Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/1260 Esas
KARAR NO : 2018/408
DAVA : İstirdat
DAVA TARİHİ : 17/09/2014
KARAR TARİHİ : 26/04/2018
Yukarıda tarafları, konusu, esas ve karar numarası yazılı mahkememiz dosyasının yapıp bitirilen açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP : Davacı vekili sunmuş olduğu dava dilekçesi ile; Müvekkilinin iş yerinin 08/10/2012 tarihinde soyulduğunu, kasasından çok sayıda nakit çek ve kıymetin çalındığını, bu konuda K.Çekmece Cumhuriyet Başsavcılığının … soruşturma dosyası ile soruşturma başlatıldığını, çalınan çeklerinin iptallerinin sağlanması amacıyla Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin…esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, ödeme yasağı konukluğunu ve (13.02.2013 tarihinde) çeklerin iptallerine karar verildiğini, çalınan çeklerden; … Bankası /…Şubesi üzerine keşideli, … no.lu, 30.11,2012 tarihli, 9.392,- TL bedelli çekin müşterisi …AŞ tarafından alacaklarına karşılık olmak üzere kendilerine verildiğini, ancak çalınan çekin …Tic. -… (şahıs) Firmasının eline geçtiğini, bu firma tarafından da (davalı) … AŞ ‘ye devir ve temlik edildiğini, çek arkasındaki kendilerine ait görülen ciro ile ilgili kaşe ve imzalanın sahte olduğunu, bu çekin 30.11,2012 tarihinde muhatabı bankaya ibraz edildiğini, ancak ödeme yasağı nedeniyle çekin ödenmediğini, davalı … tarafından, işbu çeke dayanılarak İstanbul … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, çek bedelinin aslı ve ferileri ile birlikte, (müşterileri) …A.Ş tarafından icra dosyasına (14.256,58 TL olarak) ödendiğini, işbu çek ile ilgili olmak üzere; … A.Ş ‘nin yetkisiz hamil olduğunun tespiti ile icra dosyasına yapılan 14.256,58 TL lik ödemenin ödendiği tarihten itibaren faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesi ile; Müvekkili …AŞ nin; Keşidecisi … Şti olan, …bankası /… Şubesi üzerine keşideli … nolu 30/11/2012 keşide tarihli 9.392,00 TL bedelli çekin yetkili ve iyi niyetli hamili olduğunu, çekin faktoring yasası, Genel ve tebliğlerine uygun olarak temlik alınan fatura ekinde ciro yoluyla devir alındığını, çekin devir ve temlik alınmasında herhangi bir kasıt ve kusurlarının bulunmadığını, davanın reddi karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Davacı taraf delil olarak; Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … sayılı dosyası, çek fotokopisi, Yargıtay kararları, BDDK tarafından yayınlanan genelge, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … sayılı gerekçeli kararı, İstanbul …İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası,
Davalı taraf delil olarak; Faktoring sözleşmesi, çek örnekleri, faktoring işlemlerine dayalı tüm bilgi ve belgeler, müvekkili şirkete ait ticari defter ve belgeler, bilirkşii incelemesi, tanık vs. Hukuki delillere dayanmıştır.
Dosyanın teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle dosya rapor alınmak üzere ;Grafolog bilirkişisi Dr. …’a tevdi edilmiş ve bilirkişi sunmuş olduğu raporunda; tetkik konusu çaek aslındaki üçüncü ciro ” …” kaşesi üzerindeki imzanın … ve …’ın elleri ürünü olmadığına dair rapor sunmuştur.
Dosya bilirkişi faktoring uzmanı …’ye tevdi edilmiş ve bilirkişi sunmuş olduğu raporunda; Faktoring işlemine konu fatura; irsaliyeli fatura olmakla birlikte; fatura içeriği malların teslim edildiğine ve teslim alındığına dair Teslim Eden ve Teslim Alan kısımlarının boş ve imzasız olduğunu, sunulan fatura (fotokopisi) ikinci nüsha olmakla; Faktör tarafından; faturaya ilişkin alacağın, borçlusuna (… Şti ne) teyit ettirilmediğini, bu durumda davalı … Şirketinin BDDK nın 04.01.2011 tarihli genelgesi ‘ndeki ; “…faturayı kesen müşteri ile kendisine fatura kesilen firma arasında; Mal veya hizmet satışından kaynaklanan bir ticari ilişki bulunduğunu ve temlike konu alacakların da bu ticari ilişki çerçevesinde doğduğunu/ doğacağını ispatlayacak şekilde bütün bu belgelerin doğruluğunun ve tutarlılığının bir bütün halinde kontrol edilerek değerlendirilmesi…”, gereğine uymadığını, faktoring işlemlerinde uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik in 8 maddesinde de belirtildiği üzere ” Faktoring Şirketi nin; Faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi veya diğer senetlerin alması halinde, alman kambiyo senedinin …. Ciro silsilesinde kuruluşa (Faktoringe) kambiyo senedini…ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşideclnln de faturadaki borçlu İle aynı kişi olması gerekmekte olduğunu, davaya konu çekte, Faktoring Şirketine çeki ciro ile devreden firma … Tk – … olup; (yönetmelikte de belirtildiği üzere) devralınan faturada da alacaklı olarak görülen firma olduğunu ve bu kişiden bir önceki cirantanın da, (yine Yönetmelikte belirtildiği üzere) faturadaki borçlu olan kişi ile aynı kişi olduğu, görülmekte olduğunu, ancak faturadaki borçlunun; davaya konu çeki kasasından çaldıran (davacı) … Şti. olduğu, ve fatura alacaklısı … Tk – …ile aralarında bir ticari ilişkinin bulunmadığı, olmayan ticari ilişkiye istinaden kesilen faturanın da SAHTE OLDUĞU kanaatine varılmakla; davalı … Şti nin, Faturanın sahte olup olmadığı konusunda gerekli ve yeterli araştırmayı yapmadığı, faturayı temlik eden müşterisinin beyanına istinaden işlem yaptığı, dolayısıyla bu konuda da kusurlu olduğunu, faktoring şirketlerinin “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeli): ve 90 sayılı KHK gereğince işfem yapmak durumunda oldukları, Yönetmeliğin 22 maddesi 2 fıkrasına (6361 s.lı yasanın 9/2 md) göre “faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mel veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura vb belgelerle tevsik edilmeyen alacakları satın alamazlar ve tahsilini üstlenemeyecekleri…” huzurdaki davaya konu olayda da; davalı … şirketinin bir mal satışından doğmamış (gerçekliğini araştırmamış olduğu – SAHTE FATURA ile tevsik edilen) alacağı ( davaya konu çek senet veya poliçeyi ) satın aldığı görülmekle; Yönetmeliğin 22/2 md ne uygun hareket etmediğini, TTK. m. 818 hükmünün yollamasıyla çek için de uygulama alanı bulan TTK. m.687 hükmüne,… (Yine 6102 s.lı TTK. m. 680 hükmüne, göre;) temel ilişkiden kaynaklanan kişisel def ‘ilerin hamile karşı ileri sürülebil meşinin tek istisnası; hamilin çeki iktisap ederken “bile bile borçlunun zararına hareket etmiş” yani kötü niyetli olarak hareket etmiş olması hali… ortaya konulmuş ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, … Şirketleri Kanunu’ nun 9/3 maddesi”Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şti ne devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya öteki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def ileri… Şirketine karşı ileri süremez. Meğer ki … Şti kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun…” denilmiş olmakla; … Şti nin Davaya konu çeki iktisap ederken “bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olduğuna dair” bir duruma dosya muhteviyatında rastla namamış olmakla birlikte; çekin iktisabında gereken dikkat ve özeni gösterme diği ve bu ağır kusurun davacının zararına neden olduğunu, bu durumda davalının; davaya konu (… Bankası /… Şubesi’ne keşideli … nolu 30.11.2012 keşide tarihi 9.392,00 TL bedelli çekin ) yasal hamili olmadığı, çekin iktisabında kusurlu davrandığının söylenebileceği, dolayısıyla (davaya konu kayıp ve çalıntı çekin) ve İcra Dosyasına ödenen 14.256,58 TL lık bedelinin (ödeme tarihinden itibaren işleyecek Avans faizi ile birlikte) davacıya istirdadına dair rapor sunmuştur.
13/07/2017 tarihli celsede alınan 2 nolu ara karar uyarınca, davacı taraf defterlerinde davalının dayandığı faturanın kayıtlı olup olmadığı yönünde inceleme yapılarak ek rapor sunması istenmiş ve bilirkişi sunmuş olduğu ek raporunda; ” Davalı ile davacı arasında doğrudan bir ticari ilişkinin bulunmadığı, davacının Portföyünde bulunan davaya konu çekin (diğer çekler ve kıymetler ile birlikte) 08 10.2012 tarihinde çalındığının, Emniyet zabıtlarından, Küçükçek mece Cumhuriyet Başsavcılığının … E s.lı Dosyası ndan,… Bakırköy … ATM nin … E s.lı Dosyası ile açılan Çek İptal Davasından, ….Anlaşıldığı,
Davalının dayandığı faturanın, davalının faktoring müşterisi (dava dışı)…Tlc-… tarafından davacı … Şti ne; 10.10.2012/A-35 tarih ve no.lu 12.803,00 TL Meblağlı Olarak (Irsaliyeli Fatura şeklinde) kesildiği,fatura Irsaliyeli olmakla birlikte, fatura içeriği mal veya hizmetin davacıya teslim edildiğine dair “teslim eden” ve teslim alan” kısımlarının BOŞ olduğu, (dolu olsa bile) faturanın gerçek olup olmadığının – malın fatura muhatabına teslim edilmiş veya hizmetin verilmiş olup olmadığının, faturayı temlik alan tarafından – adına fatura kesilenden teyit edilmesi zorunlu olmakla; davalı … şti tarafından bu zorunluluğun yerine getirilmediği,
Dava dışı … Tic-… tarafından davacı … Şti ne kesilen bu faturanın 12.10.2012 tarihinde davalı … Şti ne (davaya konu çek de ek yapılarak) yine dava dışı …Tic-… tarafından … Şti ne devir ve temlik edildiği,
Davalı … Şti nin dayandığı bu faturanın (faturayı kesen ile aralarında herhangi bir ticari bir ilişki bulunmayan çeki çaldıran) davacı … Şti kayıtlarında bulunmadığı, taraf itiraz ve beyanları ile ilgili tüm konulara Kök Raporda geniş ve teferruatlı bir şekilde yer verildiğini, kök raporda herhangi bir değişiklik içerecek görüşünde değişiklik olmadığını, davalı … Şti nin dayandığı faturanın (faturayı kesen ile araların da herhangi bir ticari bir ilişki bulun maya n-çek i çaldıran) davacı … Şti kayıtlarında bulunmadığını, kök raporun aynen geçerli olduğuna dair ek rapor sunmuştur.
Dava;İstirdat davasıdır.
Taraflar arasındaki ihtilaf; davalı tarafın icra yolu ile tahsil ettiği çekin usulüne uygun yetkili hamili olup olmadığı, yetkili hamil değil ise davacının davalıdan talep edebilecek alacak miktarı noktalarında toplandığı görülmüştür.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyadaki bilgi ve belgeler, alınan detaylı, gerekçeli ve dosya kapsamı ile uyumlu olması nedeniyle itibar edilen bilirkişi raporu uyarınca davacının davasının kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davacı taraf, davaya konu çekin müşterisi olan …A.Ş den almış olmasına rağmen dosyada mübrez soruşturma evrakları ile sabit olduğu üzere çekin diğer başka çekler ile birlikte davacıya ait iş yerinden hırsızlanmış olduğu, bu haliyle çekin davacı lehine rızası dışında çıkmış olduğu ve davacının bunun üzerine çek iptali davası açtığı, bu davada ödeme yasağı kararı verildiği, davalı tarafın bankaya ibraz halinde ödeme yasağı kararı nedeniyle kendisine ödeme yapılmamış olmasına rağmen, bu kez icra yolu ile davacının müşterisinden tahsil ettiği, ancak çeki iktisab ederken 6361 sayılı yasadan önce yürürlükte bulunan yönetmelik uyarınca davalı tarafın çeki iktisab ederken göstermesi gereken gerekli tedbirleri alarak faturaya dayalı olarak alacağı temlik alması gerekirken faturada imzanın bulunmaması, faturanın teslim edilip edilmediğinin davalı tarafça test edilmemiş olması ve bu şekilde davranarak yönetmeliğe aykırı davrandığı sabit hale gelmiştir.
Aldırılan Grafolog bilirkişi raporuna göre, çekteki imzanın davacı yetkililerine ait olmadığı, dosyadaki soruşturma dosyası ve diğer tüm deliller uyarınca davacıya ait çekin hırsızlanmak suretiyle rıza dışı elinden çıktığı ve kendisinden sonraki cirolarda bu hırsızlanma sonrasında oluştuğu, ciro zincirinin koptuğu davacı defterlerine yapılan incelemede kendisinden sonraki cirantayla aralarında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı ve çek bedelinin tahsil edildiği … A.Ş ile ilişkisinin olduğu, çekteki ciro imzanın davacıya ait olmaması nedeniyle çek rıza dışı elinden çıktığından şahsi def’ilerine iyi niyetli üçüncü kişilere TTK 818.maddesi yollamasıyla TTK 686 maddesi uyarınca talepte bulunabileceği ve davalı tarafın yönetmeliğe aykırı davranış içerisinde bulunduğundan iyi niyet savunmasında bulunsa bile ağır kusurlu olarak hareket ettiği ve ağır kusurlu hareketinin sonuçlarına katlanması gerektiğine kanaat getirilmiş, bu nedenle de davalının çeki ağır kusurlu olarak iktisab ettiğinden davacıya karşı yetkisiz hamil olduğu, çekteki yetkili hamilin dosyamız davacısı olduğuna, bu nedenle de davacının müşterisi olan dava dışı kişiden tahsil edilen çek bedelinin davacıya iade etmesi gerektiğine kanaat getirilmiştir.
Davacının davasında haklı olduğu kabul edilmiş olmasına rağmen, icra yoluyla tahsil edilen bedelin tamamı değil, davacı tarafça çek bedeli kısmı olan 9.392,00 TL lik kısma ilişkin davalıdan talepte bulunabileceği, zira 275,97 TL lik kısmın geçmiş gün işlemiş faiz olduğu, 939,10 TL nin % 10 tazminat olduğu, 28,8 TL nin komisyon olduğu ve diğer kısımların ise vekalet ücreti ve icra masraflarını içerdiği, bu nedenle davacının 9.392,00 TL lik kısım dışında kalan bu kısımlara ilişkin talebinin yerinde olmadığına, fazlaya ilişkin istemin reddine ve 9.392,00 TL nin 30/11/2012 çek keşide tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının kısmen kabulü ile, davalı tarafça İstanbul … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında takibe konu edilen keşidecisi …Şti olan İş Bankası İmsan Sanayi Şubesine ait… nolu 30/11/2012 ödeme tarihli, 9.392,00 TL meblağlı çekin yasal hamilinin davacı … Şti olduğunun tespitine,
2-Davaya konu çek bedelinin davalı tarafça icra yoluyla tahsil edilmiş olması nedeniyle 9.392,00 TL nin 30/11/2012 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla istemin reddine,
3-Kabul edilen 9.392,00 TL üzerinden alınması gerekli 641,57 TL harçtan davacı tarafça peşin yatırılan 243,50 TL harcın mahsubu ile 398,07 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye irat kaydedilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 25,20 TL başvuru harcı, 243,50 TL peşin harç, 3,80 TL vekalet harcı, 0,60 TL dosya masrafı ve 1.561,60 TL tebligat/posta/müzekkere gideri olmak üzere toplam 1.834,70 TL den davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak hesap olunan 1.405,89 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olunan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafça yatırılan 36,00 TL tebligat/posta giderinin davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak hesap olunan 14,28 TL giderin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olunan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan ve harcanmayan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı.
Katip …
¸e-imzalı
Hakim …
¸e-imzalı
Bu belge 5070 sayılı Yasa uyarınca güvenli E-İMZA ile imzalanmıştır.