Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/64 Esas
KARAR NO : 2019/734

ASIL DAVA : Tespit-Teminat mektubunun iadesi
ASIL DAVA TARİHİ : 09/05/2012
KARŞI DAVA : Alacak
KARŞI DAVA TARİHİ : 24/08/2012

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı asıl dava ve karşı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı (karşı davalı) vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında otogaz bayilik sözleşmesi imzalandığını, davacının bayiliğin yerine getirildiği taşınmazda kiracı olduğunu, müvekkilinin iradesi dışında nedenlerle ve kusuru olmaksızın taşınmazdan tahliye edildiğini, böylece davacı müvekkilinin elinde olmayan nedenlerle sözleşmenin ifasının imkansız hale geldiğini ileri sürerek ve dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle sözleşmenin ifa imkansızlığı nedeniyle geçersizliği ile edimin sakıt olduğunun tespitine, ayrıca sözleşme gereğince davalıya verilen dava konusu teminat mektuplarının müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı – karşı davacı vekili ise cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki akdi ilişkinin 30/07/2010 tarihli Otogaz Bayilik Sözleşmesi ile kurulduğunu, 5 yıl süreli bu sözleşmeye göre davacı bayinin sözleşme süresi boyunca davalıdan temin edeceği otogazı… adresinde bulunan LPG istasyonunda satışa arz etmeyi taahhüt ettiğini, taraflar arasındaki ticari ilişkinin davacı bayinin kiracısı bulunduğu ve dava konusu sözleşmeyi fiilen icra ettiği istasyondan … Belediye Başkanlığı’nca tahliye edilinceye kadar devam ettiğini, davacının taraflar arasındaki sözleşmeyi imzalarken tamamen kendisinden kaynaklanabilecek bu durumu öngörmesi ve buna göre ticari önlemlerini alması gerektiğini, ihtarnemeye rağmen davacının müvekkiline olan borçlarını ödenmemesi nedeniyle müvekkilinin dava tarihi itibariyle dava konusu banka teminat mektuplarını iade etmemesinin hukuka uygun olduğunu, anılan teminat mektuplarının hükümsüz oldukları ve iadesi gerektiği yönündeki davacı iddialarının hukuki ve fiili dayanaktan yoksun olduğunu, davacının sözleşmeyi haksız olarak feshettiğini savunarak davanın reddini savunmuş; karşı dava olarak ise davalının sözleşme gereği verdiği asgari alım taahüdüne uymadığını, bundan doğan cezai şartın ödenmesi gerektiğini, davalının sözleşme bedeli olarak yaptığı ödemede sözleşmenin haksız feshi nedeniyle ifa edilmeyen döneme ilişkin sözleşme bedelinin iade edilmesi gerektiğini ileri sürerek, cezai şart ve sözleşme bedeli iadesinin aylık %10 faiz ve KDV ile birlikte karşı davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, iddia, savunma, toplanan deliller ve davalı-karşı davacı şirketin ticari defter ve kayıtları üzerinde uzman bilirkişi kurulu marifetiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişi kurulunca dosyaya sunulan 24/06/2014 tarihli bilirkişi kurulu raporu incelenip denetlenmiş, ancak bilirkişi kurulunca sunulan raporun taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözecek nitelikte bulunmadığı kanattine varılarak dosya tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya sunulan delil ve belgeler, dosyadaki idare mahkemesi kararı, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi, protokol hükümleri ile tarafların asıl ve karşı davadaki karşılıklı talepleri dikkate alınarak yeni bir rapor tanzimi açısından dosya yeni bir uzman bilirkişi kuruluna tevdi edilmiş, bu yönden dosyaya sunulan 30/01/2015 tarihli bilirkişi kurulu raporu incelenip denetlenmiştir.
İddia, savunma, karşı dava, toplanan deliller, bilirkişi raporları kapsamları birlikte değerlendirilmiş ve mahkememizce yapılan yargılama sonrasında verilen 14/04/2016 tarihli,… Esas ve … Karar sayılı kararda özetle;
“Taraflar arasında 30/07/2010 tarihli otogaz bayilik sözleşmesi ile bu sözleşmeye ek olarak aynı tarihli protokol ve ayrıca aynı tarihli sözleşmenin ayrılmaz parçası niteliğinde kar paylaşımı ve ödeme şartları protokolü akdedildiği, taraflar arasında akdedilen protokolün protokol şartları başlıklı 2. maddesine göre her ne sebeple olursa olsun, … ve bayi arasında imzalanan otogaz bayilik sözleşmesi ve dolayısıyla eki olan bu ve diğer protokollerin süresinden önce sona ermesi, istasyon faaliyetinin durması halinde; … tarafından bayiye verilen sözleşme bedelinin Otogaz Bayilik Sözleşmesinin kalan süresine ay olarak karşılık gelen kıst esasına göre hesaplanarak ve sözleşme imza tarihinden istasyon faaliyetinin durduğu tarihen kadar oluşan TÜFE oranı yansıtılmak suretiyle bayi tarafından …’a defaten ve ilk yazılı talebinde ödeneceğinin, aksi halde …’ın bu sebeple doğmuş ya da doğacak her türlü alacağını işbu protokol ve ana sözleşme kapsamında alınmış olan ve daha sonra alınabilecek tüm teminatları paraya çevirip tahsil edebileceğinin, bu halde …’ın ana sözleşme olan otogaz bayilik sözleşmesi ve protokolden doğan diğer tüm hak ve alacaklarının saklı kalacağının kararlaştırılmış olduğu, taraflar arasında imzanlanan kar paylaşımı ve ödeme şartları protokolünün tonaj taahhüdü ve cezai şart başlıklı 2. maddesinde ise bayinin …’dan yıllık asgari 600 ton otogaz (LPG) olmayı taahhüt edeceğinin kararlaştırıldığının görüldüğü, dosyada alınan ve mahkememizce de benimsenen 30/01/2015 tarihli bilirkişi kurulu raporunda da ifade edildiği gibi taraflar arasındaki 60 ay süreli sözleşmenin davacı karşı davalı bayinin taşınmazdan tahliyesi nedeniyle fiilen ancka 17 ay kadar yürürlükte kalabildiği, sözleşme ve protokol gereğince davacı-karşı davalının davacı-karşı davalı bayiye sözleşmenin 60 ay süreceğine inanarak bayinin 27/08/2010 tarihli … nolu 282.976,00-TL.+50.935,68-TL.%18 KDV olmak üzere toplam 333.911,68-TL. tutarlı faturası karşılığında bu tutarı kısmen ürün bedeline mahsup, kısmen de nakit olarak sözleşme bedeli olarak ödediği, sözleşmenin uygulanmayan 43 aylık bakiye dönemine isabet eden KDV’siz tutarın 202.799,47-TL. olduğu, bu tutarın geçen süreye ilişkin TÜFE artışı eklenmek suretiyle 234.913,39-TL.’ye ulaştığı, bu meblağın KDV’li tutarının ise 277.197,80- TL. olduğu, sözleşmenin yürürlükte kaldığı ve istasyonun faaliyette kaldığı Temmuz 2010-Aralık 2011 tarihleri arasındaki 17 aylık dönemin ilk 12 ayında davalı karşı davacı şirketin kayıtlarından çıkarılan 120-Alıcılar hesabının aylık satış icmallerine göre davacı-karşı davalı şirketin kg olarak alım miktarları toplamının 577.153 kg olarak gerçekleştiği, kar paylaşımı ve ödeme şartları protokolünün 2. maddesine göre bayinin …’dan yıllık asgari alım taahhüdünün 600 ton olduğu ve davcı-karşı davalının bu taahhüdünden 22.847 kg eksik alım yaptığı, buna göre davacı-karşı davalı bayinin toplam borcunun 7.767,98-USD. olduğu, sözleşmeye göre %18 KDV ile birlikite toplam borcun 9.166,21-USD olarak hesaplandığı, bayiye … Noterliğniden keşide edilen 30/04/2012 tarihli … yevmiye nolu ihtarnamenin 04/05/2012 tarihinde tebliğ edildiği, tebliğ tarihine 7 günlük ödeme süresinin ilave edilmesi sonucunda bunulan 11/05/2012 tarihindeki TCMB USD döviz satış kuru olan 1.7874-TL. üzerinden hesaplanan Türk Lirası karşlığının 16.383,68-TL. olduğu, açıklanan tüm bu sebeplerle davacı-karşı davalının talepleri açısından sözleşmenin sona ermesinde kusur bahsinin öneminin bulunmadığı, davacı-karşı davalının teminatların iadesine ilişkin talebinin davalı-karşı davacıya olan borcu karşısında sözleşmeye uygun olmadığı, keza sözleşmede “her ne şekilde sona ererse ersin yatırım destek bedelinin de kıstel-yevm kuralına göre iade edileceğinin” açıkça kararlaştırıldığı, bu nedenle imkansızlık ve kusur bahsi üzerinde durulmasına gerek dahi bulunmadığı, davalı-karşı davacının yukarda anılan sözleşme ve protokol hükümlerinden kaynaklanan alacaklarının mevcut olması nedeniyle davacı-karşı davalı bayinin teminat mektuplarının iadesi yönündeki talebinin de yerinde olmadığı, karşı dava yönünden ise davalı-karşı davacının davacı-karşı davalıdan yatırım destek bedelinden dolayı bakiye süreye ilişkin 277.197,80-TL. asgari alım taahhüdünden dolayı 16.383,68-TL. tutarında alacaklı olduğu belirlendiğinden davalı-karşı davacı tarafça davacı-karşı davalıya gönderilen ihtarname ve verilen süreye nazaran davacı-karşı davalının bu yönden temerrüdünün 12/05/2012 tarihinde gerçekleştiği, kar paylaşımı ve ödeme şartları protokolünün ödeme şartları başlıklı 3. maddesinde her türlü ödemenin veya çek bedellerinin ödenmesine kadar geçecek süre içerisinde bayinin ödeme için belirlenen vade tarihlerinden itibaren aylık %10+KDV temürrüt faizi ödeyeceği yönündeki kararlaştırma dikkate alınarak asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, verilen karar her iki taraf vekilince temyiz edilmiştir.
Mahkememiz kararını temyizen inceleyen Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 31/10/2108 tarihli, 2018/2666 Esas ve 2018/5365 Karar sayılı kararında;
“1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davacı karşı davalı vekilinin aşağıdaki bendin dışında kalan, yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Karşı davada davalı vekilinin temyiz istemine gelince, taraflar arasında düzenlenen 30.07.2010 tarihli otogaz bayilik sözleşmesine ek olarak … tarafından bayiye parasal destek sağlanmasına ilişkin protokol şartlarının 2. maddesinde … tarafından bayiye verilen sözleşme bedelinin otogaz bayilik sözleşmesinin kalan süresine (ay olarak) karşılık gelen kısım kıstel yevm esasına göre hesaplanarak ve sözleşme imza tarihinden istasyon faaliyet tarihinin durduğu 30.11.2011 tarihine kadar oluşan TÜFE oranı yansıtılmak suretiyle, bayi tarafından …’a defaten ödeneceği kararlaştırılmış olup, söz konusu sözleşmede fesih veya ödeme tarihinden itibaren aylık %10 faiz uygulanabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle mahkemece hükmolunan alacağa 12.05.2012 tarihinden itibaren aylık %10 faiz ödenmesine dair kabul doğru görülmemiştir.” denilmek suretiyle mahkememizin kararı bozulmuştur.
Mahkememizce 09/10/2019 tarihli duruşmada usul ve yasaya uygun Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 31/10/2108 tarih; 2018/2666 Esas ve 2018/5365 Karar sayılı bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkememizce uyulan Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda yapılan değerlendirme sonucunda;
-Asıl dava yönünden; bozma ilamı öncesi yapılan yargılama sonrası verilen karar ve dosyada alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu raporunda açıklanan sebeplerle, davacı-karşı davalının talepleri açısından sözleşmenin sona ermesinde kusur bahsinin öneminin bulunmadığı, davacı-karşı davalının teminatların iadesine ilişkin talebinin davalı-karşı davacıya olan borcu karşısında sözleşmeye uygun olmadığı, keza sözleşmede “her ne şekilde sona ererse ersin yatırım destek bedelinin de kıstel – yevm kuralına göre iade edileceği”’nin açıkça ön görüldüğü, bu nedenle imkansızlık ve kusur bahsi üzerinde durulmasına gerek bulunmadığı; kaldı ki davalı-karşı davacının anılan sözleşme ve protokol hükümlerinden kaynaklanan ve bilirkişi raporu ile hesaplanan tutarda davacı-karşı davalıdan alacaklı olduğu anlaşıldığından, davacı-karşı davalı bayinin teminat mektuplarının iadesi yönündeki talebinin yerinde olmadı anlaşılmakla asıl davanın reddine;
Karşı dava yönünden ise; bozma ilamında vurgulandığı üzere taraflar arasında yapılmış 30/07/2010 tarihli Otogaz Bayilik Sözleşmesi’ne ek olarak karşı davacı tarafından bayiye parasal destek sağlanmasına ilişkin düzenlenen protokolde, fesih veya ödeme tarihinden itibaren aylık %10 faiz uygulanabileceğine dair bir hüküm bulunmadığı anlaşıldığından bozma öncesi alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu raporu kapsamında karşı davacının karşı davalıdan yatırım destek bedelinden dolayı bakiye süreye ilişkin 277.197,80-TL., asgari alım taahhüdünden dolayı ise 16.383,68-TL. olmak üzere toplam 288.328,02-TL. alacaklı olduğu; bu miktarı aşan karşı davacı taraf isteminin açıklanan nedenlerle yerinde olmadığı kanaatine varıldığından karşı davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.

KARAR: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Asıl davanın reddine,
2-Karşı davanın kısmen kabulü ile; 271.944,34-TL. yatırım destek bedeli ve 16.383,68-TL. asgari alım taahhüdünden kaynaklanan cezai şart bedeli olmak üzere toplam 288.328,02-TL.’nin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-Alınması gerekli 44,40-TL karar ve ilam harcından 2.560,15-TL peşin ve tamamlama harcın mahsubu ile geriye kalan 2.515,75-TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 14.750,00 -TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider avanslarından geriye kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Karşı dava yönünden;
1-Alınması gerekli 19.695,69-TL karar ve ilam harcından 4.394,00-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 15.301,69-TL’nin davacı-karşı davalı …Şti’den alınıp maliyeye gelir kaydına, (… Esas, … harç numaralı harç tahsil müzekkeresi ile maliyeye bildirilen 15.301,69-TL davacı karşı davalı … Şti’den tahsil edilmiş ise yeniden harç alınmasına yer olmadığına, tahsil edilmemiş ise 15.301,69-TL’nin davacı karşı davalı … Şti’den tahsiline,)
3-Davalı karşı davacı tarafından yatırıldığı anlaşılan 4.394,00-TL peşin harcın davacı karşı davalıdan alınıp, davalı karşı davacıya ödenmesine,
4-Davalı karşı davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 23.249,67-TL’nin davacı karşı davalıdan alınıp, davalı karşı davacıya verilmesine,
Karşı dava yönünden,
1-Davacı karşı davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/1 maddesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725,00-TL’nin davalı karşı davacıdan alınıp, davacı karşı davalıya verilmesine,

2-Davalı-karşı davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü yazılı olan 2.849,75-TL’nin ve red oranına 2.777,20-TL’si davacı karşı davalıdan alınıp karşı davacıya verilmesine,
Dair; gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin ve davacı-karşı davalı şirket yetkilisinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.

Katip
¸e-imzalı

Hakim
¸e-imzalı

Davalı karşı davacı Yargılama Gideri Dökümü:
349,75 TL Tebligat ve posta gideri harcı
2.500,00 TL bilirkişi ücreti
+___________________________
2.849,75 TL Toplam
Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.