Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2021/479
KARAR NO :2022/436
DAVA:İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Komisyonculuk Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:14/07/2021
KARAR TARİHİ:06/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Komisyonculuk Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 22/01/2019 tarihinde “Taşınmazın Satılması Hakkında Aracılık Sözleşmesi”
imzalandığını, imzalanan işbu sözleşme doğrultusunda nihai alıcı … ile davacı şirket arasında imzalanan 22/01/2019 tarihli “Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi” ne davalı firma tarafından aracılık
yapıldığını ve davalı şirketin aracılık ettiği bu satış işlemi nedeniyle müvekkili şirketten KDV dahil 10.856-USD komisyon bedeli aldığını ancak davalı şirketin aracılık yaptığı nihai alıcının ise satın almayı vaat ve taahhüt ettiği bağımsız bölüm için sözleşmede öngörülen 115.000-USD satış bedelinin yalnızca 33.200,44-USD’lik kısmını ödeyip yapması gereken diğer taksit ödemelerini zamanında yapmadığı gibi davacı şirkete 09/03/2020 tarihinde … 20. Noterliğinden gönderdiği … yevmiye numaralı ihtarname ile sözleşmenin feshi ve ödemiş olduğu paranın iadesini talep etmesi ayrıca nihai alıcının … 13. Tüketici Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasıyla taraflar arasında imzalanan sözleşmenin etkili olarak feshi ve ödediği bedellerin iadesini talep etmesi üzerine davacı şirketin de satış komisyonunun iadesi için 26/03/2021 tarihli e-arşiv faturası keserek aracılık yapan davalı şirkete gönderdiğini, davalı şirketin kesilen faturaya itiraz etmesi ve iade etmesi üzerine … 44. Noterliğinin 08/04/2021 tarihli … yevmiye numarasıyla “Taşınmazın Satılması Hakkında Aracılık Sözleşmesinin” 10. Maddesi ve diğer ilgili maddeleri gereğince; fatura karşılığı ve komisyon bedeli olarak ödenen KDV dahil 10.856-USD ihtarın kendilerine tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi ve kendilerine gönderilen 26/03/2021 tarihli faturanın kayıtları altına alınması hususunun ihbar ve ihtar edildiğini, nihai alıcının sözleşmede kararlaştırılan yükümlülüklerine uymaması ve taksit ödemelerini zamanında gerçekleştirmemesi nedeniyle taraflar arasında imzalanan sözleşmenin haklı nedenlerle (18/05/2021 tarihli sözleşmenin feshi protokolü ve ibraname) feshedildiğini, davalı şirkete gönderilen ihtarnameye ve nihai alıcıyla sözleşmenin feshedilmesine rağmen davalı şirketin almış olduğu satış komisyonunu iade etmekten imtina etmesi üzerine …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasıyla davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını ancak davalı şirketin taraflar arasında imzalanan sözleşmede üzerine düşen tüm yükümlülükleri eksiksiz olarak yerine getirdiği ve kendisine tebliğ edilen ödeme emrinde yer alan alacak kalemleri üzerinden hiçbir borcu bulunmadığı iddiasıyla takibe haksız ve kötü niyetli itirazı nedeniyle takibin durdurulduğunu, taraflar arasında imzalanan 22/01/2019 tarihli taşınmazın satılması hakkında aracılık sözleşmesinin 10. Maddesinde sözleşmenin feshedilmesi halinde aracı firmanın almış olduğu komisyonu 15 gün içerisinde geri ödemesi gerektiği hususunun açıkça belirtildiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalı şirketin icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına, haksız ve kötü niyetli itirazları nedeniyle davalı şirketin %20’den az olmamak kaydıyla icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin ise karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir
.CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle huzurda görülen davada yetki ve zamanaşımı yönünden itirazlarının bulunduğunu ve Sayın Mahkeme tarafından değerlendirilmesi gerektiğini, davalı şirketle davacı arasında 22/01/2019 tarihinde bir yıl süre ile geçerli “Taşınmaz satılması hakkında aracılık sözleşmesi” imzalandığını ve imzalanan işbu sözleşme uyarınca davalı tarafından nihai alıcı … ile davacı şirket arasında imzalanan Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesine aracılık edildiğini, davalının üzerine düşen tüm yükümlülükleri eksiksiz olarak yerine getirmesi karşılığında sözleşme uyarınca komisyon bedeli almaya hak kazandığını ancak davacı tarafın sözleşmenin 14. Maddesinde 22/01/2020 tarihinde aracılık hizmetinin son bulacağı belirtilmesine rağmen sözleşmede yer alan 10. Madde uyarınca nihai alıcı ile imzalanan sözleşmeyi feshettiklerinden bahisle 26/03/2021 tarihinde yani sözleşmenin sona ermesinden 1 yıl ve ilgili satış sözleşmesi imzalandıktan 2 yıl sonra davalıya haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olarak iade faturası keserek davalıdan hak kazandığı komisyonu iade etmesini talep ettiğini, sözleşmenin feshedilmesinde davalı şirketin herhangi bir aracılık hizmeti kusuru olmadığını, davacının esasen davalının edimlerini yerine getirmediği hususunda herhangi bir beyanı olmamakla birlikte eğer ortada sözleşmenin feshi nedeniyle bir zarar söz konusu ise bunu dava dışı nihai alıcıdan talep etmesi gerektiğini belirterek davanın reddine, haksız ve kötü niyetli olarak icra takibi başlatan alacaklı aleyhinde en az %20 oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama harç ve vekâlet ücreti gibi giderlerin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında düzenlenen 22.01.2019 tarihli “Taşınmazın Satılması Hakkında Aracılık Sözleşmesi” kapsamında davalı şirketin/aracının, davacı şirket ile nihai alıcı… arasında imzalanan 22.01.2019 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine aracılık yapması ve akabinde nihai alıcının satın almayı taahhüt ettiği bağımsız bölüm için öngörülen 115.000,00-USD satış bedelinin yalnızca 33.200,00-USD’lık kısmını ödemesi kalan kısmını ödememesi ve … 13.Tüketici Mahkemesi’nin … E sayılı dosyasıyla sözleşmenin feshi ve ödenen bedelin iadesi için dava açması üzerine davacı şirket tarafından sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğinin bildirilerek söz konusu satışa aracılık yapması nedeniyle davalıya ödenen komisyon bedelinin iadesi için İst …İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyasıyla başlatılan takibe vaki itirazın iptali davasıdır.
…. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı tarafından borçlu aleyhine 86.626,57 TL alacak üzerinden takip başlatıldığı, borçlunun itirazı üzerine takibin durduğu görülmüştür.
… 13. Tüketici Mahkemesine yazılan müzekkere ile … Esas sayılı dosya UYAP sureti celp edilmiştir. İncelendiğinde; davacının …, davalının … A.Ş., davanın 28/07/2020 tarihinde açılan 22/01/2019 tarih 2492 numaralı satış vaadi sözleşmesinde aşırı yararlanma nedeniyle ağır şartların bulunması sebebiyle sözleşmenin feshi ile davalıya ödenen 33.200 USD’nin tahsili ile davalıya teslim edilen bonoların iadesi, aksi halde sözleşmeye bağlı kalınması yönünde karar verilmesi halinde ise bağımsız bölümün sözleşmenin akdedildiği tarihteki rayiç bedelinin tespiti ile tespit edilen oransızlığın sözleşmeye uyarlanması ve bonoların teslimi talebi olduğu, 16/03/2021 tarihinde davanın arabuluculuk dava şartına yerine getirilmeden açılması nedeniyle usulden reddine karar verildiği kararın 08/09/2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin ihtiyati haciz talebi hakkında Mahkememizin 27/07/2021 tarihli ara kararı ile yasal şartları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
Dosya Mali Müşavir, Nitelikli Hesaplama Uzmanı ve Sektör Uzmanı / İnşaat Müh. Gayrimenkul Değerleme Uzmanından oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, düzenlenen 22/02/2022 tarihli raporda; davalı … Gayrimenkul Danışmanlığı ve Turizm Ltd. Şti.’nin davacıdan almış olduğu aracılık komisyonunu iade etmesi gerektiği kanaati oluştuğu, davacı (satıcı) … A.Ş. ile nihai alıcı arasındaki Satış Vaadi Sözleşmesinin Fesih edilmesinin sorumlusunun münhasıran davacı olduğunun ispat edilemediği, davalı ile davacı arasında yapılan aracılık sözleşmesinde açık olarak yazdığı gibi; davalı(satıcı) dan kaynaklanmayan Satış Vaadi Sözleşmesinin Feshi durumunda; davalı(aracı) … Gayrimenkul
Danışmanlığı ve Turizm Ltd. Şti. davacıdan almış olduğu %8+KDV aracılık ücretini iade etmesinin gerektiği, taraflar arasında yapılan sözleşmeler incelendiğinde aracılık hizmeti olarak, 115.000-$ ın %8+KDV si toplam olarak 10.856- USD olduğu, davalı 10.856-USD’yi davacıya ödenmesi kanaatinin heyetlerince oluştuğu, bu çerçevede; iade edilmesi gereken 10.856,- USD’nin takip tarihi olan 04.06.2021 tarihindeki USD kuru 8.6820 üzerinden tutarı 94.251,79 TL tutmasına karşılık icra takibinde 86.626,67 TL talep edildiğinden talebe istinaden 04.06.2021 takip tarihindeki anapara borcunun 86.626,67 TL olduğu, 86.626,67 TL tutarındaki anaparaya takip tarihinden tahsil tarihine kadar TCMB tarafından açıklanan değişken oranlarda avans faizi talep edileceği, delillerin değerlendirilmesi ve nihai takdiri ile hukuki tavsif 6100 sayılı HMK.’nun 266/ c. 2 hükmü gereği tamamen Mahkememizin yetkisinde olduğu, tarafların icra inkâr ve diğer tüm taleplerinin değerlendirilmesinin Mahkememiz taktirinde olduğu belirtilmiştir.
Davacının iddiaları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı alınan bilirkişi raporu ile birlikte değerlendirildiğinde; öncelikle davalı taraf icra dairesinin ve mahkememiz yetkisine itiraz etmekle, tarafların tacir olduğu, taraflar arasında düzenlenen 22/01/2019 tarihli Taşınmazın Satılması Hakkında Aracılık Sözleşmesi kapsamında sözleşmedeki ilişkinin belirlenebilir olduğu ve sözleşmede İstanbul Mahkemelerinin ve İcra Dairelerinin yetkili olduğunun açıkça belirtilmiş olması nedeniyle HMK. 17.maddesi uyarınca reddine, davalı tarafça süresi dahilinde yapılan zamanaşımı defiinin taraflar arasında düzenlenen 22/01/2019 tarihli Taşınmazın Satılması Hakkında Aracılık Sözleşmesi kapsamında komisyonculuk sözleşmesi olduğu, TBK 147/5.maddesi uyarınca komisyon sözleşmelerinden kaynaklanan alacakların 5 yıllık zamanaşımına tabi olması, sözleşmede belirlenen süre zamanaşımı süresini belirlemeyeceğinden ve 03/06/2021 icra takip tarihi ile arabuluculuk sürecinin başladığı tarih arasındaki süre ve dava tarihi de dikkate alınarak reddine karar verilmiştir.
Her ne kadar davalı tarafça davanın satış sözleşmesinin tarafı olan alıcı …’a ihbarı talep edilmiş ise de, dosyanın karar aşamasında oluşu, davanın ihbarı talep edilen şahsın yurtdışında olması ve HMK 62/2 maddesi uyarınca davanın ihbarı nedeniyle yargılamanın başka bir güne bırakılamayacak olması nedeniyle ihbar talebinin reddine, davalı vekilinin mahkememiz dışında ihbar yapabileceği hususunda muhtariyetine karar verilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan taşınmazın satılması hakkında aracılık sözleşmesi ile, davalının, davacı tarafından gerçekleştirilen projelerde yer alan konut, ofis ve ticari alanlara alıcı bulması, bunların tanıtılması ve pazarlanması işini üstlendiği, davacının da bunun karşılığında ofis ve konut niteliği taşıyan satışlarda %8 +KDV, ticari alan niteliği taşıyan alanlarda peşin satışlarda %5+KDV alacağı, vadeli satışlarda ise ödemenin peşinatın %30’unun alınması ile tamamlanacak şekilde ödeneceği, alıcı ile davacı arasındaki sözleşmenin herhangi bir sebeple feshi veya sona ermesi halinde davalı almış olduğu komisyonları iade edeceği , ancak sözleşmenin davacının kusuru ile (geç ve eksik teslim, hiç teslim etmeme gibi) bu durumda komisyonun iade edilmeyeceğinin kararlaştırıldığı, davacı tarafından dava dışı …’a Meydan Ardıçlı projesinden 2+1 dairenin 115.000 USD peşin, 8 ay içinde taksitlerle ödenecek şekilde vadeli olarak 114.250 USD ödenmek üzere satılmasına yönelik sözleşme yapıldığı anlaşılmıştır.
Davalı tarafından davacıya 07/02/2019 tarihli ve B1 26 nolu bağımsız bölüm hizmet bedeli açıklaması taşıyan 9.200 USD+TL bedelli fatura kesildiği, dava dışı alıcı tarafından davacıya hitaben keşide edilen … 20. Noterliğinin 09.03.2020 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesinde, davacı ile yapılan sözleşmenin gabin nedeniyle feshi ile ödenen 33.200 USD’nin iadesi talep edilmiş, ihtarname içeriğinde 115.000 USD karşılığı satın alınan taşınmazın değerinin 60.000 USD olduğunun belirlendiği, bunun aşırı yararlanma olduğunun belirtildiği, 09.03.2020 tarihli ihtarnameye cevap olarak davacı tarafından keşide edilen 13.03.2020 tarih ve 13788 sayılı ihtarnamede, iddianın kabul edilmediği, projenin tamamlandığı andaki değerinin dikkate alınması gerektiği, alıcının ödemelerini geciktirdiği ve temerrüde düştüğü, sözleşme gereği % 40 cayma tazminatının ödenmesi gerektiğinin belirtildiği, davacı tarafından davalıya hitaben düzenlenen 26/03/2021 tarihli fatura ile B1-26 nolu bağımsız bölüm satış komisyon bedeli iade açıklamalı 73.056,28 TL+KDV bedelli fatura kesildiği, davalı tarafından davacıya hitaben keşide edilen … 10. Noterliğinin 02.04.2021 tarih ve … sayılı
ihtarnamesinde, 26.03.2021 tarihli faturanın kabul edilmediği, süresi içerisinde iade edildiğinin bildirildiği, davacı tarafından davalıya hitaben keşide edilen … 44. Noterliğinin 08.04.2021 tarih ve … sayılı ihtarnamesinde, ödenen aracılık bedelinin sebebini oluşturan satım sözleşmesinin ilgili tarafından fesih edildiği, bu sebeple aracılık için ödenen KDV dahil 10.826,00 USD’nin sözleşmeye göre iadesinin gerekeceği, … 13. Tüketici Mahkemesini … sayılı dosyasında aracılık edilen satış sözleşmesinin feshinin ilgili tarafından talep edildiği, ayrıca satım bedelinin ödenmemesi sebebiyle kendilerinin sözleşmeyi fesh ettiği, bu feshin üçüncü kişi tarafından sözleşme yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi sebebiyle haklı fesih niteliğinde olduğu, bu sebeple alınan aracılık bedelinin ihtarnameden itibaren 15 gün içinde iadesinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
Dava dışı alıcı ile yapılan 18/05/2021 tarihli fesih potokolü ve ibraname ile, satımın 115.000 USD olarak kararlaştırıldığı, satım sözleşmesi gereği alıcının ödemelerini yerine getirmediği, aksine gaibin sebebiyle sözleşmenin feshinin talep edildiği, buna karşı itiraz edildiği, bu nedenle … 13.Tüketici mahkemesine … gabin sebepli dava açıldığı, kalan taksit ödemelerini yapmada temerrüde düştüğü, tarafların bu durumda karşılıklı anlaşarak sözleşmeyi fesih etme kararı aldıkları, ödenen 33.000 USD’nin 3.200 USD’si masraf vs.giderlere yönelik olmak üzere mahsup edilerek 30.000 USD.’nin 25/05/2021’den itibaren 25/10/2021 tarihine kadar her biri 5.000 USD miktarlı altı taksit halinde ödeneceğinin kararlaştırıldığı, böylece Tüketici Mahkemesine açılan davadan kaynaklanan haklardan vazgeçildiği, alıcının bu davadan vazgeçeceğinin ve başkaca yasal yollara başvurmayacağının kararlaştırıldığı görülmüştür.
Davacının delil vasfına haiz ticari defter ve kayıtları üzerinden yapılan inceleme ile, davacının aracılık komisyonunun tamamını davalıya ödediği, taraflar arasında yapılan aracılık sözleşmesinin 10.maddesinde nihai alıcı ile davacı arasında davalı aracı vasıtası ile imzalanmış satış vaadi sözleşmesinin, herhangi bir sebepten ötürü fesih edilmesi yahut sona ermesi halinde alıcının almış olduğu komisyon ödemesini davacıya 15 takvim günü içinde ve davacı alıcıya satış bedelini iade etmeden önce geri ödemek zorunda olduğu, sözleşmenin davacının kusuru nedeniyle fesih edilmesi ve sona ermesi halinde ise aracının komisyon ödemesini iade etmeyeceğinin düzenlendiği, alıcının sözleşmede kararlaştırılan yükümlülüklerine uymayarak ödemelerini zamanında yapmadığı, sözleşmenin feshi ve ödemenin iadesi için yasal yollara başvurduğu, bu nedenle davacının haklı nedenlerle sözleşmeyi fesh ettiği, alıcının da bu hususu kabul ettiği, feshin alıcıdan kaynaklandığı, davacının fesihte geç ve eksik teslimat veya hiç teslim etmeme veya benzeri bir durumun-davacı satıcının kusurunun varlığının ispatlanamadığı, davalının sözleşmenin 10.maddesi uyarınca komisyon bedelini iade etmesi gerektiği kanaatine varılmakla davanın kabulü ile itirazın iptaline, takibin takip talebindeki kayıt ve şartlarla aynen devamına, alacak belirlenebilir olduğundan İİK 67/2 mad gereğince alacağın %20si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ ile,
1-)….İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında davalı borçlu tarafından yapılan itirazın İPTALİ ile, takibin takip talebindeki kayıt ve şartlarla aynen DEVAMINA,
2-)İİK’nin 67/2 maddesi gereği hükmedilen asıl alacak tutarının (86.626,57-TL) %20’si oranında olmak üzere 17.325,31-TL icra inkar tazminatına hükmedilmesine, bu tutarın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-)Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 5.917,46 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.046,24 TL harcın mahsubu ile bakiye 4.871,22 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
4-)Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, kabul edilen dava değeri üzerinden AAÜT uyarınca yapılan hesaplama neticesinde 12.061,45 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-)Davacı tarafından yapılan; 1.800,00 TL bilirkişi ücreti, 45,50 TL posta, tebligat ve müzekkere masraflarından oluşan toplam 1.845,50 TL yargılama masrafınının davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
Ayrıca dava açılırken yatırılan 1.046,24 TL harcın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-)6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
7-)Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK yönetmeliğinin 47/1 maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran taraflara ödenmesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, HMK 342.maddesine uygun olarak düzenlenmiş dilekçenin, HMK 343.maddesi gereğince Mahkememize ve Mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilmesi ve HMK 344.maddesinde belirtilen harç ve giderlerin yatırılması sureti ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar tefhim edildi, usulen anlatıldı. 06/06/2022
Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır