Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVA : Çek İstirdatı
DAVA TARİHİ : 20/02/2015
KARAR TARİHİ : 28/05/2018
Yukarıda tarafları, konusu, esas ve karar numarası yazılı mahkememiz dosyasının yapıp bitirilen açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP : Davacı vekili sunmuş olduğu dava dilekçesi ile; Müvekkilinin iş yerinin 14.05.2014 tarihinde soyulduğunu, müvekkiline ciro edilmiş 62 adet çekin çalındığını, bu durumun…Polis Merkezine bildirilmiş olduğunu, konu ile ilgili olmak üzere İstanbul Anadolu CBS … soruşturma dosyası açıldığını, çalınan 62 adet çek ile ilgili olmak üzere, İstanbul Anadolu… Asliye Ticaret Mahkemesinin… esas sayılı dosyası ile ödemeden men ve çek iptali davası açıldığını, alınan ödemeden men kararının ilgili bankalara bildirildiğini, ancak huzurdaki davaya konu olmak üzere, bu çeklerden; … AŞ/ … Şubesi ‘ndeki … nolu hesabı üzerine keşideli, Keşide tarihi 19.09.2014, Keşidecisi …AŞ olan 15.166,-TL bedelli olan ( kayıp ve çalıntı çekin ) … Faktoring tarafından Bankaya ibraz edildiği, ancak; çek arkasına Banka tarafından ödemeden men kararının bulunduğunun yazıldığı, öğrenilmiş olup; … tarafından çek ödemeden men yasağı veren mahkemeye ibraz edilmemiş olduğunu, davalı … Şirketi tarafından ciro yoluyla devir alınan çek bankaya sorulmamış ve gerekli araştırma da yapılmamış, dikkatli ve basiretli davranılmamış olup haklı ve yasal hamil konumunda olmadığını, çekin haklı hamilin müvekkili olduğunu, çekin… Asansör tarafından davacıya ciro edilmiş olup, daha sonra çalınmış olmakla Biler Asansör’ den sonraki cirolar iyi niyetli ve haklı hamil olmayan kişilerin ciroları olduğunu, davaya konu çekin iadesine, davanın kabulüne, çek bedeli ödenmiş ise; tahsil eden ve ödeyenden, bedelin avans faizi ile birlikte müteselsilen tahsiline, yapılacak icra takiplerinin durdurulmasına, icra dosyasına yatan paranın ödenmemesi için İhtiyati tedbir karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı … Foktoring A.Ş vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesi ile; davaya konu çekte davacının cirosu bulunmadığını, taraf olmadığını, davanın süresinde açılmamış olduğunu, müvekkili şirket tarafından çek iptal davasına, haklı ve yetkili hamil sıfatıyla müdahale talebinde bulunularak, ödeme yasağı kararına itiraz edilmiş ve akabinde çekin keşidecisi tarafından ödenmesi üzerine, çek bedelinin müvekkil şirkete 14.10.2014 te ödendiği ve çek aslının keşideciye teslim edildiğini, İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasına beyan edilmiş olduğunu, mahkeme tarafından istirdat davası açılması için süre verilmiş, ancak davanın süresinde açılmamış olduğunu, müvekkili şirketin 6361 sayılı Finansal Kiralama faktoring ve Finansman Şirketleri kanunu hükümleri çerçevesinde faktoring işlemi gerçekleştirerek usule uygun şekilde ciro yoluyla, Faktoring müşterisi … Şti den devir ve teslim almış olduğunu, müvekkilinin çeki iktisap ederken bile bile keşidecinin (veya davacının) zararına hareket etmediğini, çekin iktisabında kötü niyeti bulunmadığını belirterek, haksız ve dayanaksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesi ile, Öncelikle davanın husumet yönüyle reddi gerektiğini, müvekkil şirket tarafından keşide edilen davaya konu çek (davalı) … faktoring tarafından İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin …D İş sayılı dosyası ile alınan İhtiyati Haciz Kararı üzerine, cebri icra tehdidi altında olan müvekkil şirket tarafından ödenmiş olduğunu, kaldı ki bu ödemenin yapıldığı da Faktoring Şirketi tarafından çek iptal davasının görüldüğü İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasına bildirilmiş olduğunu, davanın husumet yönünden ve mesnetsiz oluşundan dolayı reddine karar verilmesini talep vetmiştir.
Diğer davalılara usulüne uygun tebliğe rağmen cevap dilekçesi sunulmamıştır.
İhbar olunan … vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesi ile; bu davada müvekkili şirketin taraf olmadığını, müvekkili şirket hakkında hüküm kurulmasının mümkün olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Davacı taraf delil olarak; İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası, İstanbul Anadolu CBS … Hazırlık soruşturma nolu dosyası, Orhanlı Polis Merkezi Tutanağı, çek aslı, çek fotokopisi, İstanbul Anodolu CBS … soruşturma nolu dosyası, çek bordrosu, tanık, bilirkişi incelemesi ve sair delillere dayanmıştır.
Davalı …delil olarak; 15.166,00 TL bedelli çek aslı, İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası, İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası, bilirkişi incelemesi vs. delillere dayanmıştır.
Davalı …delil olarak; çek fotokopisi, genel foktoring sözleşmesi, fatura, alacak bildirim formu/kambiyo senetlerinin Tevdi-ödeme talimatı, çek ödeme dekontu, çek aslının teslim yazısı, İstanbul Anadolu 6 Asliye Ticaret Mahkemesinin … sayılı dosyası, tanık, bilirkişi incelemesi ve sair delillere dayanmıştır.
Dosyanın teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle, dosya faktoring uzmanı …, SMMM … ve hukukçu bilirkişi Doç. Dr. …’e tevdi edilmiş ve bilirkişiler sunmuş oldukları raporlarında; 15.166,00 TL bedelli çekin ( diğer 62 çek ile birlikte ) iş yerinden çaldırmış olup; çek Faktoring İşlemlerine konu olmak üzere davalı … AŞ elinde olmakta; faktoring Şirketinin çekin iktisabında kusurlu olduğunu beyanla istirdadını talep etmiş olup; davalı … Şirketinin; davaya konu Faktoring işlemini gerçekleştirirken Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet esasları Hakkındaki yönetmelik şartlarına ve kurallarına uygun hareket ettiği, …. bir mal veya hizmet satışından doğmuş olan davaya konu çekleri 6361 sayılı yasanın 9/2 (Yönetmeliğin 22/2 maddesi) kapsamında fatura ile tevsik ederek iktisap etmiş olmakla bu konuda kusurlu bir işlemine rastlanmadığı,
Ciro Silsilesi ile ilgili olmak üzere; Faktoring Şirketinin Sorumluluğu; Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik in 8 maddesinde de belirtildiği üzere ” Faktoring Şirketinin; Faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi…. alması halinde, alınan kambiyo senedinin…. ciro silsilesinde kuruluşa (Faktoringe) kambiyo senedini…ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşidecinin de faturadaki borçlu ile aynı kişi olması gerektiğinin …. Tespiti gereği olup, davalı … Şirketinin bu konuda gereken dikkat ve özeni göstermesi gerekmektedir, davaya konu olayda bu durum irdelendiğinde; davaya konu çeklerde, Faktoring Şirketine çeki ciro ile devreden firma … Şti olup; (yönetmelikte de belirtildiği üzere) devralınan faturada da alacaklı olarak görülen kişidir. Ve bu kişiden bir önceki ciranta, (…Şti ) de faturadaki borçlu olan kişi ile aynı kişi olduğu, görülmektedir. ki, davalı … şirketinin bu konuda da (Ciro silsilesindeki takibi kontrol hususunda da) kusurlu olduğunun söylenemeyeceği, bir çekin çekin iktisabı ile ilgili olarak; TTK. m. 818 hükmünün yollamasıyla çek için de uygulama alanı bulan TTK. m.687 hükmüne, … (Yine 6102 s.lı TTK. m. 680 hükmüne), göre; Temel ilişkiden kaynaklanan kişisel def ‘ilerin hamile karşı ileri sürülebilmesinin tek istisnası; hamilin çeki iktisap ederken “bile bile borçlunun zararına hareket etmiş” yani kötü niyetli olarak hareket etmiş olması hali belirtilmiş olmakla; ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’ nun 9/3 maddesi “Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring Şti’ne devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya öteki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri Faktoring Şirketine karşı ileri süremez. Meğer ki faktoring Şti kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun…” hükümleri kapsamında da: Faktoring Şirketinin davaya konu (kayıp ve çalıntı) çeki iktisap ederken “bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olduğuna dair ” bir duruma dosya muhteviyatında rastlanamamış ve davalının (davaya konu çeklerin iktisabında) kötü niyetli davrandığı da, davacı tarafından ispatlanamamış olduğunu, bu durumda davalının: çeklerin iktisabında kusurlu olduğunun söylenemeyeceği, dolayısıyla (davaya konu kayıp ve çalıntı çeklerin) istirdadının davacı tarafından (istenip) istenemeyeceğinin mahkemenin takdirinde olduğuna dair rapor sunmuşlardır.
Dava; İptale konu edilen çekin iadesi ödenmiş olması halinde bedelinin tahsiline yönelik istirdat davasıdır.
Taraflar arasındaki ihtilafın; aktif ve pasif husumet ehliyeti, davalı …ve … A.Ş ile diğer davalıların iade yükümlülüğü altında olup olmadığı, iadenin mümkün olmaması, çekin tahsil edilmiş olması halinde bedelinin davacıya ödenmesinin gerekip gerekmediği noktalarında toplandığı görülmüştür.
Davalı …ve … A.Ş nin, aktif dava ehliyeti yokluğu ve pasif husumet itirazları ve hak düşürücü süre itirazları, dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler uyarınca davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu, diğer davalıların da pasif dava ehliyetinin olduğu bu yönden dava şartlarının tam olduğu ve hak düşürücü süreye tabi olmadığı, davanın süresinde açıldığı anlaşılmakla, itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyadaki bilgi ve belgeler, alınan detaylı, gerekçeli ve dosya kapsamı ile uyumlu olması nedeniyle bilirkişi raporuna itibar edilmiştir.
Davacı taraf, yetkili çek hamili olduğundan bahisle çekin bedeli ödenmiş ise çek bedelinin davalılardan tahsilini talep etmiş ise de, talebi yerinde görülmemiş davasının reddine karar verilmiştir. Davacı tarafça, davalı …Ş yönünden meşru çek hamili iken çekin hırsızlanması neticesinde, davalı … geçtiğini belirterek, … Faktoringten talepte bulunmuş ise de talebi yerinde görülmemiştir. Zira, davacının TTK 818 maddesi yollaması ile uygulanması gereken 687 maddesinde dile getirilen iddiasına dayalı definin davalı … yönünden dinlenebilmesi için açıkça, bu davalının çeki iktisap ederken bile bile zararına hareket etmiş olduğunun ispat etmesi gerekir. Nitekim bu husus 6163 sayılı özel yasada da faktoring şirketi yönünden tekrar edilmiştir. Ancak, alınan detaylı, gerekçeli, dosya kapsamı ile uyumlu olması nedeniyle, itibar edilen bilirkişi raporunda tespit edildiği üzere, davalı … Foktoring şirketinin çeki iktisap ederken 6361 sayılı yasa ve bağlı mevzuatı uyarınca, üzerine düşen araştırma yükümlülüğünü yerine getirdiği ve usulünce çeki iktisap ettiği, davacı aleyhine bile bile zarar verici eylem içinde olmadığı, çeki iktisap ederken iyi niyetli olduğuna kanaat getirilmiş, bu nedenle de davacının bu davalıya yönelik davasının esastan reddine karar verilmiştir.
Davacının, çek keşidecisi … A.Ş yönünden açmış olduğu davasında da, çek keşidecisi olan …A.Ş nin çekin günü geldiğinde bankada çek bedelini ödemeye hazır tutması gerekmekte olup, çekteki imzasını inkar etmedikten sonra bankaya çek ibraz edildiğinde, bankaca da bu yönde her hangi bir engel görülmemesi halinde çek bedelini ibraz eden ödenmesi mecburiyeti bulunmakta olup, davalı … tarafından davaya konu çek bankaya ibraz edilmiş, ancak alınan tedbir kararı dolayasıyla banka tarafından ödeme yapılmayınca da, tedbirin ihtiyati hacze ve hacze engel olmaması nedeniyle, dosyamız davalısı, çek keşidecisi aleyhine icra takibi başlatmış, çek keşidecisi davalı ….A.Ş de cebri icra tehtidi altında çek bedelini ödemek zorunda kalmıştır. Davacı tarafça, bu nedenle çek bedelini ödemiş olmasına rağmen, tekraren çek bedeli için davalı ….A.Ş den talepte bulunmasına imkan yoktur. Zira, imzası inkar edilmeyen çekten dolayı aralarında esas ilişki de bulunmayan, çeki ciro yoluyla teslim alan ve kötü niyeti ispatlanamayan …ye ödeme yapmaktan başka bir imkana sahip olmayan davalı ….A.Ş nin yapmış olduğu ödeme dolayasıyla, kendisine davanın yöneltilemeyeceği, davalı …ile de muazzalı olarak kötü niyet içinde olduğu ispatlanamadığından, bu davalı yönünden de davacının davasının esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının, diğer davalılar…Şti, Halitoğlu İnşaat otomotiv …ti , … Hafriyat ve uluslararası …Şti, …Şti , …Şti ve … ‘e ilişkin davasının ise açılan çek istirdatı davasında çekin kimin elinde bulunduğu sabit olduğundan, bu kişilere istirdat davasını yöneltilemeyeceği anlaşılmış, bu nedenle de bu kişilere yönelik davasının da pasif husumet yokluğundan HMK 114/1 maddesindeki dava şartı yokluğundan HMK 115/2 maddesi uyarınca da davasının usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının davalılar …ve … A.Ş yönünden esastan reddine,
2-Davacının davasının diğer davalılar …Şti, …Şti , …Hafriyat ve uluslararası …Şti, …Şti , …Şti ve … yönünden HMK 114/1-d maddesindeki dava şartı yokluğundan HMK 115/2 maddesi uyarınca usulden reddine,
3-Alınması gerekli 35,90 TL harçtan davacı tarafça peşin yatırılan 259,00 TL nin mahsubu ile Hazineye irat kaydedilmesine bakiye 223,10 TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacının yapmış olduğu masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı …tarafından yapılan 4,10 TL vekalet harcı, 6,50 TL vekalet pulu ve 9,00 TL tebligat/posta gideri olmak üzere toplam 19,60 TL giderin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
6-Davalı …tarafından yapılan 6,50 TL vekalet harcı, 4,10 TL vekalet pulu olmak üzere toplam 10,60 TL giderin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
7-Davalılar … A.Ş, …A.Ş, kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine,
8-Davalı …Şti kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan ve harcanmayan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili ile davalı …vekilinin yüzüne karşı diğer davalıların yokluğunda verilen karar açıkça okunup anlatıldı.
Katip …
¸e-imzalı
Hakim …
¸e-imzalı
Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.