Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/616 Esas
KARAR NO:2020/378

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:23/08/2011 (Bozmadan önce 24/11/2000)
KARAR TARİHİ:03/07/2020

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Bozmadan Önce Mahkememizin … Esas … Karar Sayılı Dosyasında
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı grup şirketler olan davacıların kamu ve özel işyerlerine vaki taahhütleri nedeniyle vermekle yükümlü bulundukları teminatları … … Şubesinin ve diğer davalıların düzenlediği teminat mektupları ile karşıladığını, davalı bankanın teminat mektubu riskinin, … … bankası tarafından nam ve hesaplarına verdiği 6.102.888.- USD tutarındaki teminat mektubu ile kontrgaranti edildiğini, davalının verdiği teminat mektuplarının tazmin karşılığının müvekkili tarafından bankaya ödenmez ise, ödeme miktarının kontrgaranti olarak verilen 6.102.888.- USD’den karşılanarak, bu miktar için paraya çevrilme yoluna gidilebileceğini, bu güne kadar, davalı bankadan alınan teminat mektuplarından hiçbirisinin paraya çevrilmediği gibi, paraya çevrilmesi konusunda bir talepte de bulunulmadığını, bu nedenle kontrgaranti olarak verilen teminat mektubu nedeniyle davalıya bir borçlarının bulunmadığını, ancak davalı bankanın, üstlendiği risk gerçekleşmeden veya teminat mektuplarının nakte çevrilmesi istenmeden, davalının … bankasından almış olduğu teminat mektubunun tamamını nakte çevrilmesini istediğini, davalı bankanın bu girişiminin açıkça hukuk dışı olduğunu, davalının hiçbir ihbarda bulunmadan , doğrudan doğruya haksız bir şekilde hakkını kötüye kullanarak, suistimal ederek … bankasından teminat mektubunu paraya çevrilmesini istediğini, bu haksızlığın kabulünün mümkün olmadığını, bu nedenle …. Tic. M. Tarafından ihtiyati tedbir kararı verildiğini, davalının haklı olmadığı, hiçbir alacağı olmadığı halde alacaklı olduğu intibasını verme çabası içine girdiğini, 14.11.2000 tarihli ihtiyati tedbir davetinin tebliği üzerine aynı gün 14.11.2000 tarihli ihtarı ile … bankasının vermiş olduğu teminat mektubu ile temin etmediği bir takım kalemlerde alacak iddiasında bulunduğunu, davacının müvekkillerinden toplam 411.389.579.171.- TL talep ettiğini, müvekkillerinin taleplerle ilgili herhangi bir borcu bulunmadığını, ihtarnamede istenen teminat mektubu komisyonları ve komisyonların faizlerine yönelik alacak kalemlerinden dolayı herhangi bir borçlarının olmadığının tespitini talep ettiklerini, davalının haksız girişimi nedeniyle, davalıya borçlu olmadıklarının tespiti için açtıkları davadan önce ihtiyati tedbir kararı verilmesinin istendiğini, … Ticaret Mahkemesinin … D.İş.sayılı 15.11.2000 tarihli kararıyla kantrgaranti olarak verilen teminat mektubunun çevrilmesinin durdurulmasına karar verildiğini, ancak %100 oranında teminat istendiğini, ihtiyati tedbir kararının teminatsız olarak veya uygun görülecek daha düşük oranda bir teminat karşılığında devamına karar verilmesini istediklerini iddia ederek, ihtiyati tedbir kararının teminatsız olarak veya %10’u geçmemek üzere daha düşük oranda bir teminat karşılığında devamına, tedbirin hükmün kesinleşmesine kadar devamına, isviçre … bankası tarafından kontrgaranti olarak verilen teminat mektubu dolayısıyla, davalı bankaya dava tarihi itibariyle 6.102.888.- USD borçlu olmadıklarının ve 14.11.2000 tarih ve 61012 sayılı ihtarda sözü edilen teminat mektubu komisyonları ve bu komisyonların faizleri nedeniyle davalıya 411.389.579.171.- TL borçlu olmadıklarının tespitine, yargılama giderleri ile vekillik ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 28.11.2000 havale tarihli ıslah dilekçesi ile; …. Noterliğinin 14.11.2000 tarih ve … sayılı ihtarında sözü edilen teminat mektubu komisyonları ve bu komisyonların faizleri olarak iddia edilen şekilde davalıya 411.389.579.171.TL borçlu olmadıklarının tespitine, dava harç ve ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini istemiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş. vekili 11.01.2001 havale tarihli ihtiyati tedbir talebine karşı beyan dilekçesinde; davacıların davalı bankanın … … Şubesi kredili müşterilerinden olduğunu, bu nedenle olayla ve kredi ilişkisi ile hiçbir ilgisi bulunmayan bankanın … … Şubesinin hasım gösterilmek ve husumet tevcih edilmek suretiyle ihtiyati tedbir talebinde bulunulmasının usul hukuku açısından mümkün olmadığını, 14.11.2000 tarih ve … nolu ihtarname ile … ve grup şirketlerinin davalı bankanın … … Şubesine olan borçlarının yaklaşık 13 trilyon TL (19.118.000.- USD) olup, hesapların kat edildiğini, Genel kredi sözleşmesinin 13.md. gereğince bankanın depo talebinde bulunabileceğini, kat ihtarnamesine göre …’ın 6.735.750.000.- TL teminat mektubu, 86.435.825.187.- TL ve 300.000.- USD nakit kredi borcu olduğunu, yaklaşık toplam borcunun faizler hariç 300 milyar TL olduğunu, ihtarnameye göre … ve grup şirketlerinin nakit borcunun faizler dahil 1.369.800.000.000.- TL olup teminat mektupları tutarlarının 2.803.347.308.500.- TL , komisyon borçlarının ise faizleri ile birlikte 411.389.569.729.- TL olduğunu, davacının ihtiyati tedbir talebinin sonucunu dahi beklemeden ve usulsüz olarak … Tic. Mahkemesine başvurarak ihtiyati tedbir talebinde bulunduğunu, 29.11.2000 tarih ve … sayılı D.İş. kararı ile bu talebin kabul edildiğini, açıklayarak; usul ve yasaya aykırı, konusu kalmayan ihtiyati tedbir talebin reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili 28.02.2001 havale tarihli dava cevap dilekçesinde; yetkili mahkemenin … Ticaret Mahkemesi olduğunu, … Ticaret mahkemesinin vermiş olduğu 29.11.2000 tarih ve … D.İş sayılı ihtiyati tedbir kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, tedbir kararının esas davaya bakan mahkemece kaldırılması gerektiğini, müvekkil bankaca davacılar lehine açılan teminat mektubu kredisine istinaden muhtelif muhataplara toplam 3.330.000.- USD ve 550.564.056.435.- TL tutarında teminat mektubu verilmiş olup , bu mektuplar sebebiyle 326.426.526.570.- TL komisyon ve komisyonların gecikmesinden doğan 84.962.543.157.- TL faiz alacağının mevcut olduğunu, ayrıca … lehine açılan 296.000.000.000.- TL seyyal kredi ile … Ltd. Şti.’ne açılan 34.526.992.500.000.- TL seyyal krediden doğan devre faizleri ile gecikme faizi alacaklarının mevcut olduğunu, diğer yandan davacı grup firmalarının müvekkil bankanın … şubesinden yapmış olduğu yurt dışı transferlerinin , … Vergi Dairesi Başkanlığınca vergi kaçakçılığı olarak nitelendiğini ve kaçakçılık fiiline iştirak cezası olarak müvekkil bankaya 9.971.592.420.000.- TL vergi tahakkuk ettirildiğini, bu alacaklarının ödenmesi ve mer’i teminat mektuplarının depo edilmesi hususunda keşide edilen 14.11.2000 tarih ve … yevmiye nolu kat ihtarnamesinin bütün davalılara 16- 17.11.2000 tarihlerinde tebliğ edildiğini ve bugüne kadar herhangi bir ödemede bulunmadıklarını, müvekkil bankanın davacılardan, nakte tahvilini talep ettiği dava konusu teminat mektubu bedelinden çok daha fazla alacağının mevcut olduğunu savunarak öncelikle usul ve yasaya aykırı … Ticaret mahkemesinin 29.11.2000 tarih ve … D.İş. esas ve karar sayılı ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını, yetki itirazlarının kabulü ile dosyanın yetkili … Ticaret mahkemesine gönderilmesini, davanın esasına girilmesi halinde gerekli incelemenin yapılarak haksız davanın reddine, masraf ve avukatlık ücretinin davacı tarafa tahmilini talep etmiştir.
Birleşen ….ATM Dosyasında Dava:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin Türkiye’de çeşitli işletmelerinin bulunduğunu davalı bankanın İsviçre … Bankası tarafından kont garanti olarak verilen teminat mektubunu paraya çevirme girişiminin haksız olduğunu teminat mektubunun paraya çevrilmesi için gerekli olan yasal şartların oluşmadığının tespiti ile ve bu konudaki muazaranın giderilmesine, teminat mektubunun … Bank’a bloke edilmesini davalı bankaya kont garanti olarak verilen teminat mektubunun kapsamı nedeniyle teminat mektubunun nakte çevrilmesini gerektirecek şekilde borçlu olmadıklarının ve teminat mektubunun paraya çevrilmesine gerek olmadığının tespitine ayrıca …Asliye Ticaret Mahkemesince verilen … D.iş sayılı ihtiyati tedbir kararının hükmün kesinleşinceye kadar devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ….ATM Dosyasında Cevap:Davalı … A.Ş vekili verdiği cevap dilekçesinde; iş bu davanın ….Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini, esasa girilmesi halinde davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen ….ATM Dosyasında Dava :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; iade edilmeyen teminat mektuplarının toplam değerinin tespitini, lehtar davacılar nam ve hesabına verilen teminat mektuplarını teminen … tarafından ..’a (halefeten … ve …) verilen 6.102.888 USD’lik kontrgaranti teminat mektubundan, iade edilmekle riski tamamen ortadan kalkmış bulunan 4.100.000,00 USD’lik bölümünün hükümsüz sayılmasını, iş bu davadan sonra yapılacak iadeler nedeniyle dava açma haklarının saklı tutulmasını, aralarında bağlantı olması nedeniyle …Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ….ATM Dosyasında Cevap:Davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkememizin … Esas … Karar ve 06/12/2011 tarihli kararında;
Mahkemece toplanan deliller, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve dosya münderacatı doğrultusunda; Davalı bankanın … Şubesiyle davacı …. ve Tic. Ltd. Şti. arasında bila tarihli 34.527.000.000.- TL limitli Genel Kredi Sözleşmesi akd edilmiştir. Adı geçen davacı şirket aynı zamanda 5.900.000.- USD tutarlı “Rehin Senedi ve Kredi Blokaj Taahhütnamesi” imzalayarak bankaya tevdii etmiştir. Diğer davacılarla davalı banka arasında akt edilmiş bir sözleşme/sözleşmeler dosyaya ibraz edilmemiştir. Borçlar Kanunu 11. Maddesi uyarınca, akdin sıhhati, kanunda sarahat olmadıkça hiçbir şekle tabi değildir. Konuyla ilgili Yargıtay kararı aşağıda verilmiştir. “… Böylece taraflar arasında açık kredi ilişkisi kurulmuştur. Kredi açma sözleşmesi hiçbir şekle bağlı değildir. Tacir sıfatı aşikar bulunan bankanın işletmesiyle ilgili olarak başkası yararına yaptığı hizmet ve ödemeler için faiz isteme hakkı da TTK. 22. Maddesi hükmü gereği olduğuna göre , Hukuk Genel Kurulu’nca benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken , önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 1992/11-414 E. 1992/555 kararı Ticaret Hukukunda Faiz ve Uygulaması Şerafettin ŞİRİN Alfa Yayın evi 1994 Sayfa 107 ), Ancak , kredi ilişkisinin kurulması için sözleşme şart olmamakla birlikte , kredili müşteriye ödeme yapıldığının tevsiki gerekli bulunmaktadır.
Kredi Hesaplarının Kat’ı ve Temerrüt Tarihlerinin Tespiti açısından; Davalı Bankanın … Şubesi 14.11.2000 tarihinde davacılara keşide ettiği ihtarname ile kredi hesaplarını 14.11.2000 tarihi itibariyle aşağıdaki şekilde kat etmiştir. bilirkişi raporunun 5 ve 6. sayfasında liste halinde verildiği üzere;
Davalı bankanın 14.11.2000 tarihli döviz satış kuru 683.934.- TL olup , vergi cezası hariç TL genel toplamın USD karşılığı ve toplam USD alacak tutarı bilirkişi raporunun 6.sayfasında belirtildiği üzere; Davacı banka kat ihtarıyla; Bugüne kadar ödenmeyen teminat mektubu komisyonlarıyla bu komisyonların gecikme faizlerinin 24 saat içinde nakten ve defaten ödenmesini , mer’i teminat mektupları bedelleri ile 9.971.592.420.000.- TL vergi cezasının aynı süre içinde banka veznelerine depo edilmesini aksi halde yasal yollara başvurulacağını ve tüm teminatların nakte döndürüleceğini , davacılara ihtar etmiştir.
İhtarname 1-2 ve 11 nolu davacılara 16.11.2000 , 3-4-5-6-7 ve12 nolu davacılara 17.11.2000 tarihinde tebliğ edilmiş, 8-9 ve 10 nolu davacılara ise tebliğ edilememiştir.
Tebliğ tarihlerine göre temerrüt tarihleri aşağıdaki gibi tespit edilmiştir.
– 1-2 ve 11 nolu davacılar———– 18.10.2000
– 3-4 -5-6-7 ve 12 nolu davacılar— 19.10.2000
– 8-9 ve 10 nolu davacılar———– 24.11.2000
İhtarname tebliği yapılamadığından temerrüt tarihi dava tarihi olarak kabul edilmiştir.
Davacılardan ; … , … A.Ş., … Ltd. Şti. , … A.Ş.,… A.Ş., … A.Ş., …A.Ş., … Şti., … Şti. 17.11.2000 tarihli … yevmiye nolu cevabi ihtarname ile ; bankaca bildirilen komisyon borçlarının ödendiğini, ihtarda geçen mektup ve komisyon devrelerinin bildirilmesi halinde ödenmiş makbuzlarının ibraz edileceği, teminat mektubu komisyon ve nakit kredi borçlarının olmadığı , teminat mektubu bedellerinin harici garanti mektubuyla garanti altında olduğu , bugüne kadar hiçbir mektubun nakte çevrilmediğini, nakte çevrilme girişimi de olmadığı , bu nedenle depo talep hakkı da olmadığı, vergi cezasının kendilerinden talep edilemeyeceğini, mektupların başka banka mektuplarıyla değiştirilmesi çalışmalarına başlandığı ,kendileriyle çalışılmayacağını … Genel Müdürlüğü ve … … Şubesi Müdürlüğüne ihtar etmişlerdir. İhtarname muhataplarına 17.11.2000’de tebliğ edilmiştir.
Nakit Kredi Hesaplarının Tetkiki açısından;Davacı banka kayıtlarına göre davacı … ve davacı …. ve Tic. Ltd. Şti.’ye nakit kredi kullandırılmıştır. Kullandırılan kredilerle ilgili inceleme ve tespitler aşağıda sunulmaktadır.
…;
a) … Nolu Spot Kredi:
Davalı bankanın … şubesi tarafından 30.06.1998 tarihinde %105 faizle 14.07.1998 vadeli 26.646.353.534.- TL tutarında 15 günlük spot kredi kullandırılmıştır. 29.06.1999 tarihinde kredi hesabına 210.528.347.- TL tahsilat sağlanmış , kalan kredi borç tutarı 26.12.2000 tarihinde 26.435.825.187.TL üzerinden kanuni takip hesaplarına aktarılmıştır.
Kullandırılan kredilerle ilgili hesap özetleri, aşağıdaki şekilde davacıya noter kanalıyla tebliğe gönderilmiştir:
Noter İsmi İhtar tarihi Dönemi Bildirilen kredi tutarı
…/… 18.07.2000 30.06.2000 26.646.353.534.- TL
… … 18.10.2000 30.09.2000 26.646.353.534.- TL
Tebliğe gönderilen hesap özetlerinin noter tebliğ şerhleri davalı taraftan istenmiş , ancak rapor tarihine kadar elimize ulaştırılmamıştır.
b) …Nolu Spot Kredi :
Davalı bankanın … şubesi tarafından 01.09.1998 tarihinde %125 faizle 60.000.000.000.- TL tutarında 1 günlük kredi kullandırılmıştır. Kredi borç tutarı 26.12.2000 tarihinde 60.000.000.000.- TL üzerinden … kodlu Muhtelif alacaklar
hesabına , oradan da aynı gün 60.000.000.000.- TL üzerinden kanuni takip hesaplarına aktarılmıştır.
Kullandırılan kredilerle ilgili hesap özetleri , aşağıdaki şekilde davacıya noter kanalıyla tebliğe gönderilmiştir:
Noter İsmi İhtar tarihi Dönemi Bildirilen kredi tutarı tebliğ tarihi
…/… 18.07.2000 30.06.2000 60.000.000.000.- TL
… 18.10.2000 30.09.2000 60.000.000.000.- TL
Tebliğe gönderilen hesap özetlerinin noter tebliğ şerhleri davalı taraftan istenmiş , ancak rapor tarihine kadar elimize ulaştırılmamıştır.
c)…/Diğer Muhtelif Alacaklar Hesabından Kullandırılan Tutar :
Davalı bankanın Mecidiyeköy şubesi tarafından davacıya 22.12.1998 tarihinde …/Muhtelif alacaklar muhasebe hesabının borcuyla davacının… nolu vadesiz Döviz Tevdiat Hesabına (DTH) 300.000.- USD aktarılmıştır. Aynı gün 300.000.- USD hesaptan efektif olarak çekilmiştir.
Davacı borcu 14.07.2000 tarihinde … Şube’ye devredilmiştir. Devredilen 300.000.- USD borç tutarı 26.12.2000 tarihinde kanuni takip hesaplarına aktarılmıştır.
Borç tutarı 23.02.2001 tarihinde 201.529.500.000.- TL olarak TL takip hesaplarına aktarılmıştır.
Davalı bankanın 14.11.2000 tarihli USD döviz satış kuru 683.934.- TL’dır.
Davacı borcunun icmali bilirkişi raporunun 8.sayfasında gösterildiği üzere; Davalı kayıtlarına göre davacı borcu faiz hariç 291.826.553.534.- TL olarak tespit edilmiştir.Davalı banka ise kat ihtarında 296.000.000.000.- TL ile bu kredinin bugüne kadar işlemiş devre faizleri ile bunlara işletilen gecikme faizlerinin ödenmesini istemiştir. Kat ihtarında işlemiş faiz ve gecikme faizi tutarı ise belirtilmemiştir.Davacı … ile davalı arasında akt edilmiş bir sözleşme dosyaya ibraz edilmemiştir.Davacı tarafa kullandırılan kredi tutarlarıyla ilgili olarak keşif esnasında aşağıda dökümü verilen kullandırımlarla ilgili olarak davacı … imzası havi ödeme fişlerinin ibrazı davalı taraftan istenmiş anacak rapor tarihine kadar elimize ulaştırılmamıştır.
Sözkonusu kredi kullandırımlarıyla ilgili davacı imzası havi belge sunulmadığından borç tespiti yapılamamıştır.
… Ltd. Şti.:
27.07.1999 tarihinde … Diğer muhtelif alacaklar hesabının borcuyla … nolu … alacağına 75.000.- USD kayıt yapılmıştır. Banka kayıtlarına göre 75.000.- USD 27.07.1999 tarihinde efektif olarak firmaya ödenmiştir.
Davacı tarafın 15.10.2003 havale tarihli Delil Listesi 22. maddesinde ; …’a 27.07.1999 tarihinde yapılan 75.000.- USD ödeme belgesinden bahsedilmiş , ancak dosyada böyle bir belgeye rastlanmamıştır.
Davalı bankanın … Şubesi tarafından davacı firmaya 20.09.1999 tarihinde %130 faizle … nolu hesaptan 34.526.992.500.- TL tutarında … kredisi kullandırılmıştır.
Kullandırılan kredi tutarı 20.09.1999 tarihinde … nolu vadesi TL hesabına aktarılmış, aktarılan tutardan aynı gün (34.492.500.000.- TL döviz karşılığı + 34.492.500.- TL kambiyo gider vergisi ) 75.000.- USD tutarında dövize çevrilerek … nolu vadesiz DTH aktarılmıştır.
Kredi kullandırım tutarı sonucunda 75.000.- USD’ye çevrilen tutar ile 279.999 nolu Diğer muhtelif alacaklar hesabındaki 75.000.- USD borç kaydı kapatılmıştır.
Kredi hesabına 30.09.2001’de 1.371.488.869.- TL , 31.12.1999’da 11.470.634.171.- TL dönem faizi tahakkuku yapılmıştır.
Kredi hesabına bilirkişi raporunun 8.sayfasında gösterilmiştir.
13.701.464.958.- TL’lık tahsilat şöyle olmuştur: 18.02.2000 tarihinde…-… nolu 24.272.- USD DTH tutarı , 391509 nolu geciçi hesaplara 13.701.464.958.- TL olarak aktarılmıştır. Aktarılan tutardan faiz ve ferileri tahsilatı (12.686.541.629.- TL’sı faiz 1.014.923.329.- TL’sı vergi ve fon ) yapılmıştır. Kullandırılan kredinin anapara tutarı olan 34.526.992.500.- TL 06.11.2001 tarihinde kanuni takip hesaplarına aktarılmıştır. Davacı …. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı bankanın … Şubesi arasında bila tarihli Genel Kredi Sözleşmesi akt edilmiştir. Sözleşmenin 51. md. uyarınca banka kayıtları kesin delil kabul edilmiştir. Davacı tarafa kullandırılan kredi tutarlarıyla ilgili olarak keşif esnasında aşağıda dökümü verilen kullandırımlarla ilgili olarak davacı …. ve Tic. Ltd. Şti. imzası havi ödeme fişinin ibrazı davalı taraftan istenmiş anacak rapor tarihine kadar elimize ulaştırılmamıştır. Sözkonusu kredi kullandırımlarıyla ilgili davacı imzası havi belge sunulmadığından borç tespiti yapılamamıştır. 75.000.- USD ödemeyle ilgili davacı imzası havi belge sunulmadığından borç tespiti yapılamamıştır.
Dava tarihi itibariyle her bir davacının, teminat mektubu borçları bilirkişi raporunun 9.sayfasında gösterildiği üzere her bir davacının teminat mektuplarının dökümü ve iade tarihleri (EK-2)’de sunulmuştur.
TCMB döviz satış kuru 06.01.2005 tarihli döviz satış kuru 1.384.100.- TL olup , kalan mer’i teminat mektuplarının USD karşılığı ve toplam USD mer’i teminat mektupları tutarı bilirkişi raporunun 9.sayfasında gösterilmiştir.
06.01.2005 inceleme tarihi itibariyle davacı firmaların mer’i teminat mektubu risklerinin USD toplam karşılığı 2.905.495.- USD olarak hesaplanmıştır. … Ltd. Şti., … Ltd. Şti., … San. ve Tic. Ltd. Şti.,
Davacı Firmaların, Davalı Lehine Verdiği Harici Banka Mektubu (Kontrgaranti ), Davacı firmalara ve dava dışı … , … A.Ş. lehine …’ın vermiş olduğu kredilerin , anapara , faiz ve komisyonları da dahil olmak üzere … … tarafından 01.12.1998 tarihinde 01.12.2001 vadeli 10.161.300.- USD tutarında kontrgaranti verilmiştir. Kontrgaranti ile gayrikabili rücu olarak ilk talepte her türlü itiraz ve savunma hakkından feragat edilerek , 10.161.300.- USD’nin ödenmesi taahhüt edilmiştir. … … Şubesi 01.09.1999 tarihinde …’e gönderdiği Swift mesajıyla 10.161.300.- USD garanti tutarının 4.058.412.- USD’sini serbest bırakmış , serbest bırakmayla birlikte garanti tutarı 6.102.888.- USD’ye inmiştir. Davacı vekilinin 17.02.2004 havale tarihli yazısı ekinde sunulan … bankasının 11.02.2004 tarihli yazısıyla 6.102.888.- USD vadeli olan ödeme taahhüdünün (kontrgaranti) süresiz hale geldiği bildirilmiştir. …metninden , kontrgarantinin davalı tarafın komisyon alacaklarını da garanti ettiği anlaşılmaktadır. …. Asliye Ticaret mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında 28.11.2000 tarihli ihtiyati tedbir talebiyle ilgili dilekçe ekindeki Swift mesajından , … Dış İlişkiler departmanınca , 6.102.888.- USD meblağın vadesinin geldiği, sözkonusu tutarın …’ta bulunan … nolu hesaplarına alacak kaydını … bankasından talep etmiştir. Yazı faksı üzerindeki faks tarihi 08.11.2000 olmasına karşın kontgarantinin nakte çevrilme talep tarihi görülememiştir. … Ticaret Mahkemesi … D.İş E. , … D. Ş. K. sayılı 29.11.2000 tarihli kararıyla 6.102.888.- USD teminat mektubunun paraya çevrilmesinin önlenmesi için ihtiyati tedbir kararı vermiştir. … Ltd. Şti. firmalarının kredi riskleri … … Şube nezdinde , diğer firma kredileri ise … nezdinde bulunmaktadır. Davalı olarak gösterilen … … Şubesi, … … Şubesinin talimatları (Şubelerin emirleriyle) ile davacılar lehine teminat mektubu düzenlemiş bulunduğundan dava konusunda taraf olarak bir ilgisi bulunmamaktadır. Davacı firmalar … … ve … Şubesi tarafından kredilendirilmiş , daha sonra … Şubesindeki krediler de … şubeye devir olmuştur.
Davalı banka 14.11.2000 tarihli kat ihtarında teminat mektubu komisyonları ile ilgili olarak bilirkişi raporunun 10.sayfasında tablo halinde gösterildiği üzere; Sözkonusu alacak miktarı davalı tarafın kayıtlarında mevcut olmayıp , muhasebe dışı olarak talep edilmektedir.
Keşfen inceleme sırasında teminat mektubu komisyon alacağının hangi firmanın hangi mektup ve hangi devre/devreler komisyonundan oluştuğu, gecikme faizinin hangi orandan hesaplandığı , teminat mektubu komisyonlarına hangi oranlardan hesaplandığı, … ve … … şubesinden talep edilmesine karşı tarafımıza rapor tarihine kadar kat ihtarının detay dökümü verilememiştir.
Teminat mektupları tanzim tarihleri 19.03.1996 tarihine kadar uzamakta olup , davalı tarafça kat ihtarı dökümü dosyaya sunulduktan sonra ancak hesaplama yapılabilecektir. Aksi durum günler , aylar sürecek bir çalışmayı gerektirecektir.
Davalı yan sadece 1996-2001 tarihleri arasında geçerli olan teminat mektubu komisyon oranlarını ve asgari devre komisyon tutarını liste olarak sunmuştur (Ek-3) Listenin tetkikinden 1997-2001 arasında komisyın oranlarının yıllık %2.5 ile %4 arasında değiştiği görülmektedir.
Rapor ekinde sunulan 02.03.2004 tarih , KRD-413 sayılı … Genel Müdürlüğü’nün …’na muhatap yazısından , davacıların teminat mektuplarına yıllık %1 devre komisyonu tatbik edildiği anlaşılmaktadır.(EK-4)
Davacı vekili 15.03.2004 havale tarihli dilekçesinde ; … önceleri müvekkillerinin yüklü mevduatları nedeniyle davalının komisyon almayacağını kabul ettiğini, daha sonra taraflar arasındaki anlaşmalara uygun olarak komisyon ödendiğini, … bankaca düzenlenen teftiş raporlarında komisyon borçlarından söz edilmediğini, … müvekkillerinin mevduatlarının azalmaya başladığı 1998 yılı sonrasında ise davalı bankanın teminat mektupları için istediği tüm komisyonların müvekkiller tarafından ödendiğini, buna ilişkin davalı bankanın istek yazıları ve ödemelere ilişkin dekont örneklerinin sunulduğunu, 1998 yılı ve sonrasında davalı bankanın teminat mektupları için istediği tüm komisyon bedellerini aldığı için dir ki, Kasım 2000 yılında yaşanan ulusal krize kadar taraflar arasında ihtilaf çıkmadığını, … Borçlar Kanununa ard arda yapılan ödemelerde , son ödemenin itirazi kayıtsız alınması halinde önceki dönem ödemelerin yapılmış olduğu kabul edilir hükmü karşısında davalı tarafın 1999-2000 yıllarına ilişkin tüm dönem komisyon alacaklarını itirazi kayıtsız almaları karşısında önceki dönemlere ilişkin alacak iddialarının dinlenemeyeceğinin açık olduğunu, beyan etmiştir.
Davacı beyanının doğruluğunun tespiti için , …’tan … … şubesine ait son teftiş raporunun ibrazı istenmiş , ancak bilirkişiliğimize ibraz edilmemiştir.
Davacı vekili 15.03.2004 havale tarihli “Delil Listesi” dilekçesi 16. maddesinde; Davalı … tarafından düzenlenmiş teminat mektuplarından önceleri komisyon alınmadığına , 1998 yılından sonrası için ödenmesi gereken komisyon oranının %1 olduğuna ilişkin kendilerinin ve davalı banka yazıları ile bugüne kadar ödenmesi gerekli tüm komisyonların ödendiğine ilişkin banka dekontlarının sunulduğunu açıklamıştır.
… … Şubesi teminat mektubu komisyon tahsil ekstrelerini , davacı yan da ödediği teminat mektubu komisyonları ile ilgili bir klasör belge sunmuştur. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi kat ihtarındaki komisyon talep alacağının hangi devrelerden oluştuğu belli olmadığından bunların karşılaştırılması da haliyle yapılamamıştır.
… … Şube tarafından bilirkişiliğimize sunulan komisyon tahsil dökümlerinin tetkikinden davacı firmalardan komisyon tahsil başlangıç tarihleri aşağıda gösterilmiştir:
Davacı İsmi İlk komisyon tahsil tarihi
… ——————————————- 11.05.1998
…. ve Tic. A.Ş.——— 04.11.1997
… Ltd. Şti. —————- 12.11.1998
…. A.Ş.————— 02.10.1998
…A.Ş.————– 16.09.1998
… A.Ş.————— 16.09.1998
… A.Ş.—— 01.10.1998
… Ltd. Şti.———- Döküm sunulmamıştır
… Ltd. Şti.———– Döküm sunulmamıştır
… San. ve Tic. Ltd. Şti.—————- Döküm sunulmamıştır
…Ltd. Şti.————————- Döküm sunulmamıştır
Tablonun tetkikinden görüleceği üzere davacı … A.Ş.’den 04.11.1997 tarihinden itibaren , diğer 6 firmadan ise 1998 yılından itibaren komisyon tahsil edilmeye başlandığı görülmektedir. Bu tespit davacıların komisyon tahsillerinin 1998 yılından itibaren tahsil edilmeye başlandığı iddiasıyla da örtüşmektedir.
Yine davacılar vekilinin komisyon oranın %1 olduğu yönündeki iddiaları da (Ek-4)’de sunulan … Genel Müdürlüğü yazısıyla örtüşmektedir.
… … Şubesi tarafından … A.Ş. firması için sunulan komisyon tahsil ekstrelerinde, 02.12.1997 tanzim tarihli teminat mektubu için bilirkişi raporunun 12.sayfasında gösterildiği üzere komisyonların tahsil edildiği görülmektedir.
Davalı banka ise kat ihtarında sözkonusu mektup için , 550.000.000.- TL komisyon , 630.208.333.- TL gecikme faizi talep etmiştir. Davalı bankaca 1998-1999 ve 2000 yıllarında komisyon tahsilleri yapılmışken , 550.000.000.- TL ilave komisyon 630.208.333.- TL gecikme faizi talebi , izaha muhtaç bulunmaktadır. Bu durum tüm komisyon alacağı ve gecikme faizi talepleri için de geçerli bulunmaktadır.
Teminat mektubu borcu olan firmalarla banka arasında yapılmış kredi sözleşmesi bulunmamaktadır.
Taraflardan birinin ticari işletme olması nedeniyle , ticari işten doğan her alacak
için iskonto faizi istenebilir. ( HGK 17.12.1986 gün , E.85/11-383 K. 86/1099 sayılı
kararı )
Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine ilişkin 3095 sayılı Kanun’un 2. Maddesinde;
Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde
miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme , … Bankası Reeskont
oranı üzerinden yapılır.
Bu durumda davalı banka , varsa komisyon alacaklarındaki gecikme için ancak reeskont faizi talep edebilecektir.
Davalı yan , gecikme faizi dahil 411.389.569.727.- TL komisyon alacağı talep ettiğine göre bu talebinin detay hesabını ( uygulanan komisyon oranı- ait olduğu devre – devre komisyon tutarı- tatbik edilen gecikme faizi ) dosyaya gerekçeleriyle birlikte sunması gerekir. Bunu müteakiben borç tespiti yapılabileceğini sayın mahkemenizin takdirlerine sunmaktayız.
Teminat Mektubu Depo Talebi :
Taraflar arasında teminat mektubu bedellerinin , bankanın talebi halinde depo edilebileceği yönünde bir sözleşme bulunmamaktadır.
Teminat mektubu bedellerinin bankaca tazmini halinde , tazmin bedelinin … tarafından verilen 6.102.888.- USD tutarlı hacri garanti mektup bedelinden tahsili her zaman mümkün bulunmaktadır.
06.01.2005 inceleme tarihi itibariyle davacı firmaların mer’i teminat mektubu risklerinin USD toplam karşılığı 2.905.495.- USD olarak hesaplanmıştır. Davalı elindeki garanti tutarı ise 6.102.888.- USD’dir. Bu durumda davalı tarafça tazmin olması halinde , tazmin bedelleri garanti tutarından fazlasıyla karşılanabilecektir.
Dolayısıyla teminat mektubu bedellerinin depo talebinin isabetli olmadığı görülmektedir.
Vergi Cezası Talebi irdelendiğinde; … ve şirketlerinin kaçakçılık fiiline iştirak (yardım ) edildiği gerekçesiyle …’a 01.11.2000 tarihinde … Vergisi Dairesi tarafından , 1995-1996 ve 1997 yıllarındaki işlemlerle ilgili olarak toplam 9.971.592.420.000.- TL tutarında bilirkişi raporunun 13.sayfasında gösterildiği üzere kaçakçılık cezası ihbarnameleri gönderilmiştir. Banka vergi ihbarnamelerinin iptali için Vergi mahkemesinde dava açmış, dava sonucunda 3.264.994.420.000.- TL ve 305.221.030.000.- TL tutarlı vergi ihbarnameleri iptal edilmiş , 6.401.376.970.000.- TL tutarlı ihbarnamenin 4.020.859.979.000.- TL olarak tahsiline karar verilmiştir. Karar davalı tarafça temyiz edilmiştir.4.020.859.979.000.- TL’lık kacakçılık cezası ihbarnamesi bankaya 12.11.2001’de gönderilmiş , 13.11.2001 tarihinde bankaya tebliğ edilmiş, 13.12.2000 tarihinde 14.475.090.000.- TL karar harcı ile birlikte vergi dairesine ödenmiştir. Davalı tarafça ödenen kaçakçılık cezasının davacılara yansıtılabileceğine dair taraflar arasında bir anlaşma bulunmamaktadır. Cezanın davalı banka adına tarh edilmesi ve ödenmesi nedeniyle , davacılardan talep edilemeyeceği anlaşılmıştır.
Yapılan ilave incelemeler sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Davacı taraf … tarafından davacıların kredi borçlarının teminatı için davalı tarafa verilen 6.102.888.- USD yabacı banka teminat mektubunun nakte çevrilmemesi için ihtiyati tedbir kararı almıştır.
Davacı taraf 411.389.569.727.- TL komisyon borcu bulunmadığı konusunda menfi tespit davası açmıştır.
2) Dosya kapsamında ve keşfen inceleme neticesinde yapılan incelemeler sonucunda, davacıların dava tarihi itibariyle ; rapor içeriğinde ve (Ek-2)’de detayı verilen
550.564.056.435.- TL ve 3.330.300.- USD tutarında teminat mektubu risklerinin (borçlarının ) bulunduğu tespit edilmiştir.
06.01.2005 inceleme tarihi itibariyle ise , davacıların mer’i teminat mektubu TL borçları 519.722.601.500.- TL’ye , USD mektup tutarı ise 2.530.300.- USD’ye düşmüştür.
06.01.2005 inceleme tarihi itibariyle davacı firmaların mer’i teminat mektubu risklerinin USD toplam karşılığı 2.905.495.- USD olarak hesaplanmıştır. Davalı elindeki garanti tutarı ise 6.102.888.- USD’dir. Bu durumda davalı tarafça, teminat mektuplarının tazmin olması halinde , tazmin bedelleri garanti tutarından fazlasıyla karşılanabilecektir. Dolayısıyla teminat mektubu bedellerinin depo talebinin isabetli olmadığı görülmektedir.
3) Davacıların tüm kredi borçlarının teminatı için ( nakti kredi- teminat mektubu – komisyon ve faiz ) , davacılar lehine Credit Suısse tarafından , davalı … A.Ş.’ye 6.102.888.- USD tutarlı vadesiz harici garanti (kontrgaranti) mektubu verilmiştir.
Sözkonusu 6.102.888.- USD’nin paraya çevrilmemesi için … Ticaret Mahkemesi … D.İş E. , … D. Ş. K. sayılı 29.11.2000 tarihli kararıyla ihtiyati tedbir kararı verilmiştir.
4) Davalı bankaca kaçakçılığa iştirak suçu gerekçesiyle , vergi dairesine 4.020.859.979.000.- TL ödeme yapılmıştır.
Davalı tarafça ödenen kaçakçılık cezasının davacılara yansıtılabileceğine dair taraflar arasında bir anlaşma bulunmamaktadır. Cezanın davalı banka adına tarh edilmesi ve ödenmesi nedeniyle , davacılardan talep edilemeyeceği görüşü sayın mahkemenizin takdirlerine sunulmaktadır.
5) Davalı … ve … kayıtlarına göre ;
– Davalı …’ın faiz hariç 296.000.000.000.- TL ,
– Davalı …. ve Tic. A.Ş.’nin faiz hariç 34.526.992.500.- TL nakit kredi borçları bulunmaktadır.
Davacılar kredi kullanmadıklarını, davalı tarafa borçlarının olmadığını , herhangi bir belgeye imza atmadıklarını iddia etmişlerdir.
Sözkonusu kredi kullandırımlarıyla ilgili davacı imzası havi belge sunulmadığından borç tespiti yapılamamıştır.
Davacı … … Ltd. Şti.’ye kullandırılan kredi tutarlarıyla ilgili olarak keşif esnasında aşağıda dökümü verilen kullandırımla ilgili olarak davacı …. ve Tic. Ltd. Şti.’nin imzası havi ödeme fişleri aşağıdaki gibidir.
Sözkonusu kredi kullandırımlarıyla ilgili davacı imzası havi belge sunulmadığından borç tespiti yapılamamıştır.
…’a kullandırılan kredilerle ilgili olarak kendisine tebliğe gönderilen aşağıdaki hesap özetlerinin noter tebliğ şerhli suretleri de sunulmamıştır.
Noter İsmi İhtar tarihi
…/… 18.07.2000
… 18.10.2000
Sözkonusu hesap özetlerinin davacı …’a tebliğinin yapılmış olması halinde , İİK 68/b kapsamında kesinleşmiş olması gereken kredi borçlarına davacının itirazı yerinde olmayacaktır.
… Ltd. Şti. hariç, taraflar arasında imzalanmış kredi sözleşmesi bulunmamaktadır. Ancak kredi ilişkisi için sözleşme yapılması şart olmayıp , kredi ödemelerinin davacıların imzasına yapıldığının tevsiki gerekli bulunmaktadır.
6) Davalı … … Şubesi 14.11.2000 tarihli kat ihtarıyla 411.389.569.727.- TL komisyon ve gecikme faizi talep edilmiştir.
Davalı yan , gecikme faizi dahil 411.389.569.727.- TL komisyon alacağı talep ettiğine göre bu talebinin detay hesabını ( uygulanan komisyon oranı- ait olduğu devre – devre komisyon tutarı- tatbik edilen gecikme faizi ) dosyaya gerekçeleriyle birlikte sunması gerekir. Bunu müteakiben borç tespiti yapılabileceğini sayın mahkemenizin takdirlerine sunmaktayız.
Aksi halde 61 adet teminat mektubuyla ilgili tanzim tarihlerinden (1996-2000 arası ) dava tarihine kadar yapılacak komisyon ve gecikme hesaplarının ve tahsilat tutarlarının tespit ve mahsubu işlemlerinin çok uzun süreceği ve zorluk arz edeceği de bir gerçektir.Bu nedenle davalı tarafından kat ihtarıyla ilgili detay hesabının sunulması zorunluluk arz etmektedir.
Davacılar vekili 15.03.2004 havale tarihli dilekçesinde ; bankaca düzenlenen teftiş raporlarında komisyon borçlarından söz edilmediğini ileri sürmüştür. Bunun doğruluğunun tespiti için …’tan … … şubesine ait son teftiş raporunun ibrazı istenmiş, ancak bilirkişiliğime ibraz edilmemiştir.
Mahkememizce ilk 17/01/2005 tarihli alınan bu rapordan sonra müteahhit defalar rapor ve ek raporlar alındığı, mahkememiz dosyası ile birleşen ….asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyası, birleşen … Asliye Ticaret mahkemesinin … Esas sayılı dava dosyası, Birşelen ….Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyalarındaki yer alan iddialar, savunmalar ve taraflarca sunulan delil niteliği taşıyan tüm belgeler üzerinde gerekli hukuki incelemeler raporlarda değerlendirilmelerde bulunulduğu, ayrıca davalı … Bankası ve davalı … defter ve kayıtları üzerinde menfi tespit davası ile ilgili incelemeler yapıldığı, tarafların celse arasında ki itirazları tek tek değerlendirildiği görüldü.
Mahkememizin 06/12/2011 tarihli celsesinde; davacılar …Ltd.Şti., ….A.Ş. … Ltd.Şti., …A.Ş., … A.Ş., …A.Ş, …A.Ş, …Şti, … Ltd.Şti, … San.ve Tic.Ltd.Şti., …., …, … A.Ş, …Şti. vekili Av…. ile davalı … Bankası A.Ş. vekili Av…. hazır, davalı … vekillerinin hazır olmadıkları görüldü, açık duruşmaya devam olunduğu, davacılar vekilinin aynı celse alınan beyanına göre;
Davacılar vekilinden soruldu: davamız, dava açtığımız ilk davalı olan … Bank’ın ….Noterliğinden 14/11/2000 gün ve … yevmiye numaralı kat ihtarını tarafımıza göndererek feragat ettiğimiz diğer dava konuları dışında 9.971.592.420.000 TL (9.971.592,42 TL) vergi cezası istemi ve karşılanmaması halinde kendilerine verdiğimiz kont garanti teminat mektubunu paraya çevireceklerini ihtar etmeleri üzerine ….ATM’nin … esas sayılı davamızla ihtarname numarası verilmek suretiyle bu kapsamda istenen miktarda borcumuzun olmadığını ve kontur garanti teminat mektubunun nakde çevrilmesinin haksız olduğunun tespitini istedik, bilahare … ATM’nin … Esas sayılı dosyası ile yine bu teminat mektubu kapsamında ihtarname de istenen şekilde borçlu olmadığımızı ve teminat mektubunun paraya çevrilmesine gerek olmadığının tespitini istedik, Mahkemenizin … esas sayılı dosyasında … açtığımız tüm davalar yetkisizlik kararı verilerek bu dosyada birleşti, bilahare yine … ATM’nin … Esas sayılı dosyası ile yine aynı davalıya dava açtık ve o tarihte … …’ye devrolduğu için davalı sıfatı olarak … ve … Bankası devreye girdi, ilgili dosyada da teminat mektuplarının hükümsüzlüğüne ve vergi cezaları ve ihtarnameye konu hususlardan borçlu olmadığımıza dair dava açtık ve bu dava mahkemenizin … esas sayılı dosyası ile birleşti, yargılama sırasında davalılardan …, dava konularından vergi ihtilafı dışındaki konuları kendi uhdesinde bıraktı ve kendi uhdesinde bıraktığı bütün konulardan vergi ihtilafı ve banka uhdesinde kalan kredi alacaklarına ilişkin …’ye karşı açtığımız davalardan feragat ettik, bilahare tek davalı olarak kalan … Bankasına karşı açtığımız davalardan vergi ihtilafı hariç bütün dava konularından karşılıklı olarak feragat ettik ve karşılıklı olarak ücreti vekalet ve yargılama giderlerinden vergi ihtilafı dahil karşılıklı olarak feragat ettik, bu nedenle sonuç itibarıyla davalı …’ye karşı açtığımız davada kendi uhdesinde bıraktığı bütün konulardan feragat ediyoruz, bu nedenle feragat nedeniyle reddini talep ediyoruz, diğer tek davalı … Bankasına karşı açtığımız davalardan da vergi ihtilafı hariç tüm davaya konu taleplerden karşılıklı olarak feragat edip bu nedenle de bu davamızın feragat nedeniyle reddini talep ediyoruz,
Vergi ihtilafına ilişkin davamıza gelince; vergi ihtilafına ilişkin alacak … Bankası uhdesinde olup …’ye temlikli değildir, dolayısıyla vergi ihtilafına ilişkin davanın davalı … Bankasıdır, … Bankası A.Ş.ye karşı davamızı vergi ihtilafına ilişkin talebimiz yönünden devamını istiyor, karara bağlanmasını istiyoruz, toplanan deliller ve bilirkişi raporlarına göre tüm bilirkişiler birbirlerini doğrular şekilde davalıların tarafımızdan vergi alacağı talebinde bulunamayacağını, böyle bir talebin haklı olamayacağını, böyle bir borcumuzun olmadığını ve dolayısıyla bu vergi borcu nedeniyle kendilerinde bulunan kontur garanti teminat mektubunun nakde çevrilme girişiminin haksız olduğunu netice itibarıyla vergi alacağı yönünden 9.971.592,42 TL borçlu olmadığımızı mütala etmişlerdir, bizde netice itibarıyla 9.971.592,42 TL’den borçlu olmadığımızın kabulünü talep ediyor takdiri mahkemeye bırakıyorum dedi beyanı okundu imzası alındı. Şeklinde imzası ile beyanını tasdik ettiği görülmüştür.
06/12/2011 tarihli celsede davalı vekilinin de beyanının alındığı, alınan beyana göre;
Davalı … Bankası vekilinden soruldu: davacılar vekili davaya sadece vergi ihtilafı yönüyle sınırlı olarak davaya devam ettiklerini beyan etmiştir. Bizde vergi ihtilafı dahil adımıza hükmedilmesi muhtemel tüm masraf ve vekalet ücretlerinden feragat ediyoruz, vergi ihtilafı yönünden de bilirkişi raporları ile yapılan tespitlere yazılı olarak itiraz etmiştik, itirazlarımız doğrultusunda ek rapor düzenlenmesini talep ediyoruz, takdiri mahkemeye bırakıyoruz, mahkemece yeniden ek rapor alınmasına ilişkin talebimiz kabul görmez ise davacı vekilinin vergi ihtilafına ilişkin menfi tespit davasının reddini istiyoruz dedi beyanı okundu imzası alındı. Şeklinde beyanının alındığı ve imzası ile tasdik ettiği görüldü.
Tarafların beyanları dikkate alınarak feragat dışında kalan vergi ihtilafına ilişkin davalarında yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde hükme esas teşkil eden rapora göre davalı … A.Ş adılan vergi kaçakçılığına yardım fiilinden dolayı 1995, 96, 97 yılları için 9.971.592.420.000 TL vergi ve kaçakçılık cezası tahakkuk ettirilmiş olduğu, davalı banka 14/11/2000 tarih ve … yevmiye nolu ….Noterliğinden çektiği ihtarnamede bu vergi ve kaçakçılık cezasını borç olarak göstermiş ve davacılardan ödenmesini istediği, davacı taraflar ise buna haklı itirazlarda bulundukları anlaşılmıştır. Davalı taraf adına 1995, 96, 97 yıllarında kesilen kaçakçılık cezaları vergi mahkemesi ve Danıştay’da dava konusu yapılmış ve nihai ve kesin şeklini almıştır. Kesilen kaçakçılık cezalarının yıllar itibarıyla ilk tarhiyat tutarları ile yargı kararlarına göre kesinleşmiş nihai tutarları bilirkişilerin 15/09/2009 tarihli ek bilirkişi raporlarında tablo şeklinde gösterildiği üzere Danıştay bozma ilamından önce davalı banka tarafından 13/11/2001 tarihinde 4.021.859.970.000 TL ödendiği, Danıştay bozma ilamından sonra verilen mahkeme ilamlarına istinaden … Vergi Dairesi Başkanlığı toplam 3.822.388.280.000 TL miktarlı vergi ceza ihbarnamesi göndermiş olup, daha önce ödenen 4.020.859.970.000 TL’den mahsup yapılarak 198.471.69 YTL iade edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla vergi ve cezanın kesinleşen ve ödenen tutarı 9.971.592.420.000 TL değil 3.822.388.280.000 TL’dir, davalı taraf bu tutarı davacı taraftan istemesinde hiçbir haklılık payı olmadığı gibi bunda ne vergi yasalarında ne de diğer özel hukuk kurallarına yeri bulunmamaktadır. Bu talep vergi cezalarına göre kendi fiilenden doğan bir suçtan dolayı kendi tüzel kişiliği adına kesilen tutarın başka bir mükellefe ödettirilmek istenmesi demektir. Vergi borcu, vergi alanından, vergi aslına bağlı cezalardan veya vergi aslına bağlı olmayan cezalardan oluşmaktadır. Mükellefler adlarına tarh edilen vergi ve kesilen cezalardan kendileri sorumlu olduklarını, yani kendi mal varlığından bunların ödeneceği mükellifiyetin bir gereği kabul edilmektedir. Vergilerin şahsiliği ilkesi de bunun için getirilmiştir. Ayrıca davalı banka vergi ve ceza kesilmesini gerektiren fiili kendi iradesi ile işlediği dosyada bulunan vergi inceleme raporlarında tespit edilmiş ve vergi mahkemesi kararı ile Danıştay kararlarında sabit görülmüş olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle de vergi ve ceza tarhiyatı anılan yargı organlarınca onanmıştır.
Bu nedenlerle davalı bankanın ödediği vergi ve cezaların menfi tespit davasına konu edilmesi tamamen keyfi bir talep olup, hiçbir hukuki dayanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle diğer davalıların davalı … A.Ş.nin ödediği vergi ve cezaları davacılardan talepte bulunamayacakları anlaşılmıştır.
Mahkememizce toplanan deliller, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve özellikle 06/12/2011 tarihli taraf vekillerinin beyanları dikkate alınarak, davacı vekilinin …’ye ve … Bankasına karşı açtığı davalardan, vergi ihtilafına ilişkin talep dışındaki tüm taleplerinin feragat nedeniyle reddine, davacı vekilinin … Bankasına karşı açmış olduğu Vergi ihtilafına ilişkin menfi tespit davasının kabulü ile 9.971.592,42 TL borçlu olmadığının tespitine, davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına ve davacılar tarafından yatırılan 47.522,90 TL’nin davacıya iadesine dair 06/12/2011 tarihli hüküm kurulmuştur.
YARGITAY BOZMA İLAMI:
Yargıtay 19.Hukuk Dairesi’nin 2016/15672 Esas-2018/2129 Karar ve 17/04/2018 tarihli bozma ilamı ile; 1-dosyamızdaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin tüm davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiş, 2-Davanın, bir asıl dava ve bununla birleştirilen iki dava olmak üzere üç ayrı davadan oluştuğu, mahkememizce verilen hükmün 2. fıkrasında; “2-Davalının harçtan muaf olması nedeniyle harç alınmasına yer olmadığına, Davacılar tarafından yatırılan 47.522,90 TL nin davacıya iadesine,” şeklinde yazılmış olduğu, daha sonra verilen 15/08/2013 tarihli tavzih kararında ise hüküm fıkrasına; “42.894,60 TL fazla yatırılan harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde iadesine” şeklinde bir ekleme yapılmış, ancak dava dosyasında iadesine karar verilen harçların tahsiline ilişkin makbuzlar ile uyum görülemediği gibi her bir dosya açısından ayrı ayrı ve terettüde yer vermeyecek şekilde harç iadesine karar verilmesi gerekirken, tavzih edilmiş şekliyle bile neye karar verildiği anlaşılamayacak şekilde hüküm kurulmasının yanlış olduğu ve kararın bu yönden bozulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Yargıtay bozma ilamı taraflara tebliğ olunmuş, dosyamızın yukarıda yazılı esasa kaydı yapılmıştır.
Mahkememizce usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yargılamaya devam olunmuş ve uyulan Yargıtay 19.Hukuk Dairesi’nin 2016/15672 Esas-2018/2129 Karar ve 17/04/2018 tarihli bozma ilamı uyarınca mahkememiz önceki kararındaki gerekçe aynen kabul edilerek, bozma ilamı doğrultusunda belirtilen harç eksiklikleri düzeltilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ve ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;
1-Asıl dava yönünden davacının davasının KISMEN KABUL – KISMEN REDDİ ile, davacının vergi ihtilafına dayalı menfi tespit isteminin KABULÜ ile, 9.971.592,42 TL bakımından davacının borçlu olmadığının tespitine, kalan kısımlar yönünden davanın feragat nedeniyle reddine,
2-Birleşen …. ATM … Esas sayılı dava dosyasının feragat nedeniyle REDDİNE,
3-Birleşen …. ATM’nin … Esas sayılı dava dosyası yönünden davalı … yönünden davanın HMK 150. Maddesi uyarınca (o tarihte yürürlükte bulunan HUMK 409. Uyarınca) davanın açılmamış sayılmasına,
4-Diğer davalılar yönünden açılan davanın feragat nedeniyle REDDİNE,
Asıl Dava Yönünden;
5-Davalılar harçtan muaf olmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereği alınması gereken 54,40 TL maktu karar ve ilam harcının, (….ATM.nin … Esas sayılı dosyasında) peşin olarak alınan 5.553,75 TL (eski 5.553.759.316 TL), (Yetkisizlik kararı verilerek gönderilen ….ATM…. Esas sayılı dosyasında) peşin olarak alınan 4.628,13 TL (eski 4.628.132.763 TL) + tamamlama harcı olarak yatırılan 42.894,60 (eski 42.894.600.000) toplamı 53.076,48 TL’den mahsubu ile bakiye 53.022,08 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
(Mahkememizin (….ATM …) 17/02/2004 tarihli müzekkeresi ile davacılar vekili tarafından 24/04/2001 tarih, … nolu makbuz ile yatırılan 42.894,60 TL (eski 42.894.600.000)’nin davacılar vekiline iadesine karar verildiği, ancak dosyamız içeriğinden bu miktarın davacılar vekiline iade edilip edilmediğinin anlaşılamadığı, bu itibarla 42.894,60 TL iade edilmemiş ise 5.nolu bentte kurulan hüküm uyarınca harç iade işleminin yapılması, aksi halde 42.894,60 TL iade edilmiş ise; 54,40 TL maktu harcın peşin olarak alınan (5.553,75 + 4.628,13) = 10.181,88 TL’den mahsubu ile bakiye 10.127,48 ‘nin davacılara iadesine)
6-Davacılar tarafından talep edilmediğinden (12/10/2011 tarihli beyan dilekçesi) lehine vekalet ücreti ve yargılama gideri takdirine yer olmadığına, yapılan yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
Birleşen ….ATM … Esas Sayılı Dosyası Yönünden;
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereği alınması gereken 54,40 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin olarak alınan 2,00 TL (eski 2.080.000 TL) + tamamlama harcı olarak yatırılan 42.894,60 TL (eski 42.894.600.000) toplamı 42.896,60 TL’den mahsubu ile bakiye 42.842,20 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
(Mahkememizin (….ATM …) 24/02/2004 tarihli müzekkeresi ile davacılar vekili tarafından 24/02/2004 tarih, … nolu makbuz ile yatırılan 42.894,60 TL (eski 42.894.600.000)’nin davacılar vekiline iadesine karar verildiği, ancak dosyamız içeriğinden bu miktarın davacılar vekiline iade edilip edilmediğinin anlaşılamadığı, bu itibarla 42.894,60 TL iade edilmemiş ise 7.nolu bentte kurulan hüküm uyarınca harç iade işleminin yapılması, aksi halde 42.894,60 TL iade edilmiş ise; 54,40 TL maktu harcın peşin olarak alınan 2,00 TL’den mahsubu ile bakiye 52,40 TL davacılardan tahsili ile Hazineye irat kaydına,)
Birleşen ….ATM … Esas Sayılı Dosyası Yönünden;
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereği alınması gereken 54,40 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin olarak alınan 77.490,00 TL’den mahsubu ile bakiye 77.435,60 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalılar vekillerinin yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde YARGITAY’a YASA YOLU açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 03/07/2020

Başkan …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
e-imzalıdır