Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/297 Esas
KARAR NO:2022/811

DAVA:Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ:05/04/2018
KARAR TARİHİ:08/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … poliçe numaralı sigortalısı … .. A.Ş.’nin işyerinde 16/12/2017 tarihinde meydana gelen hırsızlıkta birçok teknoloji ürünü – kablo vb. Maddi değeri yüksek malzemenin çalınmış olduğunu, hırsızlık fiilinin … … otel isimli inşaat halinde olan otelin eksi ikinci katında bulunan depolarda meydana geldiğini, olay günü davalı firma çalışanı …’ın karakolda vermiş olduğu ifadesinden çalışanın ihmal ve kusurundan dolayı hırsızlık eyleminin gerçekleştiğinin anlaşıldığını, mahalde eksper tarafından yapılan tespitler ve incelenen polis tutanaklarına istinaden hırsızlık hadisesinde Hırsızlık Sigortası Genel Şartlarına aykırı bir durum tespit edilmediğini, meydana gelen zararın risk teminatı kapsamında değerlendirilebileceğine karar verildiğinden sigortalı firmaya müvekkili tarafından toplam 205.141,71-TL ödeme yapıldığını, hırsızlığın gerçekleştiği yere yetkililerden başkasının girmesinin yasak olduğunu, davalı firmanın müvekkilinin sigortalısı ile imzalamış oldukları Hizmet Sözleşmesine uymaması ve güvenlik hizmeti verirken dikkatsiz davranması nedeniyle yaşanan hırsızlık olayı nedeniyle fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla “inşaat all risk poliçesi” teminatı kapsamında sigortalısına ödemiş olduğu 205.141,71-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesini, yargılama masrafı ve vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Usulüne uygun tebliğe rağmen davalılar tarafından dosyaya herhangi bir cevap dilekçesi sunulmadığı görülmüştür.
ÇEKİŞMELİ VAKIALAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER :
(1)Taraflara usulüne uygun olarak tebligatlar yapılmış olup; davacı vekili tarafından sunulan 31/05/2019 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ekinde ibraname temlik belgesi, davalı vekili tarafından sunulan 06/06/2019 tarihli bilirkişi raporuna beyan / itiraz dilekçesi, davacı vekili tarafından sunulan 26/09/2019 ve 30/06/2021 tarihli bilirkişi ek raporlarına karşı itiraz dilekçeleri, davalı vekili tarafından sunulan 27/12/2019 ve 05/07/2021 tarihli bilirkişi ek raporlarına karşı beyan / itiraz dilekçeleri, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’nün 17/02/2022 – 29/06/2022 ve 07/07/2022 tarihli müzekkere cevapları, davacı vekili tarafından sunulan 10/03/2022 tarihli ıslah dilekçesi ve ekinde ibraname / feragatname ile davalı şirkete ait İTO / internet sayfası kayıtları, … – … – … – … – … – … – … – … ve … Sosyal Güvenlik Merkezleri tarafından gönderilen müzekkere cevapları Mahkememiz dosyası arasına alınmıştır.
(2)Tarafların iddia ve savunmaları, dosyada toplanan deliller nazara alınarak, özel güvenlik uzmanı … – sigorta uzmanı … – inşaat mühendisi …’a tevdii edilen dosyada tanzim olunan 17/05/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Kusur yönünden dosyada yapılan inceleme ile davalı çalışanlarının dava dışı sigortalı firmada 5188 sayılı yasa kapsamında güvenlik görevlisi olarak değil gözetim ve danışmanlık hizmeti verdiklerini, olay günü …’ın kapı girişinde görev yaptığı esnada şüpheli kişi veya kişilerin beyaz bir araçla giriş yaparak izini kaybettirdiklerini, -2 katta bulunan deponun kapısını kırarak burada bulunan malları çaldıklarını ve yine giriş yaptıkları kapıdan tahminen görevlinin o anki dalgınlığıyla kaçış yaptıklarını, meydana gelen dava konusu hırsızlıkta davalının %50 oranında – davacının sigortalısı … .. A.Ş.’nin davalı ile yapmış olduğu anlaşmada bu şirketin yalnızca gözetim ve danışma hizmeti verdiğini bilerek sözleşme yaptığını, otel inşaatının etrafının telle çevrildiğinin belirtilmesine rağmen giriş kapısında bariyer bulunmadığı ve çevre güvenliğinin sağlanması amacıyla kamera sistemi takılmadığını, giriş kapısında plaka tanıma sisteminin yer almadığı ve alanın çok büyük olmasına rağmen davalı şirkette çalışan 7 kişi ile bu alanın güvenliği sağlandığından davacının sigortalısının da meydana gelen hırsızlık olayında %50 oranında kusurlu olduğunun görüldüğünü, sigorta yönünden dosyada yapılan inceleme ile davacı ile dava dışı sigortalı arasında 01/09/2016 – 30/04/2017 tarihleri arasında “inşaat all risk sigorta poliçesi” tanzim edildiğini, poliçede sigorta konusu projenin belirtilen süre içerisinde bitirilmemesi durumunda teminat süresinin uzatılması gerektiği hükmü nedeniyle kök poliçenin teminat tarihlerini uzatan poliçeler düzenlendiğini, hırsızlık olayının 16/12/2017 tarihinde vuku bulduğunu ve bu tarihin 30/11/2017 – 31/12/2017 tarihlerini kapsar uzatma poliçesi kapsamında yer aldığını, poliçe özel şartlarının 22. Maddesinde sigorta ettiren firmanın 5188 sayılı özel güvenlik hizmetlerine dair kanun kapsamında özel güvenlik elemanı bulundurmayı taahhüt ettiği aksi halde gerçekleşecek hırsızlık hasarlarının poliçe teminatı kapsamı dışında bırakılacağı hususunun taraflarca kabul edildiğini, ancak dosyada yapılan incelemede davalı firmanın 5188 sayılı kanun kapsamında bir şirket olduğunu tevsik eden bir belge görülemediğini, bu halde davacı şirketin sigortalısı … .. A.Ş.’ne yaptığı 205.141,71-TL bedelli ödemenin “inşaat all risk sigorta poliçesi” özel şartlarından 22. Maddesi gereği poliçe teminatı kapsamı dışında bırakılacağı taraflarca kabul edildiğinden hatır ödemesi kapsamında olacağını, davacı … firmasının sigortalısının davalıya karşı olan hizmet sözleşmesinden kaynaklanan haklarını TBK 183 vd. Maddelerine göre temlik aldığına dair bir temlik beyanı olmadığından akdi halef sıfatının bulunmadığı dolayısıyla buna bağlı olarak davacının aktif husumet ehliyetinin olmadığını, davacı sigortacının davalı firmanın 5188 sayılı özel güvenlik hizmetlerine dair kanun kapsamında olduğu veya temlik alacaklısı sıfatı bulunduğunu ispat etmesi halinde zararın davalı firma kusuruna isabet eden 205.141,71-TL %50 = 102.570,85-TL olacağı yönünde görüş ve kanaat bildirmiştir.
(3)Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olup, tarafların beyan ve itirazlarının değerlendirilmesi dosya yeniden bilirkişi heyetine tevdii edilerek 12/09/2019 tarihinde tanzim olunan bilirkişi ek raporunda özetle; Hırsızlık fiilinin gerçekleşmesinde sigortalı dava dışı … .. A.Ş.’nin ve davalı firmanın %50 oranında kusurlu olduklarını, davalı firmanın 5188 sayılı kanunun aradığı prosedür ve işlemleri ikmal ettiğine ve kamu idaresinden gerekli izim belgelerin tamamlandığını gösterir bir belge bulunmadığından davacı sigortacının sigortalısı … .. A.Ş. ile yaptığı 04/04/2018 tarihli 205.141,71-TL bedelli ödemenin … no’lu inşaat all risk sigorta poliçesi özel şartlarının 22. Maddesine aykırı olup hatır ödemesi olduğunu, davacı sigortacının bu nedenle TTK.’nın 1274. maddesine göre kanuni halef sıfatı kazanamayacağını, davacının sigortalı ile davalı arasında imzalanan hizmet sözleşmesinden kaynaklanan haklarını TBK 183 vd. Maddelerine göre temlik aldığını gösterir ibraname ve feragat belgesini sunduğu görülmekle aktif halef sıfatının olacağını, davacı sigortacının – davalı firmanın 5188 sayılı özel güvenlik hizmetlerine dair kanun kapsamında olduğu veya temlik alacaklısı sıfatı bulunduğunu ispat etmesi halinde zararın davalı firma kusuruna ispat eden %50 nisbetinde yani 102.570,85-TL’sinde talebinin haklı olacağı yönünde görüş ve kanaat bildirmiştir.
(4)Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olup, tarafların beyan ve itirazlarının değerlendirilmesi dosya yeniden bilirkişi heyetine tevdii edilerek 31/05/2021 tarihinde tanzim olunan bilirkişi ek raporunda özetle; Hırsızlık fiilinin gerçekleşmesinde sigortalı dava dışı … .. A.Ş.’nin ve davalı firmanın %50 oranında kusurlu olduklarını, davalı firmanın 5188 sayılı kanunun aradığı prosedür ve işlemleri ikmal ettiğine ve kamu idaresinden gerekli izim belgelerin tamamlandığını gösterir bir belge bulunmadığından davacı sigortacının sigortalısı … .. A.Ş. ile yaptığı 04/04/2018 tarihli 205.141,71-TL bedelli ödemenin … no’lu inşaat all risk sigorta poliçesi özel şartlarının 22. Maddesine aykırı olup hatır ödemesi olduğunu, davacı sigortacının bu nedenle TTK.’nın 1274. maddesine göre kanuni halef sıfatı kazanamayacağını, davacının sigortalı ile davalı arasında imzalanan hizmet sözleşmesinden kaynaklanan haklarını TBK 183 vd. Maddelerine göre temlik aldığını gösterir ibraname ve feragat belgesini sunduğu görülmekle aktif halef sıfatının olacağını, all risk sigorta poliçesinde hırsızlık hasarları için minimum 15.000-USD olmak üzere %15 muafiyet öngörüldüğünü, hırsızlık hasarı tutarının 263.131,71-TL olarak belirlendiğini ve işbu hasarın %15’i olan 39.469,76-TL, 15.000-USD’nin ise hırsızlığın yaşandığı tarihte döviz satış kuru olan 3,8650-TL’den hesaplandığında çıkan 57.990,00-TL’nin 263.131,71-TL’den düşülmesi halinde ödenmesi gereken hasarın205.141,71-TL olacağını, davacının da zaten 04/04/2018 tarihinde bu doğrultuda sigortalısı … .. A.Ş.’ne 205.141,71-TL ödeme yaptığını, ancak davalının %50 oranında kusurlu olduğu tespit edildiğinden davacı …’nın davalıya rücu edebileceği bedelin 102.570,85-TL olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davacının sigortalısına ait işyerinde gerçekleşen hırsızlık olayı nedeni ile uğranılan zarardan sigortalıya yaptığı ödemenin rücuen davalıdan tahsili istemine ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
T.T.K.’nun “Halefiyet” başlığı altındaki 1472. maddesinde “Sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortalının, gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava … varsa bu hak, tazmin ettiği bedel kadar, sigortacıya intikal eder.” hükmüne yer verilmiştir. Bu durumda davacı … şirketinin kendi sigortalısına yaptığı ödeme nispetinde onun haklarına halef olduğu açıktır.
Yapılan yargılama, tarafların iddia ve savunmaları iddiaları, toplanan deliller, tanzim olunan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davaya konu olayın 16/12/2017 tarihinde vuku bulduğu, … … otel inşaat halindeyken gözetim ve danışmanlık hizmeti veren davalı şirket çalışanı …’ın kapı girişinde görev yaptığı esnada vinç aracın girdiği, ardından beyaz renkli transporter bir aracın girip izini kaybettirdiği, depoda bulunan mallar depo kilidinin kırılarak ve zorlama yapılarak içeriye girip çalındığı ve aracın kapıdan … Otel sınırlarından kaçış yaptıkları ve dava dışı sigortalının hırsızlık hadisesi nedeniyle zarara uğradığı anlaşılmıştır. Davaya konu olay nedeniyle soruşturma dosyası celp edilmiş, olay yeri inceleme raporu, bilgi sahibi olarak …’ın ifadesi ve dosyaya sunulan deliller ve belgeler incelenerek mahkememizce bilirkişi heyetinden rapor tanzim edilmiştir. Bilirkişi heyetince tanzim edilen raporlarda kusur yönünden dosyada yapılan inceleme ile davalı çalışanlarının dava dışı sigortalı firmada 5188 sayılı yasa kapsamında güvenlik görevlisi olarak değil gözetim ve danışmanlık hizmeti verdiklerini, olay günü …’ın kapı girişinde görev yaptığı esnada şüpheli kişi veya kişilerin beyaz bir araçla giriş yaparak izini kaybettirdiklerini, -2 katta bulunan deponun kapısını kırarak burada bulunan malları çaldıklarını ve yine giriş yaptıkları kapıdan tahminen görevlinin o anki dalgınlığıyla kaçış yaptıklarını, meydana gelen dava konusu hırsızlıkta davalının %50 oranında kusurlu olduğunu, davacının sigortalısı … .. A.Ş.’nin davalı ile yapmış olduğu anlaşmada bu şirketin yalnızca gözetim ve danışma hizmeti verdiğini bilerek sözleşme yaptığını, otel inşaatının etrafının telle çevrildiğinin belirtilmesine rağmen giriş kapısında bariyer bulunmadığı ve çevre güvenliğinin sağlanması amacıyla kamera sistemi takılmadığını, giriş kapısında plaka tanıma sisteminin yer almadığı ve alanın çok büyük olmasına rağmen davalı şirkette çalışan 7 kişi ile bu alanın güvenliği sağlandığından davacının sigortalısının da meydana gelen hırsızlık olayında %50 oranında kusurlu olduğu tespit edilmiştir.
Mahkememizce davacının iddia ettiği gibi davalı şirketin tam kusurlu olup olmadığının belirlenmesi için mahkememizce davalı şirketin özel güvenlik/güvenlik alanında yetkili olup olmadığı hususu İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Özel Güvenlik Şube Müdürlüğü’nden sorulmuş 07/07/2022 tarihli gelen yazı cevabında; davalı şirketin 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un Faaliyet İzni başlıklı 5. Maddesi uyarınca faaliyet alanının münhasıran koruma ve güvenlik hizmeti olmasının zorunlu olduğu ve davalı şirketin özel güvenlik şirketi olmadığı cevabı gelmiştir. Ancak taraflar arasında akdedilen Hizmet sözleşmesi incelendiğinde 4.a.a bendinde davalının güvenlik tedbir ve önlemlerini alacağı şeklinde düzenlemesi, yine 3.7. Maddesinde işyeri dahilinde sözleşme süresi içerisinde suç teşil eden eylemler anında müşteri ve ilgili mercilere bildirileceği ve kolluk kuvvetlerine teslim edileceği, 3.1 bendinde 7 gözetim danışma personeli görevlendirileceğine dair hükümleri değerlendirildiğinde davalı şirketin meydana gelen hırsızlık olayında gözetim yükümlülüğü olduğu bertaraf edilemeyecektir. Davalı şirket çalışanı … ise polis merkezine verdiği ifadede olayı anlatırken orada tek görevli olarak bulunduğundan vincin arkasından giren beyaz renkli aracı takip etmediğini vinçle beraber girdiğinden yardım edeceğini düşündüğünü, kaydını çıkarken yapacağını ancak birisinin onu lafa tuttuğu esnada beyaz aracın bir anda kapıdan çıkıp gittiğini plakasını da göremediğini beyan etmiştir. Bu durumda davalı şirket sözleşmede bahsedildiği kadar personel çalıştırmadığı ve tek kişi çalıştırıldığı anlaşılmıştır. Soruşturma dosyası beyanlar ve tüm deliller değerlendirildiğinde davalı şirket çalışanı … kapıda gözetim görevini yaptığı esnada gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmasından kaynaklı hırsızlık olayının meydana geldiği ve davalının sözleşme uyarınca yeteri kadar personel çalıştırmadığı olayda %50 kusurlu olduğu kanaatine varılmıştır. Öte yandan davacı şirketin sigortalısı şirketin ise davalı ile yapmış olduğu anlaşmada bu şirketin yalnızca gözetim ve danışma hizmeti verdiğini bilerek sözleşme yaptığını, halbuki özel güvenlik hizmeti veren firmayla anlaşma yapmasının kendisinden bekleneceği, otel inşaatının etrafının telle çevrildiğinin belirtilmesine rağmen giriş kapısında bariyer bulunmadığı ve çevre güvenliğinin sağlanması amacıyla kamera sistemi takılmadığını, giriş kapısında plaka tanıma sisteminin yer almadığı ve alanın çok büyük olmasına rağmen davalı şirkette çalışan 7 kişi ile bu alanın gözetimi yapacağına ilişkin anlaşma sağlandığından davacı sigortalısının da meydana gelen hırsızlık olayında %50 oranında kusurlu olduğu değerlendirilmiştir.
Davacı …’nın tanzim ettiği poliçede dava dışı sigortalısı için 01/09/2016- 30/04/2017 tarihleri arasında teminat verdiği, poliçedeki riziko adresinin davaya konu olay yeri olduğu ve hırsızlık teminatını da kapsadığı, davacı … şirketince kendi sigortalısına ödediği bedel olan 205.141,71 TL’nin ödeme dekontu ile belgelendirildiği görülmüştür. Davacı … ibraname ve feragat belgesini sunduğu temlik alacaklısı olduğu, belirtilen bu nedenlerle davalı şirketin davaya konu olayın gerçekleşmesinde %50 kusurunun bulunduğu, davacının sigortalısının da %50 sorumlu olduğu, davacı … şirketinin sigortalısına ödediği bedelin rücuen tazmini için açtığı işbu davada, davacı … şirketinin oluşan hasar bedeli nispetinde TTK 1472. Maddesi uyarınca sigortalısına halef olacağı, davalının sorumlu olduğu kusuruna denk gelen tutarı (102.570,85-TL) talep edebileceği anlaşılmakla; davacının davasının kısmen kabulü ile 102.570,85-TL hasar bedelinin dava tarihi olan 05/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
(1)Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE, 102.570,85-TL’nin dava tarihi olan 05/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
(2)Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 7.006,61-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 3.503,31-TL harçtan mahsubu ile bakiye 3.503,30-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
(3)Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 3.503,31-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
(4)Davacı tarafından yatırılan 35,90-TL başvuru harcı, 2.250,00-TL bilirkişi ücreti, 245,00-TL tebligat, posta ve müzekkere masraflarından oluşan toplam 2.530,90-TL yargılama masrafından davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 1.265,45-TL yargılama masrafının davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
(5)Davalı tarafından belgelendirilen bir yargılama masrafı olmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
(6)Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen miktar itibariyle AAÜT uyarınca 16.385,63-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
(7)Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen miktar itibariyle AAÜT uyarınca 16.385,63-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
(8)6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davanın kabul reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 660,00-TL’sinin davalıdan, 660,00-TL’sinin davacıdan tahsili ile Hazine adına gelir kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, 5235 sayılı Kanun’un 33-(1), 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341-(1) ve devamı maddeleri uyarınca, gerekçeli kararın usulen taraflardan her birine tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre dahilinde, Mahkememize dilekçe ile başvurmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 08/12/2022

Katip …
✍e-imzalıdır.

Hakim …
✍e-imzalıdır.