Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/499
KARAR NO:2022/319

DAVA:Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ:17/09/2020
KARAR TARİHİ:16/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; yüklenici firma işçisi …’nın iş davalarında arabuluculuk yoluna başvurması neticesinde anlaşma sağlanarak davacı şirket tarafından işçiye kıdem tazminatı olarak 18.592,39 TL ödendiğini, davacı şirketin üst işveren, davalı firmaların alt işveren olarak kabul edildiğini, davacı şirket ile davalı firmalar arasında imzalanmış sözleşme hükümlerine göre arabuluculuk faaliyeti kapsamında işçilere ödenen tazminatlardan davalıların sorumlu olduklarını, imzalanan sözleşmeler gereğince işçinin işvereni, sorumlusu ve muhatabının yüklenici davalı firmalar olduğunu, bu nedenle dava dışı 3.kişi olan davalı firma işçilerine davacı idarece ödenen söz konusu miktarların davalı yüklenici firmalardan tahsili gerektiğini, ihale sözleşmesinin her açıdan bağlayıcı olduğunu, ayrıca Yargıtay 23.HD.2019/284 esas, 2020/697 karar sayılı 05/02/2020 tarihli kararı ile aynı dairenin 2016/3973 esas, 2019/896 karar sayılı 07/03/2019 tarihli kararı incelendiğinde taraflar arasında akdedilen sözleşme gereği işçilik alacaklarından sorumluluğun alt işverende olduğu, ödenen bedeller bakımından alt işverenlere rücu edilebileceğinin hüküm altına alındığını, bu nedenlerle dava dışı işçiyi 24/07/2014-16/10/2019 tarihleri arasında çalıştıran davalılardan, arabuluculuk yoluyla ödedikleri 18.592,39 TL’nin işçiyi çalıştırdıkları dönemler ile orantılı olarak ödeme tarihinden itibaren avans faizi ile tahsiline, işçi ile yapılan ve anlaşma ile neticelenen arabuluculuk faaliyeti kapsamında ödenen 557,77 TL arabuluculuk ücretinin avans faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … …A.Ş.vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı şirket alt işveren olup üst işveren olan davacı ile ihale usulü Hizmet Alım Sözleşmesi uyarınca çalıştığını, davalı şirketin üst işverenin emir ve talimatları ile bağlı olduğunu, bu bağlamda çalışanlarının işe alımı ve/veya işten çıkışı gibi hususlarda üst işverenin tek başına yetkili olup davalı şirketin bu talimatları ihale sözleşmesi uyarınca uygulamakla mükellef olduğunu, yapılan iş ihale kapsamında olup alt işveren olan davalının işe alım-işten çıkarma konusunda yetki ve insiyatif hakkı bulunmadığını, taraflar arasında imzalanan sözleşme ve kanunlar uyarınca dava dışı işçiler ile ilgili verilen mahkeme kararlarının da uygulanmasında dahi davacının talimatı ile hareket edildiğini, işçinin işe iade alınıp alınmayacağı,işe iade alınmazsa tazminatlarının ödenip ödenmeyeceği ve işten çıkarılıp çıkarılmayacağının davacının emir ve talimatları doğrultusunda gerçekleştirildiğini,dava dışı işçiler ile yapılan sözleşmelerin ihale şartnamesi doğrultusunda belirli süreli sözleşmeler olduğunu, davacının alacaklarının zamanaşımına uğradığını, davalı şirketin bir sorumluluğunun bulunmadığını, ayrıca davalı şirketin davacının emir ve talimatlarına ihale şartnamesi uyarınca bağlı olduğunu, dolayısıyla işçilerin hangisinin ne zaman izne çıkarılacağının davalı şirketin değil davacının belirlediği bir uygulama olup davalı şirketin hiç bir etkisinin ve dolayısıyla kusurunun olamayacağı ortada iken davacının iddialarını kabul anlamına gelmemekle birlikte; bir an davacının taleplerinde haklı olduğu düşünülse dahi bu hususun sorumluluğu davalı şirkete yüklenemeyeceğini, 6252 sayılı yasa ile değişik 4857 sayılı iş kanunu’nun 112. Maddesinin,işçilik alacaklarının ödenmesine yönelik bütün sorumluluğu ilgili kamu kurum ve kuruluşa yüklediğini, işbu hüküm uyarınca ihale ile hizmet alımı suretiyle alt işverenlerce yürütülen hizmetlerde, işçilerin işçilik alacaklarının ihaleyi yapan kurum ve kuruluş tarafından karşılanacağı hükmünü içerdiğini, dolayısıyla müvekkil şirketin fiilen olmadığı gibi hukuken de bir sorumluluğunun olmadığını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dilekçesi diğer davalı şirketlere usulüne uygun olarak tebliğ olunmuş, ancak davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; davalı işverenlerle yüklenici alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilere işçilik alacaklarının davacı tarafından ödenmesi nedeniyle açılan rücuen tazminat davasıdır.
SGK’dan dava dışı işçinin …ve işyeri kayıtları getirtilmiştir.
Davalı … İnş.San.ve Tic.A.Ş.nin 16/10/2020 tarihli cevabi yazısı ile PTT A.Ş.ile şirketleri arasında imzalanan sözleşmeler istinaden işçi …’nın 01/04/2017-28/02/2018 tarihleri arasında personelleri olarak PTT Başmüdürlüğü bünyesinde görev yapmış olup çalıştığı döneme ilişkin bordro dökümü gönderilmiştir.
Davalı … …A.Ş.vekili tarafından işçi şahsi dosyası sunulmuştur.
Davacı vekili 07/12/2020 tarihli celse ara kararı uyarınca tüm davalılara ait sözleşme ve eklerini dosyaya ibraz etmiştir.
Dosya işçilik alacakları konusunda uzman nitelikle hesaplama uzmanı bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 01/06/2021 tarihli raporda; 6552 sayılı kanun ile 4857 sayılı kanun madde 112’ye eklenen fıkra uyarınca ; 4/1/2002 tarihli ve
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının; a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet sürelerinin, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunduğu, bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmelerinin 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödendiği, Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 01.07.2015 tarih ve 2015/1032 E-2015/23731 K sayılı içtihadında 6552 sayılı kanun ile 4857 sayılı kanun madde 112’ye eklenen hükmün kıdem tazminatı açısından sadece idareye sorumluluk getirmediği, asıl işveren olarak kamu kuruluşunun da işçiye karşı sorumlu olduğunu kabul ettiği, dava konusu her ne kadar işçilik alacaklarının rücu davası olmakla birlikte taraflar arasındaki ilişkinin hukuki niteliği hizmet temini –alım- sözleşmesi olup bu sözleşme türü için zamanaşımını düzenleyen ayrık bir hüküm bulunmadığından TBK 146 gereği 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu Yargıtay 23 Hukuk Dairesi 2017/2022 E-2019/4059 K sayılı içtihadı “Asıl işverenin, hizmet alım sözleşmesi kapsamında, alt işveren işçisine yaptığı ödeme nedeniyle alt işverene açtığı rücu davaları, TBK’nın 73. maddesi gereğince 2 yılık zamanaşımı süresine değil, zamanaşımına ilişkin genel hüküm olan TBK 146. maddesi gereğince 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğuna” karar verildiği, dosyada mübrez ödeme dekontu uyarınca 25.11.2019 tarihinde dava dışı işçiye ve arabulucuya ödeme yapılmış olmakla dava açılış tarihi 17.09.2020 tarihi esas alındığında 10 senelik zamanaşımı süresinin dolmamış olduğu, İşçiye ödenen kıdem tazminatının iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki ücret üzerinden hesaplanmakta olup işbu kıdem tazminatının tamamından, davalı işverenler- yüklenicilerin- işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak işverene karşı sorumlu oldukları, dosyaya sunulu PTT A.Ş. tarafından 25.11.2019 tarihinde … arabuluculuk ücreti adı altında 463,23 TL ödeme yapıldığı dekontu ve avukat e-serbest meslek makbuzu ile görüldüğü, Arabuluculuk Kanunu uyarınca net alacağın %6 olarak taraflar arasında yarı yarıya ödendiği dikkate alınarak hesaplama yapıldığı, davalı şirketlerin sorumluluğu bakımından ise hizmet sözleşmelerinde “..Kanunlar gereği PTT’ce ödenmek zorunda kalınan her türlü meblağın(işçi alacağı, tazminat, idari para cezası, vb.) yükleniciye rücu haklarının saklı olduğu..” hükmü uyarınca işbu arabuluculuk /dava yargı yoluna başvuru sonucu davacı kurum tarafından ödenmek zorunda kaldığından davalı şirketler arasında eşit olarak ücretin paylaştırıldığı, buna göre davalı … Turz.ve Temizlik Hiz.Tic.Ltd.Şti.nin 5.031,59 TL kıdem tazminatı, 92,64 TL arabuluculuk ücreti, … Hiz.San.ve Tic.Ltd.Şti.nin 1.477,01 TL kıdem tazminatı, 92,64 TL arabuluculuk ücreti, … İnş.San.ve Tic.A.Ş.’nin 3.225,09 TL kıdem tazminatı, 92,64 TL arabuluculuk ücreti, … …A.Ş.’nin 5.774,15 TL kıdem tazminatı, 92,64 TL arabuluculuk ücretinden sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ olunmuş, davacı vekili rapora karşı beyan ve itirazlarını dosyaya ibraz etmiştir.
Dosya yeniden bilirkişiye tevdi edilerek yanlızca hesaplama yönünden itirazları irdeler şekilde ek rapor tanzimi istenmiş, düzenlenen 09/12/2021 tarihli ek raporda;
kök raporda brüt ücret üzerinden hesaplama yapılmış olmakla ek rapor itirazı uyarınca dosyaya
mübrez banka ödeme dekontu esas alınarak net ödenen kıdem tazminatı : 18.592, 39 TL / toplam
çalışılan gün sayısı 1906 GÜN = 9,7546 TL esas alınmak suretiyle ;01.06.2015 – 07.07.2015 / 08.07.2015 – 07.04.2016 / 08.04.2016 – 31.10.2016 tarihleri arasında Uzmanlar Posta Taş. Turizm. Ve Tem. Hizm. Tic. Ltd. Şti.’de çalıştığı hizmet süresi 1 yıl,4 ay ,30 gün
toplam 518 gün*9,7546 TL = 5.052,88 TL, 01.11.2016 – 30.11.2016 ve 01.12.2016 – 31.03.2017 tarihleri arasında …
Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’de çalıştığı, hizmet süresi 4 ay ,30 gün toplam 150 gün *9,7546 TL = 1.463,20 TL, 01.04.2017 – 31.10.2017 ve 01.11.2017 – 28.02.2018 tarihleri arasında …umaralı …
İnş. San. Ve Tic. A.Ş.’de çalıştığı, hizmet süresi 10 ay ,27 gün TOPLAM 333 * 9,7546 TL = 3.248,29 TL, 01.03.2018 – 16.10.2019 tarihleri arasında 1136123 sicil numaralı … …A.Ş.’de
çalıştığı hizmet süresi 1 yıl,7 ay ,15 gün TOPLAM 594 GÜN *9,7546 TL = 5.794,24 TL olduğu, davacı vekilince arabuluculuk ücret hususunda itirazda bulunulmuş ise de kök raporda dosyaya sunulu
…A.Ş. tarafından 25.11.2019 tarihinde … arabuluculuk ücreti adı altında 463,23
TL ödeme yapıldığı dekontu esas alınarak hesaplama yapılmış olduğundan işbu hususta değerlendirme
Sayın Mahkemeye ait olmak üzere yeni bir hesaplama yapılmadığı belirtilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; davacı, taraflar arasında akdedilen sözleşmeler uyarınca dava dışı işçilere ödenen kıdem tazminatı ve arabuluculuk ücretinin alt işveren davalılardan rücuen tahsilini talep etmiş, davalı ise söz konusu işçilik alacaklarının davacının sorumluluğunda olduğunu iddia etmiştir. Uyuşmazlık, davacının ödediği bedellerden davalıların sorumlu olup olmadığı ve davalı yüklenici firmalardan rücuen talep edilebilecek işçilik alacakları noktasında toplanmıştır.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmelerde bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. (Emsal için bkz Yargıtay 15 HD’nin 2021/1521 E 2021/2333 K sayılı kararı).
Mahkememizce yeterli izahatı içerir, denetlenebilir ve hükme esas alınabilir nitelikteki bilirkişi raporu ile yapılan hesaplamalar neticesinde ayrıntısı hüküm kısmında belirtildiği şekilde her bir davalı yönünden ayrı ayrı hesaplamalar yapılmış olup davanın kısmen kabulü ile davacı tarafından dava dışı işçiye ödenen toplam 15.929,17 TL kıdem tazminatı ile dosyaya sunulan serbest meslek makbuzları ve banka ödeme dekontları incelenerek Arabuluculuk Kanunu uyarınca net alacağın % 6 olarak davalı alt işverenler arasında yarı yarıya ödendiği dikkate alınarak bilirkişi raporunda bu yönden yapılan hesaplamalara itibar edilmek suretiyle raporda tespit edilen arabuluculuk ödemesinin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, fazlaya ilişkin arabuluculuk ücreti yönünden davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafından yüklenici firma işçisi …’ya ödenen tutarların rücuen tahsiline yönelik olarak açılan davanın KISMEN KABULÜ ile,
-Yüklenici firma işçisi … için hesaplanan 5.052,88-TL’lik kıdem tazminatı ve 92,64-TL Arabuluculuk ödemesi olmak üzere toplam 5.145,52-TL’nin ödeme tarihi 25.11.2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, davalı … Turizm ve Temizlik Hizm.Tic.Ltd.Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Yüklenici firma işçisi … için hesaplanan 1.463,20-TL’lik kıdem tazminatı ve 92,64-TL Arabuluculuk ödemesi olmak üzere toplam 1.555,84-TL’nin ödeme tarihi 25.11.2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, davalı … Hiz.San.ve Tic.Ltd.Şti.’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Yüklenici firma işçisi … için hesaplanan 3.248,29-TL’lik kıdem tazminatı ve 92,64-TL Arabuluculuk ödemesi olmak üzere toplam 3.340,93-TL’nin ödeme tarihi 25.11.2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, davalı … İnşaat San. Tic. A.Ş.’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Yüklenici firma işçisi … için hesaplanan 5.794,24-TL’lik kıdem tazminatı ve 92,64-TL Arabuluculuk ödemesi olmak üzere toplam 5.886,88-TL’nin ödeme tarihi 25.11.2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, davalı … …A.Ş. ‘nden alınarak davacıya verilmesine,
2-Fazlaya ilişkin arabuluculuk ücreti yönünden davanın REDDİNE,
3-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 1.088,12 TL harçtan peşin alınan 246,34 TL ‘nin mahsubu ile 841,78 TL harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına, (davalı … Turz.ve Temizlik Hizm.Tic.Ltd.Şti.nin harcın 351,49 TL’sinden, davalı … Hiz.San.ve Tic.Ltd.Şti.harcın 106,27 TL’sinden, davalı … İnş.San.Tic.A.Ş.harcın 228,21 TL’sinden, davalı … …A.Ş.harcın 402,13 TL’sinden sorumlu olmak üzere) (davalı … Turz.Teks.İnş.ve Otomotiv San.ve Tic.Ltd.Şti.den olan alacağa yönelik yatırılan 80,70 TL harcın tefrik olunan 2022/342 esas sayılı dosyada değerlendirilmesine)Ayrıca davacı tarafından dava açılırken yatırılan 246,34 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, kabul edilen dava değeri üzerinden AAÜT uyarınca 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; 1.200,00 TL bilirkişi ücreti, 410,50 TL posta, tebligat ve müzekkere masraflarından oluşan toplam 1.610,50 TL yargılama masrafının (Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 25-(9) maddesi hükümleri uyarınca) tamamının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
6-Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK yönetmeliğinin 47/1 maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
7-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 25-(9) maddesi hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.440,00 TL arabuluculuk ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafların yokluğunda, gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, HMK 342.maddesine uygun olarak düzenlenmiş dilekçenin, HMK 343.maddesi gereğince Mahkememize ve Mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilmesi ve HMK 344.maddesinde belirtilen harç ve giderlerin yatırılması sureti ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar tefhim edildi, usulen anlatıldı. 16//05/2022

Katip … Hakim …
e-imza e-imza