Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/211 Esas
KARAR NO :2022/431

DAVA:Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ:25/03/2020
KARAR TARİHİ:02/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket nezdinde davalı bankanın … şubesi nezdinde … numaralı 1.000.000-TL / … numaralı 2.750.000-TL ve … numaralı 1.500.000-TL ilk kullandırım bedelli kredilen kullandığını, müvekkili şirket tarafından 2019 yılında yapılan kapama talebi davalının 12/03/2019 tarihli yazısıyla fahiş bir kapama tutarı talebi ile karşılaşıldığını, daha sonra bankalarca “Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında” tebliğin çıkacağından bilgisi olan davalı tarafından 2020 yılının 14 ve 15 Ocak tarihlerinde gönderilen mailler ile 2019 yılında istenilen ilk fahiş bedele nazaran biraz esnetildiğini ancak yine de talep edilen tutarın yine de fahiş bir rakam olduğunu, müvekkili şirketin kalan ana para olan 3.750.000-TL üzerinden %2 oranında erken kapama bedeli tahsil etmesi gerekirken bankanız haksız talebi üzerine kullanılan üç kredi için toplamda 485.000,00-TL’yi ihtirazı kayıt ile yaptığını, herhangi bir yasal dayanak bulunmaksızın müvekkilinden tahsil edilen erken kapama cezasının diğer bankalarca krediler için uygulanan emsal cezaların çok üzerinde olmasının hakkaniyet ve dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu, izah edilen nedenlerle açılan davanın kabulünü ve şimdilik 50.000,00-TL’nin belirsiz alacak olarak tahsil tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa iadesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; oranı ve tutarı kabul anlamına gelmemek kaydı ile davacı tarafından erken kapama tutarı olarak yatırıldığı belirtilen tutarın %2’si kadar erken kapama maliyeti alınabileceğinin iddia edildiğini, dolayısıyla huzurdaki davada belirsiz bir alacak olmadığını, müvekkili banka tarafından kullandırılmış kredinin vadesinden önce kapatılması durumunda ödemek durumunda kalacağı maliyetin kredi sözleşmesi hükümleri gereği müşteriden talep etme hakkını kullandığını, davacının talebi gibi sabit bir oran üzerinden hesaplama yapılmasının kabul edilemeyeceğini, erken kapama maliyetinin dava konusu kredi ile ilgisi olmayan tüm krediler için belirlenen sabit oran ile hesaplanamayacağını ve yargı kararları gereği emsal piyasa araştırmasının diğer bankalara somut kredi bilgileri de verilerek (sabit oran değil) hesaplama yapılmasının müzekkere yazılarak talep edilmesini, davacı tarafça dava dilekçesinde belirtilen “Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ (01/03/2020 tarih ve 2020/4 sayılı)” gerek kredinin kullanıldığı gerek erken kapatıldığı tarihten (07/02/2020) sonra olması nedeniyle dava konusu olayda uygulanamayacağını, izah edilen ve resen tespit edilecek nedenlerle davanın reddini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı taraf üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
ÇEKİŞMELİ VAKIALAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER :
(1)Taraflara usulüne uygun olarak tebligatlar yapılmış olup; davacı vekili tarafından sunulan 29/07/2020 tarihli cevaba cevap dilekçesi, davalı banka vekili tarafından sunulan 25/11/2020 tarihli beyan dilekçesi, … Bankası … … şubesi’nin 09/12/2020 tarihli müzekkere cevabı, … Bankası Genel Müdürlüğü’nün 07/12/2020 ve 29/03/2021 tarihli müzekkere cevapları, … Bankası A.Ş. 24/03/2021 tarihli müzekkere cevabı, davalı vekili tarafından sunulan 25/11/2020 tarihli beyan dilekçesi, … A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün 04/08/2021 tarihli müzekkere cevabı, … Bank A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün 29/07/2021 tarihli müzekkere cevabı, … Genel Müdürlüğü’nün 30/07/2021 tarihli müzekkere cevabı, … A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün 18/08/2021 tarihli müzekkere cevabı, davalı vekilinin 15/12/2021 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi, davacı vekili tarafından sunulan talep arttırım dilekçesi, davalı vekili tarafından sunulan 29/04/2022 tarihli ıslah dilekçesine karşı beyan ve itiraz dilekçesi Mahkememiz dosyası arasına alınmıştır.
(2)Tarafların iddia ve savunmaları, dosyada toplanan deliller nazara alınarak, bankacı bilirkişi …’a tevdii edilen dosyada tanzim olunan 30/11/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; taraflar arasında imzalanan kredi sözleşmelerine istinaden davacı tarafından davalı bankadan muhtelif tarihlerde taksitli ticari krediler kullanıldığını, kullanılan kredilerin taraflar arasında belirlenen vadeden önce erken kapatılması ile davalı banka tarafından tahsil edilen erken kapama komisyonunun davacının davalı banka nezdindeki mevduat hesabından tahsil edildiğini, … numaralı 2.750.000-TL bedelli kredinin kapatılması için bankaca 07/02/2020 tarihi itibariyle 318.648,00-TL – … numaralı 1.000.000-TL bedelli kredinin kapatılması için bankaca 07/02/2020 tarihi itibariyle 87.682,00-TL ve … numaralı 1.500.000-TL bedelli kredinin kapatılması için bankaca 07/02/2020 tarihi itibariyle 78.669,00-TL tahsilat yapıldığının dosya kapsamında tespit edildiğini, her üç kredinin de 07/02/2020 tarihinde erken kapatıldığını ve erken kapama tarihinde güncel kredi faiz oranları olarak farklı faiz oranlarının uygulandığını, 6102 sayılı TTK. 20. maddesinde yapılan düzenleme ile tacirlerin asıl amacının gelir elde etmek olduğu nazara alınarak yaptıkları iş ve işlemler nedeniyle verdikleri ödünç paralar nedeniyle ücret ve faiz talep edebileceklerinin kanunca belirlendiğini, diğer yandan 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 144. maddesine göre kanun koyucunun Bankalar Kurulu’na bankaların uygulayacakları faiz oranlarına azami sınır getirme ve faiz dışında bankaların müşterilerden talep edebilecekleri diğer menfaatlerin nitelikleri ile azami oranlarını belirleme yetkisinin verildiğini, TCMB.’nın 2006/1 sayılı tebliği 3/1 madde hükmü uyarınca mevduat faizlerinin serbestçe belirlenebileceği ve kredi faiz oranları ile sağlanacak diğer menfaatler başlıklı 4. Madde hükmünde yapılan düzenleme ile reeskont kaynaklı krediler dışında uygulanacak faiz oranları ve faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin tahsil olunacak masrafların nitelikleri ve sınırlarının bankalarca serbest düzenlenebileceğinin kararlaştırıldığını ancak bankalar tarafından yapılan bu uygulamaların Türk Borçlar Kanunu 20 ila 25. maddeleri ile haksız şart hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini, Bankaların Ticari Müşterileri ile gerçekleştireceği işlemlerde öngörülebilirliğin ve şeffaflığın arttırılması, kavram ve terim birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesi için sunulan ürün veya hizmetlerin karşılığı alınabilecek ücretlerin tür ve nitelikleri ile azami miktar yada oranlarını buna ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla TCMB. tarafından 2020/4 sayılı tebliğ ile güncelleme yapıldığını, TCMB tarafından yayımlanan 2020/4 sayılı tebliğ ile bankalarca müşterilere kullandırılan taksitli ticari kredilerin belirlenen vadeden önce kapatılması halinde vadesi 24 ayı aşmayan kredilerde azami erken kapama ücreti olarak anapara üzerinden %1 ve vadesi 24 ayı aşan krediler için ise anapara üzerinden %2 oranını aşmayan erken kapama ücreti alınabileceğinin hükme bağlandığını, tebliğde Kapama başlığının yer aldığı 11 maddenin uygulanmasının tebliğin yürürlük başlıklı 23 maddesine göre 11/03/2020 tarihinde yürürlüğe gireceğinin belirlendiğini, son takdiri sayın Mahkemede olmak üzere dava konusu erken kapama durumunun ilgili uygulamanın güncellenen 2020/4 sayılı tebliğ öncesi mevzuat hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini, erken kapatılan ticari kredilerle ilgili olarak banka tarafından tahsil edilen erken kapama ücretinin taraflar arasında imzalanan GKS hükümleri – mevzuat ve bankacılık sektöründeki diğer banka uygulamalarıyla birlikte değerlendirilmek suretiyle uygun olup olmadığının tespitinin gerektiğini, davalı … Bankası’nın özel bankalar arasında olduğu ve müzekkere yazılan özel bankaların uygulamalarına daha yakın olan… Bankası A.Ş. Tarafından uygulanan %4 oranında erken kapama ücretinin davalı banka tarafından davacıdan tahsil edilebileceğinin değerlendirildiğini, bu durumda 07/02/2020 tarihinde erken kapatılan toplamı 3.773.809,49-TL olan ana para x %4 = 150.952,38-TL olarak hesaplandığını, davalı bankanın özel bankalar arasında olduğu ve kamu katılım bankaları hariç (…, …, İş Bankası) ortalamasının %7,33 olduğunun sayın mahkemece kabulü halinde erken kapama ücretinin 276.620,24-TL olarak hesaplanan tutarın davalı tarafından davacıdan tahsil edilebileceği yönünde görüş ve kanaat bildirmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava; genel kredi sözleşmesinden kaynaklı kredi kullanımında tahsil edilen erken kapama ücretinin fahiş olduğu iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.
Yapılan yargılama, tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında imzalanan kredi sözleşmelerine istinaden davacının davalı bankadan muhtelif tarihlerde taksitli ticari kredi kullandığı, bu kredilerin belirlenen vadesinden önce erken kapatıldığı, davalı banka tarafından erken kapama ücreti tahsil edildiği, davacı tarafça tahsil edilen kapama ücretinin fahiş olduğu iddiasına dayanarak dava açtığı anlaşılmıştır.
Davalı taraf davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını savunmuşsa da; uyuşmazlığa konu alacağın miktar veya değerinin tam ve kesin olarak davacı tarafça belirlenemeyecek olması sebebiyle davanın belirsiz alacak davası olarak açılabileceği kanaatine varılmıştır.
TTK’nun 20. maddesi uyarınca tacir olan bankanın verdiği hizmet karşılığında ücret talep etmesinin mümkündür. Bankacılık Kanunu’nun 144. maddesi çerçevesinde kredilere uygulanacak faiz oranları ile faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların nitelikleri ve sınırlarının serbestçe belirleneceği; somut olayda sözleşmenin 11. Maddesinde kredinin erken ödemesi halinde uygulanacak hükümler düzenlendiği ancak erken kapatma komisyonu olarak alınacak yazılı bir oran belirtilmediği görülmüştür. Ticari kredilerde erken kapama komisyonu oranı, taraflar arasındaki sözleşmede açıkça bir oran ve miktar varsa ona göre, eğer sözleşme maddesinde kredinin vadesinden önce kapatılması halinde bankanın erken kapatma ücreti talep edebileceği düzenlenmekle birlikte, bankanın hangi oranda erken kapatma ücreti alabileceği taraflar arasında belirlenmemiş ise diğer bankaların genel kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcun erken ödenmesi halinde uyguladıkları ücret sorulmak, bilirkişiden de rapor alınmak suretiyle davalı bankanın uyguladığı erken kapatma ücreti oranının fahiş olup olmadığı belirlenmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda mahkememizce her iki tarafa emsal bankaları bildirmek üzere süre verilmiş, taraflarca belirtilen bankalara emsal banka uygulamaları sorulmuş, gelen yazı cevapları uyarınca bankacılık konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmış; diğer bankalardan … A.Ş %8, … A.Ş %10, T.C … A.Ş %2, T.C … Bankası %2, … %2, … Bankası %4, … Bankası %0.2, … A.Ş kredi faiziyle kapama tarihindeki faiz arasında oluşacak vade farkının vadeye kalan gün içinde işleyecek faiz tutarında tahsil edileceğinin bildirildiği, erken kapama komisyon oranların ortalamasının %4,03 olduğu, davalı bankanın ise davacı müşteriden erken kapama ücreti olarak ( 07/09/2018 kredi kullanım tarihli krediden kaynaklı erken kapama %23.90 oran üzerinden yapılan hesaplama ile) 318.648,00 TL + ( 06/07/2018 kredi kullanım tarihli krediden kaynaklı erken kapama %11.42 oran üzerinden yapılan hesaplama ile) 87.682,00 TL + ( 20/11/2018 kredi kullanım tarihli krediden kaynaklı erken kapama %19.22 oran üzerinden yapılan hesaplama ile) 78.669,00 TL olmak üzere toplamda 484.999,00 TL tahsil ettiği tespit edilmiştir. Bu durumda her üç kredinin de 07/02/2020 tarihinde erken kapatıldığı ve erken kapama tarihinde faiz oranı uygulanarak farklı oranlarda erken kapama komisyonu tahsil edildiği anlaşılmaktadır. Bankacı bilirkişi tarafından yapılan hesaplama ile toplam anapara ücretinin 3.773.809,49 TL olduğu, %4 oranın uygulanması halinde erken kapama ücretinin 150.952,38 TL olarak, kamu bankaları hariç diğer bankaların cevapları ile ortalamanın ise %7,33 olduğu, bu durumda 276.620,24 TL erken kapama ücreti olacağı tespit edilmiştir.
Türk Borçlar Kanunu’nun erken ifayı düzenleyen 96. maddesi; “Sözleşmenin hükümlerinden veya özelliğinden ya da durumun gereğinden tarafların aksini kasdettikleri anlaşılmadıkça borçlu, edimini sürenin sona ermesinden önce ifa edebilir. Ancak, kanun veya sözleşme ya da adet gereği olmadıkça borçlu, erken ifada bulunması sebebiyle indirim yapamaz” hükmü havidir.
TCMB tarafından 2020/4 sayılı tebliğ ile bankalarca faiz dışında ticari müşterilerden alınabilecek ücret, komisyon, masraf, erken kapama ücreti ve benzeri kesintilerle ilgili olarak güncellenen 2020/4 sayılı tebliğ hükümlerine göre; bankalarca müşterilere kullandırılan taksitli ticari kredilerin belirlenen vadelerinden önce erken kapatılması hâlinde, vadesi 24 ayı aşmayan kredilerde azami erken kapama ücreti olarak ana para üzerinden %1, vadesi 24 ayı aşan krediler için ise ana para üzerinden %2 oranını aşmayan erken kapama ücreti alınabileceği hükme bağlanmıştır. Tebliğde kapama başlığının yer aldığı 11’inci madde uygulamasının, tebliğin yürürlük başlıklı 23’üncü maddesine göre 11/03/2020 tarihinde yürürlüğe gireceği belirlenmiştir. Somut olayda ise davalı banka tarafından davacı müşteriden erken kapama ücreti tahsil edildiği, kredilerin vadelerinden önce 07/02/2020 tarihinde erken kapama işlemine tabi tutulduğu yani 2020/4 sayılı tebliğin yürürlük tarihinden önce tahsil edilen erken kapama ücreti bakımından bu tebliğde belirtilen oranın somut olay bakımından uygulanamayacağı kanaatine varılmıştır. Bu durumda, ticari kredilerde bankalar tarafından alınacak olan masrafların hukukilik denetimi yapılırken öncelikle, kredi sözleşmesiyle belirlenen bir oran olup olmadığı araştırılmalı, olması halinde bu oran üzerinden masraf tahsil edilebileceği kabul edilmeli; sözleşmeyle bir oran belirlenmediğinin tespiti halinde ise bankanın masraflara ilişkin olarak belirlediği ve ilan ettiği oranlar varsa yine bu oran aşılmamak kaydıyla, diğer bankaların uygulamaları üzerinden belirlenecek oran üzerinden masraf tahsil edilebileceği kabul edilmeli, davalı banka tarafından yapılan kesinti miktarının uygun olup olmadığı veya ne miktarda olduğu, dürüstlük kuralına aykırı olup olmadığı davacıya iadesi gereken miktar bulunup bulunmadığı değerlendirilerek sonucuna göre bir karar vermek gerekmektedir (Yargıtay 11.HD’nin 26/06/2018 tarih, 2016/11653 E. 2018/4811 K. ve 2017/276 E. 2018/5662 K. sayılı ilamları).
Davaya konu olayda davalı banka TBK’nın 96.maddesi uyarınca erken kapamayı kabul etmek zorunda değil ise de erken kapamayı kabul ederek komisyon almıştır. Taraflar arasında akdedilen genel kredi sözleşmesinde kararlaştırılmış erken kapamaya ilişkin yazılı bir oran bulunmadığından diğer bankalardan emsal erken kapama komisyonu olarak belirlenen oranlar dikkate alınarak yapılan bilirkişi incelemesi ile davacının dürüstlük kuralına ve emsallere göre alabileceği erken kapama komisyonu oranı belirlenmiştir. Davalı bankanın davacının kredilerini erken kapatma talebi üzerine uyguladığı erken kapatma ücretinin miktarı ve oranı bankacılık uygulama ve teamüllerine uygun olmadığı, fahiş olduğu anlaşılmıştır. Emsal erken kapamaya ilişkin gelen yazı cevaplarıyla %4 erken kapama oranın makul olduğu, yapılan hesaplama ile toplam anapara ücretinin 3.773.809,49 TL olduğu %4 oranın uygulanması halinde erken kapama ücretinin 150.952,38 TL olarak hesaplandığı, davacının toplamda 484.999,00 TL kapama ücreti tahsil ettiği bu durumda 334.046,62 TL fazladan haksız kesinti olduğundan bunun davacıya iade edilmesi gerektiği, davacının ıslah dilekçesi ile %2,55 oran üzerinden uygulama yapılması gerektiğinden bahisle 388.766,85 TL üzerinden alacak talebinde bulunduğu anlaşılmakla; davanın kısmen kabulü ile 334.046,62 TL’nin davacı tarafından Kartal 21. Noterliği’nin 07/02/2020 tarihli ihtarnamesinin tebliğ edildiği 11/02/2020 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
(1)Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE; 334.046,62-TL’nin 11/02/2020 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
(2)Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 22.818,72-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 853,88-TL ve ıslah harcı olarak alınan 5.785,30 olmak üzere toplam 6.639,18-TL harçtan mahsubu ile bakiye 16.179,54-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
(3)Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 6.639,18-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
(4)Davacı tarafından yatırılan 54,40-TL başvuru harcı, 900,00-TL bilirkişi ücreti, 178,70-TL tebligat, posta ve müzekkere masraflarından oluşan toplam 1.133,10-TL yargılama masrafından davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 973,61-TL yargılama masrafının davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
(5)Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
(6)Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen miktar itibariyle AAÜT uyarınca 31.833,26-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
(7)Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen miktar itibariyle AAÜT uyarınca 7.913,60-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
(8)6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 1.134,15-TL’sinin davalıdan, 185,85-TL’sinin davacıdan tahsili ile Hazine adına gelir kaydına,
(9)Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK yönetmeliğinin 47/1 maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, 5235 sayılı Kanun’un 33-(1), 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341-(1) ve devamı maddeleri uyarınca, gerekçeli kararın usulen taraflardan her birine tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre dahilinde, Mahkememize dilekçe ile başvurmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 02/06/2022

Katip …
✍e-imzalıdır.

Hakim …
✍e-imzalıdır.