Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/534 Esas
KARAR NO:2023/353

DAVA:Tazminat (Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:26/08/2019
KARAR TARİHİ:23/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA: Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesi ile, Davacı … San. Tic. A.Ş 5015 sayılı kanun ve ilgili mevzuat kapsamında EPDK’nun tanzim ettiği dağıtıcı lisansı kapsamında akaryakıt sektöründe faaliyet gösterdiğini, bu faaliyeti çerçevesinde bizzat belirlediği noktalarda kendi marka ve logosu altında … standartlarında kurulacak / kurulu akaryakıt istasyonlarında akaryakıt, LPG ve madeni yağ satış faaliyetini gerçekleştirdiğini, mülkiyet hakkı davalılardan … … ait olan taşınmazın … 4. Noterliğinin 22/11/2005 tarih ve … yevmiye numaralı kira sözleşmesi ile … A.Ş’ne kiraya verildiğini, malik … … ile … A.Ş arasında imzalanan 22/11/2005 tarihli kira sözleşmesinin 6.cı maddesinde kiracının işbu kira mukavelesini bütün hukuki vecibeleri ile birlikte kısmen veya tamamen hissedarlarına kendi sermaye iştiraki olan ortak girişim ya da sair şekilde ortaklık tesis edeceği kişi şirket ortaklıklar veya firmalar ile bunların hissedarları veya üçüncü kişilere devretmek hakkını haiz olduğunu kiralayan peşinen kabul ettiğini, düzenlenmesine yer verilmekte söz konusu kira sözleşmesine ilişkin devir edebilme hakkı tanındığını, 22/11/2005 tarihli kira sözleşmesini devir etme hakkı tanıyan 6.cı maddesine istinaden dava dışı … A.Ş tarafından kira sözleşmesinin … 29. Noterliğinin 28/11/2011 tarihli ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile, …’e verildiğini, daha sonra … … İnşaat Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin yine dava dışı … … İnş. Nakliye Dış Tic. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Arasında … 3. Noterliğinin 27/11/2012 tarih ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesi akdedilmek suretiyle kira sözleşmesindeki tüm hakların … … Şirketine devrolduğunu, son olarak davacı şirket … ile dava dışı … … … 6. Noterliği’nin 06/12/2012 tarih ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesi imzalanmak suretiyle akaryakıt istasyonuna konu olan kullanım ve yararlanma hakkının varlığını teşkil eden kira sözleşmesinin … … tarafından davacı …ne 05/12/2012 ile 05/12/2017 tarihleri arasında 5 yıllığına devredildiğini, söz konusu taşınmazda … … ile … Markası altında bayilik faaliyeti yürütülebilmesi için 04/12/2012 tarihli istasyonlu akaryakıt bayilik sözleşmesi ve 04/12/2012 tarihli protokol ve muhtelif tarihlerde muhtelif sözleşmeler imzalandığını, ve taraflar arasında bayilik dikey ilişkisi kurulduğunu, bu kapsamda davacı şirketin istasyon üzerinde kullanım ve yararlanma hakkının varlığını teşkil eden kira sözleşmesi süresince … markası altında ve dava dışı … … Şirketi’nin asgari satış taahhütlerini uygun akaryakıt satışı yapacağı inancıyla davalı ve istasyon yatırım gerçekleştirdiğini, ancak daha sonra ortada hiçbir haklı neden bulunmadığı halde dava dışı bayi … …. İnş. Nak. Ve Dış Ticaret San. Ve Tic. Ltd. Şti. … 11. Noterliğinin 05/03/2014 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide etmek suretiyle asılsız, haksız ve hukuka aykırı gerekçe ile taraflar arasındaki bayilik sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiğini, anılan bayinin göndermiş olduğu ihtarnameye karşılık olarak davacı şirket tarafından … 24. Noterliğinin 14/03/2014 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ileri sürdüğü gerekçenin gerçeği yansıtmadığının da belirtilerek cevabi ihtarname gönderildiği ve devir sözleşmesi ile 05/12/2017 yılına kadar kullanım hakkına sahip olduğu taşınmazı derhal davacı şirkete teslim etmesi gerektiğinin bildirildiği, arz ve izah edilen nedenlerle fazlaya ilişkin tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydı ile, öncelikle davalı şirketin basiretli bir tacir gibi davranmayarak davacı şirketin kira sözleşmesi kapsamında zilyedi olduğu akaryakıt istasyonuna konu taşınmazı kullanmasına ve davacı şirketin istasyonu işletmesine engel olması nedeniyle davacı … zarara uğratmasından kaynaklı olarak hak ve alacağının dava boyunca güvence altına alınabilmesi ve dava sonunda tahsilinin sağlanabilmesi için davalı şirket adına kayıtlı bulunan taşınmaz ve araçlar üzerine ihtiyati tedbir konulmasına, … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, 662 Ada, 6 Parsel sayısında kayıtlı, 2.131,87 m2 yüzölçümlü, üzerinde akaryakıt ve otogaz satış istasyonu kurulu bulunan taşınmaz ile ilgili olarak, davacı şirketin akaryakıt istasyonuna konu olan kullanım hakkının varlığını teşkil eden ve Mahkemece geçerliliği kesinleşen kira sözleşmesinden kaynaklı kullanım hakkına dayalı olarak işletemediği istasyon üzerinden uğramış olduğu şimdilik 60.000 TL maddi tazminatın ihtarname tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından ikame edilen davada davalının kötü niyetle hareket ederek davacının kira hakkının fiilen kullanılamaz hale getirdiğini, bu nedenle davacının zarara uğradığı hususunun … Bölge Adliye Mahkemesinin …Esas sayılı dosyasından verilen kararda kabul edildiğini, yine … Sulh Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından dinlenen tanığın ifadesinde de durumun teyit edildiğini, davalı şirketin tapu kayıtlarına güvenerek iyi niyetli olarak davaya konu taşınmazın kira sözleşmesini devraldığını, davacıyı zarara uğratma kastıyla hareket ettiğini, davacının zarar iddiasını davalı şirkete yönetmesinde hukuka uygunluk bulunmadığını, davalı şirketin davaya konu taşınmazın kiracılık hakkını güncel tapu kütüğüne uygun olarak tapuda hak sahibi olarak görünen şirketten devraldığını, taşınmazın 01/01/2016 tarihinden başlamak üzere 15 yıl süreyle … A.Ş’ne kiralandığını ve bu kira sözleşmesinin tapuya 23/11/2005 tarih / … yevmiye numarası ile şerh edildiğini, 09/01/2012 tarihi … yevmiye numaralı işlem ile … … … İnş. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne devredildiğini, 29/11/2012 tarih … yevmiye numaralı işlem ile … … İnş. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’de kira sözleşmesini … … ve … Otomotiv İnş. Nak. Dış Tic. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne devrettiğini, 21/02/2014 tarih / 3481 yevmiye numaralı işlem ile … … kira sözleşmesini … … ve … Otomotiv İnş. Nak. Dış Tic. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne devrettiğini, 21/02/2014 tarih / … yevmiye numaralı işlem ile … … (bundan böyle Hekimoğulları … olarak anılacaktır) kira sözleşmesini … … ve … Şirketine devrettiğini, 13/03/2014 tarih / … yevmiye numaralı işlem ile taşınmazın tapuya şerh edildiğini, kira ve devir sözleşmelerine göre en son kiracısı olarak görünen … … ve … Otomotiv İnşaat Nak. Dış Tic. Ltd. Şirketine kira sözleşmesini 5 yıl süreyle davalı … … … A.Ş ‘ne devrettiğini, Şirket tapu kaydına güvenerek davaya konu taşınmaz için tapu kaydında davaya konu taşınmazın en son kiracısı olarak görünen … … ile iyiniyetli olarak sözleşme akdettiğini, işbu kira devri sözleşmesini tapu kaydına Şerh ettirdiğini, açıklanan nedenlerle ve fazlaya ilişkin tüm dava ve talep haklarının saklı kalması koşuluyla, davalının haksız, hukuka açıkça aykırı ve hukuki dayanaktan yoksun davasının öncelikle zaman aşımı nedeniyle neticede esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
DELİLLER ve GEREKÇE:
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilmiş olup, sözleşmeler, protokoller, kira şerhleri ve tapu kaydı celp olunmuştur.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyada toplanan deliller nazara alınarak dosya bilirkişiye tevdi edilmiş olup, bilirkişiler Mali Müşavir …, Aktüerya … ve Akaryakıt Uzmanı … tarafından tanzim olunan 18/06/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Dosyada mevcut belgeler incelendiğinde, bahsi geçen mecurun sahibi … ile … A.Ş arasında imzalanan 22/11/2005 tarihli kira sözleşmesi ile 15 yıllığına kiralandığını, bu sözleşmenin 6.cı maddesinde kiracının işbu kira mukavelesini bütün hukuk vecibeleri ile birlikte kira sözleşmesine ilişkin devir edebilme hakkı tanındığını, bu hakka dayanarak … A.Ş kira sözleşmesini … 29. Noterliğinin 28/11/2011 tarih ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile dava dışı … … Firmasına devrettiğini, … Firmasının da … 3.cü noterliğinin 27/11/2012 tarih … yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile bu hakkını … … Şirketine devrettiğini, … Petrolün de bu hakkını … 6.cı Noterliği’nin 06/12/2012 tarih ve … yevmiye numaralı devir sözleşmesi ile … firmasına 5 yıllığına devrettiğini, bu ticari ilişkiye göre, imzalanmış olan bayilik sözleşmesi, ariyet sözleşmesi, protokol ve taahhütname nedeniyle bu istasyonun kullanım hakkının 05/12/2017 yılına kadar … …’e aitken, Bayi … … 11. Noterliğinin 05/03/2014 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile aralarındaki sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini, tapu kaydına göre Hakimoğlu firmasının 21/02/2014 tarih ve … yevmiye numarası ile kira sözleşmesini … … Şirketi’ne devrettiğini, fesih tarihi göz önüne bulundurulduğunda hangi kira sözleşmesini tapuya şerh ettiklerini anlamının mümkün olmadığını çünkü kira sözleşmesinin … …’e ait olduğunu, ortada … …’e devredilecek bir sözleşme olmadığına göre … … firması lehine yapılmış olan kira devir sözleşmesinin de tapu siciline şerh işleminin de taşınmazın bir başka tüzel kişinin fiilen kullanımında olması ve fiilen devrinin mümkün olmaması nedeniyle geçersiz olduğunu, dağıtım şirketi olan … … firmasının her ne kadar tapu kayıtlarına güvenerek iyiniyetli olarak davaya konu olan taşınmazın kira sözleşmesi ile devraldığını ve davacı … zarara uğratmak kasti ile hareket etmediğini iddia etmişse de doğru olmadığını, çünkü dağıtım şirketlerinin bu tür konularda daha dikkatli olması gerektiğini, ayrıca … Perol ve … … arasında yapılan 07/03/2014 tarihli sözleşmenin 5.ci maddesinde tapuya şerh için yetki verildiğini, … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin … Esas sayılı dosyası ile istinaf incelemesinden geçerek kesinleşmiş olan davada, İstinaf Mahkemesinin karar gerekçesinde davalı şirketin basiretli bir tacir gibi davranmadığının belirtildiğini, … …’ün Bpet ile yapmış olduğu bayilik sözleşmesi ve protokol maddelerine uymadığını ve sözleşmenin fesih sonuçları bölümünde md. 47 de a)bayi fesih tarihini takiben 2 gün içerisinde istasyonu ve tesislerini Bpet ‘e teslim edeceğinin denmesine rağmen teslim etmediğini, … Petrola ait olmayan ve 05/12/2017 yılına kadar devretmiş oldukları kira sözleşmesini 08/01/2014 tarihinde kurulmuş olan … şirketine 21/02/2014 tarih ve 3481 yevmiye nolu tapu işlemiyle … Petrole devrettiğini, bu hatalar zinciri ile istasyonun işgal edilip çalıştırılmadığını, dosyada kar mahrumiyeti ve cezai şartla ilgili belgeye rastlanmadığını, kar mahrumiyeti ve cezai şart talep edilebilinmesi için “T.C. Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2014/720 Esas ve 2014/3105 karar numaralı akaryakıt bayilik sözleşmesinde bayinin yıllık asgari ürün alımı taahhüdü bulunmasına rağmen yıllar itibariyle bu taahhüde uyulmamış ise tedarikçi firmanın, TBK’nın 179/2 md. Uyarınca hem ifayı hem de ceza koşulunu talep edebilmesi için takip eden yılda henüz bayie mal vermeden önce ceza koşulu ile ilgili çekince bildirmesi ya da bu konuda bayiye noterden bir ihtarname gönderilmesi gerektiğini, çekince için bir şekil şartı getirilmediğini, tedarikçi, taahhüde aykırı davranılmış olan yılı takip eden yeni yıldaki ilk fatura ve irsaliyeye koyacağı bir açıklama ile bu koşulu yerine getirebildiğini, bu şekilde bir çekince konulduktan veya ihtar çekildikten sonra tedarikçi firma, mal vermeye devam etse bile önceki yıla ilişkin ceza koşulu alacağını sözleşme zamanaşımı süresi içinde her zaman talep edebildiğini, sonraki yıllarda da aynı kural geçerli olduğunu, tekrarlamak gerekirse, her yıl sonunda bir önceki yıla dair ceza koşulunun istenebilmesi, takip eden yılda henüz ifaya başlanmadan önce çekince (ihtirazi kayıt) bildirilmesi veya ihtar çekilmesine bağlı olduğunu, bunlar yapılmadan müteakip yılın ifası gerçekleşmişse artık bir önceki yıla ait ceza koşulu istenemediğini, Yargıtay HGK’nın 20/01/2013 T. 2012/19-670 E. 2013/171 K. Sayılı kararında da açıklandığı üzere, sözleşme süresi içinde çekince konmadan uzun süre ifaya devam edilmesi üzerine borçluda, ceza koşulu istenmeyeceği ne dair haklı bir güven oluşmuş ise oluşan bu haklı güven ve dürüstlük ilkesi nedeniyle önceki yıla veya yıllara ait ceza koşullarının talep edilemeyeceğinin kabulü gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş olup rapora karşı beyanlar dosyaya ibraz edilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyada toplanan deliller nazara alınarak dosya bilirkişiye tevdi edilmiş olup, bilirkişiler Dr. Öğr. Üyesi …, Harita Mühendisi GDU … ve Uzman Kimya Mühendisi … tarafından tanzim olunan 26/12/2022 tarihli bilirkişi raporunda; 07/03/2014 – 31/12/2017 tarihine kadar hesaplama yapıldığında toplam sözleşmesel kiranın 374.021,45 TL kadar hesaplabileceğini, 07/03/2014 – 31/12/2017 tarihine kadar hesaplama yapıldığında toplam rayiç kiranın 417.500,00 TL kadar hesaplanabileceğini, Sayın Mahkeme tarafından verilen görev doğrultusunda yapılan nitelikli hesaplamalara ilişkin değerlendirmeler sonucunda; … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … E. Ve 2017/.. Karar sayılı kararıyla geçersizliğine hükmedilen … firmasının … firması ile ve … firmasının da … firması lehine yapmış olduğu kira devir sözleşmelerinin muvazaalı olduğu, muvazaalı işlem taraflarının bile bile zarara uğrattığı üçüncü kişilerin, TBK m. 49/2 hükmü kapsamında tazminat talep edebileceği, davacının muvazaalı işlemin taraflarından biri olan davalıdan da bu haksız fiil nedeniyle uğradığı zararın tazminini talep edebileceği görüş ve kanaati ile rapor düzenlenmiştir..
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş olup rapora karşı beyanlar dosyaya ibraz edilmiştir.
Dava, davacının kiralamış olduğu akaryakıt istasyonu kullanımının davalı tarafından engellendiği iddiasına dayalı maddi zarar tazmini talebine ilişkindir.
Yapılan yargılama, davacı tarafın iddiaları, davalının savunması, icra takip dosyası, tanzim olunan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; üzerinde akaryakıt ve otogaz satış istasyonu bulunan taşınmazın … 29. Noterliği’nin 22/11/2005 tarih ve … y. nolu kira sözleşmesi ile dava dışı … A.Ş’ne kiralandığı, bu şirket tarafından da … 29. Noterliği’nin 28/11/2011 tarih ve … y.nolu devir sözleşmesi ile dava dışı … … İnş. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti.ye devredildiği, … tarafından daKuşadası 3. Noterliği’nin 27/11/2012 tarih ve 10782 y.nolu sözleşmesi ile … …. İnş. Nakl. Dış Tic. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne devredildiği, … tarafından da … 6. Noterliğinin 06/12/2012 tarih ve 19907 y.nolu sözleşmesi 05/12/2017 tarihine kadar davacı … … Taş. San. Ve Tic. AŞ.ye devredildiği, sonrasında davacı ve … arasında 04/12/2012 tarihli akaryakıt bayiilik sözleşmesi ve protokolün imzalandığı, akabinde … tarafından … 11. Noterliği’nin 05/03/2014 tarih ve … y.nolu ihtarnamesi ile bayilik sözleşmesinin feshediği ve taşınmazın kirasını dava dışı … …. İnş. Nakl. Dış Tic. Ltd. Şti’ne devrettiği, 13/03/2014 tarih … yevmiye numaralı işlem ile taşınmazın tapuya şerhedilmiş kira ve devir sözleşmelerine göre en son kiracısı olarak … …. İnş. Nakl. Dış Tic. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin kira sözleşmesini 5 yıl süre ile … … … A.Ş’ne devretttiği, … ve … arasındaki kira sözleşmesinin iptali için açılan … Sulh hukuk Mahkemesi’nin … Esasına kayıtlı davada davanın kabul edilerek kira devir sözlemesinin iptaline ve davalının kira şerhinin tapudan terkinine karar verildiği ve kararın istinaf yolu tüketilmek sureti ile 05/11/2018 tarihinde kesinleştiği, davacının istasyonun davacıya teslim edilmemiş olmasından kaynaklı olarak taşınmazın fiilen kullanılamamış olması, üçüncü kişiler üzerinden yapacağı bayiilik sözleşmelerini yapamamış olması nedeniyle zararın tazmini talep ettiği, bu talebin ancak davalının kiralanın devrinin ve sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini bilerek sözleşme imzalaması halinde kabul edilebilir olduğu, bilirkişilerce davalının basiretli bir tacir gibi hareket etmeyerek sözleşme imzalamış olması nediyle davacının talebinin haklı olduğu yönünde değerlendirme yapılmış olsa da, davacının da tacir olduğu ve kira sözleşmesini tapuya şerh imkanına sahip olmasına rağmen bunu yapmadığı, davalının sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini bilme imkanın bulunmadığı, kira sözleşmenin devrinin hukuka uygun olmadığını ancak … Sulh hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında verilen kararın 05/11/2018 tarihinde kesinleşmesi ile bilme imkanına sahip olduğu, davalının sözleşmeyi daha önce imzalamış olması ve bu tarihten sonra da bir kullanımı bulunmaması nedeniyle davacının kötü niyet yahut ağır ihmalinin bulunduğunun ispat edilemediği kanaatine varılarak davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ve dosya içeriğine göre;
1-Davanın reddine;
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince takdir olunan 9.600,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 1.024,65 TL ‘nin mahsubu ile fazla alınan 844,75 TL ‘nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile Hazine adına gelir kaydına,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, 5235 sayılı Kanun’un 33-(1), 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341-(1) ve devamı maddeleri uyarınca, gerekçeli kararın usulen taraflardan her birine tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre dahilinde, Mahkememize dilekçe ile başvurmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.23/05/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır