Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/517 Esas
KARAR NO :2022/298

DAVA:Tespit (Muarazanın giderilmesi)
DAVA TARİHİ:23/08/2019
KARAR TARİHİ:23/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan yapılan “Tespit (Muarazanın Giderilmesi)” davasının açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; meçhul şahıslar tarafından çalınan … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait … seri numaralı, 150.000,00-TL. bedelli davaya konu edilen çek hakkında … CBS.’nin … Soruşturma sayılı dosyadan davalı bankaya anılan çekin çalındığını bildiren müzekkere yazıldığını, dava konusu çek ile ilgili olarak … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında açılan menfi tespit açıldığını, … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından … Esas sayılı dosyada ihtiyati tedbirin uygulanması için davalı bankaya müzekkere yazıldığını, davalı bankanın ihtiyati tedbir kararına ve müzekkereye rağmen … seri numaralı çek üzerine ödeme yasağı şerhi koymak yerine karşılıksız işlemi yaptığını, davalı banka tarafından yapılan bu işlemin hatalı olduğuna ve düzeltilmesi gerektiğine dair tüm talep ve uyarıların davalı banka tarafından dikkate alınmadığını, davalı banka tarafından ödeme yasağı kararına rağmen 93 kodu ile iade işlemi yapılması gerekirken, anılan çek üzerinde karşılıksız işlemi yapılarak T.C. Merkez Bankası’na 99 kodu ile bildirimde bulunulduğunu, davalı banka tarafından yapılan haksız işlemin T.C. Merkez Bankası’na bu şekilde bildirildiğini, bunun sonucu olarak T.C. Merkez Bankası’nın da bu bildirimi tüm bankalara duyurduğunu, 26/07/2019 tarihli Findeks Endeksli Çek Raporu’nda yer alan verilere göre davalı bankanın haksız ve hatalı işleminden önce müvekkili şirketin çek endeksinin “En Az riskli” kategorisinde ve en üst sınır olan 1000 puan olarak belirlenmiş iken, davalı bankanın yaptığı haksız ve hatalı işlemi sonrasında 01/08/2019 tarihli Findeks Endeksli Çek Raporu’nda yer alan verilere göre 498 puana gerileyerek “Riskli” kategorisine düştüğünü, müvekkili şirketin bu nedenle çok ciddi mağduriyetinin oluştuğunu belirterek ve dilekçesinde açıkladığı diğer nedenlerle; dava sonuçlanıncaya kadar davalı bankanın yapmış olduğu hatalı işlemlerin durdurulması bakımından T.C. Merkez Bankası kayıtlarında oluşturulmuş olan “99” karşılıksız kaydının “93” olarak düzeltilmesine, bu hususta gerek T.C. Merkez Bankası’na gerekse davalı bankanın Genel Müdürlüğü’ne müzekkereler yazılmasına, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas ve … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyalarının gerektiğinde bekletici mesele yapılmasına, yapılacak yargılama sonucunda ise davanın kabulü ile davalı bankanın dava konu çek yönünden yapmış olduğu tüm hatalı işlemlerin kesin olarak düzeltilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı banka vekili ise cevap dilekçesinde özetle; davacı şirket tarafından müvekkili banka aleyhine … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyası ile aynı konuda dava açıldığını, bu nedenle tarafları ve konusu aynı olan işbu dava yönünden derdestlik itirazında bulunduklarını, derdestlik itirazından dolayı ikinci açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararının ise kaldırılması gerektiğini, müvekkili bankanın dava konusu çek ile ilgili olarak yapılması gereken tüm iş ve işlemleri eksiksiz olarak, usul ve yasalara uygun olarak gerçekleştirdiğini, müvekkili bankaya atfedilecek herhangi bir kusur ve/veya sorumluluğun bulunmadığını, davacı tarafın iddia ettiği ödemeden men kararı ve savcılık yazısının müvekkili bankaya dava konusu çekin ibrazı ve karşılıksız işlemine tabi tutulmasından bir gün sonra ulaştığını, karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra söz konusu yazıların müvekkili bankaya geldiğini, dava konusu yapılan çekin müvekkili bankaya fiziken ibraz edilmeksizin takas odası aracılığı ile elektronik/bilgisayar ortamında ibraz edildiğini, müvekkili bankanın ibraz tarihindeki mevcut yasal düzenlemelere ve hesabın durumuna göre çekle ilgili durumu kod olarak bildirdiğini, bu durumda tüm kusur ve sorumluluğun davacıya ait olduğunu belirterek ve dilekçesinde açıkladığı diğer nedenlerle; öncelikle aynı konuda ve aynı taleplerle … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasında daha önce dava açıldığından derdestlik itirazlarının kabul edilerek davanın derdestlik dava şartı nedeniyle usulden reddine, mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, davanın esastan reddin, davanın açılmasında müvekkili bankanın herhangi bir kusuru bulunmadığından, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı karşı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; davalı banka tarafından davaya konu … Bankası – … Şubesi’ne ait … numaralı çek hesabına bağlı … seri numaralı 150.000,00-TL. meblağlı çek ile ilgili olarak, çekin hırsızlığa konu olması sonrası adli makamlardan çek ile ilgili olarak tedbir kararı alınmasına, ayrıca … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında verilen ihtiyati tedbir kararına rağmen davalı bankanın anılan çek hakkında karşılıksız işlemi yaptığı iddiasıyla, bu hatalı işlem nedeniyle davacının … Çek Risk Raporu’ndaki olumlu kaydının bozulduğu ileri sürülerek ve belirtilen hatalı işlem nedeniyle davacının bozulan kaydının düzeltilmesi talepli olarak açılmış tespit (muarazanın giderilmesi) davasıdır.
Hukuki bir terim olan muaraza, çekişme anlamına gelmektedir. Somut olayda davacı taraf, davalı bankanın hatalı işlemde bulunduğunu iddia etmekte ve davalının hatalı işlemi nedeniyle ortaya çekişmeli bir durumun çıktığını ileri sürerek mevcut çekişmeli durumun huzurdaki davada yapılacak yargılama sonucunda ortadan kaldırılmasını talep etmektedir.
Davalı banka vekili cevap dilekçesinde; davacı şirketçe … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E. sayılı dosyasında açılmış ve halen derdest bir dava olduğunu iddia ederek, derdestlik itirazında bulunmuştur. Bu nedenle mahkememizce isin esasına geçilmeden öncelikle davalının derdestlik itirazı yönünden bir değerlendirme yapmak gerekmiştir.
Bilindiği üzere derdestlik, yani eldeki davanın daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olan (derdest) bir dava olmaması dava şartları arasındadır.
Dava şartı olan derdestlik nedeni ile davanın reddi için üç koşulun birlikte bulunması gerekmektedir. Bunlar; davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış olması, birinci davanın görülmekte olması ve daha önce açılmış ve görülmekte olan dava ile ikinci davanın yani bu davanın aynı olması koşuludur.
Somut dosyada her ne kadar davalı tarafça derdestlik itirazında bulunulmuş ise de; … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E. sayılı dosyasında davanın açılmamış sayılmasına dair karar verilmiş olduğundan ve artık ortada derdest bir dava bulunmadığından, mahkememizce 21/06/2021 tarihli duruşmada davalı tarafın yerinde görülmeyen derdestlik itirazının reddine karar verilerek işin esasına girilmiştir.
Davacı taraf delil olarak; … CBS.’nin … Soruşturma sayılı dosyası, … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası, T.C. Merkez Bankasının bankalara gönderdiği talimat yazıları, 26/07/2019 tarihli Findeks Endeksli Çek Raporu, 01/08/2019 tarihli Findeks Endeksli Çek Raporu, dava konusu çek ve diğer her türlü yasal delile dayanmıştır.
Davalı taraf ise delil olarak; çek fotokopisi, çekin takasa ibrazını gösterir sistem kayıtları, mahkeme yazıları ve müvekkil banka kayıtları, keşif, bilirkişi incelemesi, tanık, … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyası ve diğer her türlü yasal delile dayanmıştır.
Mahkememizce … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının UYAP örneği, … CBS’nin … Soruşturma sayılı dosyasının UYAP üzerinden örneği, … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasının UYAP örneği, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının UYAP örneği celbedilmiş ve incelenmiştir.
Eldeki dava; davalı banka tarafından … seri numaralı, 150.000,00-TL. bedelli çek ile ilgili olarak mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararına ve yazılan müzekkereye rağmen, davalı banka tarafından tedbir kararı gereğinin yerine getirilmediği ve bunun sonucunda davacı şirketin findexte yer alan çek raporuna göre güvenilir firma puanının düşmesine neden olunduğu iddialarıyla, davacı şirketin uğradığını ileri sürdüğü mağduriyetin tespiti ile ortadan kaldırılmasına yönelik talepleri içeren muarazanın giderilmesi davasıdır.
Çek raporu en genel tanımı ile ilgili şirketin keşide ettiği çekleri ödemedeki performansını gösteren bir rapordur. Başka bir ifade ile çek raporu; keşidecinin, sorunsuz ya da gecikmeli ödenmiş, karşılıksız çıkmış çeklerine ilişkin adet, tutar, vade gibi detayları gösteren rapordur. Bu raporda aynı zamanda keşidecinin düzenlediği çeklerin yıllara göre ortalama tutarları, ileri vadeli çek adet ve tutarları, çek hesabının bulunduğu bankalar görülebilir.
Çek endeksi ise; kişi veya kurumların geçmiş çek ödeme performansı üzerinden hesaplanan bir nottur. Bir diğer anlatımla çek endeksi, çek keşide eden gerçek ve tüzel kişilerin son 36 aylık dönemdeki çek ödeme bilgilerinden hareketle oluşturulan, keşidecilerin çek ödeme davranışlarının özeti niteliğinde bir göstergedir. Çek Endeksi, 0-1000 puan arasında değişir. 0 puan en riskli, 1000 en risksiz değeri ifade eder.
HMK.’nun 266. maddesi hükmüne göre; çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi oy ve görüşünün alınması zorunludur. Ancak genel hayat tecrübesi ve kültürünün sonucu olarak herkes gibi hakimin de bildiği konularda bilirkişi dinlenmesine karar verilemeyeceği gibi, hakimlik mesleğinin gereği olarak hakimin hukuki bilgisi ile çözümleyebileceği konularda da bilirkişi dinlenemez.
Gerek eldeki uyuşmazlığın niteliği, gerek dosya kapsamındaki deliller, gerekse tarafların karşılıklı beyanları dikkate alındığında; uyuşmazlığın çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektirmediğinden ve tamamen mahkememizin hukuki değerlendirmesini gerektirdiğinden, mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmasına gerek duyulmamıştır.
Dosyada bulunan dava dosyalarının ve belgelerin bir bütün halinde incelenmesinde; uyuşmazlığın kaynağı çekin 22/07/2019 tarihinde takastan ibraz edildiği, çekin ibraz tarihi itibariyle karşılığının bulunmadığı, böylece çek ile ilgili olarak 22/07/2019 tarihinde karşılıksızdır şerhinin düşüldüğü, … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 23/07/2019 tarihli müzekkere ile davalı bankaya ödeme yasağının bildirildiği, bankaya yazılan müzekkerenin tarihinin ise ihtilafın kaynağı çek ile ilgili karşılıksızdır işleminin yapılmasının ve bu hususun çek endeks raporuna yansımasından sonra olduğu, bu durumda çekin 22/07/2019 tarihinde takas odası aracılığı ile ibraz edilerek karşılıksız işlemi yapıldığı, bundan bir (1) gün sonra 23/07/2019 tarihinde … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından ödemeden men kararının bildirildiği, hal böyle olunca dava konusu çek ile ilgili olarak, çekin bankaya ibrazından ve karşılıksız kalmasından önce davalı bankaya tebliğ edilmiş herhangi bir mahkeme ve veya savcılık kararı bulunmadığından, ilgili hesabın çekin ibraz tarihi olan 22/07/2019 tarihi itibariyle durumu dikkate alındığında, davalı bankanın mevzuata ve usule aykırı herhangi bir işlemenin olmadığı, sonuç olarak davacı şirketin çek endeks puanının düşmesine davalı bankanın sebebiyet vermediği, davalının çek puanının düşmesinin davalı bankadan kaynaklanmadığı kanaatine varılarak aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
KARAR: Gerekçede açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Alınması gerekli 80,70-TL karar ve ilam harcından peşin yatırılan 44,40-TL harcın mahsubu ile 36,30-TL harcın davacıdan alınıp maliyeye gelir kaydınaa,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından geriye kalanın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; HMK.’nun 6723 sayılı Kanunla değişik Geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere bir başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/03/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.