Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/347 Esas
KARAR NO : 2023/403
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 23/05/2023
KARAR TARİHİ : 24/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan inceleme sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı…dilekçesinde özetle; kendisinin müşterisi olduğunu belirttiği … Tic Ltd Şti ‘ne vermek üzere, kendisi tarafından düzenlenmiş … A.Ş … Şubesine ait … numaralı 23.500,00 TL tutarlı 15.07.2023 vade tarihli, ödeme günü 05.05.2023 olan çekin kaybolduğunu, çekin hamiline yazılı olduğu için hırsız veya çeki bulanlar tarafından bankadan karşılığınının tahsilinin mümkün olduğunu belirterek çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Tüm dosya kapsamı kapsamı birlikte değerlendirildiğinde,
Dava TTK m.818/s yollaması ile TTK m.757 ve devamı maddeleri gereğince zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
İşbu dava; zayii nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (çek iptali) davasıdır.
Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.
TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
TTK nun çekten cayma-genel olarak başlıklı 799. maddesi; “(1)Çekten cayma ancak ibraz süresi geçtikten sonra hüküm ifade eder. (2)Çekten cayılmamışsa, muhatap, ibraz süresinin geçmesinden sonra da çeki ödeyebilir.” hükmünü amirdir.
TTK nun sahte veya tahrif edilmiş çek başlıklı 812. maddesi; “(1)Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba ait olur; meğerki senette düzenleyen olarak gösterilen kişiye, kendisine verilen çek defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun yüklenmesi mümkün olsun.” hükmünü amirdir.
Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile dava konusu çekin davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır).
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651 maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır.
Davacı…çek hesabı sahibi olup kendisinin keşide ettiği çek hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından HMK nun 114/1-d (tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır) ve HMK nun 115/2. maddeleri gereğince dava şartlarından olan bu hususun sonradan giderilmesi mümkün olmadığından bu konuda davacıya ek süre verilmesine gerek olmaksızın dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine ilişkin aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın dava şartı yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı…tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı…üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı…tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK 341/1 maddesi gereğince 2 hafta içerisinde … Mahkemesi ilgili dairesine (istinaf) başvuru yolu açık olmak üzere karar verildi. 24/05/2023

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza