Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/470 Esas
KARAR NO:2021/148

DAVA:Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:25/05/2018
KARAR TARİHİ:25/02/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı şirket vekili dava dilekçesinde özetle; … Mahallesi, … Caddesi, No:… …/… adresinde bulunan … …’in müvekkili şirkete ait olduğunu ve müvekkili şirket tarafından işletildiğini, müvekkili firmanın … binasının yapımı aşamasında otelin … sisteminin yapım işini üçüncü bir firmaya verdiğini, davalılardan … Ltd. Şti.’nin (kısaca …’in) diğer davalıların bilgi ve gözetimi altında söz konusu işi projelendirdiğini, yine onların vermiş olduğu teknik destek ile kapasitelerin ve iç ünitelerin yerlerinin seçilerek devreye alındığını, otelin failiyete geçmesi ile otelde farklı kısım ve odaların ısıtma/soğutmasını sağlayan mevcut 4 (dört) … sisteminin de çalıştırıldığını, sistemin başlarda sorunsuz olarak çalıştığını, ancak 1,5 sene gibi bir süreden sonra iç ünitelerden birisinin arıza yaptığını, arızanın davalılardan … Ltd. Şti. (kısaca …) tarafından giderildiğini, akabinde aynı sistemde başka bir kompresörün arıza yaptığını, garanti kapsamında yenisi ile değiştirilen kompresörlerin garanti süresi bittikten sonra tekrar arızalandığını, değiştirilen parçalara dair listenin …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı delil tespiti dosyası içerisinde yer aldığını, 4 (dört) yıldızlı … işletmesinde zorunlu olarak bulunması gereken spor salonu, SPA merkezi, kuaför gibi alanların fiilen mevcut olmasına rağmen … sisteminde meydana gelen arızadan dolayı müşterilere kullandırılamadığını, müvekkili şirketin geçici ısıtma/soğutma sistemleri kullanarak mümkün mertebe faaliyetine devam etmeye çalıştığını, ancak müvekkili şirketin bu süreçte gerek müşterileri ile gerekse … bünyesinde hizmet veren kiracıları ile sorunlar yaşadığını ve bu noktalardan gelen gelirlerden mahrum kaldığını, taahhüt ettiği hizmetleri müşterilerine eksiksiz ve kusursuz olarak ifa edemediği için ayrıca prestij kaybına uğradığını, davalılardan … ile …, Ltd.’nin söz konusu ürünlerin üreticisi, davalılardan …’nın sistemin kurulduğu dönemdeki …, diğer davalı …’in ise sistemi diğer davalılar nezdinde projelendirerek kurulumunu yapan ve devreye alan teknik servis konumunda olduğunu, bu manada tüm davalıların müvekkili şirketin uğradığı tüm zararlardan müştereken ve müteselsilen sorumluluğunun bulunduğunu, müvekkili şirket tarafından tüm ilgililere ayıbın ortaya çıkmasını müteakiben yasal süresi içinde gerekli ayıp ihbarının yapıldığını, fakat hiçbir netice elde edilemediğini, bu nedenle huzurdaki davayı açmak zorunda kaldıklarını belirterek, müvekkili şirketin hatalı … projesinin yeniden yapımı ve devreye alınmasından kaynaklı 84.393,92-TL., yanan kompresörlerden dolayı 16.376,34-TL., tesisatın yeniden yapımı esnasında kırılması ve yeniden yapılması nedeniyle yapılan tadilat ve elektrik kablolama işlemlerinden kaynaklı 14.213,10-TL., çalışmayan … sisteminin soğutma/ısıtma yapması gereken yerlerin geçici iklimlendirilmesi için 19.753,20-TL., çalışmayan … sisteminden dolayı kiraladığı alanda iş yapamayan SPA işletmesinin kira akdini feshetmesi neticesinde mahrum kalınan 4 (dört) aylık kira bedelinden kaynaklı 47.200,00-TL. (11.800,00-TL.x4=47.200,00-TL.) olmak üzere uğramış olduğu toplam 181.936,56-TL. zararın ihtarname tebliğ tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte ağır kusurları bulunan tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan … Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu otelde meydana gelen tesisatla ilgili olarak mekanik projelendirmesini müvekkili şirketin yaptığını, davaya konu … sistemini üreten, sistemi monte eden, uygulamasını ve borulamasını yapanın müvekkili şirket değil diğer davalılar olduğunu, müvekkili şirketin sadece otelin mekanik tesisat işlerinin projelendirmesini yaptığını, müvekkili şirketin uygulayıcı, üretici ve kullanıcı hatalarından sorumlu olmadığını, … sisteminin niteliği gereği sistemin borulamasının yerinde ölçümleme ile 40 metrenin altında yapıldığını, proje üzerinden bir ölçüm yapılarak sonuca gidilmesinin teknik olarak mümkün olmadığını, daha önce davacı şirket tarafından değişik iş tespit dosyasında aldırılan bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, yapılan işin 2011 yılında tekniğine uygun olarak teslim edildiğini, 2012 yılı ve sonrasında sistemde ve eklerinde pek çok değişiklik yapıldığının bizzat davacı taraf beyanları ile sabit olduğunu, sonradan yapılan bu değişiklikler nedeniyle müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, müvekkili şirkete süresi içinde herhangi bir ayıp ihbarı yapılmadığını, delil tespiti dosyasında müvekkili şirketin taraf olarak gösterilmediğini, müvekkilinin 06/03/2018 tarihinde kendisine gelen ihtarname ile dava konusu olaydan haberdar olduğunu, müvekkilinin herhangi bir kusurunun ve sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkiline yönetiltilen taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacı tarafça oluştuğu iddia olunan zararlara itiraz ettiklerini belirterek haksız ve mesnetsiz davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin ise davacı karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan …, Ltd. … vekili cevap dilekçesinde özetle; …’da mukim …, Ltd. şirketine dava dilekçesi, tensip zaptı ve eklerinin usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini, müvekkili şirketin Türkiye irtibat bürosuna yapılan tebligatın usulsüz olduğunu, müvekkili şirketin irtibat bürosu olması sebebiyle dosyada taraf ehliyetinin bulunmadığını, bu husus dava şartı olduğundan öncelikle davanın taraf ehliyeti eksikliği sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, bu nedenle de davanın reddi gerektiğini, davacı tarafın davaya konu vakıaları açıklaması ve iddialarına dayanak somut delillerini ibraz etmesi gerektiğini, varlığı iddia olunan zararın üretim hatasından veya imalat ayıbından kaynaklandığına dair hiçbir bilgiye yer verilmediğini, davacı tarafın bu durumu ispatlayacak herhangi bir bilgi ve belge sunmadığını, müvekkili şirketin herhangi bir kusurunun ve sorumluluğunun bulunmadığını belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava konusu … sisteminin davacı şirkete satılması, kurulması, sonrasında ortaya çıktığı iddia olunan arızaların giderilmesi veya başkaca herhangi bir aşamada hiçbir dahlinin bulunmadığını, müvekkilinin şube olması nedeniyle huzurdaki davada taraf ehliyetinin bulunmadığını, öncelikle davanın müvekkili yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, davacı tarafın taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacı tarafın davaya konu vakıalarını açıklaması ve iddialarını ispatlaması gerektiğini, davacının uğradığını iddia ettiği zararlarının doğumunda müvekkilinin hiçbir kusurunun veya sorumluluğunun bulunmadığını belirterek ve dilekçesinde açıklanan diğer nedenlerle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan … Ltd. Şti. vekili ise cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin davacı şirket ile herhangi bir sözleşme akdetmediğini, bu nedenle huzurdaki davada müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, davacı tarafın davayı süresinde açmadığını ve davacı tarafın dava konusu yaptığı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, müvekkili şirketin davaya konu otelin teknik projelendirmesini gerçekleştiren diğer davalı …’in denetiminde ve gözetiminde uygulama projesini eksiksiz olarak gerçekleştirerek teslim ettiğini, müvekkili şirketin dava konusu … sistemini üreten üretici firmanın ve diğer davalıların hatalarından ve davacı tarafın kullanıcı hatalarından sorumluluğunun bulunmadığını, davacı şirketin kendi kusuruyla sistemi çalışamaz hale getirdiğini belirterek ve dilekçesinde açıklanan diğer nedenlerle davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; davacı şirkete ait “… …” adlı otelde davalılar tarafından ayıplı olarak projelendirilerek teslim ve montajının yapıldığı iddia edilen … sisteminden kaynaklı olarak davacının uğradığını iddia ettiği zararların davalılardan tazminine yönelik olarak açılmış maddi tazminat (alacak) davasıdır.
Davacı taraf delil olarak; …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı delil tespiti dosyası, ayıp ihbarına ilişkin ihtarnameler ile bunlara verilen cevaplar, yapılan harcamalara dair faturalar, tanık beyanı, yemin, keşif, bilirkişi incelemesi ve diğer her türlü yasal delile dayanmıştır.
Davalılardan … delil olarak; 24/02/2011 tarihli geçici kabul tutanağı, 16/03/2012 tarihli kesin kabul tutanağı, …. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarnamesi, taraflar arasında akdedilen sözleşme, yapılan işe ilişkin hakedişler, projeler, çizimler ve sair tüm teknik dökümler, dava konusu … sisteminin uygulanmasına ilişkin tüm kayıt ve dökümler, taraflara ait teknik kayıt ve dökümler, taraflara ait tüm ticari kayıtlar, taraflara ait ticari defterler, tanık beyanı, bilirkişi incelemesi ve diğer tüm hukuki delillere dayanmıştır.
Davalılardan …, Ltd. … delil olarak; …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı dosyası, öğretici görüşler ve Yargıtay kararları, keşif, bilirkişi incelemesi, teknik bilirkişi incelemesi, uzman görüşü, tanık beyanı, yemin ve HMK uyarınca ibrazı caiz olan sair tüm yasal delillere dayanmıştır.
Davalılardan … delil olarak; 25 Mayıs 2018 tarihli faaliyet belgesi, öğretici görüşler, Yargıtay kararları, keşif, bilirkişi incelemesi, teknik bilirkişi incelemesi, uzman görüşü, tanık beyanı, yemin ve HMK uyarınca ibrazı caiz olan sair tüm yasal delillere dayanmıştır.
Davalılardan … delil olarak; …. Noterliği’nin 15/11/2017 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi, …. Noterliği’nin 22/11/2017 tarihli ve … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesi, proje, revize proje ve teknik şartaname, ticari kayıt ve defterler, teknik servis kayıtları, tanık beyanı, bilirkişi incelemesi ve diğer tüm hukuki delillere dayanmıştır.
Mahkememizce taraflarca bildirilen deliller toplanmış, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı delil tespit dosyası celbedilerek dosyaya kazandırılmıştır. …. ATM’nin delil tespiti dosyasında aldırılan 07/09/2017 tarihli bilirkişi kurulu raporunun sonuç kısmında özetle; … marka … model … F seri numaralı 3 borulu … sisteminde çok sıkça meydana gelen kompresör arızasının ve ısıtma/soğutma kapasitesinin yetersiz kalmasının nedeninin; soğutma sisteminin dış ünite ile iç üniteleri arasındaki tesisat borulama uzunluklarının ve yüksekliklerinin …’in katalog sınır değerlerine yakın değerlerde olmasının ve özellikle en kısa ile en uzun borulama hattı arasındaki farkın 40 mt veya daha az olması gerekirken daha fazla (45 mt) tutulmuş olması olduğu, dolayısıyla … marka, 3 borulu … sisteminin tesisat hattında ve donanımında ayıp bulunduğu görüş ve kanaatine varıldığı ifade edilmiştir.
Tüm deliller toplandıktan sonra mahkememizce 16/05/2019 tarihli duruşmada; iddia, savunma, dosyada toplanan deliller ve celbedilen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı delil tespiti dosyası üzerinde “mahallinde keşif yapılmak suretiyle” bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti ile birlikte 07/02/2020 tarihinde dava konusu uyuşmazlığa konu … sisteminin kurulu bulunduğu otele (… …’e) gidilmiş, taraf vekillerinin de katılımı ile mahallinde keşif icra edilerek, dosya rapor düzenlemeleri için bilirkişi kuruluna tevdi edilmiştir.
Bilirkişi kurulu tarafından dosyaya sunulan 24/02/2020 tarihli raporda özetle; …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyası içindeki servis formlarının incelenmesi sonucunda, davacı şirketin dava konusu … sistemi için kullanılan cihazlarının ana ünitesi ve yardımcı dış ünitelerindeki kompresör arızası nedeniyle 09/09/2011 tarihinden itibaren ve sıklıkla servis hizmeti aldığının anlaşıldığı, yapılan keşifte dava konusu dış ünite cihazı ve iç ünitelerin incelenerek fotoğraflarının çekildiği, kompresörü sürekli arıza yapan dış ünitelerin çalışmadığı ve devrede olmadığının tespit edildiği, iç ünitelerin -4. bodrum katta bulunan yeni dış ünitelerle birlikte çalıştığının anlaşıldığı, davacıya ait … binasının … yapım işinin üçüncü bir firmaya verildiği, davalılardan …’in diğer davalıların bilgi ve gözetimi altında işi projelendirdiği, bu davalının vermiş olduğu teknik destek ile kapasitelerin belirlenerek iç ünitelerin yerlerinin seçildiği, buna göre dava konusu … sisteminin devreye alındığı, davalılardan …’nın ise davalı … tarafından yapılan projenin uygulama projesini gerçekleştirdiği, dava dosyasında mevcut servis fişlerinden davacıya ait … binasında kurulu olan dava konusu … klima sisteminin dış ünitelerinin sürekli olarak kompresör arızası yaptığı, keşif esnasında dava konusu … klima sisteminin diğer dış ünitelerle beraber çatıda bulunan dış ünitelerinin devre dışı olduğu, yerlerine yeni dış üniteler alınarak (-4) bodrum kattaki havuz katına yerleştirildiği ve yeni dış ünitelerin sorunsuz olarak çalıştığının tespit edildiği, … … … tarafından davacı şirkete … … adına gönderilen mailde yer alan tesisat metrajlarıyla ilgili olarak …’in belirlediği limitlerin aşıldığı, kompresör arızalarıyla ilgili olarak birincil sebebi limit aşımının oluşturduğu, bu durumun tesisatta dolaşan kompresör yağının geri dönüşünü zorlaştırdığı ve kompresörün yağsız kalarak mekanik hasar almasına neden olduğu yönündeki görüşün servis fişlerinde kayıtlı kompresör arızaları ile birlikte değerlendirilmesi sonucunda bilirkişi heyetince de isabetli bulunduğu, dosyada bulunan dava konusu … klima sisteminin cihaz kataloğunda; dış ünite ile iç ünite arasındaki mesafelerin yükseklik farkının dış ünite yukarı yerleştirildiğinde en fazla 50 metre olabileceği, ilk ayrılmadan sonra en yakın ve en uzak iç ünite arasındaki mesafenin katalogda en fazla 40 metre olabileceğinin ifade edildiği, sürekli arıza yapan dış ünite kompresör servis fişlerinden arızanın niteliği göz önüne alındığında kompresörlerin bulunduğu dış ünite ve iç ünite yerlerinin kat planları üzerindeki tesisat şemaları ve kolon şeması ile birlikte değerlendirilmesi sonucunda uygulamada limit aşımı olduğunun değerlendirildiği, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş sayılı tespit dosyasındaki bilirkişi heyet raporunda yer alan dava konusu … sisteminde sıklıkla meydana gelen kompresör arızasının ve ısıtma-soğutma kapasitesinin yetersiz kalma nedeninin, soğutma sisteminin dış ünite ile iç üniteler arası tesisat borulama uzunlukları ile yüksekliklerinin …’in katalog sınır değerlerine yakın değerlerde olması ve özellikle en kısa ile en uzun borulama hattı arasındaki farkın 40 metre veya daha az olması gerekirken bundan daha fazla (45 metre) tutulması olduğu, dolayısıyla dava konusu … marka 3 borulu … sistemine ait tesisat hattında ve donanımında ayıp bulunduğu yönündeki tespit ve görüşün taraflarınca da isabetli bulunduğu, dava konusu … … klima sistemlerinde dış ünite kompresörlerinin sürekli yağ eksilmesi sebebi ile arıza yaparak değiştirilmesinin, tesisat metrajlarıyla ilgili limitlerde aşım olduğunu gösterdiği, bu sebeple … marka … sistemi tesisat hattında ve donanımında ayıp bulunduğu görüş ve kanaatine varıldığı, sonuç olarak; davacı şirkete ait … … binasındaki … … sistem tesisatının ayıplı olarak projelendirilip teslim ve montajının yapıldığının değerlendirildiği, VUK 333/339 maddelerinde kullanım ömrünün 15 yıl olarak belirlendiği, davacının ayıplı olarak teslimi ve montajı yapılan … klima sistemi sebebi ile oluşan zararının dava tarihi itibariyle KDV hariç 114.704,82-TL. olduğu, ayrıca SPA kira sözleşmesinin feshi nedeniyle davacının 47.200,00-TL. kira kaybının oluştuğu, buna göre davalının toplam zararın 161.904,82-TL. olarak hesaplandığı, dava konusu … … sistem ürününün satıcısının ve projelendiricisinin davalılardan … olduğu, davalılardan …’nın ise davalı …’ten iş alarak sistemin tesisat ve kurulum işlerini yaptığı, doğrudan davalı yanla sözleşme yapmadığı yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi kurulu raporu dosya taraflarına usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, taraflarca ayrı ayrı rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri sunulmuş, akabinde mahkememizce 09/09/2020 tarihli duruşmada tüm davalıların bilirkişi kurulu raporuna karşı beyan ve itirazlarını karşılar nitelikte ek rapor alınmasına karar verilerek dosya bilirkişi kuruluna tevdi edilmiştir.
Kök raporu tanzim eden bilirkişi kurulu tarafından dosyaya sunulan 22/10/2020 tarihli ek raporda ise özetle; kök raporda da belirtildiği gibi mahallinde yapılan keşif sırasında tespit edildiği üzere incelenen kompresörün sürekli arıza yapan dış ünitelerinin çalışmadığı ve devrede olmadığı, iç ünitelerin -4. bodrum katta bulunan yeni dış ünitelerle birlikte çalıştığı, dava konusu uyuşmazlığın kompresörü sürekli arıza yapıp devre dışı bırakılmış olan dış üniteler ve dış ünite ile iç üniteler arasındaki tesisattaki metraj aşımından kaynaklandığının tespit edildiği, davacı şirketin işi teslim aldığı zaman üniteler arasındaki metraj aşımını ve bu sebeple dış ünitenin kompresör arızası vereceğini bilmesinin mümkün olmadığı, dosyaya sunulan belgelerden davacı şirket tarafından sistem arıza vermeye başladıktan sonra davalılardan … firmasından servis hizmeti alındığı, kompresörde arıza meydana gelmesinin birinci sebebin limit aşımından kaynaklandığı, bu durumun tesisatta dolaşan kompresör yağının geri dönüşünü zorlaştırdığı ve kompresörün yağsız kalarak mekanik hasar almasına neden olduğu, davacı şirkete ait … … binasındaki … … sistem tesisatını ayıplı olarak projelendiren ve sistemi ayıplı şekilde montaj ve teslim eden firmaların sorumlu oldukları, dava dosyasında bulunan ve davalılardan …’in yaptığı tesisat projelendirmesinin incelenmesi sonucunda metraj aşımının proje üzerinde dahi tespit edildiği, projelerden 10. katta çatıya yerleştirilen dış ünite ile -4 ve -5 katlarda bulunan iç üniteler bağlantısında metraj aşımı olduğunun tespit edildiği, dış ünite kompresörlerinin tesisat borulama katalog sınır değerlerinin en uzun ve en kısa iç ünite boruları arasındaki farkın maximum 40 metre olması gerektiği, yapılan projede ise üniteler arasındaki mesafenin 45 metrenin üzerinde olduğunun ve bu sebeple müsaade edilen sınırın üzerinde projelendirme yapıldığının tespit edildiği, dava konusu olayda … klimalarının dış ünitelerinden 1 (bir) tanesinin yanlış yere yerleştirilerek metraj aşımı olduğu ve bu sebeple sürekli kompresör arızası verdiğinin tespit edildiği, sonuç olarak kompresör arızasının yanlış projelendirme ve uygulamadan meydana geldiğinin, kullanıcı hatasından meydana gelmediğinin taraflarınca tespit edildiği, davacı tarafın 09/06/2017 tarihinde 1 (bir) yıl süre ile SPA – FİTNESS katını aylık 11.800,00-TL. kira bedeli ile … Tic. Ltd. Şti.’ne kiraladığı, ancak havalandırma, ısıtma ve soğutma noktasında yaşanan yetersizlikten dolayı müşteri memnuniyetsizliği sebebiyle 12/08/2017 tarihinde kira kontratı fesih protokolü yapıldığı, davacının 4 (dört) aylık kira gelir kaybının 47.200,00-TL. olarak hesaplandığı, davacının ayıplı olarak teslimi ve montajı yapılan … klima sistemi sebebi ile oluşan zararının dava tarihi itibariyle KDV hariç 114.704,82-TL. olduğu, SPA merkezi kira sözleşmesinin feshi nedeniyle davacının 47.200,00-TL. kira kaybının oluştuğu, buna göre davalının toplam zararın 161.904,82-TL. olarak hesaplandığı, açıklanan tüm hususlardaki nihai takdirin mahkemeye ait olduğu belirtilerek görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Ek bilirkişi kurulu raporu da dosya taraflarına usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, taraf vekillerince ek rapora karşı ayrı ayrı beyan ve itirazda bulunulmuştur. Tarafların ek rapora karşı beyan ve itirazları mahkememizce değerlendirilmiş, 20/01/2021 tarihli duruşmada gerek delil tespiti dosyasında alınan bilirkişi heyet raporu, gerek dosyada alınan bilirkişi kök ve ek raporları ile toplanan delillerin, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarının uyuşmazlığı çözmeye yeterli olduğu anlaşılarak, davalılardan … vekillerinin yeni bir heyetten rapor alınması yönündeki taleplerinin reddine, tahkikatın mevcut hali ile tamamlanmasına karar verilerek sözlü yargılamaya geçilmiştir.
Dava; … klima sisteminin ayıplı ifasından kaynaklandığı ileri sürülen zararların tazmini istemine ilişkin olup, somut olayda taraflar arasındaki uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Mahkememizce çözümlenmesi gereken ihtilafın; davacı şirkete ait … … binasındaki … … klima sistemi tesisatının davalılarca projelendirilmesi, montajı ve teslimi işlerinde ayıp bulunup bulunmadığı, varsa ayıbın niteliği, davacı şirketin ayıp ihbarını süresinde yapıp yapmadığı, davanın zamanaşımı süresinde açılıp açılmadığı, davalıların davacı tarafın … klima sistemindeki ayıp nedeniyle uğradığını ileri sürdüğü zararların sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, varsa sorumluların kim veya kimler olduğu ile sorumluluk miktarının tespiti noktalarında toplandığı anlaşılmaktadır.
Taraflar arasında davacı şirkete ait otelin … klima sisteminin projelendirilmesi ve montajı konusunda 6098 sayılı TBK.’nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi ilişkisi mevcuttur. TBK.’nun 470. maddesine göre eser sözleşmesi; yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, işsahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmıştır. Aynı kanunun 471. maddesine göre; yüklenici, üstlendiği edimleri işsahibinin haklı menfaatlerini gözeterek sadakat ve özenle ifa etmek zorundadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alandaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken meslekî ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınır. Eser sözleşmesine dayanan işlerde, yapılan işin fen ve sanat kurallarına uygun olarak imal edildiğini ispat yükümlülüğü yükleniciye aittir. (Yargıtay 15.Hukuk Dairesi’nin 24/06/2013 tarihli, 2012/… E. ve 2013/4133 K. sayılı kararı)
Öte yandan yüklenici, meydana getirilecek eseri doğrudan doğruya kendisi yapmak veya kendi yönetimi altında yaptırmakla yükümlüdür. Ancak, eserin meydana getirilmesinde yüklenicinin kişisel özellikleri önem taşımıyorsa işi başkasına da yaptırabilir.
6098 sayılı TBK.’nun 474. maddesi ise ayıp nedeniyle yüklenicinin sorumluluğunu düzenlemektedir. Maddeye göre; iş sahibi, eserin tesliminden sonra, işlerin olağan akışına göre imkan bulur bulmaz eseri gözden geçirmek ve ayıpları varsa bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmek zorundadır.
Ayıp; eser sahibine teslim edilen eserin niteliklerinde, sözleşmeye ve dürüstlük kurallarına göre teslim edilmesi gereken eserin özellikleriyle karşılaştırıldığında ortaya çıkan her türlü sapmadır. Kısaca ayıp, teslim edilenle, teslim edilmesi gereken arasındaki farktır.
Açık ayıp; ayıbın açıkça görüldüğü veya basit bir inceleme ile hemen anlaşılabilecek nitelikte olan ayıplardır. Gizli ayıp ise; eserde basit bir muayene ile tespit edilemeyen, çıplak gözle görülüp saptanamayan, kullanım sırasında ortaya çıkan veya kullanım sırasında gelişen durum nedeniyle ortaya çıkan ayıplardır. Buna göre açık ayıplar yönünden iş sahibi imkân bulur bulmaz eseri gözden geçirmek, ayıpları varsa bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmek zorundadır.
6098 sayılı TBK.’nun 477/3. maddesine göre; eserdeki ayıp sonradan ortaya çıkarsa işsahibi, gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmek zorundadır. Bildirmezse eseri kabul etmiş sayılır. Buna göre; gizli ayıplar sonradan anlaşıldığı andan itibaren hemen yükleniciye bildirilmek zorundadır. Uygun bildirim süresinin belirlenmesinde, gözden geçirme süresinin bitiminden itibaren değil, ayıbın tespitinden sonra işlemeye başlayan bir süre esas alınır.
Somut olayda; işin (eserin) projelendirilmesini ve montajını üzerine alan ve uygulamayı yapan davalıların, davacı şirkete ait otelin … klima sistemini iş sahibinin amacına uygun, haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle ifa etme yükümlülüğü vardır. …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı delil tespit dosyasında alınan bilirkişi kurulu raporundaki, gerekse mahkememiz dosyasında alınan bilirkişi kurulu raporundaki tespitlerden anlaşıldığı üzere; dava konusu … klima sisteminin davalılarca ayıplı olarak projelendirildiği, üretici firmanın tavsiye ettiği katalog değerlerine aykırı şekilde ve ayıplı olarak montajının yapıldığı, yüklenici ve uygulayıcı firmaların sistemin montajını yaparken basiretli bir tacir gibi davranmayarak üretici firmanın kataloğunda belirtilen teknik mesafelere ve zorunlu olarak dikkat edilmesi gereken ölçümlemelere riayet etmediği, mevcut hali ile sistemdeki ayıbın iş sahibi davacı şirket tarafından işin kendisine teslimi sırasında basit bir muayene ile dışarıdan anlaşılması mümkün olmayan gizli ayıp niteliği taşıdığı, dava konusu … klima sistemindeki ayıbın delil tespit dosyasında alınan bilirkişi kurulu raporu ile ortaya çıktığı, bunun hemen sonrasında davacı tarafça gerekli ayıp ihbarının yasada belirtilen sürelere uygun olarak yapıldığı, sonuç olarak işin yapımını üstlenen davalıların işin projelendirilmesi ve montajında ağır kusurlarının bulunduğu kanaatine varılmıştır.
Davacı şirket tarafından …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı dosyasında delil tespiti yaptırılıp, dava konusu … klima sistemindeki imalatlarda bilirkişi kurulu raporu ile gizli ayıplı olduğu tespit edildikten sonra yasada öngörüldüğü gibi uygun bildirim süresi içerisinde …. Noterliği’nden 06 Mart 2018 tarihinde keşide edilen … yevmiye numaralı ihtarname ile ayıp ihbarında bulunulmuştur.
TBK’nun ayıba karşı tekeffülden kaynaklı davalara ilişkin zamanaşımını düzenleyen 478. maddesine göre; “Yüklenici ayıplı bir eser meydana getirmişse, bu sebeple açılacak davalar, teslim tarihinden başlayarak, taşınmaz yapılar dışındaki eserlerde iki yılın; taşınmaz yapılarda ise beş yılın ve yüklenicinin ağır kusuru varsa, ayıplı eserin niteliğine bakılmaksızın yirmi yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.” Buna göre; yüklenici ayıplı bir eser meydana getirmişse ve yüklenicinin ağır kusuru varsa, bu sebeple açılacak davalar, ayıplı eserin niteliğine bakılmaksızın teslim tarihinden başlayarak yirmi yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
İddia, savunma, toplanan deliller, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D.İş sayılı tespit dosyası, tüm dosya kapsamı, dosyada alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporları bir bütün olarak değerlendirilmiş, dosyada alınan bilirkişi kök ve ek raporlarının gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine ve dosyada mevcut belgelere uygun olduğu, aynı zamanda uyuşmazlığı çözmeye yeterli olduğu anlaşılmış, kök ve ek raporlar davacı şirketin kira kaybına yönelik talepleriyle ilgili değerlendirmeler dışında mahkememizce de benimsenerek hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İş sayılı delil tespiti dosyası, dosyada mahallinde keşif yapılmak suretiyle alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporları birlikte değerlendirildiğinde; davalılardan …’in dava konusu … … sistem ürününün satıcısı ve projelendiricisi olduğu, davalılardan …’nın ise davalı …’ten iş alarak sistemin tesisat ve kurulum işlerini yapan projenin uygulayıcısı olduğu, davalılar … ile …, Ltd.’nin davacı işsahibi ile doğrudan herhangi akdi bir ilişkisinin bulunmadığı, dava konusu … sistemindeki ayıbın cihazlardan değil, hatalı projeden ve uygulama hatalarından kaynaklandığı, dolayısıyla davalılar … ile …, Ltd.’nin ayıplardan doğan zarardan sorumlu tutulamayacağı, dava konusu … klima sistemini ağır kusurlu olarak ve ayıplı bir şekilde projelendirerek montajını yapan davalılar …’nın eserde sonradan ortaya çıkan gizli nitelikli ayıpların davacı işsahibi şirket tarafından bilirkişi raporu ile tespit edildikten hemen sonra noterden keşide edilen ihtarnameyle yükleniciye ihbar edilmiş olması karşısında ayıbın süresinde kendisine bildirilmemiş olduğunu ileri sürerek sorumluluktan kurtulamayacakları, huzurdaki davanın açıldığı tarih olan 25/05/2018 tarihi itibariyle TBK’nun 478. maddesinde öngörülen zamanaşımı süresi dolmadığından, davalıların zamanaşımına yönelik itirazlarının yerinde olmadığı, ayıplı olarak projelendirilen ve montajı yapılan … klima sisteminin beklenen amaca uygun hale getirilmesi, bir başka anlatımla eksik ve kusurların giderilmesi için işsahibi davacı tarafından yapılan giderlerden davalılar …’nın sorumlu oldukları, davacı iş sahibinin eserdeki ayıpların giderilmesini talep hakkının bulunduğu, bu çerçevede bilirkişi kurulu tarafından dosyaya ibraz edilen kök ve ek raporlara göre davacı şirketin ayıplı olarak teslimi ve montajı yapılan … klima sistemi sebebi ile oluşan zararının dava tarihi itibariyle KDV hariç 114.704,82-TL. olduğu ve davacı şirketin bu bedeli talep hakkının bulunduğu, davacı taraf her ne kadar otelin SPA katının kiralanmasına ilişkin sözleşmenin … klima sistemindeki ayıptan kaynaklanan nedenlerle feshi nedeniyle 4 (dört) aylık (47.200,00-TL.) kira geliri kaybı olduğunu ileri sürerek talepte bulunmuş ise de; dosya kapsamına göre davacı tarafın kira kaybı iddiası ile dava konusu … sistemindeki mevcut ayıplar arasındaki illiyet bağını somut delillerle ispatlayamadığı, bu nedenle davacının kira kaybına yönelik talebinin haklı ve yerinde olmadığı, mahkememizce kabul edilen alacak kalemleri için davalıların temerrüdün dava tarihinde gerçekleştiği ve bu tarihten itibaren avans faizi uygulanması gerektiği sonuç ve kanaatine varılarak; davanın kısmen kabulüne, davacının fazlaya ilişkin istemlerinin ise reddine ilişkin olarak aşağıdaki gibi karar vermek gerekmiştir.
KARAR : Gerekçede açıklandığı üzere;
1-Davalılar … ve …, Ltd aleyhine açılan davanın reddine,
2-Davalılar … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın KISMEN KABULÜ ile; 114.704,82-TL.’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin ise reddine,
3-Alınması gerekli 7.835,49-TL karar ve ilam harcından 3.177,92-TL peşin harç + tamamlama harcının mahsubu ile kalan 4.657,57-TL’nin davalılar … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen tahsili ile maliyeye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan peşin harç + tamamlama harcı toplamı 3.177,92-TL’nin davalılar … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalılar … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti. davada vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 9.540,13-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 14.846,96-TL vekalet ücretinin davalılar … Ltd. Şti. ile … Ltd. Şti.’den alınıp davacıya verilmesine,
7-Davalılar … ve …, Ltd davada vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 21.185,56-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü yazılı olan 2.344,10-TL. yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 1.477,87-TL. yargılama giderinin davalılar … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine, geriye kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı … Ltd. Şti. tarafından yapılan 55,20-TL (vekalet harcı + tebligat ücreti) yargılama giderinin kabul ve red oranına göre hesaplanan 20,40-TL.’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Gider avansının harcanmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; HMK.’nun 6723 sayılı Kanunla değişik Geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere bir başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekili, davalılardan …, … ve davalı … … Ltd. Şti. vekillerinin yüzüne karşı, diğer davalı … … Ltd. Şti. vekilinin yokluğunda açıkça okunup, usulen anlatıldı. 25/02/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır+