vekili cevap dilekçesinde; davanın yetkili olmayan mahkemede açıldığını, yetkisizlik kararı verilmesinin Hukuk Muhakameleri Kanunu’ nun amir hükümleri gereği olduğunu, müvekkili şirketin faaliyet merkezi/yerleşim yerinin … ili, … İlçesi sınırları dahilinde bulunduğunu, yetkili mahkemenin … Mahkemeleri olduğunu, … Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisiz olduğunu, yetkisizlik kararı verilmesini, esasa ilişkin de itirazlarının bulunduğunu, çek üzerinde yer alan ciranta imzalarının sahte olması hususlarının ciro silsilesinin sıhhatini etkilemeyeceğini, müvekkili şirketin tüm yasal mevzuata uygun olarak iş bu davaya konu edilen çeki devir ve temlik aldığını, müvekkilinin kötü niyetli olduğu da davacı tarafından ispat edilmesinin gerektiğini, davacının iddialarının doğru olmadığını, müvekkili şirketin huzurdaki davaya konu edilen çekin meşru hamili olduğunu, açıklanan nedenlerle öncelikle yetki itirazlarının kabulüne karar verilmesini, mahkeme aksi kanaatte ise davanın esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … … A.Ş vekilinin cevap dilekçesinde; müvekkili şirketin yetkili ve iyiniyetli hamil olduğunu, huzurdaki davanın ispat yükünün davacıya ait olduğunu, davacı tarafın üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirecek herhangi bir delil dosyaya sunamadığını, müvekkili şirketin ise iyi niyetli üçüncü kişi hamil olduğunu, açıklanan nedenlerle usul ve yasaya aykırı davanın reddine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin de karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … … Teks. San. Ve Tic.Ltd. Şti.’ ne, dava dilekçesi usulüne uygun olarak tebliğ edilmesine rağmen bu davalı taraf herhangi bir cevap dilekçesi sunmadığı gibi duruşmalara da katılmamıştır.
DELİLLER:
Dava, İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasıdır.
Mahkememizin 06/10/2020 tarihli celse beş nolu ara karar gereğince, iddia, savunma, toplanan deliller ve tarafların ilişki dönemine ait davacının ve davalıların ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, bilirkişi olarak konusunda uzman SMMM … seçilmiş, adı geçen bilirkişice sunulan 28/12/2020 tarihli bilirkişi raporunun dosya içerisinde olduğu görülmüştür.
Bilirkişi raporunun tetkikinde, davacı şirketin 2018 yılına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı …nin Davalı taraf inceleme günü hazır bulunmamış ve ticari defterlerini ibraz etmemiş ve yerinde inceleme talebinde bulunmadığı, davalı şirketin HMK 222 md. Gereği defter ibrazından kaçınmış olduğu, davalı …Ş.’nin 2019 yılına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı …Ş.’nin 2019 yılına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davacı … … dava konusu çeki dava dışı … evrağında bulunan … Elekt. şirketinden 06.12.2018 tarihli tahsilat makbuzu ile aldığına dair tahsilat makbuzu ile aldığı, Ancak ticari defter kayıtlarında çekin nakit tahsilat olarak kaydedildiği, bu kayıtın nakit kaydedilmesi ve tahsilat makbuzu tarihi ile defter kayıt tarihinin tam uyuşmadığı, dosya kapsamında dava konusu çekin davacının çalışanı olduğu beyanı ile …’ dan 10.12.2018 tarihinde çalındığına dair … Polis Merkezi … numara 11.12.2018 tarihli şikayetçi ifade tutanağı şikayette bulunulduğu, şikayette bulunan …’ ın şikayet tarihinde, davacının çalışanı olup olmadığı hususunda dosya kapsamında evrak görülmediği ve ispatı hususunda davacının bağlı bulunduğu SGK müdürlüğünden Aralık 2018 dönemi sigorta çalışan listesinin dosya kapsamına sunulması gerektiği, dava konusu çekin ciro silsilesinde yer alan dava dışı … A.Ş’nin dosya kapsamına sunmuş olduğu beyan dilekçesinde davalı … İnşaat ile ticari ilişkisinin mevcut olmadığı ve dava konusu çeki kendinden sonraki ciranta (alonjda bulunan) … Elekt. Şirketine ciro ettiğini beyan ettiğini ve kaşe imzalı tahsilat makbuzu fotokopisini dosya kapsamına sunduğu, davalı … şirketinin bağlı bulunduğu vergi dairesinde Ocak 2019 dönemi BS formları ve … Havalandırma şirketinin BA formlarının talep edilerek Davacının iddiası sonradan eklenen alonjla çek suretinin arkasında bulunan son Ciranta … havalandırmaya düzenlemiş olduğu faturanın beyanının dosya kapsamına sunulmasının gerektiği, davalı … faktöring şirketinin 26.07.2016 tarihinde davalı … Faktöring şirketi ile … devir-temlik işlemlerine ilişkin 10.000.000,00 TL tutarında sözleşme akdettiği, taraflar arasında akdedilen temlik sözleşmesi kapsamında davalı … … şirketinin dava konusu çeki Çek-Senet Gönderme Bordrosu ile davalı … faktöring şirketine temlik ettiği, dava konusu çekin … ticari defterlerinde portföyünde kayıtlı bulunduğu, davalı … … ve davalı … İnşaat şirketi arasında gerçekleştirilen … işleminin yukarıda ayrıntılı olarak yer verildiği şekilde 6361 sayılı yasanın 38. maddesi, Faktöring İşlemlerinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesi ve BDDK’nın 8.7.2010 ve 4.1.2011 tarihli genelgelerinde yer alan … şirketlerinin alacakların devralınmasında uyulması gereken yükümlülüklerinin tam olarak yerine getirmediği ve … işleminde şirketin alacağın temlik edildiği faturaya konu bulunan mal tesliminin son ciranta muhatabına gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği konusunda gerekli araştırmayı yapma zorunluluğunun tam olarak yerine getirilip getirilmediği hususunun mahkemeye ait olduğu kanaatiyle rapor alınmıştır.
HUKUKİ NİTELENDİRME DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, TTK’nın 792. maddesi uyarınca çek istirdadı davasıdır.
TTK’nın 792.maddesine göre; “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.”
Somut olayda, davacı hamili olduğunu iddia ettiği çekin oğlunda bulunduğu sırada kaybolduğunu bu sebeple …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde … esas sayılı dosyası ile talep ettiği zayi nedeni ile iptal davası sırasında çekin ibraz edildiğini ve çek araksında bulunan alonjun çıkarıldığını iddia ederek elde ki çek istirdadı davasını açtığı anlaşılmıştır.
Çek istirdadı davası çek elinden rızası hilafından çıkan hamil tarafından şimdi ki hamil aleyhine açılabilir. Çekin davalılardan … Aş’nin elinde bulunduğu anlaşıldığından diğer davalılara yönelik davanın husumet yokluğu nedeni ile reddi gerekir.
Davacının yetkili hamil olup olmadığının değerlendirilmesi gelince, davacı dava dilekçesi ekinde dava konusu çeki dava dışı …. Ltd’den aldığına dair 06.12.2018 tarihli tahsilat makbuzunu sunmuş, davacı tarafından yine dava dilekçesi ekinde sunulan çek görüntüsünün arka yüzünde … üzerine … ltd. tarafından davacı yana dava konusu çekin ciro edildiği görülmüş, … ltd.’nin çeki dava dışı … Havalandırma… Aş’den ciro yolu ile devir aldığı çeke dair tahsilat makbuzunun davacı tarafından yine dava dilekçesi ekinde sunulduğu anlaşılmıştır. Davacı defterlerinde yapılan incelemede … ltd. İle yaptığı alışverişin yer aldığı, davacıdan aldığı çeke dair ödemeyi defterine nakit olarak işlediği anlaşılmış, davacının dava dilekçesi ekinde sunduğu deliller ile ticari defterleri dikkate alındığında aktif husumet ehliyetinin bulunduğu kabul edilmiştir.
Bilirkişi tarafından sunulan raporda davalı … şirketleri arasında 10.000.000 TL bedelli facroring devir temlik sözleşmesinin bulunduğu, davalı … Aş’nin dava konusu çeki bu temlik sözleşmesi nedeni ile elinde bulundurulduğunun tespit edildiği, yibe davalı …’in çeki diğer davalı … teks.san. Ve tic. Ltd.şti ‘den factoring işlemi ile 6.250 TL bedelle 22.01.2019 tarihinde devir aldığı, davalı şirketin factoring işlemi sırasında ciranta …. Tic. Aş’den aldığına dair 18.01.2019 tarihli 7.062,30 TL bedelli kapalı faturanın sunulduğu bildirilmiştir.
6361 sayılı Yasa’nın 9/2 maddesi hükmü, … şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiş, TTK’nın 790.maddesi ise ciro silsilinde dış görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğünü yüklemiştir. Ciro silsilesinde dış görünüş itibariyle kopukluk olmadığı davalı elinde bulunan çek suretinden anlaşılmaktadır. Ancak davalı tarafından sunulan faturanın kapalı fatura olduğu bedelin nakit olarak ödendiği, fatura tarihinin 18.01.2019 olduğu çek tanzim tarihinin nakit olarak ödendiği kabul edilen faturadan sonra 31.03.2019 tarihli olduğu , alacağın varlığını tevsik eden faturanın kambiyo senedi ile uyumlu olmadığı , fatura ile kambiyo senedinin birbirini doğrulamadığı davalı hamilin iktisapta ağır kusurlu olduğu anlaşılmış, davalı … Aş’ye yönelik davanın kabulü ile çekin davacı yana iadesine , diğer davalılara yönelik davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilerek aşağıda ki şekilde hüküm kurma yoluna gidilmiştir.
KARAR : Gerekçede açıklandığı üzere;
1-)Davalı …ye yönelik davanın KABULÜ İLE; dava konusu Akbank İzmir Şubesine ait olan 31.03.2019 tarih 6.900,00 TL bedelli … çek numaralı keşidecisi … Tic.İnş.ve Tar.Ltd.Şti olan çekin davalı Davalı …den alınarak davacı yana İADESİNE
2-)Davalılar … Aş. ve … teks.san. Ve tic. Ltd.şti aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeni ile REDDİNE
3-)Alınması gereken 471,33 TL harcın davacı tarafından peşin ödenen 117,84 TL harçtan mahsubu ile bakiye 353,49 TL harcın davalı … Aş’den alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından ödenen 117,84 TL harcın davalı … Aş’den alınarak davacı yana ödenmesine
4-)Davalı … Aş. Kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereği hesap olunan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya ödenmesine
5-)Davacı tarafından bu yargılama nedeni ile yapılan 44.40 TL başvuru harcı ile 1.207,6 TL yargılama giderinin davalı davalı … Aş’den alınarak davacı yana ödenmesine
6-Gider avansı bakiyesinin karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine
Dair davacı asil ve hazır olan davalı vekilinin yüzüne diğer davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/06/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır