Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/667 Esas
KARAR NO : 2021/490

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/11/2020
KARAR TARİHİ : 16/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA: Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesi ile, dava dışı … Şti ile davalı arasında 2005 yılında yapılan satış/dağıtıcılık sözleşmesi gereği …’nin dizüstü bilgisayar, monitör ve optik ürünlerinin Türkiye’de satışının davalı şirketçe yürütüldüğünü, 2005-2007 tarihleri arasında davalının, dava dışı … şirketin satın aldığı ürünler bedellerini düzenli ödemesine rağmen 2007 yılından itibaren geç ödemeye veya ödememeye başlanmış olup, davalı şirkete dava dışı … şirketi tarafından ihtarname keşide edilerek 13.201.975,40 Amerikan doları toplam borcunun ödenmesi talep edildiğini, davalı şirketin dava dışı … ye olan toplam 13.201.975,40Amerikan doları borcuna mahsuben gecikmeli kısmi ödemelerle 6.560.314,40USD ödeme yaptığını, davalı şirketin kalan ödemelerden sonra ödemediği borcunun toplam 5.257.099,00USD borcu bulunduğunu, devam eden süreçte dava dışı … Şti’nin davalıdan toplam alacağını, davacı şirkete devir ve temlik ettiğini, 17/08/2009 tarihli devir ve temlik sözleşmesine göre, davcı şirketçe dava dışı … Şti’nin davalıdan tahsil edemediği ve davacı şirkete sigorta ettirilen toplam 5.257.099,00USD alacağı ödediğini, bu temlik sonrası 14/05/2010 tarihinde iade taahhütlü şekilde posta ve temlik alınan alacağın 7 gün içinde 5.257.099USD cinsinden ödenmesinin ihtar edildiğini, bu ihtarın davalı şirkete 17/05/2010 tarihinde tebliğ edildiğini, davalı borçlu ihtara karşılık 31/05/2010 tarihli antetli kağıdıyla cevabını bildirdiğini ve 2.500.000,00TLlik indirim talep ettiğini, söz konusu indirim talebinin davacı şirkete iletildiğini, davacı şirketin indirimi kabul etmediği hususunda cevabın davalıya iletilerek 5.257.099,00USD alacağa ilişkin ödeme planı sunulmasının istenildiğini, davalı borçlunun davacısı olduğu, davalısının … olduğu … 5.Asliye Ticaret Mahkemesinin… esas sayılı dosyasında davacının alacağının varlığı ve alacak tutarının 5.257.099USD olduğunun davalı tarafça ikrar edildiğini, davacı şirketin davalıdan olan 5.257.099USD cinsinden alacağının … tarafından borçlu …AŞ’ne 13.201.975USDnin ödenmesi ihtarının çekildiği tarihten itibaren işleyecek faiziyle birlikte tahsili amacıyla davacı tarafından açılan davanın … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile görüldüğünü ve … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas … karar sayılı dosyasında birleştirildiğini, … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında yapılan inceleme ile davacının davalıdan 5.257.099USD alacaklı olduğunun ortaya çıkarıldığını ve işbu dosyadan alınan bilirkişi raporunda davacı sigorta firmasının davalı …’dan 5.257.099USD alacağı olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafından … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasından verilen kararın …4.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası üzerinden icra takibine konu edildiğini ve bu dosyadaki alacağın TL cinsinden USD cinsine çevrilmek suretiyle 5.257.099USD alacak ve faizinden mahsup edildikten sonra geriye kalan bakiye kur farkı 3.227.444,51USD alacağın ticari avans faiziyle tahsiline ynelik yapılan icra takibinin … 4.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında alacağa tabi zaman aşımı süresi içinde takip yapmak zorunluluğu olduğunu, davalının söz konusu takibe haksız olarak itiraz ettiğini beyanla, … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas …karar sayılı dosyasının kesinleşmesinin bekletici mesele yapılmasına, kesinleşmesi ihtimali durumunda kur farkı nedeniyle oluşan alacağa ilişkin davanın kabulü ile, anılan dosyadaki alacak mahsup edildikten sonra geriye kalan bakiye kur farkı 3.227.444,51USD alacağın ticari avans faiziyle tahsiline yönelik yapılan … 4.İcra Müdürlüğünün …esas sayılı dosyasına davalının itirazının iptalini, kötü niyetli itiraz nedeniyle %20den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili mahkememize vermiş olduğu cevap dilekçesi ile, davacı tarafın davasının haksız ve mesnetsiz olduğunu, davalı şirketten alacaklı oldukları iddiası ile davacı tarafça … 4.İcra Müdürlüğünün… esas sayılı icra takibi ile 5.257.099USD tutarlı alacak iddiası ile kur farkı olduğu iddia edilen 3.227.444,51USDnin TL karşılığı olan 22.076.930,10TL talebinin hukuk dışı olduğunu, davalı şirketin, davacı tarafa iddia edildiği gibi veya herhangi bir ad altında hiçbir borcu bulunmadığını, alacaklının daha önce 5.257.099USD tutarlı alacak iddiası ile … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas … karar ve 19/12/2019 tarihli ilamı ile… 4.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takibini ikame ettiğini, işbu davaya dayanak olan icra takibi ile bir ilam için iki farklı icra takibinin ikame edildiğini, bir alacak iddiası ile iki farklı icra takibi ikame edildiğini, bu durumun mükerrer bir işlem olmanın yanında derdestlik olup, öncelikle derdestlik itirazında bulunduklarını, aynı alacak iddiasının daha önce … 15.Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından değerlendirildiğini ve sonucunda 19/12/2019 tarihinde … sayılı kararın tesis edildiğini ve alacaklı tarafça bu ilamın icra takibine konu edildiğini, davalı tarafından söz konusu karara karşı istinaf başvurusunda bulunulduğunu, dosyanın istinaf incelemesinde bulunduğunu, daha önceki icra takibinde asıl alacak için ciddi bir faiz tutarı hesap edildiğini, aynı alacak için kur farkı iddiası ile bir kez daha icra takibi ve devamında da işbu dava ile mükerrer bir iddia ve talepte bulunulduğunu, bunu kabul etmediklerini, davacı tarafça var olduğu iddia edilen kur farkı alacağının zaman aşımına uğradığını, davacı tarafça iddia edilen kur farkı alacağının asıl kaynağı olduğu iddia edilen alacak ile alakalı ihtarnamenin 17/07/2008 tarihli olduğunu, davalı ile dava dışı üçüncü kişi … arasındaki ticari alacak-borç ilişkisinin kaynağının fatura olduğunu, zaten davacı tarafın iddia ettiği alacağın asıl kaynağının da bu faturalara dayanarak düzenlendiği iddia edilen alacağın devir ve temlik sözleşmesi olduğunu, kur farkı alacağının zaman aşımına uğradığını, davalı şirketin iyi niyetli olduğunu, davacının kötü niyetli ve kusurlu olduğunu beyanla, derdestlik, zaman aşımı itirazlarının kabulü ile, davanın reddine karar verilmesini, davacı alacaklının %20’den aşağı olmamak üzere tazminata çarptırılmasını talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilmiş olup, ticaret sicil kayıtları, … 4.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, … 4.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası celp olunmuştur.
… 4.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasının incelenmesinde; alacaklı … tarafından borçlu … San AŞ aleyhine 3.227.444,51Usd alacak üzerinden takip başlatıldığı, itiraz üzerine takibin durduğu görülmüştür.
… 4.Asliye Ticaret Mahkemesinin …esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … tarafından davalılar … Tic AŞ, … AŞ, … AŞ, … Ltd Şti aleyhine 31/12/2013 tarihinde açılan alacak davası olup, davacı tarafça dava dilekçesi ile; … ile davalılardan …AŞ arasında yapılan satış/dağıtıcılık sözleşmesinden doğan davalının 5.257.099USD … şirketine borcu olduğu, davalılardan … AŞ, … AŞ, … Ld Şti’nde kefalet/taahhüt sebebiyle borçtan sorumlu oldukları, … Şti’nin davalı … AŞ’den olan toplam 5.257.099USD karşılığı 10.702.402,14TLnin 17/07/2007 tarihinden itibaren ticari işlerle uygulanacak avans faizi ile birlikte tahsiline, diğer davalıların kefil oldukları tutarlar belli olmadığından her biri için ayrı ayrı 10.000TLer olmak üzere toplam 30.000TLnin tahsilini talep ettiği, mahkemenin 26/11/2015 tarih ve 2015/837 karar sayılı kararı ile davanın … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği ve yargılamaya … 15.ATMnin …esas sayılı dosyası üzerinden devam edildiği görülmüştür.
… 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin …esas sayılı dosyasının UYAP suretinin incelenmesinde; davacı-karşı davalının… AŞ, davalı-karşı davacı … olup, davanın 06/03/2009 tarihinde açılan alacak davası olduğu, yine … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile birleştirilen … 15.ATMnin …esas sayılı (Eski … 4.Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı) dosyasının incelenmesinde ise; davacı … tarafından borçlular … Tic AŞ, … AŞ, … San AŞ, … Ltd Şti aleyhine … ile dava dışı … arasında 2005 yılından başlayan 2009 yılına kadar devam eden ticari ilişkiden doğmuş 5.257.099USD alacağın davacı şirkete devir ve temlik edilmesi sebebiyle davalı taraftan tahsili talebine ilişkin dava olup, davanın … 4.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında görülmekte iken 26/11/2015 tarih … karar sayılı birleştirme kararı üzerine … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile birleştirildiği, … 15.ATMnin … esas sayılı dosyasından verilen tefrik kararı üzerine dosyanın İstanbul 15.ATMnin 2016/1006 esas numarasını alarak … 4.ATM’ye gönderildiği, İstanbul 4 ATMnin… Esas-… karar sayılı gönderme kararı üzerine dosyanın yeniden … 15.ATM’ye gönderilerek en son … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin… esas sırasına kaydı yapıldığı ve sonrasında yeniden … 15.ATMnin… esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas … karar sayılı 19/12/2019 tarihli kararı ile, birleşen işbu dava yönünden davacı … ‘un davalı … AŞ yönünden açtığı davanın kabulü ile 5.257.099,00USD karşılığı 10.702.402,14TL’nin 31/12/2008 tarihinden itibaren ticari avans faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verildiği, anılan dosyanın istinaf incelemesinde olduğu tespit edilmiştir.
Dava, davacı tarafından davalı aleyhine başlatılan icra takibine davalının vaki itirazının iptali talebine ilişkindir.
Yapılan yargılama, davacı tarafın iddiaları, davalının beyanları, icra takip dosyası ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava dışı … Şti ile davalı arasında yapılan satış/dağıtıcılık sözleşmesi gereği …’nin dizüstü bilgisayar, monitör ve optik ürünlerinin Türkiye’de satışının davalı şirketçe yürütüldüğü, davalı şirketin, dava dışı şirketten satın aldığı ürünlerin bedellerini ödemediği belirtilerek dava dışı şirket tarafından davalı şirkete ihtarname gönderilerek toplam 13.201.975,40USD borcun ödenmesinin talep edildiği, davalı tarafından 6.560.314,40USD kısmi ödeme yapıldığı, dava dışı … Şti’nin davalıdan alacağını davacı … şirketine devir ve temlik ettiği, temlik sonrası davacı tarafından davalı şirkete ihtarname gönderilerek 7 gün içinde 5.257.099USD borcun ödenmesinin ihtar edildiği, davacı şirket tarafından alacağın tahsili talepli olarak … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası (Dava ilk olarak … 4.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile görülmekte iken davanın … 15.ATMnin … esas sayılı dosyası ile birleştirilmiş, … 15.ATMnin …esas sayılı dosyasında verilen tefrik ara kararı üzerine dava … 15.ATMnin …esas numarasını alarak … 4.ATM’ye gönderilmiş, … 4 ATMnin …Esas-… karar sayılı gönderme kararı üzerine dosya yeniden … 15.ATM’ye gelerek … esas numarasını almıştır) ile alacak davası açtığı, işbu davanın aynı mahiyetteki … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, mahkemece yapılan yargılama sonunda 19/12/2019 tarihli …karar sayılı karar ile davacı … ‘un davalı … Tic AŞ yönünden açtığı davanın kabulü ile 5.257.099,00USD karşılığı 10.702.402,14TL’nin davalıdan tahsiline karar verildiği, mahkememizdeki dava konusu uyuşmazlığın ise; davacı şirketin temlik aldığı alacağa ilişkin … 15. ATM’nin … Esas … karar sayılı dosyasında açtığı davada 5.257.099 USD istenildiği halde mahkemece bu bedelin ilk dava tarihindeki kur üzerinden değeri olan 10.702.402,14 TL için kabul kararı verildiği, oysa alacağın USD cinsinden olduğu iddiasıyla, … 15. ATM dosyasında USD cinsinden talebe rağmen TL üzerinden karar verildiğinden bahisle bakiye USD cinsinden alacağın ve kur farkının tahsili amacıyla … 4. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığı ve uyuşmazlığın başlatılan icra takibine yönelik davalının itirazı noktasında toplandığı tespit edilmiştir.
Bu noktada derdestlik iddiası ileri sürülen … 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esasla birleşen aynı mahkemenin …esas sayılı dosyasındaki ve mahkememiz dosyasındaki taraf ve taleplere bakmak gerekmektedir. Her iki dava dosyasında da taraflar aynıdır. … 15.ATMnin … esas sayılı dosyasında davacı … , dava dışı … şirketi ile davalı şirket arasında akdedilen sözleşmesel ilişki sonucu dava dışı şirketin davalıdan olan alacağını temlik aldığı ve temlik almaya istinaden davalıdan 5.257.099,00USD alacaklı olduğu iddiasıyla 5.257.099,00USD karşılığı olmak üzere şimdilik 10.702.402,14TL alacağının davalı tarafa ödeme ve temerrüt ihtarının çekildiği 17/07/2007 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
Bu ilk davada davacı 5.257.099,00USD alacağının tamamını dava etmiştir. 6098 sayılı TBKnun 99.maddesi uyarınca konusu para olan borç ülke parasıyla ödenir. Ülke parası dışında başka bir para birimiyle yapılması kararlaştırılmışsa, sözleşmede aynen ödeme veya bu anlama gelen bir ifade bulunmadıkça borç, ödeme günündeki rayiç üzerinden ülke parasıyla ödenebilir.
Ülke parası dışında başa bir para birimiyle belirlenmiş ve sözleşmede aynen ödeme yada bu anlama gelen bir ifade bulunmadıkça, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklı bu alacağının aynen veya vade yada fiili ödeme günündeki rayiç üzerinden ülke parasıyla ödenmesini isteyebilir.
Görüldüğü üzere TBKnun 99.maddesi yabancı para ile yapılacak ödemelerde alacaklıya seçim hakkı tanınmıştır. Alacaklı TBKnun 99/3 maddesine göre alacağını;
a)Alacağın aynen (yani yabancı para olarak)
b)Vade tarihindeki rayiç üzerinden ülke parasıyla (TL olarak)
c)Yada fiili ödeme günündeki rayiç üzerinden ülke parasıyla (TL olarak) ödenmesini isteyebilir. Davacı ilk dava dilekçesinde USD cinsinden olan 5.257.099,00USDnin tamamını dava etmiş ve bunun vade tarihindeki (dava tarihindeki) kur üzerinden TL olarak talep etmiştir. Ayrıca temerrüt tarihinden itibaren de avans faizi talebinde bulunmuştur. Davacı bu davada seçimlik hakkını kullanmış ve mahkemece de bu isteği aynen kabul edilerek hüküm altına alınmıştır. Davacı seçimlik hakkını kullandıktan sonra bu talebinden vazgeçerek alacağın yabancı para borcu olarak ödenmesini istemeyeceği gibi, daha sonra döviz fiyatlarında oluşan farklılık sebebiyle kur farkı vs.talep edemeyecektir. Bu nedenle davacı tarafça ilk dosyada talep ettiği 5.257.099USD’nin vade tarihindeki TL karşılığını istemiş bulunduğundan ve bu talebi ile bağlı olması ve yeniden yabancı para ile yada yabancı paranın fiili ödeme günündeki rayiç üzerinden talepte bulunamayacağından mahkememizce açılan dava derdestlik oluşturduğundan (her iki davada da nihai talep 5.257.099USD’dir) davanın derdestlik nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Yine davacının iddia ettiği gibi bir an için davacının ilk davadaki talebinin yabancı para cinsinden olduğu, ancak mahkemece dilekçeye yanlış anlam verilerek TL üzerinden karar verildiği varsayımında dahi, ilk talebin yabancı para cinsinden olduğu kabul edilecek olursa ve mahkemece TL cinsinden hüküm verildiği kabul edilecek olursa, bu durumda da İstinaf ve Yargıtay tarafından yerel mahkemenin hatalı olarak verildiği iddia edilen (davacı tarafça) kararı bozularak ve USD cinsinden dosya karara bağlanacaktır. Kaldı ki bu halde her iki dosyadaki istem zaten USD cinsinden olduğundan her halülkarda iki dosya arasında derdestlik ilişkisi olduğu da muhakkaktır. Bu halde de mahkememizdeki dosyanın derdestlikten reddi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan tüm bu nedenlerle; HMK m. 114 uyarınca aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması (ı bendi); aynı davanın daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması dava şartlarındandır. Bu anlamda aynı davadan bahsedebilmek için davanın taraflarının, konularının ve dava sebeplerinin aynı olması gerekir. Davalı tarafından İstanbul 15.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/314 esas sayılı dosyası ile mahkememiz dosyasının konusu, dava sebepleri ve netice-i talebinin aynı olduğu ileri sürülerek derdestlik, kesin hüküm-kesin delil itirazında bulunulmuş olup, anılan dosya ile mahkememiz dosyasının incelenmesinde, her iki dosyanın da konusunun ve dava sebeplerinin aynı olduğu, … 15.Asliye Ticaret Mahkemesindeki davanın mahkememizdeki davadan daha önce açılmış olduğu ve buna yönelik asıl davada karar verildiğinden, ancak henüz karar kesinleşmediğinden, sonradan aynı iddialarla mahkememizde açılan davanın derdestlik oluşturduğu, derdestliğin HMK.114 maddesi uyarınca dava şartı olduğu anlaşıldığından, HMKnun 114/ı mad uyarınca derdestlik ön şartı nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ve dosya içeriğine göre;
1-Davacının davasının HMK 114/ı maddesi uyarınca derdestlik ön şartı nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 59,30TL karar harcından peşin olarak alınan 54,40TLnin mahsubu ile bakiye 4,90TLnin davacıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına,
3-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13)- (14) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince 4.080,00TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak kendini vekil ile temsil ettiren davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 16/06/2021

Başkan …
E-İMZALI
Üye …
E-İMZALI
Üye …
E-İMZALI
Katip …
E-İMZALI

İşbu evrak, 5070 sayılı Elektronik İmza Yasası kapsamında imzalanmıştır.