Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/909 Esas
KARAR NO:2021/51

DAVA: Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:08/10/2018
KARAR TARİHİ:26/01/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA: Davacı vekili Mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde, müvekkili ile dava dışı … Mağ. A.Ş.’ (Yeni unvanı … Ticaret A.Ş.) ile …. Noterliğinin 24/05/2018 tarih ve … yevmiye nolu sözleşmesini imzaladığını ve “… … Mah. … Pafta, … Ada, … Parsel” de inşaat işleri yapmayı taahhüt ettiğini, söz konusu sözleşmenin ifası için gerekli olan hazır betonun, davalı ile imzalanan 16/07/2018 tarihli sözleşme uyarınca tedarik edilmesi hususunda anlaşma yapıldığını, sözleşmenin imzalandığı tarihte ticari kurallar ve teamüller uyarınca sözleşme bedeli davalıya keşide edilen 4 adet çek ile peşinen ödendiğini, ödemelerin mal ve hizmet tesliminden önce yapılmasının önemli bir sebebinin de piyasanın yakında zamanda fiyat artışı beklentisinin önüne geçmek ve fiyat artışından etkilenmeme ve fiyatları sabitlemek olduğunu, ilerleyen süreçte davalının müvekkiline sözleşmede üstlendiği yükümlülüğün çok az bir kısmını ifa ettiğini, bedeli 299.914,61 TL olan beton teslimatı yapamayacağını bildirdiğini, müvekkili ile davalı arasında cari hesapta yer alan ve dava konusu sözleşme haricindeki farklı hizmetlere ilişkin kayıtların dilekçe ekinde sunulduğunu, davalı ile yapılan görüşmelerinde davalının müvekkiline teslim etmeyi taahhüt ettiğini betonu dava dışı …. Ltd. Şti’ den alacağı, sözleşme bedeli olarak verilen çekleri mbu firmaya ciro ettiği, lakin dava dışı şirketin piyasa koşullarındaki bozulma ve yükselen döviz kurları nedeni ile hizmetlerini sunamadığı ve beton teslimatı yapamayacağının ortaya çıktığını, sözleşmenin bedelinin ödenmesi amacı ile tanzim edilen ve avans olarak davalıya teslim edilen çeklerin sunulmayan ve telim edilmeyen mal/hizmet sebebi ile dava değeri kadar karşılıksız durumda olduğunu, davacının da sözleşme gereği üstlendiği hizmeti sunamayacağı davalının ikrarı ile sabit olduğunu, mal ve hizmet alamayan müvekkilinin bu çekleri ödemek zorunda kalacak olmasının hakkaniyete ve hukuka aykırılığa yol açacağını ve telafisi güç ve imkansız zararlar ortaya çıkaracağını, açıklanan nedenler ile ileride telafisi güç ve imkansız zararların doğmaması için öncelikle tedbiren ve de tensiben teminatsız olarak henüz vadesi gelmeyen … Bankası A.Ş. … Şb. Ait … nolu 16/10/2018 tarih ve 93.957,50 TL bedelli ve … Bankası A.Ş. … Şb. Ait … nolu 16/11/2018 tarih ve 93.957,50 TL bedelli çekler için teminatsız yahut teminat mukabilinde çek ödemelerinin önlenmesi ve durdurulması için İİK 72 Mad. Ve HMK 391. Vd. Maddeleri gereğince ihtiyati tedbir karar verilmesini, tedbir talebinin kabul edilmesi halinde banka ve 3. Kişilere kararı bildirilmesini, dava konu çekler sebebi ile davalıya dava değeri kadar borçlu olmadıklarının tespitini, henüz vadesi gelmeyen çeklerin iptalini, davalıya yapılan ödemelerin dava değeri ile oranlı olarak davalıdan istirdadını vadesi gelmeyen çeklerin ödenme mecburiyetinin doğması halinde ödenecek bedellerin istirdadını, mahkeme masrafları ve ücreti vekaletinde karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalıya usulüne uygun olarak yapılan tebligata rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalarada davalı yandan gelen olmamıştır.
MÜDAHALE: Müdahale talebinde bulunan … A.Ş. vekili tarafından müdahale dilekçesinde özetle; müdahale taleplerinin kabulü ile verilen tedbir kararının sadece davalı yönünden kurulduğu işbu nedenle 3. Kişileri etkilemediği ve çekin ibraz edildiği tarihte çekin 3. Kişinin elinde olduğundan ödeme yasağının taraf arasında hüküm ifade ettiği de açıkça belirtilerek muhatap bankaya yeniden müzekkere yazılmasını çekle ilgili karşılığının bulunmaması halinde karşılıksız işlemi yapılmasına karar verilmesini talep etmiş, ancak müdahaleye ilişkin harç ikmali yapılması yönünde süre verilmiş olmasına rağmen, harç ikmali yapılmadığından 26/01/2021 tarihli duruşma ara kararı ile müdahale talebi konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Mahkememizin 12/10/2018 tarihli tensibi ile “%20 teminat mukabilinde taraflar arasında hüküm ifade etmek üzere … Bankası A.Ş. … Şubesine ait … nolu 16/10/2018 tarih ve 93.957,50 TL bedelli ve … Bankası A.Ş. … Şubesine ait … nolu 16/11/2018 tarih ve 93.957,50 TL bedelli çek ödemelerinin önlenmesi yönünden ihtiyati tedbir kararı verilmesine” karar verilmiş, buna istinaden … Bankası A.Ş. … Şubesi’ ne ödeme yasağı kararı gönderilmiştir.
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilmiş olup, tarafların delilleri toplanmış, bilirkişi incelemesi için gün verilmiş, taraflara ticari defterleri sunmaları için ihtarat yapılmış, inceleme gününde dosya SMMM …’ a tevdii edilmiş, bilirkişi tarafından sunulan raporda özetle, dosyaya mübrez belge, bilgi, takip dosyası, 2018 yılına ait incelemeye sunulan ticari defter ile yapılan tespit inceleme ve değerlendirmeler neticesinde davacı ve davalı tarafın 2018 yılı hesap dönemine ilişkin tutulması zorunlu ticari defterlerinin kanuna uygun, eksiksiz olarak tutulduğunu, açılış ve kapanış onaylarının yetkili makamlarca zamanında yapıldığının tespit edildiğini, menfi tespit davasında taraflar arasında inşaat yapım işleri ve hazır beton tedarik ilişkin sözleşme bulunduğunu, davacının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğunu ve dava öncesi de davalıyı çeklerin iadesi konusunda uyardığı dikkate alındığından davanın açılmasında davacı yan haklı olduğundan davacı yararına yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesi gerekeceğini, kural olarak çek bir ödeme vasıtası olup mevcut bir borcun tediyesine yönelik olarak verildiğinin kabulünün gereceğini, söz konusu çekin davalı kişiye işin yapılması için avans verildiği ve davalı tarafın sözleşme kapsamındaki işin yapılmaması nedeniyle çekin bedelsiz kaldığı, çeklerin davalı tarafından teslim alındığı ve davalı tarafından davacı tarafa sunulan yazı ile davalı tarafın sözleşme kapsamında yapılması gereken işleri yapmadığının anlaşıldığını, mevcut durum karşısında davacı tarafın çeki ödeme aracı olarak değil avans çeki olarak verildiğini ispat ettiğini, borçlar kanunun 174. Maddesinde düzenlenen borcun nakli maddesinin değerlendirilmesinin gerektiğini, davacının dayandığı sebeplere göre ispat yükünün yer değiştirdiğinden ispat yükünün davalıya ait olduğunun görüldüğünü, davalı tarafın işin yapımı için çeki dava dışı 3. Kişilere verdiği ve davalının kendi borcundan mahsup edilip davacı tarafın sözleşme kapsamında belirtilen işi yapmadığının belirlendiğini, davalı tarafın bu durumdan dolayı sebepsiz zenginleşme veya haksız zenginleşme, bir kimsenin mal varlığı haklı bir nedene dayanmaksızın başkasının zararına meydana gelen zenginleşme olduğundan davacı tarafın davalı tarafa verdiği çekleri geri istemekle haklı olduğunun kanaatine varıldığını, davacının 205.957,08 TL borçlu olmadığını, davacının icra takip tarihi itibari ile davalıdan icra yolu ile tahsil edilen … çek numaralı, keşide tarihi 16/10/2019, bedeli 93.957,50 TL olan çekin istirdat talebi ile geri alabileceğini, toplamda 299.914,61 TL borçlu olmadığı ve geri isteyebileceği kanaatine varıldığı rapor etmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ olunmuş, taraflarca itiraz edilmemiştir.
… İcra Müdürlüğü’ nün … esas sayılı takip dosyasında yapılan ödemenin kim tarafından yapıldığı konusunda beyanda bulunmak ve buna ilişkin belgeleri sunmak üzere davacı vekiline iki haftalık kesin süre verildiği, davacı vekili tarafından 07/10/2020 tarihinde sunulan beyan dilekçesi ekinde ödemeye ilişkin banka dekontu sunulmuştur.
İş bu dava dava konusu çekler ile ilgili olarak davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ve bu çekler ile ilgili yapılan ödemelerin istirdadı, vadesi gelmemiş çeklerin iptali talebine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Yapılan yargılama, davacı tarafın iddiaları, davalının beyanları, tanzim olunan bilirkişi raporu, bilirkişi ek raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında inşaat yapım işleri ve hazır beton tedariğine ilişkin sözleşme bulunduğu, bu kapsamda davacı tarafça davalıya 4 adet çek verildiği, davalı tarafça sözleşmeye konu hazır beton tedarikinin yapılmadığının ve çeklerin de hazır beton tedarikine ilişkin olarak verildiğinin sabit olduğu, bu nedenle davacının; … Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – … San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/11/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu, … Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – … San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/10/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu, … Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – … San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/09/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu, … Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – … San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/08/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu, çekler ile ilgili davalıya borcunun bulunmadığı, davaya konu edilen keşide tarihi 16/10/2019 keşide tarihli, 93.957,50 TL bedelli, … numaralı çek davalıdan tahsil edilmiş olsa da tahsil edenin davalı olmadığı, bu nedenle davalıdan istirdadına karar verilemeyeceği anlaşılmakla davacının dava konusu tüm çekler yönünden toplamda 299.914,61 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ve dosya içeriğine göre;
1-Davanın KABULÜ ile;
-… Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – … San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/11/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu,
-… Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – … San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/10/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu,
-… Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … -… San. Ve Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/09/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu,
-… Bankası … … Şubesi’ ne ait Keşidecisi … … A.Ş. olan, Lehtarı … – …Tic. olan, Keşide yeri …, keşide tarihi 16/08/2018, bedeli 93.957,50 TL olan, … nolu, çekler ile ilgili davacının davalı … Ticaret – …’ a borçlu olmadığının tespitine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince takdir olunan 29.444,02 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 20.487,16TL karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 5.121,80TLnin mahsubu ile bakiye 15.365,36TLnin davalıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan bilirkişi ücreti ve posta masrafı olmak üzere toplam 1.094,65TLnin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
Ayrıca davacı tarafından bu dava nedeniyle yatırılan 5.121,80TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansı ile teminatın talep halinde ve karar kesinleştiğinde İADESİNE,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, diğerlerinin yokluğunda, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/01/2021

Katip …

Hakim …