Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/54 Esas
KARAR NO:2023/443

DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:21/01/2022
KARAR TARİHİ:13/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili sunduğu dava dilekçesi ile; Davacı şirketlerden … Ltd. Şti’nin “… Mahallesi, … Cad. … Sok. No:6 Kat:2 D:5 … / … adresindeki işyerinde 10/01/2022 tarihinde öğrenilen hırsızlık olayı neticesinde ticari defterlerin çalındığı, işyeri sahibi ve şirket yetkilisi olan …’ın ofisinde yaşanan hırsızlık olayı neticesinde gerekli birimlere suç duyurusunda bulunulduğunu, ancak henüz hırsızların kimliği belirlenemediği gibi ticari defterlere de ulaşılamadığı, önceden …’a ait olduğu … 24. Noterliği 10/01/2020 tarih … yevmiyeli işlemi ile devrettiği … Ltd. Şti’ne ait detayları bildirilen defterlerin de yine yaşanan hırsızlık olayı neticesinde çalındığını, …’ın hırsızlık olayını 10/01/2020 tarihinde öğrendiğini ve gerekli birimlere suç duyurusunda bulunduğunu, iki davacı şirkete ait, ticari defterleri, faturaları, vergiye esas belgeleri ve sair her türlü belge ve evrakları hırsızlık nedeniyle zayii olduğundan TTK 82/7 maddesi uyarınca Zayi Belgesi verilmesini arz ve talep etmiştir.
Mahkememiz dosyasında Mali Uzman … tarafından hazırlanan 04/07/2022 Tarihli Bilirkişi Raporunda;
Olay İşyerinden ve Kurumdan Hırsızlık
Olay Yeri ve Konusu : … Mah. … Sk. No.6-5 …/İstanbul Adresindeki … Ltd Şti’deki hırsızlık
İfade Tutanağında özetle; …, … Mah. … Sk. No.6-5 …/İstanbul Adresindeki … Ltd Şti’nin sahibi olduğunu, 07.01.2022 günü saat 18.00 gibi işyerine kapattığı ve 10.01.2022 günü saat 9.00 *da … işyerini açtığını ve tarafından arandığını odadaki kasa içerisinde bulunan … marka 36 adet tüm aparatları dahil ekran kartlarının olmadığını, sonrasında işyerine gittiğini, ve bu malzemelerin olmadığının fark edildiği, POLİS arandığı ekiplerin gelip inceleme yaptığı, toplam zararın 2.500.000.00 TL olduğu, Ayrıca, çalışma Masası üzerinde “ … Önce Malın sonra paran en sonunda da ne olacağını sen bul Bakalım diyip dar ağacında …resmi..” olan bir kağıt bulduğunu, tespit ile işyerinden hırsızlık yapan konut dokunulmazlığını ihlal eden ve şahıs ve şahıslardan davacıyı ve şikayetçi olduğunu ifade ettiği görülmüştür.
…’ın 13.01.2022 tarihli EK İFADE TUTANIĞINDA :…Daha önceden işyerinden hırsızlık yapıldığı ve Polis merkezine yapılan şikayetinin bulunduğu, Sonrasında yapılan kontrollerde devrini yaptığı, … Vergi Dairesi … Vergi Kimlik nolu … Ltd Şti’ne ait 2018 ve 2019 yevmiye, D.kebir ve Envanter ve Muhasebe evrakları ayrıca şuan sahibi olduğu … Vergi Dairesi … Vergi Numaralı … ve İadarı İletişim Ltd Şti’nin 2019 yılı yevmiye, D.kebir ve Envanter Defterleri, Muhasebe evraklarının çalındığının tespit edildiği, konu ile alakalı şikayetinin devam ettiği, konu hakkında söyleceklerin bundan ibaret olduğu…şeklindeki EK İFADEDE bulunduğu anlaşılmıştır.
4.-) Zayi olan Belgelerin V.U.K. karşısındaki Genel Durum Hakkında Açıklamalar:
4.1-) Saklanması zorunlu Olan Defter ve Belgeler:
a) V.U.K. tutulan defterler ile aynı kanunun 3. kısmında yazılı vesikaların saklanmasını zorunlu
tutmuştur. (V.U.K 253) VUK’na göre tutulan defterler, işletmelerce tutulması zorunlu olan defterlerle kanuni defterlerdir.
b) TTIK. İse : İşletmelerin tutmaya mecbur oldukları defterlerle ihtiyari olarak tutmuş oldukları defterleri saklamakla yükümlü tutmuştur.(TTK. 64) işletmelerin yine işlemleriyle aldığı mektup, yazı, telgraf, fatura, senet, belge ve kağıtlar ile ödemelerini gösteren belgeleri ve yazdığı mektup, yazı ve telgrafların kopyalarını ve sözleşmeleri, taahhüt kefalet vs. teminat senetleri ve mahkeme ilamları gibi belceleri düzenli bir şekilde dosya halinde saklamaları zorunlu tutulmuştur.( TTK. 82/1.c )
Görüldüğü gibi VUK. Vergilendirmeye esas olan defter ve belgelerin saklanmasını zorunlu tutarken, TTK. Bununla beraber ticari hayatta kullanılan ve ileride herhangi bir suretle ve herhangi bir olay için ihtiyaç olabilecek diğer defter ve belgelerin de saklanması mecburiyetini getirmiştir.
c) TTK. Göre Saklama Müddeti :(6102 TTK m. 82/5 ) Defter tutma mecburiyetinde bulunan kimse ve işletmeye devam eden halefleri defterleri son kayıt tarihinden itibaren on yıl saklamaya mecburdur.
d) VUK.Göre Saklama Müddeti: (Md. 253) Defter ve belgelerin ilgili bulundukları yılı takvim yılı başından itibaren beş yıl (S yıl) süre ile saklanmasını zorunludur.
4.2-)TTK.’Na Göre Defter ve Belgelerin Zayi Olması:
Bir tacirin saklamaya mükellef olduğu defter ve kağıtlar yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet sebebi ile kanuni müddet içinde zıyaı uğrarsa tacir zıyar öğrendiği tarihten on beş gün içerisinde ticari işletmesinin salahiyetli mahkemesinden kendisine bir vesika verilmesini isteyebilir.
Böyle bir belge almamış bir işletme defterini ibrazdan kaçınmış sayılır. ( TTK. 82/7 ) Bu belgenin alınmasında amaç defterlerini ibrazdan kaçınmış sayılmak durumuna düşmemektir. TTK. 82/7 hükmünden yararlanmak için bir yandan defterin korunması amacı ile gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi, diğer yandan da zayi’e uğramanın onun iradesi dışında, elinde olmayan bir nedenle meydana gelmesi zorunludur.
4.3-)VUK. Yönünden İnceleme:
(VUK.md. 13 ) Mucbir sebep olarak kabul edilen
a) Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede, ağır kaza, ağır
hastalık ve tutukluluk,
b) Vergi ödevinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı, ve su basması gibi
afetler,
c) Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler,
d) Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikaların elden çıkmış olmasıdır.
III- Sonuç :
Davacı şirketlerden … Ltd Şti’nin Ticari
İkametgahı olan “ … Mahallesi … Sk. … Apt. No: 6/5 … / İstanbul” adresinde gerçekleştiği iddia edilen (07.01.2022/10.01.2022 tarih aralığında) hırsızlık olayında söz konusu2019 yılına ilişkin (Yevmiye, Kebir ve Envanter defterleri..) defterlerin hırsızlama ile zayi olduğunu,
Yine aynı adreste, …’ın sahibi ve yöneticisi olduğu, ancak devri yoluyla herhangi bir sorumluluğu kalmayan ve ticari ikametgahının da farklı bir adreste bulunan diğer davacı … ve … Ltd Şti’ne ait 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin Ticari defterlerin (Yevmiye, Kebir, Envanter..) gerçekleştiği iddia edilen hırsızlma ile zayi olduğuna ilişkin, … Polis Karakolu Amirliği’ne yapılan Şikayette alınan İfade tutanağında, her iki şirkete ait ilgili yıllara ilişkin Ticari defterlerinin hırsızlama ile işyerinden çalındığı yönünde şikayette bulunulduğu,
Hırsızlık olayı ile ilgili olarak, hırsızlığın gerçekleştiği adreste ilgili Ferköy Polis Karakol Amirliği veya bir başak Güvenlik kurumu tarafından OLAY YERİ İNCELEME RAPORU düzenlendiğine dair her hangi bir somut belge dosyaya ibraz edilmediği,
Davacının ifade tutanağında – belirttiği muhtemel – hırsızlığın – gerçekleştiği – 07.01.2022 / 10.01.2022 tarihleri arasında söz konusu işyerine hırsızların nasıl girdikleri (Kapı, pencere veya bir başka yolla zorlama ile mi, veya bir başka yöntemlemi girildiği, parmak izi araştırması yapılıp yapılmadığı, İşyeri içinde veya Bina girişi veya çevreden görüntü kaydı olup olmadığı vb konularda ..) yönünde yapılan bir inceleme raporu olup olmadığı hususunda dosyaya somut her hangi bir bilgi ve belge sunulmadığından bu hususta nihayi takdir Mahkemenizde olduğu,
Davacının Zayi Belge Talebine dayanak olarak dosyaya sunulan … Polis Karakol Amirliğine yapılan suç duyurusu ile ilgili 10.01.2022 tarihli İfade tutanağı ve 13.01.2022 tarihli EK İfade tutanağı dışında her hangi bir somut belge dosyaya sunulu olmadığı,
Tamamen Mahkemeniz takdirlerinde olmak üzere: ilgili şirketlerle ilgili olarak belirtilen yıllar için zayi belgesi verilmesi hususu mahkemeniz takdirlerinde olduğu, sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememiz dosyasında Mali Uzman … Tarafından Hazırlanan 12/12//2022 Tarihli Bilirkişi Ek Raporunda;
1-) Zayi Belgeleri ile ilgili Ek Tespit ve Değerlendirme :
Davacı şirketlere ilişkin Zayi olan belgelerle ilgili olarak 04.07.2022 tarihli Raporda da tespit edildiği üzere:
a) … ve … Ltd Şti’ne ait 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin Yevmiye, Defteri Kebir, Envanter ve Muhasebe evrakları,(Fatura, gider makbuzu, yazar kasa fişleri..)
b) … Ltd Şti’ne ait 2019 yılı Yevmiye, Defteri Kebir, Envabter defterleri Muhasebe Evrakları ( Fatura gider Mkbuzu yazar kasa fişleri…)
Davacı şirketlerin ticari defter kayıt ve belgelerinin bulunduğu “… Mahallesi … Cd. … Sk. No. 6 Kat 2 D. S …/İstanbul “ adresindeki işyerinde 10.01.2022 tarihinde öğrenilen HIRSIZLIK Olayı neticesinde yukarıda belirtilen ticari defterler, ve muhasebe evraklarının çalındığına ilişkin … POLİS KARAKOLU MERKEZ AMİRLİĞİ’ne yapılan Şikayet ile …nolu şikakeyette bulunulduğu,
Davacının 12.05.2022 tarihli beyan dilekçesinde : Zayi olan Defter belgelerin:
… Ltd Şti ‘ne ait 2019 yılı yevmiye defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri, Muhasebe evrakları( Firmanın düzenlediği faturalar, giderlerine ilişkin aldığı faturalar, yazar kasa fişleri, serbest meslek makbuzları- 2019 yılına ilişkin Muavin defter kayıtlarında yer alan faturalar)… Ltd Şti’e ait 2018-2019 yıllarına ait Yevmiye defteri, Defteri kebir ve envanyer defterleri, Muhasebe evrakları (Firmanın düzenlediği faturalar, giderlerine ilişkin aldığı faturalar, yazar kasa fişleri, serbest meslek makbuzları.-2018 ve 2019 yıllarına ilişkin muavin defter kayıtlarında yer alan faturalar)
Hırsızlama yoluyla ZAYİ olduğu anlaşılmıştır..
II) Sonuç :
Davacı şirketlere ait olup, ilgili yıllara ait olup hırsızlama ile zayi olduğu beyan edilen :
… Ltd Şti *ne ait 2019 yılı yevmiye defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri, Muhasebe evrakları( Firmanın düzenlediği faturalar, giderlerine ilişkin aldığı faturalar, yazar kasa fişleri, serbest meslek makbuzları- 2019 yılına ilişkin Muavin defter kayıtlarında yer alan faturalar)
… Ltd Şti’e ait 2018-2019 yıllarına ait Yevmiye defteri, Defteri kebir ve envanyer defterleri, Muhasebe evrakları ( Firmanın düzenlediği faturalar, giderlerine ilişkin aldığı faturalar, yazar kasa fişleri, serbest meslek makbuzları.-2018 ve 2019 yıllarına ilişkin muavin defter kayıtlarında yer alan faturalar) ile ilgili olarak TTK.82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi hususunda nihaiyi takdirin mahkemenizde olduğu, sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Tüm dosya kapsamının ve delillerin değerlendirilmesi sonucunda:
Dava; 10/01/2022 tarihinde meydana gelen hırsızlık nedeniyle zayii olduğu iddia edilen davacılara ait belgelerin iptaline ilişkindir.
…CBS Genel Soruşturma Bürosu’nun … sayılı soruşturma dosyası UYAP üzerinden celp edilmiştir.
… Polis Merkezi Amirliğinden davacının şikayeti ile ilgili açılan dosya akıbeti sonucu celp edilmiştir.
TTK’nun 82/7 maddesi uyarınca; “…yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde ziyaa uğrarsa, tacir zıyai öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir…” şeklinde düzenlenmiştir.
Tacir olan davacının 6102 Sayılı TTK. 82/7. maddesinden yararlanabilmesi için ticari defter ve kayıtlarının korunması amacıyla gereken dikkat ve özeni göstermiş bulunması ve ziyanın, onun iradesi dışında meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Zayi belgesi verilebilmesi için maddede belirtilenler gibi hallerden birinin olayda mevcut olması ve defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir.
Davacı şirketlerden … Ltd Şti’nin Ticari ikametgahı olan “ … Mahallesi … Sk. … Apt. No: 6/5 … / İstanbul” adresinde gerçekleştiği iddia edilen (07.01.2022/10.01.2022 tarih aralığında) hırsızlık olayında söz konusu 2019 yılına ilişkin (Yevmiye, Kebir ve Envanter defterleri..) defterlerin hırsızlama ile zayi olduğu,
Yine aynı adreste, …’ın sahibi ve yöneticisi olduğu, ancak devri yoluyla herhangi bir sorumluluğu kalmayan ve ticari ikametgahının da farklı bir adreste bulunan diğer davacı … ve … Ltd Şti’ne ait 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin ticari defterlerin (Yevmiye, Kebir, Envanter..) gerçekleştiği iddia edilen hırsızlama ile zayi olduğuna ilişkin, … Polis Karakolu Amirliği’ne yapılan Şikayette alınan ifade tutanağında, her iki şirkete ait ilgili yıllara ilişkin ticari defterlerinin hırsızlama ile işyerinden çalındığı yönünde şikayette bulunulduğu,
Anlaşılmakla dosya kapsamında sunulanlar karşısında talep edenin iradesi dışında hırsızlık yolu ile zayi belgesi verilmesi talep edilen belgelerin kaybolduğu anlaşılmakla bilirkişi raporunda belirtilen; … Ltd Şti’nin 2019 yılı ticari defter ve muhasebe evraklarının (Fatura ve gider makbuzları yazar kasa fişleri vb..) ile …’ın devrini yaptığı, … ve … … Ltd Şti’ne ait 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin Ticari defter ve Muhasebe evraklarının (Fatura, Giderlere ilişkin alınan fatura, yazar kasa fişi…) zayii olduğunun tespitine karar verilmiştir.
HÜKÜM:(Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;)
1-DAVANIN KABULÜ ile bilirkişi raporunun sonuç kısmında belirtilen
… Ltd Şti’nin 2019 yılı ticari defter ve muhasebe evrakları (fatura ve gider makbuzları yazar kasa fişleri vb..) ile
… ve … … Ltd Şti’ne ait 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin ticari defter ve muhasebe evraklarının (fatura, giderlere ilişkin alınan fatura, yazar kasa fişi ..) zayii olduğunun tespitine,
2-Harç peşin alınmış olduğundan başkaca bir harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar kesinleştiğinde talep halinde bakiye gider avansının davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK 341 maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.13/06/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır