Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/698 Esas
KARAR NO : 2019/1040

DAVA : Alacak (Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/06/2014
KARAR TARİHİ : 19/12/2019

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı …’ın maliki bulunduğu… Mah. 7014 ada, 3 parsel numarasında kayıtlı taşınmaz üzerinde 12/06/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 20 yıl süreyle intifa hakkı tanındığını ve bayilik faaliyetlerinin yürütmek üzere davalı …’a 2.212.500 USD ve 5.568.125 TL tutarında gayri maddi hak bedeli ödemesi yapıldığını, davalı … tarafından dava konusu akaryakıt istasyonuna yapılan yatırım bedellerinin anılan davalıya ödendiğini, daha sonra davaya konu taşınmaz üzerindeki intifa yüküyle birlikte temlik sözleşmesi dahilinde diğer davalı … tarafından satın alındığını, davalı … tarafından düzenlenen Bayilik Taahhütname belgesi imzalandığını ve diğer davalı …’ın bu belgeyi Garanti ve Taahhüt Eden sıfatıyla imzaladığını, söz konusu taahhütnameye istinaden davalıların 2.650.000 USD+KDV’yi müvekkiline ödemeyi kabul ve taahhüt ettiklerini, davalı … tarafından bayilik sözleşmesinin ve intifa hakkının 12/06/2013 tarihinde sonlandırıldığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle intifa hakkı kapsamında ödenen; gayri maddi hak bedellerinden işlememiş süreye isabet eden güncel değeri karşılığında şimdilik 5.419.637,34 TL’nin ve yatırım bedellerinin işlememiş süreye isabet eden güncel değeri karşılığında şimdilik 325.108,88 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin adresi Bursa olduğunu, bu nedenle yetki itirazında bulunduklarını, dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığını; davacının müvekkilinden herhangi hak ve alacak talebinde bulunma imkanı bulunmadığını, davacı tarafından verilen tüm malların iade edildiğini, bu sebeple herhangi bir borç alacak kalmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davacı arasında dava konusu taşınmaz üzerine davacı lehine 20 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini, resmi senedi kapsamında intifa hakkı bedelinin 169.990 TL olduğunu, davaya konu taşınmaz tüm hak ve borçlarıyla birlikte diğer davalı şirkete satıldığını ve devredildiğini, dolayısıyla davacının müvekkilinden sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca hak talep edebilmesi mümkün olmadığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuştur.
Dava; taraflar arasında yapılmış bayilik sözleşmesinin süresinden önce sonlandırılması nedeniyle intifa hakkı kapsamında ödendiği ileri sürülen gayri maddi hak ve kalıcı yatırım bedellerinin işlememiş süreye isabet eden kısmının denkleştirici adalet ilkesi gereği güncel değerlerinin davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı taraf, bayilik sözleşmesinin süresinden önce sonlandırılması nedeniyle intifa hakkı kapsamında işlememiş süreye ilişkin uğranıldığı ileri sürülen gayri maddi hak bedeli ile kalıcı yatırım bedellerinin tahsilini istemiş; davalı taraflar ise, dava konusu taşınmaza ilişkin resmi intifa senedi kapsamında istemin yerinde olmadığını savunmuşlardır.
Davalı … tarafından mahkememizin yetkisine itiraz edilmiş ise de; davaya dayanak taraflar arasında yapılmış bayilik taahhütnamesinin 14.maddesinde ve temlik sözleşmesinin 5/b maddesinde İstanbul İcra Daireleri ile Mahkemelerinin yetkili kılındığı öngörülmüş ve anılan yetki sözleşmelerinin HMK 17.maddesine göre geçerli olduğu anlaşıldığından, davalının mahkememizin yetkisine yönelik itirazı yerinde görülmemiştir.
Yanlar arasındaki uyuşmazlığın niteliği itibari ile çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden; davaya dayanak ve konu yapılan yanlar arasındaki bayilik sözleşmesinin sonlandırılmasından kaynaklı davacı tarafça ileri sürülen gayri maddi hak bedeli alacağının bulunup bulunmadığının, varsa miktarının tespiti ile kalıcı teknik yatırımların halen taşınmazda bulunup bulunmadığı, kullanılıp kullanılmadığı, taşınmaza değer katıp katmadığı, halen mevcut ise dava tarihi itibari ile amortismanları düşülmek sureti ile rayiç değerinin tespiti için mahallinde keşfen bilirkişi incelemesi yaptırılmak üzere Bursa …Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmış; aldırılan 26/02/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle; davalı … şirketinin ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin süresi içinde yapıldığı ancak, kapanış tasdiklerinin yaptırılmadığı, diğer davalının incelemeye ticari defterlerini sunmadığı; sabit yatırımların halen taşınmazda bulunduğu ancak, davalı … şirketi defter kayıtlarında yer almadığı; sabit yatırımların toplam değerinin 171.385,86 TL olduğu bildirilmiş; talimat ile alınan raporun uyuşmazlığı çözmeye yeterli görülmediğinden tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları ile birlikte toplanan deliller ve talimat ile alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirilerek davacı isteminin yerinde olup olmadığı, yerinde ise talep edilebilecek alacak kalem ve miktarlarının tespiti için bilirkişi kurulu raporu alınmasına karar verilmiş, taraf ticari defter ve kayıtları, getirtilen-sunulan belgelerle birlikte dosya bilirkişiler SMMM … ve Petrol Yüksek Mühendisi …’e tevdi edilmiş, adı geçen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 09/07/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporunun dosya arasında olduğu görülmüştür.
Alınan bilirkişi kurulu raporunda özetle; davacı ile davalı … arasında 20/10/2008 tarihinde bayilik ilişkisine başlandığı ve 12/06/2008 tarihli, 169.900 TL bedelle 20 yıl süreli olarak davacı lehine intifa hakkı tanındığı, davalılar arasında yapılan 23/01/2009 tarihli bayilik taahhütnamesi ve aynı tarihli temlik sözleşmesi ile bayilik sıfatının …’e devredildiği ancak, davalı … tarafından sözleşmenin feshedildiği ve davacının taşınmaz üzerindeki intifa hakkının 12/06/2013 tarihinde sona erdiği; Rekabet kurulu kararı gereği, ipotek hakkının bayilik sözleşmesi ile bir bağlantısının olmadığı, sözleşme ve intifa süresi bitse dahi ipoteğin devam edebileceği; bu kapsamda:
Davacı lehine düzenlenen 20 yıllık intifa hakkının sonlandırılması nedeniyle 12/06/2013 tarihinden 12/06/2028 yılına kadar bakiye intifa bedeli alacağının 125.849,61 TL olduğu;
Taraflar arasında yapılmış sözleşme tarihinde ve sonrasında kesilen 11/06/2008 tarihli, 2.212.500 USD ve 03/12/2008 tarihli 3.208.125 TL bedelle kesilen faturaların bakiye kalan süresine ait bedellerin 1.638.306,56 USD ve 2.464.916,11 TL olduğu ancak, bedellerin yarısının başka bir davada alacak konusu edildiği, bu nedenle gayri maddi hak bedelinin, teşvik pirimi olarak değerlendirilmesi durumunda 2.464.916,11 TL olduğu, 28/09/2007 tarihli 2.360.000 TL faturanın sözleşme tarihinden önce olması nedeniyle dava konusu olamayacağı, bu faturaların hangi sözleşmeye istinaden düzenlendiği ve ödemelere ilişkin dekont belge olmadığı;
Davalı … tarafından davacıya fatura edilen gayri maddi hak bedellerinin hangi sözleşmeye istinaden kararlaştırıldığına ve ödemenin yapılıp yapılmadığına ilişkin delil bulunmadığı, davalılar arasında yapılmış 23/01/2003 tarihli bayilik taahhütnamesinin 7.maddesi gereği davacının isteği üzerine 2.650.000 USD+KDV’lik tutarın davalı … tarafından ödenmesi konusunda mutabık kalındığı, davalı …ın taahhütnüme ve temlik sözleşmesinde davalı …’in davacıya karşı olan borç ve yükümlülüklerine garantör olduğu bildirildirilmiştir.
Alınan bilirkişi kurulu raporu gerekçeli, denetlenebilir, dosya içeriğine uygun, itirazları cevaplar nitelikte ve uyuşmazlığı çözmeye yeterli görüldüğünden, Mahkememizce de benimsenmiş ve hükme esas alınmıştır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, alınan ve benimsenen bilirkişi kurulu raporu ve toplanıp değerlendirilen delillere göre; davacı ile davalı … arasında yapılmış ve daha sonra bayilik taahhütnamesi ve temlik sözleşmesi gereği davalı …’e devredilmiş bayilik sözleşmesinin süresinden önce feshedildiği ve davacının dava konusu taşınmaz üzerindeki intifa hakkının 12/06/2013 tarihinde sonlandığı; bu kapsamda benimsenen bilirkişi kurulu raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere intifa hakkının süresinden önce sonlandırılması nedeniyle davacı tarafça talep edilebilecek bakiye intifa bedelinin 125.849,61 TL; sözleşme tarihinde ve sonrasında davacı tarafça yapılan ödemelere ilişkin davacı tarafça talep edilebilecek teşvik piriminin (gayri maddi hak bedeli) 2.464.916,11 TL olduğu; sözleşme tarihinden önce yapılan ödemelere ilişkin istemin yerinde olmadığı, davalılar arasında yapılmış bayilik taahhütnamesi ve temlik sözleşmesi gereği davalı …’ın davalı …’in davacıya karşı olan borç ve yükümlülüklerine garantör olduğu, davanın yasada öngörülen zamanaşımı süresi içinde açıldığı anlaşıldığından benimsenen bilirkişi kurulu raporu ile tespit edilen 125.849,61 TL intifa bedeli ve 2.464.916,11 TL teşfik primi (gayrimaddi hak bedeli) olmak üzere toplam 2.590.765,72 TL’nin ödemenin davalılardan talep edildiği ihtarname tebliğ tarihi olan 29/01/2014 tarihinden itibaren (temerrüt tarihi) avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline; belirlenen-tespit edilen alacak miktarını aşan davacı taraf isteminin açıklanan nedenlerle yerinde olmadığı kanaatine varıldığından reddine ilişkin aşağıdaki kararı vermek gerekmiştir.

KARAR: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE;
1-125.849,61 TL intifa bedeli ve 2.464.916,11 TL teşfik primi (gayrimaddi hak bedeli) olmak üzere toplam 2.590.765,72 TL’nin temerrüt tarihi olan 29/01/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya ödenmesine,
Davacı tarafın fazlaya ilişkin isteminin reddine,
2-Alınması gerekli 176.975,21-TL karar ve ilam harcından, başlangıçta alınan 98.105,95-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 78.869,26-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile maliyeye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça başlangıçta yatırılan peşin harçtan karar ve ilam harcı için mahsup edilen 98.105,95 TL’nin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 89.061,49 TL vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
5-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 96.739,81 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılara verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan 25,20 TL başvuru harcı, 3,80 TL vekalet harcı, 729,40 TL keşif harcı, 10.070,40 TL bilirkişi ücreti ve talimat gideri, 484,10 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 11.312,90 TL’nin kabul ve red oranına göre 5.101,89 TL’sinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davalı … tarafından yapılan 28 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 15,37 TL’sinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı ile davalı MSY vekilinin yüzlerine karşı, diğer davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı.

Başkan …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Üye …
¸e-imzalı
Katip …
¸e-imzalı

Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.