Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/286 E. 2023/426 K. 07.06.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/286 Esas
KARAR NO : 2023/426

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/04/2022
KARAR TARİHİ : 07/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı …’nin perde tekstil sektöründe Türkiye’nin önde gelen firmalarından biri olduğunu, firmanın …’ne üye olduğunu, bahsi geçen derneklerin kendi aralarında yılın belli zamanlarında fuar düzenlediklerini, fuarın düzenlenmesine ilişkin olarak anılan dernekler ile davalı arasında önce 06.12.2005 tarihinde bir sözleşme imzalandığını ve imzalanan sözleşme ile 2006-2010 yılları arasında her yıl …’da ev tekstili fuarı düzenlenmesi konusunda mutabakat sağlandığını, sözleşme kapsamında imzalanan 8 numaralı 25.04.2019 tarihli ek protokol ile 21-25 Nisan 2020 tarihleri aralığında …’da fuar düzenleneceğinin kararlaştırıldığını, ancak pandemi sebebi ile fuarın yapılamadığını ve tarafların ortak iradeleri ile fuarın 20- 24 Eylül 2021 tarihine ertelendiğini, ancak daha sonra davalının pandemi etkilerini gerekçe göstererek 02.09.2021 tarihinde tek taraflı olarak 22.05.2022 tarihine ertelediğini, davalının pandemiyi bahane ettiğini, zira yine davalının 1-4 Eylül 2021 de gıda fuarı, 8-12 Eylül 2021 Tarihleri arasında … fuarların herhangi bir mazeret gösterilmeksizin düzenlendiğini bu haksız ve tek taraflı erteleme kabul edilecek nitelikte olmadığından önce … tarafından davalıya ihtarname keşide edildiğini ve ardından müvekkili Davacı tarafından … 40 noterliği … tarihi ve … yevmiye numaralı ihtarname keşide edildiğini, ihtarnamede tek taraflı ertelemenin kabul edilemez olduğunun, tek taraflı olarak sözleşmeden dönüldüğünün ve bu fuarın düzenlenmesi için davalı şirket hesabına ödenen toplam 53.840, 50 TL’nin Davacı hesabına iadesinin ihtar edildiğini, davalının bu bedeli müvekkili şirket hesabına iade etmediğini, bahse konu bedelin iade edilmemesi üzerine davalı şirket aleyhine … 22 İcra Müdürlüğü … esas sayılı icra takip dosyasından icra takibi başlatıldığını, davalı şirketin bahse konu ödeme emrine yasal süresi içerisinde itiraz etmesi üzerine yapılan itirazın iptali için iş bu davanın açıldığını, davalının 100’lerce firmadan daha bu yolla para tahsil ettiğini ancak pandemiyi bahane ederek fuarları düzenlemediğini, tüm bu nedenle davanın kabulü ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 21-25 Nisan 2020 tarihleri arasında düzenlenecek olan … için davalı ile Fuar Katılım Sözleşmesi Akdettiğini, Covid 19 salgını sebebi ile fuarın ileri bir tarihe ertelendiğini, yapılan sözleşmede yer alan hükümler gereğince fuarı haklı sebeplerle erteleme hakkına sahip olduğunu, yapılan erteleme ile katılımcıların haklarının aynen korunacak olması, fuarın aynı şartlarda gerçekleştirilecek olması nedeniyle fuar katılım bedelinin iade edilmemesinin kararlaştırıldığını, yargıtayın müstekar kararlarının da bu yönde olduğunu, Davacının … ile yapılan protokolün çerçeve sözleşme olduğunu, bu nedenle katılım sözleşmelerinin ilgili maddelerinin de geçersiz olduğunu iddia ettiğini, 11 Mart 2020 tarihinde ülkemizde görülen covid-19 vakaları ile birlikte başlayan süreçte sokağa çıkma yasakları nedeniyle ülke genelinde tüm toplantı, gösteri, konser vb organizasyonların yasaklanmasıyla … fuarının da yapılamadığını, bu sebeple fuarın 20-24 Eylül 2021 tarihine ertelendiğini, bu tarihte de ülkemizde ve tüm dünyada pandeminin etkilerinin devam etmesi, Amerika, Avrupa ülkeleri ve diğer bazı ülkelerin Türkiye’yi kırmızı listeye alması, Türkiye’ye seyahat kısıtlaması getirmeleri, seyahat prosedürlerinin zorlaşması, aşı zorunluluğunun getirilmesi, karantina süreçleri, bu dönemde bilet fiyatlarının fahiş oranda artması gibi sebeplerden dolayı yurtdışından gelecek bir çok katılımcının fuara katılamayacaklarını bildirmeleri üzerine durumun katılımcı şirketlere bildirildiğini, buna mukabil bir çok şirketten tekstil sektörünün yurtdışına hitap etmesi, ve dolayısıyla fuara yurtdışından misafirlerin katılmasının çok önemli olduğu, fuarın yapılış amacının yurtdışından müşteri kazanmak, yurtdışı pazarına açılmak olduğundan yurtdışından misafirlerin gelmemesi halinde fuarın yapılmasının bir anlamı olmayacağının belirtildiğini, bu nedenle fuarın katılımcısı olan şirketler ve sektör temsilcileri tarafından fuarın ertelenmesinin talep edildiğini, müvekkil şirketin söz konusu fuarları yapabilmek için fuar alanını en az 1 yıl önceden kiraladığını, reklam ajanslarıyla anlaşmalar yapıldığını, personel alımı gerçekleştirildiğini, ses ve görüntü sistemleri için anlaşmalar yapıldığını, temizlik şirketleriyle anlaşmalar yapıldığını, bir fuarın organize edilme bedelinin milyonları bulduğunu, ayrıca Ticaret Bakanlığı, TOBB, Belediye ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlardan prosedür gereği izinler alındığını, söz konusu fuarın COVID-19 kaynaklı nedenlerle yapılamaması sebebiyle müvekkil şirketin de telafisi oldukça zor zararlara uğradığını, fuarın keyfe keder nedenlerle yapılmadığı ve bu durumdan müvekkil şirketin bir menfaati varmış gibi lanse edilip müvekkil şirkete kusuru ve kötü niyet hamle edilmesinin mümkün olmadığını, bu hususta mahkemenin taraflar arasındaki menfaatler dengesini göz önünde bulundurması gerektiğini,ayrıca davacı tarafından yapılan aynı dönem başka fuarların yapıldığı, ancak … fuaranın yapılmadığı yönündeki değerlendirmenin yerinde olmadığını, her fuarın dinamiklerinin birbirinden farklı olduğunu, söz konusu gıda fuarı ve … fuarlarının birkaç yıldır düzenlenen fuarlar olup daha çok ulusal nitelikli fuarlar olduğunu, ancak … fuarının 2005 yılından beri toplamda 25 defa düzenlenmiş olan bir fuar olup uluslararası bir fuar olduğunu, uluslararası arenada bilinen değeri milyon dolarları bulan, ülkemize en fazla yabancı misafir ve yatırımcı çeken fuarlardan birisi olan … fuarının diğer fuarlar ile karşılaştırılmasının makul olmadığını, pandemi sürecindeki yasaklar sebebiyle verilen teşviklerin kesildiğini, hal böyle olunca uluslararası ölçekli fuarların yapılmasının finansal açıdan bir fayda sağlamayacağını, yatırım alınamayacağı gerekçesi ile fuarın ertelenmesinin talep edildiğini, bu bağlamda fuarın ertelendiği, dava dışı imzalanan protokollerin davanın konusu olmadığını, davacının imzaladığı ve edimlerini sözleşmenin katılım sözleşmesi olduğunu, 25.04.2019 tarihinde imzalanan 8 numaralı ek protokolün müvekkili ile … arasında akdedildiğini, protokolün tarafı olmayan davacının bu protokol hükümlerine dayanmasının mümkün olmadığını, protokol hükümlerinin yalnızca tarafları bağladığını, katılımcı ile organizatör arasındaki hukuki ilişkiler, tüm borç ve yükümlülüklerde fuar katılım sözleşmesi hükümlerinin cari olduğunu, davacının TTK’nın 18.madde hükmü gereğince davacının basiretli bir tacir gibi davranmakla yükümlü olduğunu, buna göre davacının katılım sözleşmesini incelediğini, hüküm ve sonuçlarını öngörerek sözleşmeyi akdettiğini, buna rağmen sözleşme hükümlerinin geçersiz olduğunu iddia etmesinin kötü niyetli olduğunu, 8 numaralı protokolün 2020 yılı için geçerli olduğunu, 8 numaralı protokolden sonra başka herhangi bir protokol yapılmadığını, buna göre müvekkil şirket ile … arasında yapılan ana protokolün süresi sona erdiğinden hükümsüz hale geldiğini, protokolün 3. Maddesinin fuar tarihinin değiştirilmesini karşılıklı mutabakat ve mücbir sebep koşullarına bağladığını, mücbir sebep gerçekleştiğinden fuar – tarihinin değiştirilmesinin haklı nedene dayandığını, fuar tarihinin değiştirilmesi halinde katılımcının sözleşmeden dönme ve bedelin iadesini talep etme hakkı olmadığını beyan etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, İİK.67 kapsamında itirazın iptali davasıdır.
Davacı vekili, davacı ile davalı arasında 25/04/2019 tarihli sözleşmenin eki niteliğindeki 8 nolu ek protokol ile 21-25 Nisan tarihleri arasında …’da fuar yapılması konusunda anlaşmaya varıldığını, ancak pandemi nedeniyle fuarın öngörülen tarihte yapılamadığını ve tarafların ortak iradesiyle fuarın 20-24 Eylül 2021 tarihlerinde yapılmak üzere ertelendiğini, ancak daha sonra davalının fuarı tek yanlı olarak 22/05/2022 tarihine ertelediğini kendilerine bildirdiğini, oysa davalının 01-04 Eylül 2021 tarihleri arasında … ve 08-12 Eylül 2021 tarihleri arasında ise Aymot gibi sektörel fuarları yaptığını bu nedenle kendilerinin katılacak olduğu fuarın ertelenmesinin davalı arasından çelişkili davranış niteliğinde olduğunu, bu nedenle ertelemeyi kabul etmediklerini, sözleşmeyi feshettiklerini ve fuar nedeniyle davalıya ödenmiş olan 53.840,50 TL bedelin hesaplarına iadesini talep ettiklerini, ihtarname ile verilen sürede bedelin iade edilmemesi üzerine … 22.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası üzerinden takip başlattıklarını, davalının borca itirazı üzerine takibin durdurulmasına karar verildiğini, bu davalının itirazı haksız olduğu için iptali ile takibin devamına ve davalının %20 oranındaki tazminata mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava dosyasına celp edilen … 22. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklının, davalı/borçlu aleyhine 25/10/2021 tarihinde ilamsız yolla 20-24 Eylül 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilmesi gereken … için ödenen bedelin iadesi nedenine dayalı olarak 53.840,50 TL toplam alacağın takip tarihinden itibaren yıllık %16,75 faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ettiği, ödeme emrinin borçluya tebliği üzerine davalı/borçlunun süresinde olarak borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi neticesinde icra müdürlüğünce takibin durdurulmasına karar verildiği görülmüştür.
İhtilaf, davacının fuar sözleşmesini feshetmesinin haklı olup olmadığını, haklı ise fuar hizmeti nedeniyle davalıya ödemiş olduğu bedelin miktarının tespiti ile davalıdan tahsil edilmesi gerekip gerekmediği hususlarında toplanmakta olup ispat yükü davacıda bulunmaktadır. Ancak alacak miktarının tespiti için davacı defter ve kayıtlarının incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren hal olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirmesi mümkündür.
Bu kapsamda sektör bilirkişisi …, sözleşme uzmanı … ve mali müşavir … ‘dan alınan bila tarihli bilirkişi raporu ile; Davalının 20-24 Eylül 2021 tarihlerine ertelenen fuarın yapılmaması ve ikinci kez 2022 yılına ertelenmesi talebinin … tarafından reddedilmesi sebebiyle iptaline sebep olmasında ağır kusurlu olduğu, davacının 24.10.2021 tarihinde keşide ettiği ihtarname ile TBK m.125/2 gereğince borçlunun temerrütü sebebi ile alacaklıya tanınan seçimlik haklardan “sözleşmeden dönme”” hakkını kullandığı, böylelikle tarafların karşılıklı olarak ifa yükümlülüğünden kurtuldukları, ancak ifa edilen edimleri geri isteyebilecekleri, davacının, icra takibinin açılışında işlemiş faiz talebinde bulunmadığı, bu nedenle taleple bağlılık ilkesi gereğince takip tarihi itibariyle davalıdan 53.840,50 TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve alınmış olan bilirkişi raporu denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli olduğundan ve mahkememizce davacının sözleşmeyi feshinin haklı olduğu kanaatine varıldığından dolayı ödenmiş olan bedel davalının sebepsiz zenginleşmesi niteliğinde olduğundan, davanın kabulü ile, davalının … 22.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına konu alacağının, 53.840,50 TL toplam asıl bakımından iptali ile takip tarihinden itibaren asıl alacağa değişen oranlardaki avans faizi uygulanmak suretiyle takibin devamına, İİK.m.67/2 kapsamında 10.768,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
2-Davalının … 22.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına konu alacağının, 53.840,50 TL toplam asıl bakımından iptali ile takip tarihinden itibaren asıl alacağa değişen oranlardaki avans faizi uygulanmak suretiyle takibin devamına,
3-İİK.m.67/2 kapsamında 10.768,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 3.677,84 TL karar harcının, peşin yatırılan 650,27 TL harcın mahsubu ile noksan kalan 3.027,57 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktarın üzerinden hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan toplam 3.118,00 TL yargılama gideri, 650,27 TL peşin harç, 80,70 TL başvuru harcı toplamı 3.848,97 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu m.18/A gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına, tahsilat ve gereği için Mahkeme Yazı İşleri Müdürlüğünce ilgili vergi dairesine müzekkere yazılmasına,
8-Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 07/06/2023

KATİP
¸e-imzalıdır

HAKİM
¸e-imzalıdır

Harç / Masraf Dökümü
Peşin Harç : 650,27 TL
Karar Harcı : 3.677,84 TL
Noksan Harç : 3.027,57 TL
Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 4.940,00 TL
Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 3.000,00 TL
Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 3.750,00 TL
Posta Giderleri : 118,00 TL