Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2019/380 Esas
KARAR NO:2021/707
DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:26/06/2019
KARAR TARİHİB:04/10/2021
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı … A.Ş (“…”) bankacılık, finans, sigorta ve sair konularda faaliyette bulunan pek çok sektöre arşiv hizmeti sunan, uluslararası alanda faaliyet gösteren bir firma olduğunu, nitekim davacı şirketin de gerçekleştirdiği iş ve işlemlere ilişkin tüm bilgi, belge ve ilgili bilcümle dokümanların arşivlenmesi ve aynı zamanda korunarak saklanması amacıyla … ile anlaştığını, davacı şirketin arşivleyerek kendisine gönderdiği tüm dokümanları koruyarak saklama yükümü altına giren …’ın, işbu kapsamdaki tüm bilgi, belge ve dokümanları Mayıs 2014 tarihinden bu tarafa arşivlemeye, koruyarak saklamaya başladığını, …’ın; 12.06.2019 tarihli e-posta ile …/… adresinde bulunan depolama alanlarında 11.06.2019 tarihinde yangın meydana geldiğine dair ön bilgilendirme yaptığını, ön bilgilendirme akabinde davacı şirket yetkilileri tarafından derhal … ile bağlantı kurularak vuku bulan yangına ilişkin temin edilecek her türlü bilgi ve belgenin (itfaiye raporu, soruşturma tutanağı vb.) ile davacı şirketin arşivleyerek gönderdiği tüm dokümanların akıbeti ve zayi olanların envanterinin derhal paylaşılması talep edildiğini, ancak …’dan gelen 13.06.2019 tarihli e-posta ve … 17. Noterliği’nden keşide ettiği 14.06.2019 tarih, 8144 yevmiye numaralı ihbarname ve ekleri ile itfaiyenin tesiste çalışmalarının halen devam etmekte olduğu bilgisi edinildiğini, yangın oldukça büyük olduğundan … İtfaiye Grubu tarafından Yangın Raporu’nun ancak 19.06.2019 tarihinde hazırlanabildiğim, öğrendiklerine göre tehlike arz etmesi nedeniyle 19.06.2019 tarihine kadar yangın mahalline hiç kimsenin alınmadığını, alınan bilgilerden; söz konusu yangından etkilenen “… 01” tesisinde, davacı şirkete ait 33 adet arşiv kutusunda mevcut tüm belgelerin zayi olduğu öğrenildiğini, Yangın Raporu’nda ve itfaiye ekiplerince yapılan tespitlerde görüleceği üzere; Arşiv Merkezi olarak kullanılan “… 01” tesisinin, içerisinde bulunan tüm malzemeler ile birlikte yandığını,
Davacı şirketin; Türk Ticaret Kanunu ve sair ilgili mevzuat uyarınca saklamakla yükümlü olduğu bilgi, belge ve sair dokümanların Arşiv Merkezi olarak kullanılan “… 01” tesisinde 11.06.2019 tarihinde çıkan yangın sebebiyle zayi olduğunu, söz konusu yangın olayının meydana gelmesinde ve ilgili evrakların zayi olmasında davacı şirkete atfı kabil en ufak bir kusur bulunmadığını, yangın boyutunun, resmi kurumların yangınla ilgili çalışmalarının hali hazırda devam etmesi, nihai tespitlerin yapılamamış olması gibi fiili imkansızlıklar nedeniyle zayi olan belgelerin kesin olarak tespit edilemediğini, ancak TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde zayi davası açılması mecburiyeti bulunduğundan ve davacı şirketin hak ve menfaatlerine bir zarar gelmemesi için şimdilik işbu dilekçe ekinde yer alan envanter listesi ile birlikte huzurdaki davanın ikame edilmek zorunda kalındığını, davaya konu zayi olan belgelere ilişkin ayrıntılı envanter listesi kesinleştiğinde, temin edilecek nihai listenin ayrıca Sayın Mahkemenize sunulacağını, ayrıca davacı şirketin ortağı olduğu adi şirketlerin; … A.Ş. ve… A.Ş. Adi Ortaklığı … İşletmesi olduğunu, ardından tür değişikliği yapılarak … … A.Ş.’nin kurulduğunu, Kurulan … A.Ş.’nin tasfiyesiz infisah suretiyle birleştirilmesine dair ticaret sicil gazetesini sunmakla birlikte, birleşen … A.Ş.’nin işbu şirketin Adi Şirket olduğu dönemden bu tarafa tüm belge ve defterlere ilişkin olarak da zayi belgesi talebinde bulunma zorunluluğu doğduğunu, davacı şirket nezdinde yapılan çalışma sonucu, yangının meydana geldiği arşiv merkezindeki davacı şirket dokümanlarını içeren kutularda bulunan dokümanlara dair ekte yer alan bulgu ve tespitlere ulaşıldığını, bu itibarla TKK madde 82, numaralı fıkra uyarınca; bahse konu yangın nedeniyle zayi olan, zarar gören tüm bilgi, belge ve sair dokümanlar için zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER:
Davacı taraf delil olarak; davacı şirket ile İron Mountain arasında anlaşma olduğuna dair … tarafından kesilen 2019 yılı faturaları ve ödeme dekontları, … tarafından … 17. Noterliğinden keşide edilen 14.06.2019 tarih, … yevmiye numaralı ihbarname ve ekleri, 12.06.2019 ve 13.06.2019 tarihli bilgilendirme e- postaları, yangın Raporu, Soruşturma Tutanağı, davacı şirket ile birleşen … … A.Ş.1 nin Adi Şirket olduğu dönemden bu tarak tüm defter, belge ve sair dokümanları, zayi oları belgelere İlişkin işbu davarın açıldığı tarih itibarıyla hazırlanan envanter listesi, davacı şirket defter ve kayıtları, … kayıtları, 11.10,2018n tarih, 9679 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi çıktısı, 01.11.2018 tarih, 9693 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi çıktısı, 26.12.2018 tarih, 9732 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi çıktısı, emsal mahkeme ve Yargıtay kararları, bilirkişi incelemesi, keşif, tanık, yemin vs. her türlü yasal delillere dayanmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE:
Dava; TTK 82/7 maddesi nedeniyle davacının … defter ve dökümanlarının zayi olduğunun tespitine ilişkindir.
Dosyanın teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle, dosya SMMM bilirkişisi …’a tevdi edilmiş ve bilirkişiler sunmuş olduğu raporunda: Mahkememe tarafından 21.12.2020 tarihli duruşma tutanağı ile, A) Bilirkişiye, … 31. Noterliğinde yerinde inceleme yetkisi verilerek, davacının talep ettiği … defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin bu noterlikte yapılıp yapılmadığının her bir defter bakımından tespiti kararı verilmiş, davacı tarafından dosyaya sunulan 05.10.2020 tarihli 21.09.2020 tarihli ara kararı uyarınca beyanlarımız ile ilgili bilgi ve belgelerin arzı konulu dilekçesinde, 2 nolu ara kararı: Zayi belgesi talep edilen defterlerin açılış ve kapanış işlemlerinin hangi noterlikte yapıldığının bildirilmesi istendiğini, … … … … A.Ş, devir alınan … … onut … A.Ş ve … A.Ş ve… A.Ş Adi Ortaklığı … İşletmesi defterlerinin açılış ve kapanışlarının … 31. Noterliğinde yapıldığını, … … … … A.Ş’nin e-defter kapsamında olduğu için 01.01.2015 tarihinden bu tarafa yevmiye ve kebir defterlerini e-defter olarak tuttuğundan işbu defterlerin noter tasdiklerinin yapılmadığını, … … … … A.Ş’nin noter tasdikleri yapılan defterlerinin açılış ve kapanış taktiklerinin ise … 31. Noterliğinde yapılan 2015 ve 2016 yıllarına ait envanter ve damga vergisi defterlerine ait açılış ve kapanış tasdik evraklarının ekte sunulduğunu, davacı… A.Ş tarafından devir alınan … … A.Ş’nin Ticaret Sicil Müdürlüğünce onaylanmış 2018 yılı envanter, yevmiye, pay defteri, defteri kebir, damga vergisi, genel kurul toplantı ve müzakere defteri, yönetim kurulu karar defteri açılış tastikleri ile … 31. Noterliğinde yapılan 2018 yılı envanter ve yevmiye defteri kapanış tasdikleri evraklarının ekte sunulduğunu bildirmiş olduğunu, … … … A.Ş ve … Tic. … Yat. A.Ş Adi Şirketi 2018 yılı … defterlerine ait açılış ve kapanış tasdikleri bilgilerinin ve … … A.Ş 2018 yılı … defterlerine ait açılış ve kapanış tasdik bilgilerinin rapordaki tablolarda yer aldığını,
Eski Ünvanı … Ve Tic. A.Ş yeni ünvanı … … … A.Ş’nin 2015-2016-2017-2018 yılları … defterlerine ait açılış ve kapanış tasdik bilgilerinin rapordaki tablolarda yer aldığını,
Davacı tarafından dosya içerisine sunulan ve tarafımca … 31. Noterliğinde yapılan yerinde inceleme neticesinde, yukarıda detayı bulunan davacı tarafından talep edilen firmalara ait kağıt ortamında tutulan … defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin … 31. Noterliğince yapıldığı, yukarıda dökümü bulunan davacı tarafın bildirmiş olduğu firmalara ait kağıt ortamında tutulan … defterler fiziken incelenmiş olup, zayi olmadığı görülmüştür. Davacı taraf dosyaya sunmuş olduğu 25.12.2020 tarihli dilekçesi ile Mahkemenin 21.12.2020 tarihli ara kararının 1. Maddesi ile zayi belgesi istenen … defterlerin yıllarının, isimlerinin ve hangi şirket yönünden talep edildiklerinin açıklanması istenmiş olduğunu, davacı şirkete yapılan son başvuruda, -… … … … A.Ş (Eski Unvan: … Ve Tic. A.Ş) … … A.Ş ve … ve Ticaret Adi Ortaklığı, … A.Ş ve… A.Ş Adi Ortaklığı, … … A.Ş … defterlerinin zayi olan belgeler arasında olmadığının bildirildiğinin yazılmış olduğunu,
Bilirkişiye, Z.Kuyu Vergi Dairesi Başkanlığında yerinde inceleme yetkisi verilerek, davacının, 05/10/2020 tarihli dilekçesinde bahsettiği faturaların davacı tarafından düzenlenip düzenlenmediğinin, her bir fatura yönünden tespiti kararı verilmiş olduğunu,
Davacı tarafından dosyaya sunulan 05.10.2020 tarihli 21.09.2020 tarihli ara kararı uyarınca beyanlarımız ile ilgili bilgi ve belgelerin arzı konulu dilekçesinde, 3 nolu ara kararı: Zayi belgesi talep edilen faturaların hangi vergi dairesinden kesildiği ve faturaların başlangıç ve bitiş tarihlerinin bildirilesinin istendiğini, … Vergi Dairesinde davacı şirketçe kesilmiş olan 01.01.2014 başlangıç-31.12.2014 bitiş, 01.01.2015 başlangıç-31.12.2015 bitiş, 01.01.2016 başlangıç – 31.12.2016 bitiş tarihli satış faturaları ile firmalar tarafından kesilen 01.01.2015 başlangıç-31.12.2015 bitiş, 01.01.2016 başlangıç-31.12.2016 bitiş tarihli alış faturaları olduğunu, söz konusu faturalara dair listeler çok uzun olduklarından flaş belleğe yüklenmiş olarak dilekçe ekinde elden teslim edileceğini bildirmiş olduğunu, tarafına verilen yerinde inceleme yetkisi ile … Vergi Dairesi Başkanlığına gidilmiş olup, servis şefi ve müdür yardımcısı tarafından, davacının elektronik ortamda düzenlemiş olduğu faturaların Müdürlüklerince görülmediği, talep halinde Vergi Denetim Kurulu Başkanlığından istenmesi gerektiği bildirilmiş olduğunu, zayi belgesi verilmesi talep edilen belgelerden elektronik ortamda tutulanlar var ise bunların tek tek belirtilmesi kararı verilmiş olduğunu,
Davacı ile dava dışı … A.Ş tarafından zayi olduğu bildirilen kutu numaralarının birbiri ile uyumlu olduğunun görülmüş olduğunu,
Zayi belgesi verilmesi talep edilen belgelerin tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı ve saklama süresi yönünden her bir talep açısından ayrı ayrı belirtilmesi kararı verilmiş, davacı tarafından dosya içerisine sunulan zayi olan defter, belge ve sair dokümanlara dair tespit edilebilen envanter listesinde,
1)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 31.12.2015 tarihli Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar -01.04.2014-31.12.2014 E-Fatura Suretleri (Başlangıç 09.04.2014 … -31.12.2014 Bitiş …) olduğunu,
2)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 30.11.2015-30.12.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
3)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 31.10.2015-29.11.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
4)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 30.09.2015-29.10.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
5)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 07.07.2015-17.08.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
6)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.06.2015-06.07.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
7)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 25.04.2015-31.05.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
8)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 18.08.2015-29.09.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
9)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 2015 Temmuz- Ağustos-Eylül-Ekim dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
10)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 06.02.2015-13.03.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
11)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 2014 Nisan- 2014 Ekim tarihleri aralığındaki Matbu Satış Faturası 3. Suretleri (Başlangıç G-…- Bitiş G… – Başlangıç D-…- 30.10.2014 Bitiş D-…)- 2015 Ocak-2015 Aralık tarihleri aralığındaki E-Fatura Satış Faturası Suretleri (Başlangıç 01.01.2015 … – 31.12.2015 Bitiş …) – 2014 Ocak- 2014 Mart tarihleri aralığındaki Matbu Satış Faturası 3. Suretleri (Başlangıç G-…- Bitiş G-991615) olduğunu,
12)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 14.03.2015-24.04.2015 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
13Davacı tarafından .. numaralı kutu içerisinde, 2015 Ocak-Şubat dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
14)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 2015 Mart-Nisan-Mayıs-Haziran dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
15)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 2015 Kasım-Aralık dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
16)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 29.09.2016-27.10.2016 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
17)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.07.2016-05.08.2016 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
18)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 15.04.2016-30.05.2016 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
19)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.01.2016-28.02.2016 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
20)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 2016 yılına ait E-Fatura Suretleri (Başlangıç 01.01.2016 … – 02.05.2016 Bitiş …) – 2016 yılına ait banka ekstreleri – 30.06.2014 Müşteri Mutabakatları – 2013-2014-2015-2016 Mutabakat Dosyaları olduğunu,
21)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 08.03.2016-14.04.2016 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
22)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.03.2016-31.05.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
23)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.01.2016-31.01.2016 tarihleri aralığındaki Mahsup Fişleri ve ekindeki alış faturaları, satış faturaları 2. suret, tahsilat makbuzu, tediye makbuzu, banka dekontları, banka talimatları, borç-alacak dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
24)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.06.2016-30.09.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
25)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 2015 yılı tüm aylara ait Kdv1-Kdv2-Muhtasar ve Damga Vergisi Beyanname ve ekleri, vs. tüm beyannameler ve ödeme dekontları / Ba-Bs Beyannameleri ve Alındı Formları olduğunu,
26)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.02.2016-07.03.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
27)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 28.10.2016-30.11.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
28)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.01.2015-05.02.2015 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
29)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 03.05.2016-31.07.2016 E-Fatura Satış Faturası Suretleri(Başlangıç 03.05.206 …-31.07.2016 Bitiş …) – 01.08.2016-30.11.2016 E-Fatura Satış Faturası Suretleri (Başlangıç 01.08.2016 … – 30.11.2016 Bitiş …)-19.03.201531.08.2015 Matbu Satış Faturası 3. Suretleri(Başlangıç D-….- D-…) – 31.10.2014.14.03.2015 Matbu Satış Faturası 3. Suretleri (Başlangıç D-… – Bitiş D-036541) -30.06.2014 Satıcı Mutabakatları olduğunu,
30)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 06.08.2016-21.09.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
31)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.12.2016-31.12.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
32)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 31.05.2016-30.06.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğunu,
33)Davacı tarafından … numaralı kutu içerisinde, 01.10.2016-31.12.2016 dönemlerine ait … AVM Sinema Mahsup Fişleri ve ekindeki Sinema Günlük Kasa Toplam Raporu, Yazar Kasa Z Raporları, Banka Pos Slipleri, alış faturaları, tahsilat ve tediye makbuzları, banka dekontları, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, harcama bildirim formları ve ekindeki tüm masraf fiş, fatura ve belgeleri, vs. tüm belge ve dokümanlar olduğu bildirilmiş olduğunu,
6102 Sayılı TTK tüm defter ve belgelerin saklama süresi 82. Maddede tanımlanmış olup, … defter ve belgelerin saklanma süresini on yıl olarak belirlemiş, 6102 Sayılı TTK 64. ve 82. maddeleri aynen aşağıdadır.
… Defterler
A) Defter tutma ve envanter
I – Defter tutma yükümlülüğü
MADDE 64- (1) (Değişik: 26/6/2012-6335/8 md.) Her tacir, … defterleri tutmak ve defterlerinde, … işlemleriyle … işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.
(2) Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür.
C) Saklama ve ibraz
I – Belgelerin saklanması, saklama süresi
MADDE 82- (1) Her tacir; a) … defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, b)Alınan … mektupları, c)Gönderilen … mektupların suretlerini, d)64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.
(2)… mektuplar, bir … işe ilişkin tüm yazışmalardır.
(3)Açılış ve ara bilançoları, finansal tablolar ve topluluk finansal tabloları hariç olmak üzere, birinci fıkrada sayılan belgeler, Türkiye Muhasebe Standartlarına da uygun olmak kaydıyla, görüntü veya veri taşıyıcılarda saklanabilirler; şu şartla ki;
a)Okunur hâle getirildiklerinde, alınmış bulunan … mektuplar ve defter dayanaklarıyla görsel ve diğer belgelerle içerik olarak örtüşsünler;
b)Saklama süresi boyunca kayıtlara her an ulaşılabilsin ve uygun bir süre içinde kayıtlar okunabilir hâle getirilebiliyor olsun.
(4)Kayıtlar 65 inci maddenin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca elektronik ortama alınıyor ise, bilgiler; bilgisayar yerine basılı olarak da saklanabilir. Bu tür yazdırılmış bilgiler birinci cümleye göre de saklanabilir.
(5)Birinci fıkranın (a) ilâ (d) bentlerinde öngörülen belgeler on yıl saklanır.
(6)Saklama süresi, … defterlere son kaydın yapıldığı, envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği, yılsonu finansal tablolarının hazırlandığı ve konsolide finansal tabloların hazırlandığı, … yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar.
(7)Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde … işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.
(8) Gerçek kişi olan tacirin ölümü hâlinde mirasçıları ve ticareti terk etmesi hâlinde kendisi defter ve kâğıtları birinci fıkra gereğince saklamakla yükümlüdür. Mirasın resmî tasfiyesi hâlinde veya tüzel kişi sona ermişse defter ve kâğıtlar birinci fıkra gereğince on yıl süreyle sulh mahkemesi tarafından saklanır.
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 253 ve 254 üncü maddesi defter, belge ve vesikaları muhafaza ödevini düzenlemiştir. Bu madde hükümlerine göre, defter tutmak mecburiyetinde olanlar, defter ve belgelerini düzenlendikleri yılı takip eden takvim yılından başlayarak 5 (Beş) yıl süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar.
213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 253. ve 254. Maddeleri aynen aşağıdadır.
ALTINCI KISIM Muhafaza ve İbraz Ödevleri
Defter ve vesikaları muhafaza: Madde 253 – Bu Kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde olanlar, tuttukları defterlerle üçüncü kısımda yazılı vesikaları, ilgili bulundukları yılı takibeden takvim yılından başlıyarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar.
Defter tutma mecburiyetinde olmıyanların muhafaza ödevi: Madde 254 – Bu kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde olmıyanlar, 232, 234 ve 235 inci maddeler mucibince almaya mecbur oldukları fatura ve gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını tarih sırası ile tanzim tarihlerini takip eden takvim yılından başlıyarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar.
TTK. Ve VUK. ilgili maddelerine göre, yukarıda detayları bildirilen belgelerin, davacı tarafın saklama yükümlülüğü olan belgeler olduğu,
VUK. ilgili maddesine göre ilgili bulundukları yılı takibeden takvim yılından başlıyarak saklanma süresi beş yıl,
TTK. ilgili maddesine göre … defterlere son kaydın yapıldığı, envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği, yılsonu finansal tablolarının hazırlandığı ve konsolide finansal tabloların hazırlandığı, … yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle saklanma süresi on yıl olarak belirlemiştir.
E) Dava dilekçesinde bahsedilen şirketlerin tür değişiklik ve birleşme süreçlerinin izah edilmesi, bilirkişiye bu şirketlerin kayıtlarında inceleme yapmak üzere yerinde inceleme yetkisi verilmesi kararı verilmiştir.
Davacı şirket dava dilekçesi ile,
Davacı şirketin ortağı olduğu Adi Şirketin, … A.Ş ve… A.Ş Adi Ortaklığı … işletmesi olduğunu, ardından tür değişikliği yapılarak … … A.Ş’nin kurulduğunu,
Kurulan … … A.Ş’nin aktif ve pasifleriyle birlikte bir bütün halinde, 26.12.2018 tarihinde külliyen devir alınmak suretiyle bir bütün halinde külliyen davacı şirket ile birleştiğini,
… … A.Ş’nin tasfiyesiz infisah suretiyle birleştirilmesine dair ticaret sicil gazetesini sunmakla birlikte, birleşen … … A.Ş’nin işbu şirketin Adi Şirket olduğu dönemden bu tarafa tüm belge ve defterlere ilişkin olarak da zayi belgesi talebinde bulunma zorunluluğu doğduğunu bildirmiştir.
1)… A.Ş ve… A.Ş Adi Ortaklığı’na ilişkin dosya içerisine sunulan,
11 Ekim 2018 tarihli 9679 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi 341. Sayfasında, … Ünvanı … Anonim Şirketi ve… Anonim Şirketi Adi Ortaklığı … İşletmesi’nin bir tüzel kişiliği bulunmayan ortaklıklar aracılığıyla işletilen … işletme kurulduğu 05.10.2018 tarihinde tescil ve ilan olunmuştur.
2)… … Anonim Şirketi’ne ilişkin dosya içerisine sunulan,
1 Kasım 2018 tarihli 9693 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi 366. Sayfasında, … Ünvanı … … Anonim Şirketi Eski Ticaret Ünvanı … Anonim Şirketi ve… Anonim Şirketi Adi Ortaklığı … İşletmesi’nin tür değişikliği 25.10.2018 tarihinde tescil edildiği ilan olunmuştur.
26 Aralık 2018 tarihli 9732 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi 400. Sayfasında, … Ünvanı … … Anonim Şirketi (Devrolunan) Birleşme Nedeniyle İnfisah etmiş olup, … … … … Anonim Şirketi ( Devralan) olarak 20.12.2018 tarihinde tescil ve ilan olunmuştur.
3)Eski Ticaret Ünvanı … Ve Ticaret Anonim Şirketi Yeni Ticaret Ünvanı… Anonim Şirketi’ne ilişkin dosya içerisine sunulan,
17 Ekim 2016 tarihli 9177 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi 399. Sayfasında, … Ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 05.10.2016 tarihli Genel Kurul Toplantı tutanağı ile şirket unvanı… Anonim Şirketi olarak 11.10.2016 tarihinde tescil ve ilan edildiği ilan olunmuştur.
26 Aralık 2018 tarihli 9732 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi 368. Sayfasında, … Unvanı… Anonim Şirketi (Devralan) Birleşme nedeniyle … Unvanı … … Anonim Şirketi (Devrolunan) olarak 20.12.2018 tarihinde tescil ve ilan olunmuş olduğunu, tarafına verilen görevde sorulmuş olan sorulara inceleme ve değerlendirme kısmında detaylıca cevap verilmiş olup, davacı tarafından talep edilen zayi belgesinin Mahkemenin takdirinde olduğuna dair rapor sunmuştur.
Bilirkişi raporu davacı vekilinine usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davacı vekili tarafından 31/08/2021 tarihli dilekçe ile bilirkişi raporuna karşı yazılı olarak beyan dilekçesi sunulmuştur.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 82/7. maddesine göre; “bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde kayba uğrarsa, tacir kaybı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içerisinde … işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir”.
Madde metninde “yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi” denilmek suretiyle bu gibi olayların benzerlerinin de bu kapsamda yorumlanması gerektiği ifade edilmiştir. Burada önemli olan, defter ve belgelerin zayi olmasında tacirin herhangi bir kusurunun bulunmamasıdır. Bir başka ifade ile davacı tacirin iddiasının hem inandırıcı hem de samimi olması, ayrıca hayatın olağan akışı içerisinde makul bir nitelik taşıması gerekmektedir.
Saklamakla yükümlü olduğu belgeleri zayi olan bir tacirin, TTK’nun 82/7. maddesindeki düzenlemeden yararlanabilmesi için; bir taraftan belgelerinin korunması bakımından gerekli dikkati ve özeni göstermiş bulunması, diğer taraftan ise ziyaa uğramanın kendi iradesi dışında ve elinde olmayan bir nedenden kaynaklanmış olması gerekmektedir. Ayrıca ileri sürülen mücbir sebebin belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olması gerekir.
Öte yandan zayi belgesi verilmesi talebine ilişkin davanın, tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 (onbeş) gün içinde açılması gerekir. Anılan 15 günlük dava açma süresi “hak düşürücü” nitelikte olup, mahkemece re’sen dikkate alınmalıdır. Bu süre içinde davanın açılmaması halinde tacirin dava açma hakkı ortadan kalkmış olur. Somut olayda; dava konusu yangının 11/06/2019 tarihinde gerçekleşmiş olduğu, huzurdaki davanın ise 15 günlük hak düşürücü süre dolmadan 26/06/2019 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
İddia, toplanan deliller, dosyada alınan bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde … defterlerin saklanması ve zayi talebinde bulunulurken yerine getirilmesi gereken şartları düzenleyen TTK.’nun 82. maddesi kapsamında somut olay değerlendirildiğinde; huzurdaki davanın 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmış olduğu, kanunda sayılan hallerden olan “yangın” mücbir sebebine dayanıldığı, davacı şirketin dava kosunu belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş olduğu, yangının çıkmasında ve bu durumun meydana gelmesinde davacı şirketin herhangi bir kusurunun veya ihmalinin bulunmadığı, dava konusu belgelerin ziyaa uğraması olayının tamamen davacı şirketin iradesi dışında gelişen yangından kaynaklandığı, özetle davacı şirketin yargılama sırasında yasada mücbir sebep olarak sayılan hallerin varlığını ispat ettiği kanaati ile aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklanan nedenlerle;
DAVANIN KABULÜ İLE;
1-Ayrıntılı bilgileri gerekçeli karar EK-1 yazılı olan ve zayi oldukları tespit edilen, davacı şirkete ait envanterin TTK’nin 82/7.maddesi gereğince zayi olduğunun tespiti ile davacı şirkete zayi belgesi verilmesine, EK-1’in gerekçeli kararın ekinden sayılmasına,
2-Alınması gerekli 59,30-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40-TL’nin mahsubu ile eksik kalan 14,90-TL ‘nin davacıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacının yapmış olduğu masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan ve harcanmayan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere bir başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup ana hatları ile anlatıldı. 04/10/2021
Katip …
e-imzalı
Hakim …
e-imzalı