Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/388 Esas
KARAR NO : 2020/231

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/04/2018
KARAR TARİHİ : 10/03/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA DİLEKÇESİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının müvekkili şirket ile akdetmiş olduğu 11.12.2014 tarihli bayilik mukavelesi ile 11.12.2019 tarihine kadar 5 yıl süre ile müvekkili şirketin bayiliğini üstlendiğini, taraflar arasında akdedilmiş olan bayilik mukavelesinin 3/b maddesinde ” Bayi sözleşme süresince, muvazaa oluşturacak biçimde sair LPG şirketlerinin tüplü bayiliğini, tali bayiliğini, veya tali satıcılığını deruhte edemez, aracı ve temsilci acenteliğini, komisyonculuğunu ve nakliyeciliğini yapamaz. Bayi hükmi şahıs ise bu hüküm ortaklan için geçerlidir.” denilmekte olduğunu, sözleşmenin 4/a maddesinde ” Bayi, …LPG’nin hususi markasını taşıyan ve taşımadığı halde …LPG’ye aidiyeti taraflarca bilinen çeşitli hacimde depozİtolu LPG tüplerinden başka bir LPG kabını kullanamaz, bu tüplerde LPG tevzi ve satışı yapamaz, tüpleri …LPG’nin tesislerinden başka bir dolum tesisinde doldurtamaz, kendisi dolum yapamaz” 4/b maddesinde ” Bayi, Diğer LPG Dağı hm Firmalarının tüplerinİ,işyerlerinde,depolarında ve mülkiyetinde olan veya üçüncü şahıslardan .bayilik faaliyeti için kiraladığı araçlarda bulunduramaz.” denilmekte olduğunu, taraflar arasında akdedilen bayilik mukavelesinin 26.madde 1. fıkrasında “Bu sözleşme ve ayrılmaz belgeleriyle bayiye yüklenen borç ve mükellefiyetlerden birinin ihlali halinde …LPG bayilik sözleşmesini derhal feshedebilir veya derhal fesih hakkı saklı kalmak kaydı ile diğer müeyyidelerin uygulanmasını isteyebilir. …LPG’nin bu sözleşmede yazılı ihtarsız fesih haklarıyla, sözleşmeyi feshetmeksizin, diğer müeyyideleri uygulama hakları saklıdır.” denilmekte olduğunu, taraflar arsında akdedilen sözleşmenin 16/f maddesinde “Taraflar arasındaki alacak ve borçların miktarının tespitinde …LPG’nin Evrak,bordro,rapor,def ter vs. kayıtlarının muteber olacağım,bu kayıt ve evraka hiçbir sebep ve surette itiraz hakkı olmayacağını,delil olarak münhasıran bunlara dayanılacağını bayi kabul ve taahhüt eder” denilmekte olup, sözleşmenin 33. maddesinde ” …LPG’nin iş bu sözleşmeden doğan haklarından herhangi birisini hakkın doğduğu tarihte kullanmamış olması bu hakkından feragat ettiği anlamına gelmeyeceğini bayi peşinen kabul ve taahhüt eder” denilmekte olduğunu, yine sözleşmenini 34.maddesi uyarınca İstanbul Mahkeme ve İcra Dairelerinin yetkili olacağı taraflarca kabul edildiğini, davalı taraf ayrıca 12.10.2017 tarihinden itibaren LPG alımlarını da durdurması üzerine yapılan araştırmalarda davalının başka dağıtım firmasının tüplerini pazarladığı tespit edilmiş olup davalının işyerinde Kayseri … Sulh Hukuk Mahkemesinin …D.İş sayılı dosyası ile yapılan tespit işleminde İpragaz markalı dolu tüpler tespit edildiğini, davalının sözleşmeye aykırı iş bu eylemleri nedeniyle Beyoğlu 54. Noterliğinin 05.04.2018 tarih ve 01411 yevmiye sayılı ihtarnamesi ile feshedildiğini, fesih ihtarı davalıya tebliğ edilmiş olup tebliğ şerhli sureti delil listelerine eklendiğini, Bayilik sözleşmesinin 28.maddesinde; “Yine Bayinin akde muhalefeti dolayısıyla akdin feshine sebebiyet vermesi halinde 27. maddeden ayrı olarak 50.000 Euro’yu …LPG’ye cezai şart olarak ödemeyi peşinen kabul etmiştir.” denilmekte olduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 50.000,00-TL Cezai Şart tazminatı alacaklarının temerrüt tarihi olan 10.04.2018 tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkili şirkete verilmesini, özellikle davalıya teslim edilen tüplerin müvekkiline iade edilmemesinden ve sözleşmeden kaynaklı diğer fazlaya ilişkin her türlü talep vc dava haklarının saklı tutulmasını, mahkeme masrafları ve avukatlık ücretinin davalı yana tahmiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.

CEVAP DİLEKÇESİ:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı şirket ile müvekkili arasında bayilik sözleşmesi ve ticari ilişki devam etmekte iken davacı tarafça müvekkiline ait işyerinde tespit yapıldığını, söz konusu tespitte davacı tarafın iddia ettiği gibi başka bir dağıtım şirketine ait LPG tüpünün davalı müvekkili iş yerinde satışa arz edilmesi söz konusu olmadığını, bahse konu tüpler müvekkili işyerinin belirli bir yerinde geçici süre tutulmak üzere bulunduğunu, tüplerin sayısı da zaten bu tezimi teyit etmekte olduğunu, bahse konu tüplerle ticari faaliyette bulunmak bayilik sözleşmesine aykırılık teşkil ettiğini, müvekkilinin tüpleri iş yerinde geçici bir süre için bulundurduğunu tespit esnasında da dile getirdiğini ancak bu beyanı tutanağa geçmediğini, borç ilişkisinin tarafları arasında yasa ilke olarak bir ayrıma gitmemiş olup, ekonomik ve sosyal durumlara bakılmaksızın alacaklı ve borçlu kanun önünde birbirine eşit sayılmış ve eşit korumaya tabı tutulduğunu, aynı konulara dair pek çok kimse ile ileride yapılması planlanan sözleşmenin şartları, önceden tek taraflı olarak davacı gibi kurumlarca hazırlanmakta ve herhangi bir tartışma olanağı olmaksızın karşı tarafın önüne koyularak dayatılmakta olduğunu, güçlü firmalar ve büyük şirketler, önceden soyut ve formüler şekilde hazırladıkları ve gelecekte yapacakları aynı türden ve çok sayıda sözleşme için düzenledikleri metni genel koşullar ile donatmakta olduklarını, müvekkili ile davacı arasındaki sözleşme, davacı tarafından düzenlenmiş, müvekkil aleyhine ağırlaştırılmış tek taraflı hükümler ihtiva eden genel işlem şartlarını haiz olduğunu, bu nedenle müvekkili aleyhine ağırlaştırılmış hususların hukuken geçerliliği bulunmamakta olduğunu, talep edilen cezai şartın fahiş olduğunu, davacı tarafından talep edilen cezai şart miktarının müvekkili tarafından ödenmesi, müvekkilinin ticari mahvına sebebiyet vereceğini, bu hususta da müvekkilinin ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak müvekkilinin ticari hacminin tespiti ile cezai şartın tenkisi hususunda bilirkişi incelemesi yapılmasını talep ettiklerini, açıklanan nedenlerle haksız ve kötüniyetli olarak açılmış davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasıdır.
Mahkememizce davaya konu edilen Kayseri Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası, Kayseri Vergi Dairesinden celp olunan kayıtlar celp edilip incelenmiştir.
Mahkememizin 19/12/2018 tarihli celse altı nolu ara kararı gereğince, Kayseri Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak resen seçilecek mali müşavir bir bilirkişi marifetiyle tarafların ilişki dönemine ait davalı taraf ticari defter ve kayıtları üzerinde iddia ve savunma kapsamında bilirkişi incelemesi yapılarak bilirkişi raporu aldırılmasına karar verilmiş, dosya bir bütün olarak Kayseri… Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmiş, Kayseri …Asliye Ticaret Mahkemesinin …Tal. Sayılı dosyasından alınan talimat bilirkişi raporunun dosya içerisinde olduğu görülmüştür.
Kayseri …Asliye Ticaret Mahkemesinin … Tal. Sayılı dosyası kanalı ile talimat raporunun tetkikinde, davacı ile davalı arasında 11.12.2014 tarihinde “Tüplü Lpg Bayilik Sözleşmesi” imzalandığı, sözleşmenin 24/b maddesine istinaden davalı bayinin 30 gün süresince hiç LPG almaması halinde davacının sözleşmeyi derhal fetih edeceğinin hüküm altına alındığı, davalının davacıdan en son 03.10.2017 tarihinde mal aldığı, tespit tarihi olan 30.03.201S tarihine kadar aradan geçen yaklaşık 6 ay süresince davacından mal almaması münasebetiyle sözleşmenin kendiliğinden sona erdiği, bu durumda sözleşmeden kaynaklı davalıya uygulanacak tazminatın açıkça hükme bağlanmaması nedeniyle davacının davalıdan herhangi bir tazminat alacağının bulunmadığı, davalı tarafından incelemeye ibraz edilen defterlerin açılış ve kapanış noter tasdiklerinin mevcut olduğu, davalı defterlerinde davam adına açılan hesap üzerinden 03.10.2017 tarihi itibarıyla davalının davacıya herhangi bir borcunun bulunmadığı, davalı işyerinde yapılan tespitte davacıya ait herhangi bir nakil vasıtası ve … ve … levhalarının bulunmadığı, davalının davacının ürünlerini satmadığı kanaatiyle görüş bildirilmiştir.
Taraflarca bildirilen deliller toplanmış, takibe ve davaya dayanak faturalar ve cari hesap ekstresinin dosya arasında olduğu görülmüş, uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden mahkememizce 22/10/2019 tarihli duruşmada davacı taraf iddiası, davalı taraf savunması ve tüm dosya kapsamına göre rapor alınmasına karar verilerek 06/12/2019 tarihi inceleme günü olarak belirlenmiş, davacı tarafın ticari defter ve kayıtları ile dosyaya getirtilen ve sunulan belgeler üzeriden inceleme yapılmak üzere dosya konusunda uzman SMMM bilirkişisi… ile Sektör uzmanı bilirkişisi … ’a tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 15/01/2020 tarihli bilirkişi raporunun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda özetle; davalı şirketin sözleşme kapsamından sözleşme şartlarına uygun davranmaması sonucu (30 gün içinde mal alınmaması) davacının sözleşmeyi fesih ettiği, davacının taraflar arasındaki sözleşme kapsamında davalıdan dava tarihi itibariyle 50.066,67 EURO karşılığı olarak 244.911,11.-TL alacağı olabileceği davacı talebinin ise 50.000,00.-TL olduğu, davalı şirketin 2017 faaliyet yılında 1.175.537,50.-TL net satış tutarına karşılık ( KDV hariç ) 30.848,95.-TL net kar elde ettiği, davalı şirketin en son mali bilançosuna (2017 mali bilanço ) göre ödenmiş sermayesi 50.000,00.-TL ve özvarlığı 313.274,67 .-TL olduğu, davalı şirket 313.274,67-TL tutarındaki zarar ile borca batık hale geleceğini, davalı 244.911,11 -TL bedeli ödemesi halinde bu bedel muhasebesel anlamda gider olarak kayıtlara alınacağından davalı şirketin bu tutar kadar özvarlığı düşeceğini, şu halde davalı şirketin 313.274,67 ,-TL tutarındaki ödemeye kadar ( zarar, tazminat cezai- şart bedeli vb.) şirketin mahvına (yıkımına) neden olmayacağı kanaatiyle görüş bildirilmiştir.
İddia, savunma, toplanan deliller, Kayseri Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası, talimat raporu ve bilirkişi heyet raporunun kapsamı tümüyle birlikte değerlendirilmiş, alınan bilirkişi heyet raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden,mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamının ve mahkememizce de benimsenen talimat bilirkişi raporu ve mahkememizce alınan bilirkişi heyet raporunun birlikte değerlendirilmesinde; davacının ticari defterlerinin TTK hükümlerine göre gerekli açılış ve kapanış onayına sahip olduğu, defterlerinin HMK 222’ ye göre delil niteliğinde bulunduğu anlaşılmıştır. Davacının ibraz edilen ticari defterlerinde 31.12.2017 sonu itibariyle davalından alacağı ve borcu olmadığı tespit edilmiştir. Taraflar arasında 11.12.2014 başlangıç tarihli Tüplü Lpg Bayilik Sözleşmesi olduğu görülmektedir. Taraflar arasındaki sözleşmenin 24. maddesinde ;”…. Bayinin, …Lpg’den herhangi bir dönemde, 30 gün süre ile hiç Lpg almaması, Lpg ahmlarında, bir önceki yılın aynı ayına ait Lpg alınılarından %20’den fazla düşüş olması, sözleşmenin bayi tarafından ihlali anlamına geldiğini, …Lpg’ye iş bu sözleşmeyi tek taraflı olarak haklı sebeple bildirimsiz derhal fesih hakkı verdiğini …” 28. Maddesinde ise ; “….bayilik sözleşmesi ile belirlenen sürenin bitiminden önce bayi tarafından sözleşmenin feshi halinde 27. maddeden ayrı olarak 50.000 (Elliğin) Euro’yu …Lpg’ye cezai şart olarak ödemeyi peşinen kabul etmiştir… ” şeklindedir. Davalının davacıdan Ekim/2017 tarihinden itibaren sözleşme kapsamında mal almadığı ve davacının da davalıya Beyoğlu 54. noterliği tarafından 5/04/2018 tarih ve 01411 yevmiye nolu fesih ihtarı gönderdiği ve bayilik sözleşmesinin, davacı şirket tarafından tek taraflı olarak feshedilmiş olduğu tespit edilmiştir. Alınan bilirkişi raporlarına göre davalının Ekim/2017 tarihinden itibaren 30 gün içinde mal almadığı açıktır. Davalın 30 gün içinde davacıdan sözleşme kapsamında mal almaması taraflar arasındaki sözleşmemenin 24. maddesi uyarınca davacıya haklı olarak sözleşmeyi fesih hakkı vermektedir. Davacı şirketin sözleşmeyi 24. Madde uyarınca haklı nedenle fesih ettiği anlaşılmakla taraflar arasında ki sözleşmenin 28. Maddesi uyarınca davacının davalıdan dava tarihi itibariyle 50.066,67 EURO karşılığı olarak 244.911,11.-TL alacağı olabileceği (davacı talebinin ise 50.000,00.-TL olduğu) anlaşılmaktadır. Davalı dava tarihi itibariyle ödemesi halinde 50.000.00 USD karşılığı tutan olan 244.911,11.-TL tutar ödeme yapacaktır. Yapılacak olan ödeme davalı tarafından gider / masraf kayıt edileceğinden bu tutar kadar davalı şirketin öz varlığında azalma meydana getirecektir. Şirketin doğrudan mahvına (yıkımına) neden olunması için şirket borçlarının şirket aktiflerinden fazla olması gerekmektedir. Bu durum şirketin özvarlığmın yitirilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Davalı şirketin en son mali bilançosuna (2017 mali bilanço) göre ödenmiş sermayesi 50.000,00.-TL ve öz varlığı 313.274,67 .-TL dir. Davalı 244.911,11-TL bedeli ödemesi halinde bu bedel muhasebescl olarak gider olarak kayıtlara alınacağından davalı şirketin bu tutar kadar öz varlığı düşecektir. Davalı şirketin 313.274,67-TL tutarındaki ödemeye kadar ( zarar, tazminat cezai- şart bedeli vb.) şirketin mahvına (yıkımına) neden olmayacağı anlaşılmış olmakla, davacının davasının kabulü ile, 50.00,00TL ceza-i şart alacağının 10/04/2018 tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

KARAR : Gerekçede açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile, 50.00,00TL ceza-i şart alacağının 10/04/2018 tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 3.415,50-TL karar ve ilam harcından 853,88-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 2.561,62-TL eksik harcın davalıdan alınarak maliyeye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 894,98-TL yargılama gideri ile yargılama aşamasında yapılan 2.088,90-TL olmak üzere toplam 2.983,88-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 7.300,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Gider avansının harcanmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve istek halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; HMK’nun 6723 sayılı Kanunla değişik Geçici 3. ve 341/1 vd. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzlerine karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır