Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2022/209
KARAR NO:2023/792

DAVA:İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:28/03/2022
KARAR TARİHİ:04/12/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının 17/04/2021 tarihinde işletme hakkı davacıya ait otoyollardan birçok kez geçiş ücreti ödemeksizin ihlalli geçişler yaptığını, bedeli ödenmeden yapılan geçiş ücretlerinin 15 günlük sürede de ödenmediği için davalı hakkında ….İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, bu nedenlerle itirazın iptali ile takibin devamına, asgari %20 oranında icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; görev ve yetki itirazlarının olduğunu, yetkili mahkemenin … mahkemeleri olup davalı şirket davacıdan tüketici sıfatıyla hizmet aldığından görevli mahkemelerin Tüketici Mahkemeleri olduğunu, borcun zamanaşımına uğradığını, davalı şirketin HGS hesabında sürekli olarak para-kredi olduğunu, daha sonraki süreçte şirket aleyhine ücretsiz geçiş yapıldığından bahisle icra takipleri başlayınca şirket yetkilisinin HGS sistemini satın aldığı … … Müdürlüğüne başvurduğunu, kendisine sözlü olarak sorunun kendi sistemsel hatalarından kaynaklandığını beyan ettiklerini, bunun üzerine şirketin mağduriyeti giderilmediğinden … A.Ş.aleyhine … 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, ilgili dosya kapsamı ile de tespit edildiği üzere … A.Ş.’nin yapmış olduğu hata sonucu davalının geçiş ihlaline düştüğünü, dolayısı ile kendi kusurundan kaynaklanmayan geçiş ihlalinden davalının sorumlu tutulamayacağını, davacı ile … arasında yapılan sözleşmeye aykırı hareket edilerek doğrudan icra takibi başlatıldığını, bu nedenlerle davanın reddine, %20 oranında kötü niyet tazminatına, davanın kabulü halinde davalı şirket dava açılmasına sebebiyet vermediğinden vekalet ücreti, yargılama gideri ve icra inkar tazminatına hükmedilmemesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilmiş olup, İhlalli geçiş görüntüleri ve ihlalli geçiş döküm listesi olan provizyon cevabını içerir Cd, ….Bölge Müdürlüğünden getirtilen OGS hesap bilgiler tablosu, ….İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı takip dosyasının UYAP sureti, … 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının UYAP sureti, davacı ile davalı arasında akdedilen sözleşme sureti dosya içerisine alınmıştır.
….İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı takip dosyası incelendiğinde; davacı tarafından davalı aleyhine toplam 250 TL üzerinden takip başlatıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğu anlaşılmıştır.
Dosya otoyol geçiş ve cezaları konusunda uzman bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 04/10/2022 tarihli raporda; davacı tarafından davalıya ait dava konusu aracın 17.04.2021 tarihinde davacının işletmekte
olduğu otoyoldan 3 defa ücret ödemeden geçiş yaptığının listelendiği ve görüntüler ile belgelendiği, davalı aracının ücret ödemeden geçiş yaptığının, HGS hesap hareketlerinde de sabit olduğu, ancak geçiş
yapılan tarihte HGS cihazında geçiş ücretinin ödenmesine yetecek miktarda bakiye bulunduğu, davalının üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmiş olması nedeni ile kendi kusurundan
kaynaklanmayan olayda geçiş cezalarından sorumlu tutulmaması gerektiği, sorumluluğunun geçiş
ücretleri ile sınırlı olduğu, bu çerçevede;
davacının 03.06.2021 takip tarihi itibarı ile davalıdan geçiş ücretleri kaynaklı alacağının 50,- TL olduğu,
davalı kusurundan kaynaklı olmayan dava konusu alacak için faiz talep edilip edilemeyeceğinin Mahkeme’nin takdiri olduğu, Mahkeme’nin bilirkişi tespitinin aksi kanaatte olması ve takdirinin davalının geçiş cezalarından
da sorumlu olduğu olması halinde davacı alacağının takipte talep edilen tutar olan 250,- TL olduğu,
asıl alacak tutarı olan 250,- TL ya takip tarihinden tahsil tarihine kadar reeskont avans faizi talep
edilebileceği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Davacı vekili 27/01/2023 tarihli dilekçesi ile, asıl alacak miktarının 21/11/2022 tarihinde icra dosyasına yatırıldığı beyan etmiş, ekinde 50 TL yatırıldığına ilişkin dekontu sunmuştur.
Dosya yeniden bilirkişiye tevdi edilerek yapılan ödeme tutarları ve taraf itirazları da irdelenmek suretiyle TBK’nın 100.maddesi hükmü de dikkate alınmak suretiyle ek rapor tanzimi istenmiş, düzenlenen 11/07/2023 tarihli ek raporda; davacı tarafından davalıya ait dava konusu aracın 17.04.2021 tarihinde davacının işletmekte
olduğu otoyoldan 3 defa ücret ödemeden geçiş yaptığının listelendiği ve görüntüler ile belgelendiği, davalı aracının ücret ödemeden geçiş yaptığının HGS hesap hareketlerinde de sabit olduğu, ancak geçiş
yapılan tarihte HGS cihazında geçiş ücretinin ödenmesine yetecek miktarda bakiye bulunduğu, davacının beyanları üzerine … adına kayıtlı bulunan … numaralı etiket için de
inceleme yapıldığı, … adına … plakalı araca … no’lu etiketin tanımlı olduğu, … adına … plakalı araca tanımlı etiket bulunduğu, … no’lu etiketin ve plakanın Çizgi olarak güncellendiği, … adına … numaralı satış evrağının üzerine şerh düşüldüğü, bu tarihten sonra davacının işlettiği otoyol geçişleri de dahil olmak üzere tüm geçişlerin … numaralı etiketten tahsil edildiği, … numaralı etiketten yapılmış bir tahsilat bilgisine rastlanmadığı, pasif olduğunun anlaşıldığı, araç üzerine tanımlı bulunan … numaralı etikette de geçiş tarihi itibarı ile geçişlere yetecek miktarda bakiye bulunduğu, takdir Mahkeme’ye ait olmak üzere davalının üzerine düşen (yeterli bakiye bulundurma) yükümlülüğü yerine getirmiş olması nedeni ile kendi kusurundan kaynaklanmayan olayda geçiş cezalarından sorumlu tutulmaması gerektiği, sorumluluğunun geçiş ücretleri ile sınırlı olduğu bu çerçevede;
davacının 03.06.2021 takip tarihi itibarı ile davalıdan geçiş ücretleri kaynaklı alacağının 50,- TL olduğu, davalı kusurundan kaynaklı olmayan dava konusu alacak için faiz talep edilip edilemeyeceğinin Mahkeme’nin takdiri olduğu, Mahkeme’nin bilirkişi tespitinin aksi kanaatte olması ve takdirinin davalının geçiş cezalarından da sorumlu olduğu olması halinde davacı alacağının takipte talep edilen tutar olan 250,- TL olduğu, asıl alacak tutarı olan 250,- TL ya takip tarihinden tahsil tarihine kadar reeskont avans faizi talep edilebileceği, davalı tarafından 27.11.2022 tarihinde icra dosyasına 50,- TL yatırıldığının belgelendiği, ancak bedelin 28.03.2022 dava tarihinden sonra icra dosyasına yatırılması nedeniyle infaz aşamasında değerlendirilmesinin gerektiği sonuç ve kanaati belirtilmiştir.
Dava, itirazın iptali davasıdır.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; öncelikle davalı tarafça yetki, görev ve zamanaşımı itirazında bulunulmakla HMK’nın 10. maddesi uyarınca akdin ifa edileceği yer yetkilidir. Sözleşmeye göre akdin ifa yeri yani hizmetin yapıldığı yer aynı zamanda TBK 89. Maddesi uyarınca para borcu alacaklının yerleşim yeri İstanbul olduğundan, davalının icra takibinde yapmış olduğu yetki itirazının reddine, uyuşmazlığın taraflarının tacir ve tacirler arası hizmet sözleşmesi bulunduğu davanın nispi ticari dava olduğu anlaşılmakla TTK 4-5 mad. uyarınca görev itirazının reddine, davalı tarafça süresi dahilinde yapılan zamanaşımı definin taraflar arasındaki hizmet sözleşmesi ilişkisi bulunduğu ve araç geçiş tarihi 17.04.2021 ve takip tarihi 30.06.2021 ile arabuluculuk sürecinin başladığı tarih arasındaki süre dikkate alınarak TBK 146-154. Maddesi hükmü dikkate alınarak tazmin talebinin süresinde yapıldığının tespitiyle zamanaşımı definin reddine karar verilmiştir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 30. maddesinde geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali hali düzenmiş, 1. fıkrasında “Genel Müdürlük işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir.)
3. fıkrasında “Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.”,
5. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü cümleler yürürlükten kaldırılmıştır.)
6. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.”
7. fıkrasında “Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.”
25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen 9. fıkrada “Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır.
“,
25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 19. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen Geçici 3. maddesinde “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir.
Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir. OSG cihazı/ HGS etiketi bulunduğu sabit olan davalı araçlarının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür.
Diğer yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “hukuki sorumluluğa” ilişkin 85.maddesi 1.fıkrasına göre: “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bir teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olurlar.”
85.maddenin son fıkrasına göre de “İşleten, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.”
Yasa’daki tanımlara göre, trafik kazalarından “tehlike sorumluluğu” ilkesince sorumlu olan ve sürücü ile yardımcı kişilerin kusurundan “kendi kusuru gibi” sorumlu tutulan işletenler arasında Araç sahibi-işleten KTK Aracın uzun süreli kiralanması, ariyet veya rehin alınması gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişiler sayılmış olup, uzun süreli araç kiralama sözleşmesi nedeniyle araç malikinin işleten olarak sorumlu olmayacağına ilişkin düzenlemenin dava konusu otoyol geçiş ücreti ve cezalarından araç malikinin sorumluluğunu kaldırmayacağı açıktır.
Açıklanan nedenlerle ve özellikle köprü ve otoyollar ile ilgili geçişleri düzenleyen kanun ve ilgili mevzuat hükümleri ile yasal düzenlemeler çerçevesinde, kabul edilen alacağın likit bilinebilir olması nedeniyle icra inkar tazminat talebinin kabulü aynı yasal düzenlemeler çerçevesinde ise ihlalli geçiş yapan ve geçiş ücretini yasal sürede ödemeyen davalı araç malikinin ise geçiş ücretiyle birlikte ceza tutarını ödemekle mükellef olduğundan; ancak
Yaptırılan bilirkişi incelemesinde davalı şirketin maliki olduğu … plakalı aracın 17/04/2021 tarihinde 3 adet ücret ödemeksizin geçiş yaptığı, ancak davalının aracında bulunan HGS cihazının ücret ödenmeden geçiş yapılan tarihte geçiş ücretlerini karşılayacak miktarda 744,70 TL bakiyesinin bulunduğu ve bakiye azaldıkça yükleme yapılabildiği, davalının üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiği, ücretin tahsil edilememesinin kendisinin dışındaki nedenlerden kaynaklandığının anlaşıldığı, buna göre davalının geçiş ücretinin tahsil edilememesinden kusuru bulunmadığından geçiş cezalarından sorumlu tutulmaması gerektiği, sorumluluğunun geçiş ücretleri ile sınırlı olduğu, bu itibarla davacının tespit edilen geçiş ücreti 50 TL alacaklı olduğunun kabulü gerekmektedir. Öte yandan HGS hesabı müsait olmasına rağmen tahsilatın yapılamadığı anlaşılmakla davacının davasının kısmen kabulü ile, davalının …. İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile takibin 50 TL asıl alacak üzerinden devamına, dava tarihinden sonra yapılan ödemelerin icra müdürlüğünce infaz aşamasında dikkate alınmasına, ayrıca alacak belirlenebilir olduğundan İİK 67/2 Mad uyarınca alacağın %20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. (Emsal için bknz İst.BAM 45.HD’nin 2023/650; 2023/690)
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, davalının …. İcra Dairesinin 2021/… Esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile; takibin 50,00-TL asıl alacak üzerinden devamına, asıl alacak tutarına takip tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek % 16,75 oranında ve TCMB tarafından belirlenen değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE, dava tarihinden sonra yapılan ödemelerin İcra Müdürlüğü’nce infaz aşamasında dikkate alınmasına,
2-İİK. 67/2. Maddesi uyarınca asıl alacağın %20’si oranında (10,00-TL) icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile 189,15 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan; bilirkişi ücreti, tebligat, posta ve müzekkere masraflarından oluşan toplam 963,75 TL yargılama masrafından davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 192,75 TL’sinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına, ayrıca davacı tarafça yatırılan 80,70 TL başvurma harcı ile 80,70 TL peşin harç olmak üzere toplam 161,40 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davalı tarafından sarf edilen yargılama gideri bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına,
6-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca hesaplanan 50 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.560 TL arabuluculuk ücretinin davada haklı çıkma oranına göre 312,00 TL’sinin davalıdan, 1.248,00 TL’sinin davacıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,

8-Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK. yönetmeliğinin 47/1. maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
Dair miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar davacı vekili yüzüne, davalı tarafın yokluğunda karşı okunup usulüne uygun anlatıldı. 04/12/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim ..
e-imzalıdır