Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/529 E. 2019/567 K. 03.07.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/529 Esas
KARAR NO : 2019/567

DAVA : Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 13/06/2018
KARAR TARİHİ: 03/07/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı bankanın …Şubesi ile davalı arasında 18/01/2015 tarihinde maaş ödemeleri protokolü imzalandığını, taraflar arasında imzalanan protokol süresince davalı firma tarafından akdi yükümlülüklerin yerine getirilmediğini, davalı firma tarafından Şubat 2018, Nisan 2018 ve Mayıs 2018 aylarında protokol gereği taahhüt edilen 700 kişinin altında ödeme yapıldığını, davalı tarafından protokol hükümlerine uyulmaması sebebiyle…Noterliği’nin 16/05/2018 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesinin keşide edilerek, sözleşmenin feshedildiği, bu nedenle hesaplanan tutarın ihtarnamenin tebliğinden itibaren 3 işgünü içinde ödenmesinin ihtar edildiğini, ihtarnamenin davalıya 18/05/2018 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak davalı firma tarafından herhangi bir ödeme yapılmadığını, anılan nedenlerle taraflar arasında akdedilen protokolün 8.maddesi uyarınca davalının ödemekle yükümlü olduğu 500.000,00 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında 18/01/2015 tarihinde maaş ödeme protokolü akdedildiğini, protokol uyarınca davalı şirket tarafından tedarikçilerinin, çalışanlarının ücret ve benzeri haklarını davacı banka kanalı ile ödeneceği, davacı bankanın da bankacılık hizmeti, şube ve ATM gibi teknik imkanlar sağlayacağının kararlaştırıldığını, davacı bankanın imzalanan protokolden birkaç ay sonra Türkiye operasyonunu azaltma ve durdurma kararı aldığını, davacı bankanın 2015 Nisan ayında şubelerini kapatmaya başladığını, şube ve ATM’lerini kapatması nedeniyle şirketin anlaşması olan 3.kişiler/tedarikçiler/çalışanlar ile arasında problemler çıkmaya başladığını, bu nedenle birçok tedarikçinin davalı şirket ile çalışmayı bıraktıklarını, davalı şirketin iyi niyetle yükümlülüklerini yerine getirmeye devam ettiğini, davacı bankanın kendi kusuruna rağmen …Noterliği’nin …yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ettiğini, bu ihtarnameye karşı davalı şirket tarafından …Noterliği’nin 24/05/2018 tarih ve …yevmiye sayılı ihtarnamesinin davacıya keşide edildiğini, bankanın ekonomik olarak kötü durumunu bile bile davalı şirketle protokol imzalamasının dürüstlük kuralı ile bağdaşmadığını, sözleşmenin aldatma nedeniyle en başından beri sakat olduğunu, davalının bankanın aldığı kapanma/küçülme kararını bilme imkanı olsaydı, sözleşmeyi imzalamayacağını, anılan nedenlerle haksız ve mesnetsiz davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.

DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, davacı banka ile davalı arasında akdedilen 18/01/2015 tarihinde maaş ödemeleri protokolünün, davalı tarafça ihlal edildiği iddiası ile protokol gereği davacı tarafından davalıya ödendiği belirtilen promosyon bedelinin iadesine yönelik alacak davasıdır.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve belgeleri ile tüm dosya kapsamı üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, bilirkişi olarak Bankacı Meltem Mülayim, Mali Müşavir … ve Hukukçu … tayin edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından sunulan raporda; taraflar arasında akdedilen … Maaş Ödemeleri Protokolü e Mutabakat Sözleşmesi’nin Promosyon Başlıklı 8.maddesinin 3.bendinin değiştirilmesi hususunda anlaşma sağlanarak ve revize edilerek 09/01/2018 tarihinde imzalanarak yürürlüğe giren Ek Protokol’ün 2.maddesine aykırı olarak davalı şirket tarafından Şubat-2018 döneminde 200 kişiye, Nisan-2018 döneminde 83 kişiye maaş-hakediş-avans vb.ödeme yapıldığı, ilgili dönemde kuruluş personel sayısının aylık ortalama 700 kişinin altına inmesi sebebiyle protokolün çalışamamaz hale geldiği, davalı şirketin protokol hükümlerine aykırı davrandığı, edimlerini yerine getirmediği ve protokolün bitiş tarihinden önce haksız şekilde çalışamaz hale getirmesi sonucu oluşan fesihten kaynaklı doğan sorumluluk sebebiyle, davacı bankanın promosyon iadesi/cezai şart talebinde bulunabileceği, davacı bankanın davalı şirketten 13/06/2018 dava tarihi itibariyle 500.000,00 TL promosyon bedeli ve 178.643,84 TL dava tarihine kadar işleyen reeskont avans faizi olmak üzere toplam 678.643,84 TL tutarında alacaklı olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Yapılan yargılama, davacının iddiaları, davalının beyanları, ibraz edilen deliller, mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu ibraz edilen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı bankanın … Şubesi ile davalı şirket arasında 18/01/2015 tarihinde “… Maaş Ödemeleri Protokolü” imzalandığı, takip eden iş ilişkisi kapsamında taraflarca 15/12/2016 tarihli “Mutabakat Sözleşmesi” imzalandığı, imzalanan protokol ve sözleşmenin 8.maddesi protokol başlığında belirtilen kuruluş personel sayısının 872 kişinin altına düşmesi halinin gerçekleşmesi nedeniyle taraflarca ilgili protokol ve mutabakat sözleşmesinin 7.madde ve 8.maddenin değiştirilmesi hususunda anlaşma sağlanarak 09/01/2018 tarihinde ek protokol düzenlendiği, Maaş Ödemeleri Protokol’nün ve Mutabakat Sözleşmesi’nin 8.maddesi ile “kuruluşun işbu sözleşme hükümlerini yerine getirmemesi ve/veya gereği gibi yerine getirmemesi ve/veya sözleşmeye aykırı harekette bulunması ve/veya taraflar arasında yapılan 18/01/2015 tarihli protokolün ve 15/12/2016 tarihli mutabakat sözleşmesinin, işbu ek protokolün 1.maddesinde düzenlenen hüküm doğrultusunda 01/01/2018-01/01/2019 tarihleri arasında kuruluş personel sayısının aylık ortalama 700 kişinin altına inmesi halinde ve/veya protokolü çalışmaz duruma düşürdüğü takdirde Banka tarafından kuruluşa yapılan ödemenin tamamı protokol imza tarihinde geçerli olan TC Merkez Bankası avans işlemlerinde uygulanan faiz oranı ile hesaplanacak faiz tutarı ile birlikte, kuruluş tarafından bankaya derhal nakden ve defaten geri ödenecektir.” hükmünün mevcut olduğu, davacı banka tarafından davalıya sözleşme hükümlerine aykırı hareket ettiği iddiası ile …Noterliği’nin 16/05/2018 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesinin keşide edilerek protokolün feshedildiği, bu nedenle hesaplanan 674.616,00 TL banka alacağının yasal faizi ile birlikte ödenmesinin ihtar edildiği, ihtarnamenin davalıya 18/05/2018 tarihinde tebliğ edildiği, davalı tarafından davacı bankaya …Noterliği’nin 24/05/2018 tarih ve … yevmiye sayılı cevabi ihtarnamesinin gönderilerek borca itiraz edildiği, ihtarnamenin davacı bankaya 28/05/2018 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür. Mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu ibraz edilen ve mahkememizce de kabul gören bilirkişi raporuna göre taraflar arasında akdedilen 18/01/2015 tarihli protokolü müteakiben davalı şirket tarafından 03/02/2015 tarihinde 1006 kişi için toplam 2.579.238,00 TL tutarında maaş ödemesi yapıldğı, davalı şirket tarafından davacı banka adına 28/01/2015 tarihli fatura ile “3 yıllık maaş ödeme protokolüne istinaden komisyon bedeli” açıklaması ile KDV dahil 500.000,00 TL bedelli fatura düzenlendiği, davalı şirketin protokolde belirlenen kişi sayısı şartının üzerinde personele maaş ödemesi yapılmasına istinaden davacı banka tarafından davalının hesabına 06/02/2015 tarihinde toplam 500.000,00 TL tutarında promosyon ödemesi yapıldığı, 28/01/2015 tarihli 500.000,00 TL tutarlı faturanın davalı şirketin ticari defterlerinde usulüne uygun olarak borç kaydedildiği, davacı banka tarafından da 06/02/2015 tarihinde fatura karşılığı davalı şirketin hesabına yapılan 500.000,00 TL promosyon ödemesinin usulüne uygun olarak alacak kaydedildiği, ticari ve sürekli iş ilişkisi kapsamında akdedilen protokol ve sözleşmesi uyarınca davalı şirket tarafından maaş ödemesi yaplına personel sayısının 872 kişinin altına düşme halinin gerçekleşmesi nedeniyle, taraflar arasında ek protokol imzalanarak personel sayısının aylık ortalama 700 kişinin altına inmemesi hususunda anlaşma sağlanmasına rağmen, davalı şirketin davacı banka nezdinde bulunan personel-tedarikçi vs.hesaplarına maaş ödemesi-hakediş ödemesi-avans vs.açıklaması ile; Ocak-2018 döneminde 718 kişiye 2.363.477,77 TL tutarında, Şubat-2018 döneminde 200 kişiye toplam 1.085.191,97 TL tutarında, Mart-2018 döneminde 748 kişiye toplam 3.517.725,82 TL tutarında, Nisan-2018 döneminde 83 kişiye 272.179,39 TL tutarında ödeme yapıldığı, Mayıs-2018 döneminde ise herhangi bir ödemenin yapılmadığı, Şubat-2018 ve Nisan-2018 döneminde maaş vb.ödeme yapılan kuruluş personel kişi sayısının 700 kişinin altına indiği, bu nedenle protokolün çalışamaz hale geldiği, davalı şirketin protokol hükümlerine aykırı davrandığı ve edimlerini yerine getirmediği ve protokolün bitiş tarihinden önce haksız şekilde protokolü çalışamaz hale getirmesi sonucu oluşan fesihten kaynaklı doğan sorumluluğu sebebiyle davacı bankanın promosyon iadesi talebinde haklı olduğu anlaşılmakla, davacının davasının kabulü ile 500.000,00 TL’nin davalının temerrüte düşürüldüğü 22/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek 10.75 oranında avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş, yine her ne kadar davalı tarafça davacı bankanın şubelerini kapatmaya başladığını, şube ve ATM’lerini kapatması nedeniyle davalı şirketin anlaşması olan 3.kişiler/tedarikçiler/çalışanlar ile arasında problemler çıkmaya başladığını, birçok tedarikçinin davalı şirket ile çalışmayı bıraktıklarını bu nedenle davacı bankanın kendi kusuru nedeniyle sözleşmenin çalışamadığını ileri sürmüş ise de, davacı bankanın şube kapatması sebebiyle en yakın lokasyondaki şube nezdinde bulunan davalı şirket personeline ait maaş hesaplarını başka bir şubeye taşımasının veya aynı lokasyonda bulunan diğer şubelerini kapatmasının şubeye bağlı/şube dışı ATM’lerini kaldırmasının ilgili personelce maaş hesaplarını kullanmasına engel teşkil etmeyeceği, davalı şirket personelinin telefon bankacılığı ve internet bankacılığı üzerinden havale/Eft gibi işlemlerini ücretsiz yapabileceği, ayrıca davalı, davacının şube kapatması nedeniyle davalı ile anlaşması olan 3.kişiler/tedarikçiler/çalışanlar arasında problem çıktığı ve bu nedenle bir çok tedarikçinin davalı şirket ile çalışmayı bıraktıkları iddia edilmiş ise de, davalı tarafın gerek bilirkiş iheyetine gerekse mahkememiz dosyasına davacının şube kapatması sebebiyle tedarikçilerin (yada kendisinin maaş ödediği personelin) iş bıraktığına ilişkin somut delillerini örneğin bu sebepten fesholan sözleşmelerin, ayrıca şirketlerin yazışmaları gibi belgelerin dosyaya ibraz edilmediği, bu iddianın soyut olarak ileri sürüldüğü görülmüş, bu savunmalara itibar edilmemiştir.
Ayrıca davacı tarafça davalıya ödeme yapıldığı tarihten itibaren faiz isteminde bulunulmuş ise de, sözleşmenin ve ek protokolün 8.maddesinde “kuruluşun işbu sözleşme hükümlerini yerine getirmemesi ve/veya gereği gibi yerine getirmemesi ve/veya sözleşmeye aykırı harekette bulunması ve/veya taraflar arasında yapılan 18/01/2015 tarihli protokolün ve 15/12/2016 tarihli mutabakat sözleşmesinin, işbu ek protokolün 1.maddesinde düzenlenen hüküm doğrultusunda 01/01/2018-01/01/2019 tarihleri arasında kuruluş personel sayısının aylık ortalama 700 kişinin altına inmesi halinde ve/veya protokolü çalışmaz duruma düşürdüğü takdirde Banka tarafından kuruluşa yapılan ödemenin tamamı protokol imza tarihinde geçerli olan TC Merkez Bankası avans işlemlerinde uygulanan faiz oranı ile hesaplanacak faiz tutarı ile birlikte, kuruluş tarafından bankaya derhal nakden ve defaten geri ödenecektir.” hükmü ile ödenecek faizin hangi tarihte yürürlükte olan faiz oranını tespit ettiği, yani protokol imza tarihinde geçerli olan Merkez Bankası avans işlemlerinde geçerli olan faiz oranları ile hesaplanacak faiz oranları ile iade edileceğinin düzenlendiği, ancak faizin başlangıç tarihinin protokol tarihi, ödeme tarihi yada sözleşme tarihi olduğu konusunda bir düzenlemenin olmadığı, dolayısıyla faizin işletilmesi ile ilgili bir başlangıç tarihinih öngörülmediği, borçlunun 16/05/2018 tarihli ihtarname ile temerrüde düşürüldüğü, ihtarnamenin 18/05/2018 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, 3 günlük ödeme süresinin 21/05/2018 tarihinde dolduğu ve 22/05/2018 tarihinde itibaren faiz işletilebileceği anlaşılmakla faizin başlangıcı olarak bu tarih esas alınmış ve aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi ve ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KABULÜ ile, 500.000,00 TL’nin davalının temerrüte düşürüldüğü 22/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek 10.75 oranında avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar tarifesi gereği alınması gereken 34.155,00 TL nispi karar ve ilam harcından, peşin alınan 8.538,75 TL’nin mahsubu ile bakiye 25.616,25 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 8.538,75 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 33.950,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 2.700,00 TL bilirkişi ücreti ve 110,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 2.810,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.

Başkan
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Katip
¸e-imzalıdır

“5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır.”