Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/729 E. 2023/667 K. 23.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/729
KARAR NO:2023/667

DAVA:İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:31/10/2022
KARAR TARİHİ:23/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan davalıya ait … plaka sayılı araç ile gerçekleştirilen ihlalli geçiş nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla ….İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında başlatılan icra takibine yapılan yetki itirazı nedeniyle dosyanın … 6.İcra Dairesine gönderildiğini ve … esas sayısına kaydedildiğini, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, davaya konu ihlalli geçiş fiili kapsamında davalının 11/12/2021-27/12/2021 tarihlerinde SMS/kısa mesaj ile bilgilendirildiğini, bu nedenlerle itirazın iptali ile alacağın yasal faizi ve diğer tüm ferileri ile birlikte tahsili için takibin devamına, %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacı tarafın ihlalli geçiş yapıldığına ilişkin iddiasının gerçeğe aykırı olduğunu, araca ait OGS cihazının halen aktif olarak çalışmakta olup ihlalli geçişin söz konusu olmasının mümkün olmadığını, ihlalli geçiş yapıldığı iddia edilen tarihlerde işbu cihazdan farklı sebeplerle para çekimleri yapıldığı, dolayısı ile cihazın arızalı olmadığını, somut olaya davacı tarafa ait para çekimi veya ihlalli geçiş tespiti yapan cihazların arızalı olma ihtimali kuvvetle muhtemel olup anılan … otoyolu 21-Köprü geçişlerinde sadece davalı için değil daha birçok araç açısından davacı şirketin hatalı tespit yaptığının sabit olduğunu, hatta bu nedenle oluşan mağduriyetlerin birçok haber sitesine konu olduğunu, daha önce de 03/03/2022 tarihinde davacı firma tarafından davacıya ait araç 1.sınıf araç katagorisinde olmasına rağmen 2.sınıf araç geçiş ücreti alındığını, durumun e-posta ile davacı firmaya bildirilmesi üzerine durumu kabul eden davacı firmanın fazladan alınan ücretin iadesinin gerçekleştirileceğini bildirdiğini, bir an için OGS cihazında yeterli bakiyenin olmadığı kabul edilse dahi halen uygulamada yapılmakta olduğu gibi ilgili OGS cihazından ihlalli geçişin yapıldığı tarihten sonraki günlerde geçiş ücreti çekimi yapıldığını, zira davalı şirketin bankaya verdiği talimat gereği araçların bakiyelerinin sürekli şekilde otomatik olarak yenilendiğini, cihazın arızalı olduğu ihtimalinde ise geçiş yapan aracın plakasından OGS cihaz numarasına ulaşılabildiğini ve bu şeklide çekim yapılabildiğini, davacının iddiasının aksine davalıya herhangi bir bilgilendirme mesajı gelmediğini, bir an için ihlalin oluştuğu düşünülse dahi davalı şirketin çalışanlarınca yapılmış bir kural ihlali var ise cezayı kesen kurumca araçların durdurulup aracı kim kullanıyorsa ona karşı işlem yapılması gerektiğini, bu nedenlerle öncelikle davanın zamanaşımı nedeniyle usulden reddine, aksi halde esastan reddine, takip miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilmiş olup, … İcra Dairesinin … esas sayılı takip dosyasının UYAP kayıtları, araç tescil kayıtları, ihlalli geçiş görüntü kayıtları, banka OGS cihazı ekstresi dosya içerisine alınmıştır.
… İcra Dairesinin … esas sayılı takip dosyası incelendiğinde; davacı tarafından davalı aleyhine toplam 737,50 TL üzerinden takip başlatıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğu anlaşılmıştır. Dosya uzman bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 17/04/2023 tarihli raporda; davalı şirketin mülkiyetindeki … Plakalı aç üzerinden 147,50 TL geçiş ücreti ve 4 katı 590.00 TL ceza ile birlikte toplamda 737.50 TL asıl alacak talebine ilişkin olarak İhlalli geçişin Davalı Şirkete ait … Plakalı araca ait olduğuna dair, (sunulan delillerle sınırlı olmak üzere) kanaat oluşmadığı, ancak davalıya ait … plakalı aracın 06.12.2021 tarihindeki köprü geçişi ile ilgili olarak ihlalli talebinin, mevcut deliller çerçevesinde Mahkemece uygun talep olarak benimsenmesi halinde:
takipte talep edilen 737.50 TL’nın takip tarihinden itibaren talebe uygun olarak % 9 yasal faizi ile birlikte talep edilebileceğinin değerlendirilebileceği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Dosya yeniden bilirkişiye tevdi edilerek taraf vekillerinin rapora karşı beyan ve itirazlarını irdeler şekilde ek rapor tanzimi istenmiş, düzenlenen 23/08/2023 tarihli raporda; davalı şirketin maliki olduğu … plakalı araca tanımlı … nolu OGS Cihazının bağlı olduğu … Bankası nezdindeki OGS Hesap ekstresine ait 01.12.2021-31.12.2021 tarihleri arasındaki geçişler ve geçişler sonucunda hesap bakiyesinin müsait olup olmadığına ilişkin ekstre üzerinde yapılan incelemede, ihlalli geçişin yapıldığı iddia edilen 06.12.2021 tarihinde artı bakiyede olduğu, yani hesap bakiyesinin 147,50 TL’lık köprü geçiş ücretinin tahsili için müsait olduğu, davalı şirketim maliki olduğu … PLakalı aracın köprü giriş ve çıkışına ilişkin video görüntü kayıtlarında giriş tarih ve saati olarak 06.12.2021-09.30.54 tarihi ve saatinde köprü girişi olduğu, çıkış tarih ve saati olarak da 06.12.2021-09.30.58 tarih ve saatinde köprü çıkışı yapıldığının görüntülerden anlaşıldığı, OGS hesap ekstresinde ise : 06.12.2021 tarihinde saat 09.30.23 ‘de … İstasyon Girişi, 06.12.2021 tarih saat 09.58.05 … otoyol çıkış İstasyonunda çıkış yapıldığı, ihlalli geçiş saatinin 09.30.54 olarak görüntü kaydının olması, köprü giriş ve çıkış anının aynı olduğu ve ücretlendirmenin giriş-çıkış ile tahsil edildiği, diğer bir ifadeyle köprü girişi ve çıkışı aynı zaman Hersek istasyon girişi olarak kaydedildiği, video kaydının ise 4 sn gibi bir zaman farkı yarattığı, köprü geçiş ücretinin davalıya ait … Plakalı araca tanımlı OGS hesabından tahsil edilememesinde geçiş anında aracın plakasının köprü geçiş sistemi tarafından algılanamamış olmasından kaynaklı olabileceği, … Plakalı aracın 06.12.2021 tarihli ücretli otoyol güzergaındaki seyrine ilişkin OGS hesap ekstresindeki geçişler incelendiğinde köprü geçiş ücreti hariç diğer istasyonlardaki geçiş ücretlerinin düzenli olarak OGS hesabından tahsil edildiği, video kamera kayıtları ile de tespit edildiği üzere; yalnızca, 06.12.2021 tarih saat 09.30.54’daki … Köprü geçiş ücretinin tahsilinin gerçekleşmediği, her ne kadar, kök raporda köprü geçişi ile ilgili teknik izaha muhtaç olduğu yönünde görüşe yer verilmiş ise de, aracın …güzergahı üzerindeki seyrine ilişkin 06.12.2021 tarihli otoyol geçişlerinin kronolojik incelemesinde sadece arada … Köprü giriş-çıkış ücretinin OGS ekstresinde tahsilinin yapılmadığının görüleceği, köprü geçiş ücretinin, teknik olarak OGS cihazı ile terminaldeki sistem arasında gerekli iletişim kuralamamış olmasının neden olabileceği, sonuç olarak; davalı şirketin maliki oluğu … Plakalı aracın, davacı şirketin işletmeciliğini yaptığı … Köpründen 06.12.2021 tarihinde gerçekleşen geçşe ait 147.50 TL geçiş ücretinin, araca ait OGS hesabının müsait olmasıma rağmen, OGS hesabı üzerinden tahsilinin yapılamadığı, davacının davalıdan, … 6.İcra Md … E. sayılı Takip dosyasından davalı şirketin mülkiyetindeki … plakalı araç üzerinden 06.12.2021 tarihinde gerçekleştirilen … Köprü geçiş ücreti olan 147,50 TL geçiş ücreti ve 4 katı 590.00 TL ceza ile birlikte toplamda 737.50 TL asıl alacağın takip tarihinden itibaren talebe uygun olarak % 9 yasal faizi ile birlikte talep edilebileceğinin değerlendirilebileceği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Dava itirazın iptali davasıdır.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; her ne kadar davalı tarafça zaman aşımı itirazında bulunulmuş ise de, taraflar arasında hizmet sözleşmesi ilişkisi bulunduğu ve araç geçiş tarihi aralığı 06.12.2021-21.12.2021 ve takip tarihi 03.03.2022 ile arabuluculuk sürecinin başladığı tarih ve dava tarihi arasındaki süre ile TBK 146-154. Maddesi hükmü dikkate alınarak tazmin talebinin süresinde yapıldığının tespitiyle zamanaşımı definin reddine karar verilmiştir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 30. maddesinde geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali hali düzenmiş, 1. fıkrasında “Genel Müdürlük işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir.)
3. fıkrasında “Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.”,
5. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü cümleler yürürlükten kaldırılmıştır.)
6. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.”
7. fıkrasında “Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.”
25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen 9. fıkrada “Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır.
“,
25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 19. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen Geçici 3. maddesinde “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir.
Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir. OSG cihazı/ HGS etiketi bulunduğu sabit olan davalı aracının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür.
Diğer yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “hukuki sorumluluğa” ilişkin 85.maddesi 1.fıkrasına göre: “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bir teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olurlar.”
85.maddenin son fıkrasına göre de “İşleten, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.”
Yaptırılan bilirkişi incelemesinde davalı şirketin maliki olduğu … plakalı araca tanımlı OGS cihazının hesap ekstresinde ihlali geçiş yapıldığı iddia edilen 06/12/2021 tarihinde artı bakiyede olduğu, hesap bakiyesinin 147,50 TL’lik köprü geçiş ücretinin tahsili için müsait olduğu, aracın belirtilen tarihteki seyrine ilişkin OGS hesap ekstresindeki geçişler incelendiğinde yanlızca 06/12/2021 tarihi saat 09.30.54’deki … köprü geçiş ücreti hariç diğer istasyonlardaki geçiş ücretlerinin OGS hesabından tahsil edildiği, bu durumun teknik olarak OGS cihazı ile terminaldeki sistem arasında gerekli iletişim kuralamamış olması, geçiş anında aracın plakasının köprü geçiş sistemi tarafından algılanamaması kaynaklı olabileceğinin değerlendirildiği, ihlalli geçiş yapıldığı belirtilen davalı tarafça geçiş ücretinin ödendiğine dair dosyaya bir delil sunulmadığı bu itibarla davacının tespit edilen geçiş ücreti 147,50 TL alacaklı olduğunun kabulü gerekmektedir. Öte yandan OGS hesabı müsait olmasına rağmen tahsilatın yapılamadığı anlaşılmakla davacının davasının kısmen kabulü ile, davalının … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile takibin 147,50 TL asıl alacak üzerinden devamına, ayrıca alacak belirlenebilir olduğundan İİK 67/2 Mad uyarınca alacağın %20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. (Emsal için bknz İst.BAM 45.HD’nin 2023/650; 2023/690).
HÜKÜM:Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, davalının … 6.İcra Dairesinin … Esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile; takibin 147,50-TL asıl alacak üzerinden devamına, asıl alacak tutarına takip tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek % 9,0 oranında ve TCMB tarafından belirlenen değişen oranlarda yasal faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-İİK. 67/2. Maddesi uyarınca asıl alacağın %20’si oranında (29,50-TL) icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 189,15 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca 147,50 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; bilirkişi, müzekkere, posta, tebligat masraflarından oluşan toplam 1.596,00 TL yargılama masrafının kısmen kabul ve red oranına göre yapılan hesaplamada 319,20 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına, Ayrıca bu dava nedeniyle davacı tarafından yatırılan 80,70 TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
6-Davalı tarafça sarf edilen yargılama gideri bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına,
7-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca 590,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
8-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.560,00 TL arabuluculuk ücretinin davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 312,00 TL’sinin davalıdan, 1.248,00 TL’sinin davacıdan tahsili ile Hazine adına gelir kaydına,
9-Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK. yönetmeliğinin 47/1. maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
Dair miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı okunup usulüne uygun anlatıldı.23/10/2023

Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır