Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/518
KARAR NO : 2023/434
DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 12/08/2021
KARAR TARİHİ : 12/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirket tarafından işletilen otoyoldan davalıya ait muhtelif plakalı araçlar ile gerçekleştirilen ihlalli geçişler nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla …İcra Müdürlüğünün 2019/… esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibine davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğunu, bu nedenlerle itirazın iptali ile alacağın yasal faizi ve diğer tüm ferileri ile birlikte tahsili için takibin devamına, %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı şirket araçları ile iddia edilen ihlalli geçişler yapılmışsa dahi davalı şirkete tebligat yapılmaksızın dört katı ceza tahakkuk ettirilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davalı şirketin 30.000’in üzerinde aracı bulunmakta olup bunların yaklaşık 20.000 tanesinin aktif olarak kirada bulunduğunu, davacı firmanın tebligat yapmadığı durumda davacının geçişlere ilişkin verilerinin doğru olduğu varsayımında davalı şirketin araçların geçiş yapıp yapmadığını bilmesinin tek yolunun her gün davacı firmanın internet sitesinden tek tek plaka kontrolü yapılması şeklinde olup bunun fiilen imkansız olduğunu, davalı şirketin adresi itibarı ile yetkili mahkemenin … Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, davalı şirketin … markası altında uzun süreli araç filo kiralama faaliyeti ile iştigal etmekte olup bahse konu araçların çeşitli firmalara uzun dönemli olarak kiralanmış olduğunu, bu araçların çeşitli firmaların fiili hakimiyeti altında bulunmakta olup akit süresince davalı şirketin bu araçları kullanmasının söz konusu olmadığını, ne icra dosyası ekinde ne de dava dilekçesi ekinde davalı şirkete ait araçların ihlalli geçiş yaptığına ilişkin belge olmadığını, … plaka sayılı aracın davalı şirkete ait olmadığını, ilgili aracın 05/08/2019 tarihinde … Noterliğinin 25/03/2014 tarihli … yevmiye sayılı satış sözleşmesi ile satılmış olup geçiş olduğu iddia edilen tarihte davalı şirketin mülkiyeti altında bulunmadığını, yine … plaka sayılı araçların geçiş tarihlerinde aktif … etiketleri bulunduğunu, alacak kalemlerinin likit olmadığını, faiz taleplerinin reddi gerektiğini, bu nedenlerle davacının reddine, asıl alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilmiş olup, … İcra Müdürlüğünün 2019/… esas sayılı takip dosyası, ihlalli geçiş görüntülerini içerir CD, araç trafik tescil kayıtları, banka hesap hareketleri dökümü dosya içerisine alınmıştır.
…İcra Müdürlüğünün 2019/… esas sayılı takip dosyası incelendiğinde; davacı tarafından davalı aleyhine 6.966,34 TL üzerinden takip başlatıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durdurulduğu anlaşılmıştır.
Dosya bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 29/03/2022 tarihli raporda; davacı tarafından belirtilen 81 araçtan 3 tanesinin geçiş tarihlerinden önce satışının yapıldığı tespit edilmekle davalının sorumlu tutulmaması gereken bu geçişlere ilişkin ücret ve cezaları tutarı (9,75 TL) talepten tenzil edildiği, görüntüler ile ücret ödemeden geçiş yaptığı belirtilen araçların, … etiketi bulunup bulunmadığı, etiketler bulunuyorsa geçiş anında ve/veya 15 gün içinde geçiş bedelinin tahsil edilmesine yönelik bakiye bulunup bulunmadığı ispata muhtaç olup davalı tarafından bu yönde bir belge sunulmadığı, bu çerçevede;
davacının 05.12.2019 takip tarihi itibarı ile davalıdan davalıya ait araçların ihlali geçişleri kaynaklı geçiş ücreti ve cezalar toplamı olan 6.956,59 TL alacağının bulunduğu,
asıl alacak tutarı olan 6.956,59 TL’ye takip tarihinden tahsil tarihine kadar talebe bağlı olark %9 yasal faiz hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.
Dosya tarafların kök rapora beyan ve itirazları irdelenmek ve davacı tarafça sunulan ihlalli geçişlere ilişkin tüm kayıtlar incelenmek suretiyle ek rapor tanzimi için bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 27/07/2022 tarihli raporda; yapılan tespitlerde herhangi bir değişiklik olmadığı anlaşılmakla kök rapordaki kanaatin aynen devam ettiği belirtilmiştir.
Dosya tarafların ek rapora beyan ve itirazları irdelenerek gelen banka cevabi yazıları incelenmek suretiyle davalı tarafın ödemeye yönelik itirazı doğrultusunda yeniden ek rapor alınması için bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 15/05/2023 tarihli 2.ek raporda; gerek davacı talebi, gerekse davalı tarafından sunulan belgelerin incelenmesi sonucu yapılan tespitte bir değişiklik yapılmasına gerek bulunmadığı belirtilmiştir.
Dava itirazın iptali davasıdır.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; HMK’nın 10. maddesi uyarınca akdin ifa edileceği yer yetkilidir. Sözleşmeye göre akdin ifa yeri yani hizmetin yapıldığı yer aynı zamanda TBK 89. Maddesi uyarınca para borcu alacaklının yerleşim yeri İstanbul olduğundan, davalının Mahkememizin yetkisine yapmış olduğu itirazının reddine karar verilmiştir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 30. maddesinde geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali hali düzenmiş, 1. fıkrasında “Genel Müdürlük işletimindeki otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiştir.)
3. fıkrasında “Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiş ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.”,
5. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” (25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile “on” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş, ikinci ve üçüncü cümleler yürürlükten kaldırılmıştır.)
6. fıkrasında “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.”
7. fıkrasında “Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.”
25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen 9. fıkrada “Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır.
“,
25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 19. maddesi ile 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesine eklenen Geçici 3. maddesinde “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir.
Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir. … cihazı/ … etiketi bulunduğu sabit olan davalı araçlarının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür.
Diğer yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “hukuki sorumluluğa” ilişkin 85.maddesi 1.fıkrasına göre: “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bir teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olurlar.”
85.maddenin son fıkrasına göre de “İşleten, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.”
Yasa’daki tanımlara göre, trafik kazalarından “tehlike sorumluluğu” ilkesince sorumlu olan ve sürücü ile yardımcı kişilerin kusurundan “kendi kusuru gibi” sorumlu tutulan işletenler arasında Araç sahibi-işleten KTK Aracın uzun süreli kiralanması, ariyet veya rehin alınması gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişiler sayılmış olup, uzun süreli araç kiralama sözleşmesi nedeniyle araç malikinin işleten olarak sorumlu olmayacağına ilişkin düzenlemenin dava konusu otoyol geçiş ücreti ve cezalarından araç malikinin sorumluluğunu kaldırmayacağı açıktır.
Açıklanan nedenlerle ve özellikle köprü ve otoyollar ile ilgili geçişleri düzenleyen kanun ve ilgili mevzuat hükümleri ile yasal düzenlemeler çerçevesinde, kabul edilen alacağın likit bilinebilir olması nedeniyle icra inkar tazminat talebinin kabulü aynı yasal düzenlemeler çerçevesinde ise ihlalli geçiş yapan ve geçiş ücretini yasal sürede ödemeyen davalı araç malikinin ise geçiş ücretiyle birlikte ceza tutarının ödemekle mükellef olduğundan;
Yaptırılan bilirkişi incelemesinde davalıya ait 81 adet araç ile davacı tarafından işletilen köprü ve otoyollardan 27/02/2019 ile 15/11/2019 tarihleri arasında 476 adet ihlalli geçiş yapıldığı, bu hususun dosyaya sunulan geçiş kayıtları ve fotoğraflar ile sabit olduğu, ihlalli geçiş yapıldığı belirtilen 81 adet araçtan 3 tanesinin geçiş tarihlerinden önce satışının yapıldığı, ihlalli geçiş yapılan araçların … etiketi bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa geçiş tarihinde veya 15 gün içinde bağlı bulunduğu hesap veya kredi kartında yeterli limit bulunup bulunmadığı veya etikete para yüklemesi yapılıp yapılmadığı yönünde davalı tarafça herhangi bir belge sunulmadığı, davalı tarafça geçiş ücretinin ödendiğine dair dosyaya bir delil sunulmadığı bu itibarla davalıya ait aracın işletmesi davacıya ait yolda ihlalli geçişlerinin bulunduğu, geçiş tarihini izleyen 15 gün içinde ödenmemesi halinde 25/05/2018 tarihli, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan; 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesi ile değiştirilmiş olan; 25/06/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ihlalli geçiş yapan araç sahiplerine ücretin dört katı tutarında ceza uygulanabileceği, her ne kadar davalı tarafça ilgili plakaların geçiş tarihlerinde ödeme yaptığı belirtilerek buna ilişkin listeler sunulmuş ise de, yapılan bilirkişi incelemesi ile ödeme yapıldığı belirtilen geçişler ile davacının ihlalli geçiş olarak bildirdiği geçişlerle karşılıklı uyum sağlanamadığı, yapılan ödemelerin ihlalli geçişler için yapılmış olduğuna ilişkin tespit yapılamadığı, davacının tespit edilen geçiş ücretleri toplamı 6.956,59 TL alacaklı olduğunun kabulü gerekmiştir. Buna göre davacının davasının kısmen kabulü ile, davalının … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın 6.956,59 TL asıl alacak üzerinden iptaline, takibin bu miktar üzerinden üzerinden aynen devamına, ayrıca alacak belirlenebilir olduğundan İİK 67/2 Mad uyarınca alacağın %20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-…İcra Müdürlüğünün 2019/… esas sayılı takip dosyasında davalı borçlu tarafından yapılan itirazın 6.956,59-TL asıl alacak üzerinden İPTALİ ile, takibin bu miktar üzerinden DEVAMINA, asıl alacak tutarına takip tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek % 9,00 oranında ve TCMB tarafından belirlenen değişen oranlarda yasal faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-İİK’nin 67/2 maddesi gereği hükmedilen asıl alacak tutarının (6.956,59-TL) %20’si oranında olmak üzere 1.391,31-TL icra inkar tazminatına hükmedilmesine, bu tutarın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 475,20 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 84,14 TL harcın mahsubu ile 391,06 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan; bilirkişi ücreti, tebligat, posta ve müzekkere masraflarından oluşan toplam 1.215,70 TL yargılama masrafından davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 1.213,99 TL’sinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına, ayrıca davacı tarafça yatırılan 84,14 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davalı tarafından sarf edilen yargılama gideri bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına,
6-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca hesaplanan 6.956,59 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca hesaplanan 9,75 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
8-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davada haklı çıkma oranına göre 1.318,15 TL’sinin davalıdan, 1,85 TL’sinin davacıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
9-Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK. yönetmeliğinin 47/1. maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
Dair miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı okunup usulüne uygun anlatıldı.12/06/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

İşbu evrak, 5070 Sayılı Elektronik İmza Yasası kapsamında imzalanmıştır.