Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/151 Esas
KARAR NO : 2019/513

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 12/02/2016
KARAR TARİHİ: 11/07/2019

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında …pafta, 1 parsel sayılı taşınmaz üzerinde kurulu akaryakıt satış ve servis istasyonunun davalı tarafından bayi olarak işletilmesi konusunda 18/09/2015 tarihli ve 5 yıl süreli imzalanan 18/09/2015 tarihli …Bayilik ve Otogaz Bayilik sözleşmelerinin davalı tarafça haksız olarak feshedildiğini, sözleşmelerin feshi nedeniyle müvekkili davacının kar mahrumiyetine uğradığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle taraflar arasındaki sözleşmelerin haksız feshi nedeniyle 292.390 TL cezai şart alacağının ve şimdilik 150.000 TL kar mahrumiyetinin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin fesih tarihinde müvekkilinin borca batık durumda olduğunu, aktiflerinin tamamını satmasına karşılık borçlarını ödemeyemediğini, müvekkilinin maddi imkansızlık nedeniyle sözleşmeyi sonlandırmak zorunda kaldığını, ayrıca dilekçede bildirilen nedenlerle davacının taraflar arasındaki sözleşmenin yürürlüğe girmeden davacı tarafça fesih edildiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Dava; taraflar arasında yapılmış Akaryakıt ve Otogaz Bayilik Sözleşmelerinin davalı bayii tarafından feshi nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen kar mahrumiyetinin ve cezai şart alacağının davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Davanın dayanağını oluşturan ve taraflar arasında yapılmış 18/09/2015 tarihli İstasyonlu Bayilik ve Otogaz Bayilik Sözleşmeleri her iki tarafın kabulünde olup; davacı taraf sözkonusu sözleşmelerin davalı bayii tarafından haksız feshedildiğini ileri sürmüş, davalı taraf ise feshin haklı nedenlerle dayandığını savunmuştur. Bu haliyle çözümlenmesi gereken uyuşmazlık, taraflar arasındaki akaryakıt ve otogaz bayilik sözleşmelerinin davalı bayii tarafından feshinin haklı nedenlere dayanıp dayanmadığı noktasındadır.
Yanlar arasındaki uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden; davaya dayanak ve konu yapılan yanlar arasındaki sözleşmelerin davalı tarafça feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığının, sözleşmelerin feshi nedeniyle davacının cezai şart alacağının ve uğranıldığı ileri sürelen kar mahrumiyeti alacağının bulunup bulunmadığının, varsa miktarının tespiti için bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilmiş, bu yönden davalı taraf ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılmak üzere Eşme Asliye Hukuk Mahkemesi’nden aldırılan talimat raporu ile davacı taraf ticari defter ve kayıtları, getirtilen-sunulan belgelerle birlikte dosya bilirkişiler YMM … ve akaryakıt uzmanı …’a tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 28/11/2017 tarihli bilirkişi kurulu raporunun ve davacı vekilinin itirazı üzerine aynı bilirkişi kurulundan alınan 06/03/2019 tarihli ek raporun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu raporlarında özetle; taraf ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun olarak tutulduğu, taraflar arasında yapılmış bayilik sözleşmesinin davalı tarafça feshedildiği, sözleşmenin feshi nedeniyle davacının kar kaybı ve cezai şart taleplerinde bulunabileceği, fesih sonrası dava konusu istasyonun bulunduğu il’de (ilçeler dahil) davacının yeni bir bayilik tesis edip etmediğinin belli olmadığı ancak, davacının dava konusu istasyonun bulunduğu il’de oluşturacağı yeni bir akaryakıt istasyon bayiliği için makul süre tespitinin yapıldığı, bu kapsamda raporda dayanak ve gerekçeleriyle açıklandığı üzere kar kaybına yönelik; sektörel olarak ve hukuken kar kaybı süresinin 3 aylık bir müddet ile sınırlandırılması gerektiği ve tazmini gereken kar kaybının KDV dahil 5.896,15 TL olarak hesaplandığı, sözleşmenin haksız feshi nedeniyle davacı tarafça 293.840 TL cezai şart tazminatı talep edilebileceği bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporları gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun, itirazları cevaplar nitelikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, Mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu kök ve ek raporları, toplanıp değerlendirilen delillere göre; taraflar arasında yapılmış 18/09/2015 tarihli İstasyonlu Bayilik ve Otogaz Bayilik Sözleşmelerinin davalı bayii tarafından 02/11/2015 tarihli ihtarname ile tek taraflı olarak feshedildiği, fesih nedeni olarak işyerinin başka bir firmaya satışı ve mali anlamda işlerin kötü gitmesi gösterilmiştir. Davalı tarafça, bu şekildeki fesih nedenlerinin haklı olduğu savunulmuş ise de; davalı bayii tacir olup, sözleşme imzalarken basiretli bir iş adamı gibi davranarak imzaladığı sözleşmelerle yüklendiği yükümlülükleri içinde bulunduğu ekonomik koşullara göre yerine getirip getirmeyeceğini öngörmek ve buna göre borç altına girmek zorundadır. Sözleşmelerin, taraflarca her zaman, tek taraflı ve nedensiz olarak feshedilebileceği öngörülmediğine göre, davalı bayinin yukarıda değinildiği şekliyle sözleşmeleri feshi haklı nedenlere dayanmamaktadır. Sözleşmelerin davacıdan kaynaklı nedenlerle feshedildiği de davalı tarafça kanıtlanamamıştır. Dolayısıyla sözleşmelerin davalı tarafça açıklandığı şekliyle haksız feshi nedeniyle davacı akaryakıt şirketinin kar kaybına uğradığı ve taraflar arasındaki sözleşmeler gereğince davacının cezai şart talep edebileceği, bu kapsamda benimsenen bilirkişi kurulu raporunda hesaplanan davacının uğradığı kar mahrumiyeti yönünden (kar kaybının 3 aylık süreyle sınırlı olmak üzere) 5.896,15 TL; sözleşmelerin haksız feshi nedeniyle cezai şart tazminatı yönünden taleple bağlı kalınarak 292.390 TL olmak üzere davacının davalıdan toplam 298.286,16 TL alacaklı olduğu; belirlenen-tespit edilen alacak miktarını aşan davacı isteminin yerinde olmadığı anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.

KARAR: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-5.896,16 TL kar mahrumiyeti ve 292.390-TL cezai şart olmak üzere toplam 298.286,16 TL’nin dava tarihi olan 11/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
Davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine,
2-Alınması gerekli 20.375,93-TL karar ve ilam harcından 7.554,92-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 12.821,01-TL harcın davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça başlangıçta yatırılan peşin harç 7.554,92 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 23.847,17 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 14.278,31 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan 29,20 TL başvuru harcı, 4,30 TL vekalet harcı, 2.800 TL bilirkişi ücreti, 268,70 TL talimat ve tebligat posta gideri olmak üzere toplam 3.102,20 TL’nin kabul ve red oranına göre 2.091,69 TL’sinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzünde, davalı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı.

Başkan …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Katip …
¸e-imzalı

Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.