Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:…
KARAR NO :2020/730

DAVA:Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:13/1/2015
KARAR TARİHİ:30/11/2020

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ile 15/06/2013 tarihli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi imzalanmak suretiyle davalıya 5 yıl süreli bayilik hakkı tesis edildiğini, bayilik sözleşmesi ile birlikte ek olarak imzalanmış olan 15/06/2013 tarihli Satış Taahhütnamesi uyarınca sözleşmenin devamı müddetince her yıl için 650 m³ davacı şirketçe dağıtımı yapılan beyaz ürün, 1 ton madeni yağ satmayı davalının kabul ve taahhüt ettiğini, ancak davalı taahhütlerini yerine getirmediğinden davacının bu nedenle zarara uğradığını, davalı ile imzalanan taahhütname ile bayilik sözleşmesi süresince satışı yapılamayan eksik beher m³ beyaz ürün için, her yıl eksik alınan ürün bedelinin son cari hesap üzerinden hesaplanacak tutarın %5’i oranında davacı şirketin satılamayan üründen dolayı mahrum kaldığı karı cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, davalının … Noterliğinin 18/12/2014 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesini keşide etmek suretiyle davalı yanca bayilik sözleşmesinin süresinden önce haksız bir nedenle feshedildiğini, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 45.maddesinin d bendi ve satış taahhütnamesi uyarınca davacının bayilik sözleşmesinin başlangıç tarihinden sözleşmenin fesih tarihine kadarki süre yönünden hem de sözleşmenin fesih tarihinden sözleşme süresi sonuna kadarki dönem üzerinden kar mahrumiyeti ile cezai şart talep etme hakkı bulunduğunu, bu nedenlerle tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla sözleşmeden ve kanundan kaynaklanan her türlü zarar ziyanın tazmini hakları ile fazlaya ilişkin tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla hesaplanacak kar mahrumiyetinden ve cezai şarttan doğan alacaklarının şimdilik bayilik sözleşmesinin başlangıç tarihinden fesih tarihine kadarki dönem için KDV dahil 10.000 TL, yine bayilik sözleşmesinin fesih tarihinden sözleşmenin süresinin sona erdiği tarihe kadarki dönem için ise şimdilik 10.000 TL olmak üzere toplam 20.000 TL kar mahrumiyeti ve cezai şart alacaklarının bayilik sözleşmesine bağlı olarak aylık %5 akdi faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Dava dilekçesi davalı yana usulüne uygun olarak tebliğ olunmuş, süresi içinde davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; taraflar arasında kurulan bayilik sözleşmesinde belirtilen kurallara davalı tarafından uyulmaması nedeniyle sözleşmenin feshi kapsamında oluşan kar mahrumiyeti ile ceza-i şart bedellerinin tazmini istemine ilişkindir.
Davalının ilgili emniyet müdürlüğünden sosyal ve ekonomik durumu araştırılmış, ilgili vergi dairesinden 2014 ve 2015 yıllarına ait gelir vergisi beyannameleri getirtilmiştir.
EPDK’nun 11/03/2019 tarihli cevabi yazısı ile Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Dairesi Başkanlığının 04/03/2019 tarihli yazısı ile …-… nolu …’in lisansının 05/04/2017 tarih 16401 sayılı Başkanlık Olur’u ile sonlandırıldığı, Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın 05/03/2019 tarihli yazısı ile … San.Tic.A.Ş.adına verilmiş otogaz bayilik lisansı olmadığı, … adına verilmiş olan … numaralı akaryakıt bayilik lisansının Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 17.maddesinin 1.fıkrasının (g) bendi “Bayilik faaliyetinin haklı ve mücbir sebepler hariç altı aydan uzun süreli yapılmaması halinde uyarınca” 15/08/2016 tarih ve 30813 sayılı Daire Başkanlıklarının oluru ile sonlandırıldığı, yine Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığının 08/03/2019 tarihli yazısı ile davacı … Taş.San.ve Tic.A.Ş.nin 27/12/2004 tarihli … numaralı dağıtıcı lisansı bulunduğu belirtilmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak mali müşavir, hukukçu ve sektör bilirkişiden oluşan bilirkişi heyeti tarafından sözleşmenin haksız feshi nedeniyle kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağı doğup doğmadığı, doğuyor ise bunun miktarının davacı ticari defter ve kayıtları incelenmek suretiyle tespiti ile rapor tanzimi istenmiş, ….ATM.nin 2015/73 talimat sayısı ile alınan 15/02/2016 tarihli raporda; davacı tarafın 2013-2014 yılı ticari defter ve kayıtlarının sahibi lehine delil vasfının bulunduğu, taraflar arasında 15/06/2013 tarihinde başlayan 15/06/2018 tarihinde sona erecek 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi ile yıllık alım miktarlarına yönelik olmak üzere Taahhütnamenin 15/06/2013 tarihinde imza altına alındığı, taahhütnamede alım miktarının 650 m³ olarak tespit ve tayin edildiği, taraflar arasında akdedilen 5 yıl süreli sözleşmenin 18/12/2014 tarihinde davalı tarafça fesih edildiği, davacının sözleşmenin başladığı tarihten fesih tarihine kadar olan sözleşmenin 1.yılına ait mal teslimlerine ait fatura ve sevk irsaliyelerinde yıllık alım taahhüdünün yerine getirilmediği, eksik alımın yapıldığı, hususunda herhangi bir çekince veya şerhin bulunmadığı, taahhüt ihlali konusunda yapılmış herhangi bir ihtar veya ihbarında bulunmadığı, davacı tarafından ifaya devam edildiği, bu durumun davalı tarafta kar mahrumiyetinin istenmeyeceğine dair haklı bir güveni oluşturmuş olabileceği, bu nedenle davacının sözleşmenin akdedildiği 15/06/2013 tarihinden 15/06/2014 tarihleri arası kar mahrumiyetini talep etme hakkının bulunmadığı, 15/06/2014 tarihinden sözleşmenin fesih edildiği 18/12/2014 tarihleri arası kar mahrumiyetini, 18/12/2014 tarihinden sözleşmenin sone ereceği 15/06/2018 tarihleri arası süre için cezai şart tutarını talep etme hakkının bulunduğu, buna göre davalıdan 66.469,83 TL kar mahrumiyeti, 464.213,95 TL cezai şart olmak üzere toplam 530.683,78 TL talep etme hakkının bulunduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ olunmuş, rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya sunulmuştur.
Davalı vekili 23/05/2016 tarihli dilekçesi ile, taraflar arasında düzenlenen 06/02/2015 tarihli protokolün davalıyı ibra ve huzurda görülen davanın takipsiz bırakılmasını düzenleyen maddeler ihtiva ettiğini, işbu belgenin taraf imzaları ve avukat imzaları eşliğinde düzenlenmiş olup Avukatlık Yasası md.35/a maddesi uyarınca ilam niteliğini haiz bir belge olduğunu, belge incelendiğinde davalının doğmuş ve doğacak tüm borçlardan ibra edildiği ve davanın takipsiz bırakılması gerektiğini, protokolden sonra davalının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirdiğini, yeni sözleşme yapılması için davacı tarafa ihtarda bulunulduğunu, davacının kötü niyetli olarak sözleşme yapmaktan imtina ettiğini, ortada davalı tarafından ortaya konmuş bir fesih olmadığını, davalının kendi benzin istasyonu üzerinde davacı lehine 500.000TL tutarında ipotek vermiş olmasına karşın yakıt tedariki konusunda karşılaştığı sıkıntıları ifade ettiğini ve bu şartlar altında davalının cezai şart ve satış taahhüdünü yerine getirebilmesinin imkansız olduğunun vurgulandığını beyan etmiştir.
Davacı vekili 18/11/2016 tarihli dilekçesi ile, davalı yanın 23/05/2016 tarihli beyan ve delillerinin savunmanın genişletilmesi yasağı kapsamında hükümde dikkate alınmaması gerektiğini, davalı tarafından keşide edilen … Noterliğinin 18/12/2014 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile kendisine mal verilmediği iddia edilerek bunun sözleşmesi fesih zorunluluğu doğurduğunun ihtar edildiğini, davacı tarafça davalıya gönderilen ….Noterliğinin 25/12/2014 tarih 29287 yevmiye sayılı tonaj ihtarnamesi keşide edilerek birinci taahhüt periyodu için yapılan eksik alımların ihtar edilerek dava haklarının saklı tutulduğunu, davalının keşide ettiği ihtarname fesih iradesi olarak yorumlanarak kar mahrumiyeti alacağı davası açıldığını, davacının sunduğu protokolün yürürlüğe girmesinin protokolün 6.maddesine özel şartlara bağlandığını, buna göre …Bankası … Şubesinin … seri nolu 05/04/2015 keşide tarihli 45.000 TL bedelli çek bedelinin ödenmesi şartına ilave olarak davalı ve dava dışı … tarafından yeni kurulacak olan şirket ile davacı şirket arasında 5 yıl süreli bayilik protokolü ve bayilik anlaşması akdedilmesi ile ipoteksiz şekilde 5 yıl süreli intifa hakkı verilmesi şartı ile protokolün hüküm ifade edeceği aksi halde protokolün davacı şirket yönünden hüküm ifade etmeyeceğinin özellikle vurgulandığını, davalının bu şartı yerine getirmediğini, davalının fiilen bayilik faaliyetini terk ettiğini ve ilgili mevzuat kapsamında bayilik lisansının EPDK tarafından sonlandırıldığını beyan etmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak dosyanın yeniden daha önce rapor sunmuş olan bilirkişilere tevdii ile taraf vekillerinin itirazları kapsamında ek rapor tanzimi istenmiş, düzenlenen ….ATM.nin … talimat sayısı ile 15/01/2018 tarihinde düzenlenen ek raporda; davalı vekili tarafından dava dosyasına delil olarak sunulan 06/02/2014 tarihli, davacı, davalı ve dava dışı … arasında akdedilen protokolün 3.maddesinde “…Taraflar arasında halen daha ….Tic.A.Ş.nin kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağına dayalı ….Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı alacak davası devam etmekte olup, inceleme duruşması 14/05/2015 tarihindedir. İşbu dava, davacı …Taş.San.ve Tic.A.Ş.tarafından takipsiz bırakılarak işlemden kaldırılacaktır. Bu dosyalar sebebiyle borçlu tarafından da takip edilmeyecek ve her hangi bir yargılama gideri avukatlık ücreti talep edilmeyecektir…” hükümlerinin yer aldığı, protokolün hukuki olarak değerlendirilmesi mahkemeye ait olmak üzere kök raporda beyan edilen görüş ve kanaatlerinde bir değişiklik olmadığı belirtilmiştir.
EPDK’nun 11/03/2019 tarihli cevabi yazısı ile Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Dairesi Başkanlığının 04/03/2019 tarihli yazısı ile …-… nolu …’in lisansının 05/04/2017 tarih 16401 sayılı Başkanlık Olur’u ile sonlandırıldığı, Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı’nın 05/03/2019 tarihli yazısı ile … San.Tic.A.Ş.adına verilmiş otogaz bayilik lisansı olmadığı, … adına verilmiş olan … numaralı akaryakıt bayilik lisansının Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 17.maddesinin 1.fıkrasının (g) bendi “Bayilik faaliyetinin haklı ve mücbir sebepler hariç altı aydan uzun süreli yapılmaması halinde uyarınca” 15/08/2016 tarih ve 30813 sayılı Daire Başkanlıklarının oluru ile sonlandırıldığı, yine Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığının 08/03/2019 tarihli yazısı ile davacı … Taş.San.ve Tic.A.Ş.nin 27/12/2004 tarihli … numaralı dağıtıcı lisansı bulunduğu belirtilmiştir.
…A.Ş.nin 05/12/2016 tarihli cevabi yazısı ile, …Bankası … Şubesinin … seri nolu 05/04/2015 keşide tarihli 45.000 TL bedelli çekin 06/04/2015 tarihinde 45.000 TL bedelli olarak Anadolu Bank … Şube tarafından takas merkezince tahsil edildiği bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ olunmuş, rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya ibraz edilmiştir.
….Asliye Ticaret Mahkemesine yeniden talimat yazılarak dosyanın daha önce rapor sunmuş olan bilirkişilere tevdii ile, aktin fesih tarihinde davacının aynı şartlarda yeniden sözleşme imzalayabileceği makul sürenin tespiti ile bu süre içinde sözleşmede ve sözleşmenin feshi için tayin edilen mehil süresi esas alınarak ve sözleşmenin feshinden dönem sonuna kadar mahrum kalınan kar yönünden ayrı ayrı hesaplama yapılarak rapor tanzimi istenmiş, … talimat sayısı ile düzenlenen 28/01/2020 tarihli 2.ek raporda; davacı ile davalı arasında 15.06.2013 tarihinde başlayan 15.06.2018 tarihinde sona erecek, 5 (beş) yıl süreli, “Bayilik Sözleşmesi” mevcut olduğu, mevcut sözleşmenin 18.12.2014 tarihinde davalı tarafından fesih edildiği, dava konusu olan … Beldesi/…’te bulunan petrol istasyonun, bölge, iklim ve coğrafî şartlara göre değişim göstermekle birlikte, davacının aynı yörede ve aynı şartlarla yeni bir bayi bulması, fiili ve fiziki değişim ve dönüşümlerinin sağlanması, çevre düzenlemesinin yapılması, yerel ve merkezi makam ve mevkilerden gerekli yasal izinlerin alınması, yer altı ve yer üstü düzenlerinin kurulması, yazılımsal ve donanımsal işletim sistemlerinin yerleştirilmesi, görsel ve işlevsel kurumsal kimlik çalışmalarının tamamlanması için 6 (altı) aylık süreye ihtiyaç bulunduğu, davacının, davalıdan talep edebileceği kar mahrumiyeti tutarlarının l.Yıl; 15.06.2013-15-06.2014 dönemi için 114.426,14 TL, 2.Yıl; 15.06.2014-18.12.2014 dönemi için 66.469,83 TL, muhtemel yeni sözleşme (6.Ay); 18.12.2014-18.06.2015 dönemi için 64.643,90 TL olduğu, (bu tutar sözleşmenin fesih edildiği 18.12.2014 tarihinden muhtemel yeni sözleşme 18.06.2015 tarihi dikkate alınarak hesap edildiği) davacının, davalıdan talep edebileceği cezai şart tutarlarının 3.Yıl; 18.06.2015-15.06.2016 dönemi için 131.798,69 TL, 4.Yıl; 15.06.2016-15.06.2017 dönemi için 132.892,50 TL, 5.Yıl; 15.06.2017-15.06.2018 dönemi için 132.892,50 TL olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi 2.ek raporu taraf vekillerine tebliğ olunmuş, rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya ibraz edilmiştir.
….ATM.’ye talimat yazılarak sözleşmenin fesih tarihi olan 18/12/2014 tarihinden itibaren aynı şartlarda benzer bir sözleşmenin yapılabileceği 6 aylık süre içine davacının bu süre zarfında sözleşmenin devam ettiğinin varsayılması halinde davacının elde edeceği gelirden masrafları mahsup edilmek suretiyle elde edebileceği kar mahrumiyetinin tespit edilmesi için bilirkişi heyetinden ek rapor tanzimi istenmiş, … talimat sayısı ile 30/07/2020 tarihinde düzenlenen 3.ek raporda; davacı şirketin 2014 ve 2015 yılına ait tam set mali tabloları rapor ekinde mevcut olup mali tablolarda yer alan tutarlardan davacının elde edeceği gelirden, masrafların mahsubuna yönelik hangi masrafa ait tutarların, ne oranda, ne tutarda ve ne miktarda dikkate alınacağı veya alınması gerektiği hususunda uzman olmadıklarını, dosyanın ara karar ile tesis edilen görevi ifa edebilecek uzman bilirkişilerden rapor alınmasının yerinde olacağı belirtilmiştir.
Dava dilekçesi incelendiğinde; davacının bayilik sözleşmesinin başlangıç tarihi olan 15/06/2013 tarihinden sözleşmenin davalı tarafından fesih edildiği 18/12/2014 tarihinde kadarki dönem için kar mahrumiyeti talep ettiği anlaşılmakla 18/12/2014 tarihinden sonraki dönem için kar mahrumiyeti hesaplanmasına ilişkin ara karardan vazgeçilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliler, alınan bilirkişi kök ve ek raporları ile tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; taraflar arasında 15/06/2013 başlangıç tarihli 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi ile yıllık alım miktarlarına yönelik 16/06/2013 tarihli taahhütname akdedildiği, taahhütnamede alım miktarının 650 m³ olarak belirlendiği, sözleşmenin davalı tarafından 18/12/2014 tarihinde süresi dolmadan önce haksız olarak feshedildiği, her ne kadar davalı vekilinin 23.05.2016 tarihli beyanında taraflar arasında düzenlenen 06.02.2015 tarihli protokol kapsamında davalının ibra edilmiş olduğu ileri sürülmüş ise de davacı tarafça söz konusu protokolün yürürlüğe girmesi için özel şartlara bağlanmış olduğu, buna göre çek bedelinin ödenmesi ile birlikte dava dışı … tarafından yeni kurulacak olan şirket ile müvekkili şirket arasında 5 yıl süreli bayilik protokolü ve bayilik anlaşması ile ipoteksiz şekilde 5 yıl süreli intifa hakkı verilmesi şartı ile protokolün hüküm ifade edeceğinin kararlaştırıldığı ancak davalının bu şartı yerine getirmemiş olduğunu yeni bir bayilik protokolü ve anlaşması akdedilmediğinden davalının ibra edildiği iddiasının dayanaksız olduğu ileri sürülmüş olup, söz konusu protokol hükümlerinin şarta bağlanmış olduğu, protokolde belirtildiği şekilde taraflar arasında düzenlenen bayilik sözleşmesinin yapıldığına, davacı lehine intifa hakkı tesis edildiğine ilişkin dosyaya somut delil sunulmamış olduğu ayrıca EPDK ‘nın 04.03.2019 tarihli yazısında … no’lu …’in lisansının 05.04.2017 tarih 16401 sayılı Başkanlık Olur’u ile sonlandırıldığının belirtilmiş olması nedeniyle davalı tarafın iddiasına itibar edilmeyerek taraflar arasındaki sözleşme hükümleri gereği davacının cezai şart ve kar mahrumiyetinden kaynaklı zarar talep şartlarının oluştuğu, öte yandan taraflarca tahkikata ilişkin araştırılmasını istedikleri başkaca bir husus bulunmadığının belirtilmiş olması ve davacı tarafça ıslah yoluna başvurulmadığı dikkate alınarak hakkaniyet indirimi yapılmaksızın her iki talep yönünden de taleple bağlı kalınarak davanın kabulü yönünde aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM : Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile, 10.000,00 TL kar mahrumiyeti, 10.000,00 TL ceza-i şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek T.C.Merkez Bankası avans faiz oranına yirmi (20) puan eklenerek bulunacak yıllık avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 1.366,20 TL Karar harcından peşin alınan 341,55 TL harcın mahsubu ile eksik yatırılan 1.024,65 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince 4.080,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 373,35 TL harç, 1.500,00 TL bilirkişi ücreti, 235,83 TL posta masrafı olmak üzere toplam 2.109,18 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider/delil avansının talep halinde ve karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 30/11/2020

Katip …
¸

Hakim …
¸