Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/434 Esas
KARAR NO :2021/891

DAVA:Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ:15/05/2018
KARAR TARİHİ:17/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan “Alacak” davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile dava dışı… Turizm Ltd. Şti. arasında ticari ilişki bulunduğunu, müvekkili şirketin anılan şirket tarafından adına kesilen 23/10/2017 tarihli e-fatura bedelini ödemek isterken sehven davalılardan … … Ticaret A.Ş. adına kayıtlı banka hesabına EFT ile 44,577,76-TL. tutarında para gönderildiğini, müvekkili şirket ile davalılardan … … Ticaret A.Ş. arasında yıllar önce ticari ilişki bulunduğunu, ancak 2016 yılından itibaren taraflar arasında herhangi bir ticari ilişkinin mevcut olmadığını, anılan iki şirket arasında hiçbir organik bağın bulunmadığını, yalnızca ticari unvanlarının benzerlik gösterdiğini, müvekkili şirketin de bu benzerlik sebebi ile hataya düştüğünü, müvekkili şirketin 21/11/2017 tarihinde dava dışı… Turizm Ltd. Şti. tarafından 23/10/2017 tarihli fatura bedelinin ödenmediğine ilişkin bildirim yapılması üzerine sehven yapılan ödemeden haberdar olduklarını ve durumu derhal hem davalı bankaya hem de diğer davalı … … Ticaret A.Ş.’ye bildirerek sehven hesaba yatırılan paranın iadesini talep ettiklerini, davalı bankanın ödemenin sehven yapıldığını biliyor olmasına rağmen kötü niyetli olarak müvekkili şirketi oyaladığını ve iadeyi gerçekleştirmediğini, sehven yapılan ödeme nedeniyle davalıların sebepsiz zenginleştiğini belirterek ve dilekçesinde açıkladığı diğer nedenlerle; müvekkili şirket tarafından tamamen unvan benzerliği nedeni ile sehven yapılan 44.577,76-TL. tutarındaki ödemenin, ticari faizi ile birlikte sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde davalılardan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan. … Bankası A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı yanın iddialarının tamamen soyut ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkili bankanın huzurda görülen davaya konu uyuşmazlığa taraf olmadığı gibi herhangi bir sebepsiz zenginleşmesinin de söz konusu olmadığını, bu nedenle davanın öncelikle esasa dahi girilmeksizin husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacı şirket tarafından dava konusu EFT işleminin gerçekleştirilmesi sonrasında davacı tarafından gönderilen 44.577,76-TL. bedelli EFT’nin diğer davalı … … Ticaret A.Ş.’nin hesaplarına geçtiğini, söz konusu işlemde müvekkili bankanın tek rolünün, hesaba gelen EFT’yi EFT alıcısının hesabına geçirmek olduğunu, yapılan EFT işleminin ne şekilde gerçekleştirildiği ile işlemde herhangi bir hata olup olmadığı hususlarında müvekkili bankanın herhangi bir etkisinin bulunmadığını, EFT işleminin doğası gereğince alıcı bankanın herhangi bir müdahalesinin zaten mümkün olmadığını, davacı şirketin dava konusu tutarı somut olay bakımından zenginleşen kişi olan … … Ticaret A.Ş.’den talep edebileceğini, müvekkili bankadan talepte bulunulmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde açıkladığı diğer nedenlerle; öncelikle davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, mahkemece esasa girilmesi halinde ise esastan reddine, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davacı karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesinin talep etmiştir.
Dava dilekçesi ve ekleri davalılardan … … Ticaret A.Ş.’ye usulüne uygun olarak tebliğ edilmesine karşın bu davalı tarafından davaya karşı cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; davacı şirketin dava dışı… Turizm Ltd. Şti. isimli firma tarafından adına keşide edilen fatura bedelini ödemek isterken, sehven davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin banka hesabına EFT yapılmak suretiyle gönderdiğini iddia ettiği 47.577,76-TL.’nin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi ve davalılardan tahsiline yönelik olarak açılmış alacak davasıdır.
Davacı taraf delil olarak; … 17. Noterliği’nin 18/12/2017 tarihli – … yevmiye no’lu ihtarnamesi, … 30. Noterliği’nin 27/12/2017 tarihli – … yevmiye no’lu ihtarnamesi, sehven yapılan ödemeye ilişkin 30/10/2017 tarihli dekont, yeniden ödeme yapıldığını gösterir 30/11/2017 tarihli dekont, 23/10/2017 tarihli e-fatura sureti, taraflar arasındaki yazışmalar ve karşılıklı bildirimler, davalı bankaya yapılan başvuruya dair dilekçe, …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası, yüksek mahkeme kararları, banka kayıtları, ticari defter ve kayıtlar, ticaret sicil kayıtları, bilirkişi incelemesi, yemin, tanık beyanı, isticvap ve diğer her türlü yasal delile dayanmıştır.
Davalılardan T. … Bankası ise delil olarak; EFT dekontu ve hesap hareketleri, emsal Yargıtay kararları, … 30. Noterliği’nin 21/08/2017 tarihli – … yevmiye numaralı ihtarnamesi, …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası, diğer davalı ile müvekkili banka arasında imzalanan kredi sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ait tüm evraklar, … Bank A.Ş.’nin EFT işlemine ait kayıtları, dava konusu EFT işleminin detaylarını gösterir banka kayıtları, müvekkili bankaya ait defter ve kayıtlar, bilirkişi incelemesi ve diğer her türlü yasal delillere dayanmıştır.
Davalılardan … … Ticaret A.Ş. ise herhangi bir delil bildirmemiştir.
Mahkememizce …. İcra Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak … Esas sayılı dosyasının aslı celbedilerek incelenmiştir. Mahkememizce İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne de müzekkere yazılarak dava dışı… Turizm Ltd. Şti. ile davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin ticaret sicil kayıtları celbedilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü özel ve teknik bilgi gerektirdiğinden deliller toplandıktan sonra mahkememizce 11/12/2020 tarihli ara karar ile iddia, savunma, toplanan deliller ve tarafların ilişki dönemine ait ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilerek dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Bilirkişi kurulu tarafından düzenlenerek 06/04/2021 tarihinde dosyaya sunulan raporda özetle; davacı şirketin davalılardan … … Ticaret Anonim Şirketi’nin … no’lu banka hesabına 31/10/2017 tarihinde “fatura ödemesi” açıklaması ile 44.577,76-TL. tutarında EFT yapıldığına dair taraflar arasında herhangi bir ihtilaf bulunmadığı, davalı bankanın dava dosyasına sunmuş olduğu hesap hareketlerinden anlaşıldığı üzere; davalılardan … … Ticaret Anonim Şirketi’nin … no’lu hesabından 08/12/2017 tarihinde “kredi tahsilatı …/…” açıklaması ile 44.936,33-TL. kredi tahsilatını mahsup ettiğinin görüldüğü, davacı şirket kayıtlarına göre dava dışı … … … Turizm Ltd. Şti.’ye 23/10/2017 tarihli … no’lu faturadan dolayı 23/10/2017 tarihi itibariyle 44.577,16-TL borçlu olduğu, 30/11/2017 tarihinde ise … no’lu hesaptan 44.577,76-TL. ödeme yaparak dava dışı … … … Turizm Ltd. Şti.’ye olan borcunu kapattığı, 30/11/2017 tarihi itibariyle borcunun olmadığı, davalılardan … … A.Ş. ile mal alım satımının en son 30/04/2016 tarihli … no’lu 2.478,00-TL. tutarlı fatura ile yapılmış olduğu, ödemesinin de 16/05/2016 tarihinde yapılmış olduğu, bu tarihten sonra davalılardan … … Ticaret A.Ş. ile ticari alış veriş yapılmadığı ve davalı … … Ticaret A.Ş.’ye davacının borcu olmadığının tespit edildiği, dava dışı … … … Turizm Ltd. Şti.’ye 23/10/2017 tarihli … no’lu faturadan dolayı 44.577,76-TL. ödeme yapması gerekirken unvan benzerliğinden dolayı sehven davalılardan … … Ticaret A.Ş.’ye 44.577,76-TL. ödeme yapıldığı ve davacı kayıtlarında 44,577,76-TL. ödemenin hem … … Ticaret A.Ş.’ye hem de … … … Turizm Ltd. Şti.’ye mükerrer olarak ödenmiş olduğunun göründüğü, davalılardan … … Ticaret A.Ş.’ye davacının hiçbir borcu olmamasına rağmen davacı tarafından davalılardan … … Ticaret Anonim Şirketi’ne 44.577,76-TL. tutarında ödeme yapıldığı, davacı şirketin davalılardan … … Ticaret Anonim Şirketi’nden 44.577,76-TL. alacaklı olduğu, ancak davalı banka ile davacı şirket arasında doğrudan bir ilişki bulunmadığı, davalı bankanın kendi borçlusunun hesabına gelen paranın hukuki dayanağını bilmesine imkan olmadığından bankanın kötü niyetinden de bahsedilemeyeceği, sonuç olarak davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre 44,577,76-TL’yi davacı şirkete iade yükümlülüğü altına girdiği, davalı bankanın kötü niyeti belirlenemediğinden sorumlu tutulamayacağı şeklinde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi kurulu raporu dosya taraflarına usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalılardan … Bankası A.Ş. vekili tarafından 12/04/2021 tarihli dilekçe ile rapora karşı yazılı beyanda bulunulmuş, davacı şirket vekili tarafından ise 22/04/2021 tarihli dilekçe ile bilirkişi kurulu raporuna itiraz edilerek, heyete hukukçu bir bilirkişinin de eklenmesi suretiyle ek rapor alınması yönünde talepte bulunulmuştur.
Mahkememizce 30/06/2021 tarihli duruşmada; dosyada mevcut raporu düzenleyen bilirkişilerden …’nun “ticaret ve borçlar mevzuatı konularında nitelikli hesaplamalar” alanında uzman bilirkişi oluşu ve öğretim üyesi hukukçu olması hususları nazara alınarak davacı tarafın heyete hukukçu bilirkişi eklenmesi yönündeki talebinin reddine karar verilerek, davacı tarafın 22/04/2021 tarihli dilekçesindeki itirazlarını cevaplar nitelikte ek rapor düzenlenmesi için dosya kök raporu düzenleyen bilirkişi kuruluna tevdi edilerek ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi kurulu tarafından düzenlenerek 21/09/2021 tarihinde dosyaya sunulan ek raporda ise özetle; 06/04/2021 tarihli kök raporlarında belirtilen hususlarla ilgili görüşlerinde herhangi bir değişiklik olmadığı, davalı banka ile davacı arasında doğrudan bir ilişki bulunmadığı, davalı bankanın kendi borçlusunun hesabına gelen paranın hukuki dayanağını bilmesine imkan bulunmadığı, ayrıca davalı bankanın kötü niyetinden de bahsedilemeyeceği şeklinde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Ek bilirkişi raporu dosya taraflarına usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalılardan … Bankası A.Ş. vekili tarafından 29/09/2021 tarihli dilekçe ile ek rapora karşı yazılı beyanda bulunulmuş, davacı şirket vekili tarafından ise 05/10/2021 tarihli dilekçe ile ek rapora karşı beyan ve itirazda bulunularak yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınması yönünde talepte bulunulmuştur.
Mahkememizce 17/11/2021 tarihli duruşmada; dosyada alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporlarının yargısal denetime uygun, hüküm kurmaya elverişli ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli olduğu kanaatiyle, davacı vekilinin yeni bir bilirkişiden rapor alınması yönündeki talebinin reddine karar verilmiştir.
Eldeki dava; davacı şirketin, dava dışı… Turizm Ltd. Şti.’ne göndermek isterken bu şirket ile isim benzerliği bulunan davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin hesabına sehven yapılan EFT nedeniyle gönderilen miktar olan 47.577,76-TL.’nin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre her iki davalıdan iadesi istemine yöneliktir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 23/02/2021 tarihli, 2017/941 Esas ve 2021/144 Karar sayılı ilamında da açıkça vurgulandığı üzere; bankacılık işlemlerinde EFT ve havale farklı kavramlar olarak kullanılmakta olup, havale farklı bir şube olsa da aynı bankadaki bir hesaba para gönderilmesini, EFT ise başka bankadaki bir hesaba para gönderilmesini ifade etmektedir. Ancak bankacılık anlamında farklı kavramlar olsa da borçlar hukuku anlamında EFT ve havale aynı hukuki işlemi ifade etmekte olup, EFT de bir tür havaledir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 555. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan havale; hukuksal niteliği itibariyle bir ödeme vasıtasıdır.
6098 sayılı TBK.’nun sebepsiz zenginleşmeyi düzenleyen 77. maddesinde “Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.” hükmü bulunmaktadır. Buna göre; geçerli bir nedene dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerine kayan değerler, sebepsiz zenginleşme teşkil etmektedir. Sebepsiz zenginleşme kurumunun amacı, haksız değer kaymalarının önlenmesi olup, tam bir eski hale getirme özelliği taşımaktadır.
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşme kısaca; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Bir başka ifade ile; haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.
Sebepsiz zenginleşme kurumunun en önemli temel özelliği ise “şahsilik” prensibidir. Her borç ilişkisinde olduğu gibi sebepsiz zenginleşmede de bir borçlu ve bir alacaklı vardır. Sebepsiz zenginleşme ilişkisinin borçlusu, mal varlığı haklı bir sebep olmaksızın başkası aleyhine artan (zenginleşen) kişidir. Buna göre, kime karşı zenginleşme olduysa ona karşı talepte bulunulması gerekmektedir. Huzurdaki davaya konu EFT işleminin, farklı şirketlerin unvan benzerliği nedeniyle sehven davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin hesabına gönderildiği konusunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
İddia, savunma, dosya kapsamındaki tüm bilgi ve belgeler ile hükme esas alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporlarından; davacı şirketin davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin banka hesabına EFT yolu ile 44.577,76-TL. ödeme yaptığı, EFT dekontundaki açıklamaya göre davacı şirketin dava dışı… Turizm Ltd. Şti.’ne yapacağı fatura ödemesini sehven benzer unvanlı davalı şirketin hesabına gönderdiği, davalılardan … … Ticaret A.Ş.’nin davacı şirketin hataen ödediği 44.577,76-TL. kadar sebepsiz zenginleştiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla eldeki davada; hataen gönderilen EFT sebebiyle davalılardan … … Ticaret A.Ş. zenginleştiğinden, bu davalı (… … Ticaret A.Ş.) sebepsiz zenginleşme hükümleri gereği zenginleştiği tutar olan 44.577,76-TL.’yi davacı şirkete geri verme borcu altındadır.
Davacı şirket tarafından … 17. Noterliği’nden davalılara keşide edilen 18 Aralık 2017 tarihli, … yevmiye numaralı ihtarname davalılardan … … Ticaret A.Ş.’ye 20/12/2017 tarihinde tebliğ edilmiş olup; anılan ihtarnamede dava konusu meblağın “derhal” iadesi talep edildiğinden, mahkememizce tebliğ tarihini izleyen gün olan 21/12/2017 tarihi bu davalı yönünden temerrüt tarihi olarak kabul edilmiştir. Her iki taraf da şirket (tacir) olduğundan, davalı şirketin sebepsiz zenginleştiği dava konusu tutara temerrüt tarihinden (21/12/2017’den) itibaren değişen oranlarda avans faizi yürütülmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Öte yandan dava konusu EFT (havale) işleminin davacı şirketin kendi şahsi istemi, bilgisi ve iradesi dahilinde yapılmış olduğu, işleme davalı bankanın doğrudan bir müdahalesinin olmadığı, sonuç olarak işlemde davalı bankaya atfedilebilecek bir kusurun bulunmadığı, davalı bankanın kredi müşterisi davalı şirketin (… … Ticaret A.Ş.’nin) hesabına gelen parayı takas/mahsup hakkı kapsamında muaccel hale gelmiş kredi alacağına mahsup etmesinin son derece normal bir işlem ve tasarruf olduğu, davalı bankanın bu nedenle herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı, davacı şirketçe dava konusu yapılan miktarın davalı bankadan değil, sebepsiz zenginleşen diğer davalıdan (… … Ticaret A.Ş.’den) yani EFT lehtarından isteyebileceği kanaatine varılarak; aşağıdaki şekilde gibi karar vermek gerekmiştir. (Nitekim Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 09/04/2015 tarihli, 2014/17515 Esas – 2015/5109 Karar ve Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 27/12/2012 tarihli, 2012/16090 Esas – 2012/19279 Karar sayılı ilamları da benzer doğrultudadır.)
KARAR: Gerekçede açıklandığı üzere;
1-Davalılardan …. Bankası A.Ş. aleyhine açılan davanın reddine,
2-Davalılardan … … TİCARET A.Ş. aleyhine açılan davanın kabulü ile; 44.577,76-TL’nin temerrüt tarihi olan 21/12/2017 tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek avans faizi ile birlikte bu davalıdan (… … Ticaret A.Ş.’den) alınarak davacı şirkete verilmesine,
3-Alınması gerekli 3.045,11-TL. karar ve ilam harcından, peşin yatırılan 761,28-TL. harcın mahsubu ile kalan 2.283,83-TL.’nin davalı … … Ticaret A.Ş.’den alınıp Hazine’ye gelir kaydına,
4-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 6.595,11-TL. vekalet ücretinin davalı … … Ticaret A.Ş.’den alınıp davacıya verilmesine,
5-Davalı …. Bankası A.Ş. taraf vekille temsil olunduğundan, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 6.595,11-TL. vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı T…. Bankası A.Ş.’ye verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 35,90-TL. başvuru harcı, 761,28-TL. peşin harç, 5,20-TL. vekalet harcı, 1.600,00-TL. bilirkişi ücreti ve 355,90-TL. posta masrafı olmak üzere toplam 2.758,28-TL. yargılama giderinin davalı … … Ticaret A.Ş.’den alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan ve harcanmayan gider avansından geriye kalan kısmın karar kesinleştikten sonra davacı tarafa iadesine,
Dair; HMK.’nun 6723 sayılı Kanunla değişik Geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere bir başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekili ile davalı T…. Bankası A.Ş. vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda açıkça okunup, usulen anlatıldı. 17/11/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.