Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/269
KARAR NO:2021/327

DAVA:İstirdat (… Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ :11/05/2019
KARAR TARİHİ:19/04/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (… Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin …’daki fabrikasının kasasından 16/12/2018 tarihinde birçok çek ve nakit para çalındığını, buna ilişkin … C.Başsavcılığının … soruşturma sayılı dosyasıyla soruşturmanın devam ettiğini, çalınan çeklere ilişkin olarak ….Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasından çek iptali davası açıldığını, dava kapsamında 22/01/2019 tarihinde ödemeden men yasağı kararı verildiğini, işbu davaya konu 07/02/2019 keşide tarihli, keşidecisi …A.Ş.olan 180.736,04 TL bedelli … … … şubesine ait … nolu çekin 07/02/2019 tarihinde davalı … Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti.yetkilisi … tarafından … … şubesine ibraz edildiğini, çekin arkasına ödemeden men yasağı kararı olduğundan işleme alınmadığına ilişkin ibare eklendiğini, çeke ilişkin olarak asgari ödemede bulunulmadığı gibi karşılıksız işlemi de yapılmadığını, çekin ibraz edildiği banka şubesi tarafından …’a iade edildiğini, ….Atm’nin … esas sayılı dosyasının 11/04/2019 tarihli celsesinde davalı … vekili Av….’ın çeki elinde bulundurduklarını ifade ettiğini, mahkeme tarafından istirdat davası açmak üzere süre verildiğini, çek incelendiğinde; her ne kadar çekin arka yüzünde davacı şirket tarafından tam ciro yapılmak suretiyle …-…’ye ciro edildiği görülse de, davacı şirketin iç işleyişinde çek öncelikle şirket yetkilisi tarafından kaşe-imzalanıp akabinde ciro edilecek şirketi bilgilerinin yazıldığını, mezkur çekte kaşe ve imza aşamasından sonra ciro edilecek şirket ismi yazılmadan çekin çalındığını, ancak çekin davacı şirket tarafından …-…’ye ciro edilmiş gibi gösterildiğini, ciro silsilesinde arada görünen isim ve ünvanların gerçek olmayan fiktif firmalar olduğunu, davalıların dava konusu çeklere uygun işlem yapabilecek … kapasitede olmadıklarını, bu nedenlerle çekin davacı şirkete iadesine, çek bedelinin ödenmesi halinde bedelin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca iadesine, davalının %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davalının davaya konu çekin iyi niyetli hamili olup bu sıfatla çekin yetkili hamili olduğunu, takibe konu senetlerin davalı … Teks.San.ve Tic.Ltd.Şti.yetkisi olduğunu söyleyen … tarafından davalıya ciro edilmiş olup davalının iyi niyetli halim sıfatıyla çeki elinde bulundurduğunu, davacının çekin çalındığını iddiasını davalıya karşı ileri süremeyeceğini, zira davacının bizzat çek üzerinde cirosu bulunduğunu ve imzanın bizzat davacıya ait olduğunu, davalının çeki … isimli kişiden almadan önce bankayı aradığını, bankanın çekle ilgili hiçbir sıkıntı olmadığını beyan etmesi üzerine iyi niyetli davranarak 180.000 TL …’a vererek çeki aldığını, davacının iddiasının aksine davalı aleyhine herhangi bir ceza soruşturması bulunmadığını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili 27/01/2020 tarihli celsede alınan beyanında; çekin müvekkili davalıda olduğunu, davalının çeki …’dan borç para karşılığında aldığını, güven ilişkisinden dolayı …’a borç para verdiğini, çekin vade gününde karşılığını alıp davalıya vereceğini beyan ettiğini, aradaki güven ilişkisi ve çek keşidecisinin güvenli bir firma olması nedeniyle bankanın kendisine de karşılığının olduğunu beyan etmesi üzerine davalının 180.000 TL şahitler huzurunda …’a teslim ederek daha sonra da bu çeki elden bizzat …’ın teslim ettiğini beyanla davalı asil tarafından sunulan çek aslı mahkememiz kasasına alınmıştır.
Dava dilekçesi davalılar …, … ve … Teks.San.ve Tic.Ltd.Şti.ne usulüne uygun olarak tebliğ olunmuş, davaya cevap verilmemiş, duruşmalara katılan olmamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; zayi nedeniyle kambiyo senedinin iptali nedeniyle açılan davanın yargılaması esnasında hamilin ortaya çıkması üzerine davacıya verilen mehil üzerine açılmış olan çek istirdatı davasıdır.
… C.Başsavcılığının … soruşturma sayılı dosyasında iddianame yazıldığı ve ….Asliye Ceza Mahkemesine tevzi olduğu … esas sayısını aldığı belirtilmekle ….Asliye Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden getirtilmiştir.
….Asliye Ticaret Mahkemesinin… esas, … karar sayılı dosyası getirtilmiştir.
Dosya mali müşavir bilirkişiye tevdi olunmuş, düzenlenen 02/04/2020 havale tarihli raporda; davacı şirketin 2017-2018-2019 yılına ait ibraz ettiği … defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, … defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, 2018 yılına ait … defterlerinin delil niteliğine haiz olamayacağının takdirinin Mahkememize ait olduğu, davalı …, …, … ve … Teks.San.ve Tic.Ltd.Şti.’ nin inceleme esas … defter ve belgelerini inceleme günü ibraz etmedikleri, dosya kapsamında yerinde inceleme talebinde bulunmadıkları, davacı … ile çekin keşidecisi lehtarı ve kendinden önceki ve sonraki ciranta ile aralarında … ilişki incelenmiş olup, Davacı ( ciranta ) …. A.Ş. ile çekin lehtarı dava dışı … San. ve Tic. Ltd. Şti( lehtar} ile … ilişki içerisinde bulunduğu, ticarî ilişki kapsamında davaya konu çekin davacı … …. Ve Tic. A.Ş. tarafından dava dışı …. Ltd. Şti’nden 05/10/2018 tarihinde tahsilat makbuzu ile teslim alındığı ve çekin … yevmiye madde numarası ile davacının … defterlerinde kayıtlı olduğu, dava dışı … San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait cari hesap hareketlerini 120 Müşteriler hesabında 120.01.N05 cari kartında takip ettiği, davaya konu çekin teslim alındığı 05.10.2018 tarihinde davacı şirketin 84,026,69 TL alacaklı göründüğü vc çek alındıktan sonra 96.709,35 TL borçlu duruma geçtiği, ancak davacı şirketin dava dışı … San. ve Tic. Ltd. Şti. ile olan cari hesap ilişkisi incelendiğinde cari hesap ilişkisinin devam ettiği ve birden fazla mal satışı yapmak suretiyle tekrar alacaklı duruma geçtiği, yapılan incelemeler sonucunda davacı şirketin davaya konu çeki cari hesap ilişkisi çerçevesinde teslim aldığı belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ olunmuş, davacı vekili ve davalı … vekili rapora karşı beyan ve itiraz dilekçelerini dosyaya ibraz etmişlerdir.
Bilirkişi raporunda davacı ile kendisinden sora gelen cirantalar arasında … ilişki bulunup bulunmadığı hususunda inceleme yapılmamış olduğu anlaşılmakla bu hususta bilirkişiden ek rapor tanzimi istenmiş, düzenlenen 24/07/2020 tarihli ek raporda; raporun netice kısmında sehven davacının 2018 yılı … defterlerinin delil niteliğine haiz olamayacağı belirtilmiş ise de, davacı şirketin 2017-2018-2019 yılı … defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, … defterlerin HMK.222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, dava dosyasına sunulmuş olan çek fotokopisinde davalı …’ın ciranta silsilesinde olmadığı ve son ciranta … Teks.San.ve Tic.Ltd.Şti.tarafından vade tarihinde … … şubesine verildiği ancak şubenin “iş bu çek T.C…Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı kararı gereği ödemeden men kararı olduğundan işleme alınmamıştır.” bilgisi düşülerek 07/02/2019 tarihinde Akbankın kaşe/imza ile çekin işleme alınmadığı, çekin ciranta silsilesinde davacı tarafından 05/10/2018 tarihinde … ilişki içerisinde dava dışı lehtar … San.ve Tic.Ltd.Şti.’nden … numaralı tahsilat makbuzu ile alındığı ve davacı şirketin incelenen … defterlerinde kendinden sonraki cirantalar … …, … … ve … Teks.San.ve Tic.Ltd.Şti.ile tacir ilişkisinin bulunmadığı belirtilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporu ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; dava konusu olan çekin ciro silsilesinde şeklen bir bozukluk olmamakla birlikte davacı tarafça aralarında dava konusu çekin de bulunduğu birçok çekin işyerinde meydana gelen hırsızlık hadisesi neticesinde çalındığını beyanla davalılara yönelik olarak istirdat davası açmıştır. İşbu davada ispatlanacak olan vaka çeki zayi ettiğini iddia eden tarafın elinden rıza dışı çıktığını ve sonuçta hamilin eline geçmekle beraber davacının hamile nazaran üstün hakkı olduğunu ispatlamasına bağlıdır. Davacı bunu ispatladığı taktirde çekin son meşru hamili olacağından doğal olarak çekin kendisine iadesi gerekmektedir. (Emsal için bkz Yargıtay … HD’nin 2017/… E 2019/… K sayılı kararı). Davacı tarafından çalıntı çeklerin iptali için …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile iptal isteminde bulunulduğu anlaşılmaktadır.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına yahut menfi tespite karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir. Bu durum karşısında davada ispat yükü çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır.

Kötüniyet-ağır kusur açısından somut olay irdelendiğinde, hırsızlık hadisesinin ceza soruşturmasına konu edildiği, soruşturma kapsamında düzenlenen 18/12/2019 tarihli iddianamede, “…davacı işyerinin güvenlik kamera görüntüleri incelendiğinde, şüphelilerin fikir ve eylem birliği içerisinde hareket ederek 17/12/2018 tarihinde gece vakti işyerinin çatısından işyerine girdikleri, işyerinden yaklaşık 25.000 TL ve yaklaşık toplam 20.000.000,00 TL olan bir çok müşteri çeklerini aldıkları anlaşılmaktadır…” şeklinde belirtilmek suretiyle şüpheliler hakkında kamu davasının açılarak iddianamede belirtilen sevk maddeleri uyarınca cezalandırılmalarının istendiği, ….Asliye Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasıyla açılan ceza davasında iddianamenin kabulü kararı verilerek yargılamaya devam edildiği, şüphelilerin soruşturma dosyasında vermiş oldukları ifadelerden suçlamaları ikrar ettikleri anlaşılmıştır.
Davalı taraf … defter ve kayıtlarını bilirkişi incelemesine sunmamıştır. Davacı tarafın delil vasfına haiz … defter ve kayıtları üzerinde yapılan inceleme sonucunda davacı ile davalılar arasında herhangi bir … ilişki bulunmadığı, davaya konu çekin davacı tarafından … ilişkide bulunduğu … San.ve Tic.Ltd.Şti.den … alacağına tahsilat olarak alındığı, çekin davacı … defterlerinde kayıtlı olduğu tespit edilmiştir. Davacının davaya konu çekin meşru hamili iken iradesi dışında elinden çıktığının ceza dosyası kapsamında sabit olduğu, her ne kadar davalı … vekili cevap dilekçesinde dava konusu çekin … Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti.yetkilisi … tarafından cirolanarak müvekkiline verilmiş olduğunu ve iyi niyetli 3. kişi olduğunu, davacı tarafça sırf davalının alacağına kavuşmasını engelleme amacıyla davanın açıldığını, çeki …’dan borç para karşılığında aldığını, güven ilişkisinden dolayı …’a şahitler huzurunda 180.000 TL borç para verdiğini iddia etmiş ise de davalı tarafından bu iddialarını ispata yarar herhangi bir delil dosyaya sunulmamıştır. Dosya kapsamına göre davalı her ne kadar iyi niyetli olduğunu ispat yükü altında değil ise de çek karşılığında …’a 180.000 TL borç para verdiğini ve dava konusu çekin … Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti.yetkilisi … tarafından cirolanarak müvekkili şirkete verilmiş olduğunu iddia eden davalının bu yönden ispat yükünü kendi üzerine aldığının kabulü gerekmektedir.
Bu minvalde davaya konu çekin davalı tarafından iyiniyetle iktisabından bahsedilemeyeceği, anlaşılmakla davalı …’dan istirdatı ile davacıya verilmesine hükmedilmiş, diğer davalı cirantalar yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın davalı … yönünden KABULÜ ile, … …/… Şubesi’ne ait, 07/02/2019 keşide tarihli, … çek numaralı 180.736,04 TL bedelli çekin davalıdan alınarak (istirdadı ile) davacı tarafa verilmesine,
2-)Davanın diğer davalılar …, …, … Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti. Yönünden HUSUMET YOKLUĞU NEDENİYLE REDDİNE,
3-)Davanın istirdat davası olduğu ve davacı aleyhine icra takibi bulunmaması nedeniyle tazminat talebinin reddine,
4-)Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 12.346,07 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40 TL +3.100,00 TL olmak üzere toplam 3.144,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 9.201,67 TL harcın davalı …’dan alınarak Hazineye gelir kaydına,
5-)Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen değer üzerinden AAÜT uyarınca 21.101,52 TL vekalet ücretinin davalı …’dan tahsil edilerek davacıya verilmesine,
6-)Davacı tarafından yapılan; 3.195,20 TL harç, 1.000,00 TL bilirkişi ücreti, 509,70 TL müzekkere, posta, tebligat masraflarından oluşan toplam 4.704,90 TL yargılama masrafının davalı …’dan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
7-)Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK. yönetmeliğinin 47/1. maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
Dair, davacı vekilinin, davalı … vekilinin ve davalı asil …’ın yüzüne karşı diğer tarafların yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 19/04/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır