Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2016/12 Esas
KARAR NO: 2020/321

DAVA: Menfi Tespit
DAVA TARİHİ: 06/01/2016
KARŞI DAVA: Tazminat
KARŞI DAVA TARİHİ: 09/02/2016
KARAR TARİHİ:09/07/2020

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı asıl ve karşı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Asıl davada davacı…vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı…şirket arasında yapılmış 05/01/2015 tarihli Sözleşme ve 13/03/2015 tarihli protokol kapsamında müvekkilinin üzerine düşen edimlerini sözleşmeye uygun olarak yerine getirdiğini, müvekkilinin, davalının tedarik ettiği tohumlarla, davalı…tarafça incelenip onaylanan tarlalarda, eğitimli personeller yoluyla sadece davalıya teslim edilmek üzere patates üretimi yaptığını ancak, davalının sulamanın doğru yapılmadığı ve bundan doğan tedarik eksiği zararı iddiasıyla düzenlediği faturayı müvekkiline tebliğ ettiğini, tarlanın aşırı yağıştan zarar gördüğünü ve bu durumu davalının da ikrar ettiğini, ayrıca davalı…tarafça tedarik edilen tohumların virüslü olduğuna dair üniversiteden rapor alındığını, bu nedenle davalının müvekkilinden tazminat talep hakkı bulunmadığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davalıya borçlu olunmadığının tespiti ile sözleşme gereği davalıya verilen 05/02/2015 tarihli, 290.400 TL bedelli ve 23/03/2015 tarihli, 123.200 TL bedelli teminat mektuplarının iptaline ve müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı…vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davacı…arasında yapılmış sözleşme ve ek protokol kapsamında, müvekkilinin sözleşmeye uygun biçimde ayni avans niteliğinde tohum, gübre ve zirai ilaçları davacıya teslim ettiğini, davacının ekim yaptığı alanın bir kısmında yağışlardan dolayı tohum çürümesi nedeniyle kaybın azaltılması amacıyla, müvekkili tarafından davacıya ek tohum gönderildiğini ve yeniden ekim yapıldığını ancak, davacı…tarafından zamanında gübreleme ve sulama yapılmadığından bitki gelişiminin olumsuz etkilendiğini, sulamanın yetersizliği nedeniyle bitkilerde hastalık ve zararlılar populasyonunda artış gözlendiğini ve düşük verim alınmasına sebep olduğunu, davacının kusurlu olduğunu ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuş;
Karşı dava yönünden ise; davacının yazılı taahhüdüne aykırı olarak eksik teslim ettiği ürünlerin, spot piyasadan daha pahalıya karşılanması nedeniyle müvekkili şirketin uğramış olduğu 162.690,00 TL + KDV’lik zararın karşı davalıdan tazminine karar verilmesini talep etmiş, 14/02/2017 tarihli harçlandırılmış dilekçesi ile talibini 164.316,90 TL’ye tamamlamıştır.
Asıl dava; taraflar arasında yapılmış sözleşme ve ek protokol kapsamında, üretimi davacı…tarafça yapılan ürünlerin bir kısmının aşırı yağıştan ve davalı…tarafça tedarik edilen virüslü tohumlardan dolayı zarara uğraması nedeniyle; eksik üretimden dolayı davacının kusurunun bulunmadığı iddiasına dayalı olarak sözleşme gereği verilen teminat mektuplarının iptali ve davacıya iadesi ile davalı…tarafça kesilen faturadan kaynaklı borçlu olunmadığının tespiti istemine,
Karşı dava ise; sözleşme ve ek protokol gereği eksik teslim edilen ürünlerin 3.kişiden temini nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararın karşı davalıdan tazmini istemine ilişkindir.
Davacı…karşı davalı, üretimi yapılan ürünlerin bir kısmının aşırı yağıştan ve davalı…karşı davacı…tarafça tedarik edilen tohumların virüslü olmasından dolayı eksik teslimat yaptığını ileri sürmüş; davalı…karşı davacı…taraf ise, davacı…karşı davalının üretimde gerekli önlemleri almaması ve bu nedenle tedariki 3.kişiden sağlaması nedeniyle zarara uğradığını savunmuştur.
Yanlar arasındaki uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden; davaya dayanak ve konu yapılan yanlar arasındaki sözleşme gereği ileri sürülen iddia ve savunmalara göre eksik ürün tesliminin davacının kusurundan mı yoksa iklim, yağış ve zararlı hastalık koşullarından mı kaynaklandığı belirlenmesi, davacının kusuru varsa karşı davacının 3.kişiden tedarik ettiği ürünlerin değerinin ve zararının (ürünlerin alım tarihi de dikkate alınarak) tespiti için bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilerek, getirtilip-sunulan belgelerle ve dinlenen tanık beyanlarıyla birlikte dosya konusunda uzman bilirkişiler Ziraat Mühendisi … Meteoroloji Yüksek Mühendisi …, Ekonomist … ve Malimüşavir…’ya tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 09/10/2018 tarihli raporunun ve davacı…karşı davacı…vekilinin itirazı üzerine aynı heyetten alınan 12/04/2019 tarihli ek raporun dosya arasında olduğu görülmüş,
Bu kez dava konusu yerde keşfen bilirkişi incelemesi yapılarak rapor aldırılmak üzere … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmış, bu yönden bilirkişiler Ziraat Mühendisi …, Meteoroloji Mühendisi …, Fen Bilirkişisi … ve Malimüşavir … tarafından düzenlenen 10/10/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporunun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporlarında özetle; dava konusu yöre koordinatları yakınlarında, … – (..) …/… Arş. … kayıtlarına göre, 2015 yılında toplam 1064,2 mm(=kg/m2) yağış meydana geldiği; yağışın, patatesin verimine olumsuz etki edecek miktarda olduğu, bu durumda ön görülen patates veriminde bir azalma meydana gelmesi beklenebileceği ancak, sözleşmeye konu patates rekoltesindeki bütün eksikliğin aşırı yağış kaynaklı olduğunu söylemek için bölgedeki diğer ekili alanların da durumu hakkındaki verilerin de karşılaştırılması gerektiği, bu durumu teyit edecek verilere rastlanılmadığı, yağışların meydana gelmiş olduğu zaman dilimleri, dosyadaki mevcut veriler ve taraf beyanları kapsamında patates bitkisinin yetişme periyotları dikkate alındığında, yağışların patates verimine %16,14 oranında olumsuz etkisi olduğu, hastalıklı patates Y Virüsü tohumunun %22,00 oranında ve hastalıklı stolbur tohumunun verimine olumsuz etkisinin %5,5 oranında olduğunun tespit edildiği; usulüne uygun tutulan taraf ticari defter ve kayıtlarına göre davalı…karşı davacının davacı…karşı davalıdan 164.316,90 TL alacaklı olduğu, taraf ticari defterlerin birbirlerini teyit ettiği yönünde görüş bildirilmiş;
Talimat ile aldırılan bilirkişi kurulu raporunda ise; …. Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2015 yılında toplam 1064,2 mm(=kg/m2) yağış meydana geldiği, Şubat ve Temmuz aylarını kapsayan dönemde yağışların patates bitkisi için gerekli yağış ortalamasından üstünde olduğu, ancak temmuz dönemindeki yağışların hasat dönemine yakın olması nedeniyle patates bitkisinde zarara sebebiyet vermeyeceği, Ekim dönemindeki yağışların meydana getireceği zarar yeniden ekim yapılarak giderildiği ve üretime geçildiği, dosya içeriği belgelere ve taraflar arasındaki sözleşmelere göre, toprak analiz raporları gereği üretim yapan davacının üretim zincirinde aksaklıklar olduğunun gözlemlendiği; hastalıklı tohumların ve tedarik edilmeyen tohumların toplam verime olan etkisinin %38,14 olduğu;
Taraflar arasındaki sözleşmeler gereğince davacı…karşı davalı…tarafça 1728 ton patates tesliminin taahhüt edildiği, tohum çürümesi ve hastalıklı tohumlar nedeniyle 659,059 ton patatesin zayi olduğu, bu durumda 1728 – 659,059 = 1068,94 ton patatesin teslim edilmesi gerektiği ancak, teslim edilen patates miktarının 483,50 ton olduğu, davacı…karşı davalının 585,44 ton eksik patates teslimi yaptığı; eksik teslime karşılık davalı…karşı davacı…şirket 374 ton ikame ürün bedeline esas 435,00 TL/ton birim fiyatıyla ikame ürün yansıtma faturası düzenleyerek davacı…karşı davalıya teslim ettiği;
Davalı…karşı davacı…şirketin, davacı…karşı davalı…şirket tarafından taahhüt edilen miktardan 585,44 ton eksik ürün teslimine karşılık 374 ton ikame ürün alışına ilişkin 162.690,00 TL + KDV’lik fatura düzenlendiği, davacı…karşı davalı…şirketin de ilgili faturaya 8 günlük süre içinde itiraz etmeksizin ticari defterlerine kayıt ettiği; açıklandığı üzere davalı…karşı davacı…şirketin davacı…karşı davalı…şirketten 164.316,90 TL alacaklı olduğu yönünde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi kurulu kök ve ek raporu ve talimatla alınan bilirkişi kurulu raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun, itirazları cevaplar nitelikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, Mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Asıl ve karşı davaya yönelik tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu raporları, toplanıp değerlendirilen delillere göre;
Asıl dava yönünden yapılan inceleme sonrasında; benimsenen bilirkişi kurulu raporlarında dayanak ve gerekçeleriyle ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, taraflar arasında yapılmış Sözleşme ve Ek Protokol gereği, davacı…tarafça 1728 ton patates tesliminin taahhüt edildiği ancak; davalı…tarafça tedarik edilen bir kısım tohumların çürümesi ve hastalık bulaşması nedeniyle 659,059 ton patatesin zayi olduğu, bu durumda teslim edilmesi gereken 1068,94 ton patatese karşılık davacı…tarafça 585,44 ton eksik teslimat yapıldığı; her ne kadar davacı…taraf aşırı yağıştan kaynaklı ürünlerin zarar gördüğünü ileri sürmüş ise de, yağışın meydana getirdiği zararın yeniden ekim yapılarak giderildiği, diğer yandan davacı…tarafça gerekli üretim koşulların tam olarak sağlanamadığı gibi oluşan zararın davacının kendi kusurundan kaynaklandığı; bu kapsamda yukarıda hesaplanan teslimi gereken ürün miktarından düşük miktar olan 374 ton ürünlerin 3.kişilerden temini nedeniyle oluşan birim fiyat farkından kaynaklı davalı…tarafın zarara uğradığı, benimsenen bilirkişi kurulu raporlarıyla tespit edilen eksik ürün teslimi nedeniyle davalı…tarafın toplam zararının 164.316,90 TL olduğu, dolayısı ile taraflar arasındaki sözleşmenin tazminatı amacıyla davalı…tarafa verilen teminat mektuplarından dolayı davacı…tarafın, karşı tarafın zarar miktarı olan 164.316,90 TL’nin tazmininden sorumlu olduğu ve belirlenen bu miktarı aşan kısım yönünden ise borçlu olmadığı anlaşılmış olup, açıklanan nedenlerle asıl dava yönünden istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karşı dava yönünden yapılan inceleme sonrasında; benimsenen bilirkişi kurulu raporlarında ve asıl davaya ilişkin gerekçede tartışılıp değerlendirildiği üzere, taraflar arasındaki Sözleşme ve Ek Protokol kapsamında, karşı davalının taahhüt ettiği ürünleri haklı bir neden olmaksızın karşı davacıya eksik teslim ettiği, eksik teslimatın 3.kişilerden temini nedeniyle oluşan birim fiyat farkından dolayı karşı davacı…şirketin uğramış olduğu zararının 164.316,90 TL olduğu anlaşıldığından karşı davanın kabulüne karar verilmiş, açıklanan nedenlerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Asıl Davanın KISMEN KABULÜ ile,
a)Dava konusu;
-… Bankası A.Ş.’ne ait, lehtarı …Tic. A.Ş. olan, 05/02/2015 düzenleme tarihli, 0802353 numaralı, 290.400,00 TL bedelli ve
-…Bankası A.Ş.’ne ait, lehtarı … Tic. A.Ş. olan, 23/03/2015 düzenleme tarihli, 0838807 numaralı, 123.200,00 TL bedelli teminat mektuplarından dolayı toplam 164.316,90 TL’yi aşan miktar yönünden davacı…tarafın davalı…tarafa borçlu olmadığının tespitine,
b)Davacı…tarafın fazlaya ilişkin isteminin reddine,
c-Alınması gerekli 17.028,53-TL karar ve ilam harcından 7.063,26-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 9.965,27-TL harcın davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
d-Teminat mektuplarının iptali talebine ilişkin reddedilen dava yönünden alınması gerekli 54,40 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak maliyeye gelir kaydına,
e-Davacı…tarafça başlangıçta yatırılan peşin harç 7.063,26 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
f-Davacı…kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 25.899,82 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
g-Davalı…kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 19.560,11 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
h-Teminat mektuplarının iptali talebine ilişkin reddedilen dava yönünden davalı…kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 3.400 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
ı-Davacı…tarafından yatırılan 29,20 TL başvuru harcı, 4,30 TL vekalet harcı, 628,00 TL keşif harcı, 10.000 TL bilirkişi ücreti ve 1.800,10 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 12.461,60 TL’nin kabul ve red oranına göre 7.511,10 TL’sinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
i-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
2-Karşı Davanın KABULÜ ile,
a-Tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla 164.316,90 TL’nin 31/12/2015 tarihinden itibaren işleyecek ve reeskont faizi ile birlikte karşı davalıdan alınarak karşı davacıya ödenmesine,
b-Alınması gerekli 11.224,49-TL karar ve ilam harcından 2.803,33-TL peşin ve tamamlama harcının mahsubu ile geriye kalan 8.421,16-TL harcın karşı davalıdan alınıp maliyeye gelir kaydına,
c-Karşı davacı…taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 19.560,11-TL vekalet ücretinin karşı davalıdan alınıp karşı davacıya verilmesine,
d-Karşı davacı…tarafça yatırılan 2.803,33 TL peşin ve tamamlama harcı, 4,30 TL vekalet harcı, 2.000 TL bilirkişi ücreti ve 5,50 TL tebligat giderlerinin toplamı 4.813,30 TL yargılama giderinin karşı davalıdan alınıp karşı davacıya verilmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzünde, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı. 09/07/2020

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı