Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/206
KARAR NO : 2021/632

DAVA : Menfi Tespit (Taşınmaz Rehninden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/11/2019
KARAR TARİHİ : 30/09/2021

Mahkememizin 2019/641 Esas sayılı dosyasında davacı … LİMİTED ŞİRKETİ yönünden davanın tefrikine karar verilmiş olmakla, tefrik edilen dosya mahkememizin yukarıda belirtilen esas sırasına kaydı yapıldı. Dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacılardan …Tic. Ltd.Şti. ile davalı banka arasındaki ticari ilişki kaynaklı, bankanın doğmuş ve doğacak kredi ve sair alacaklarının teminat altına alınması amaçlı olarak 400.000,- TL’lik mülkiyeti davacı …’a ait taşınmaz ipoteği verildiği, davacıların ipotekle ilgili olarak bankaya olan bütün borçlarını 29.09.2015 tarihinde ödeyerek davalı bankadan ipotekle ilgili borçlarının kalmadığına dair 05.10.2015 tarihinde hesap kapatma ibranamesi aldıkları, bankaya borç ödenmiş olmasına rağmen, bankanın ipoteği kaldırması yerine, başka vesilelerle davalı eline geçmiş, davacılardan …Ltd.Şti. nin karşılıksız çıkmış müşteri çeklerinden dolayı, davacılar aleyhine … 10. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip açarak 277.853,59 TL’nin faiz ve masraflarıyla birlikte tahsilini talep ettiği, banka ile arabuluculuk aracılığıyla anlaşma yoluna başvurulmuş ise de anlaşmazlıkla sonuçlandığından bu davanın açılma gereğinin doğduğu, davalı bankanın iddia ettiği zamanaşımına uğramış bir alacağı tahsil etmek için borcu kapatılmış ve ibra edilmiş ipotek hesabı üzerinden tahsile kalkışmak suretiyle hukuka aykırı ve kötü niyetli hareket ettiği, zira bankanın ipotekle teminat altına aldığı alacağını 05.10.2015 tarihinde davacılara verdiği ibra belgesi ile tahsil ettiği halde aradan 4 yıl geçtikten sonra piyasadan topladığı …Ltd.Şti.nce ciro ve keşide edilmiş çeklerin tahsili amacıyla bu takibi yaptığı, aynca çeklerin üzerinden 3 yıl geçmiş olmakla çek vasfını yitirdikleri ve zamanaşımına uğradıkları için davalının kötü niyetli icra takibi başlatmış olduğundan taşınmaz satışının dava sonuna kadar durdurulması için ihtiyati tedbir kararı talep ettikleri, iddiasında bulunarak, açıklanan nedenlerle imzası davalılarca ikrar edilmiş ibra belgesine istinaden, başlatılmış olan icra takibinin veya ipotekli taşınmazın satışının dava sonuna kadar durdurulması İçin ihtiyati tedbir kararı verilmesi, davacıların davalı bankaya ipotekle teminat altına alınmış borçlarının olmadığının ve dolayısıyla … 10. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takipten dolayı borçlu olmadıklarının tespiti, davacılardan …’a alt bağımsız bölüm üzerine konulmuş ipoteğin kaldırılması, davalı bankanın kötü niyetli takip dolayısıyla takip miktarının % 20 sinden az olmayacak miktarda kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine ve yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davanın taşınmazın aynına yönelik bir dava olması nedeniyle kesin yetki kuralı gereğince taşınmazın bulunduğu yer mahkemelerinin yetkili oldukları, İİK 72/3 maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan davalarda, takibin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulması mümkün olmadığından, ihtiyati tedbir istemine itiraz ettikleri, ayrıca teminat alınması gerektiği, ibraname olduğu İddia edilen yazının davaya konu çeklerden veya ipotekten kaynaklanan bir ibraname olmadığı, bu İbranamenin …Tlc. Ltd.Ştl.ne ait iki adet kredi borcunun ödendiğine ilişkin olduğu, kaldı ki yazıdan da anlaşılacağı üzere borcun bittiği veya tüm borcun ödendiğine dair bîr ifadenin de bulunmadığı, aynca ipoteğin tek kredi borcu için doğmuş borçları değil, doğmuş ve doğacak tüm borçların teminatı olarak alındığının ipotek akit tablosundan görüldüğü, müvekkili bankanın yetkili hamil sıfatıyla alacaklı olduğu …Tic. Ltd. Şti. firmasının keşideci olduğu, … Şubesine ait … nolu ve 15.02.2015 keşide tarihli 40.000,-TL. bedelli ve … Şubesine alt … nolu ve 15.03.2015 keşide tarihli 35.000,- TL. bedelli çeklere ilişkin karşılıksız işlemi yaptırıldıktan sonra … 9. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası İle kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapılmış İse de herhangi bir tahsilat sağlanamadığı, ayrıca müvekkili bankanın yetkili hamil sıfatıyla alacaktı olduğu ve …Tic. Ltd.Şti.’nin ise ciranta sıfatını haiz olduğu, … Şubesine ait … nolu ve 28.02.2015 keşide tarihli 50.000,- TL. bedelli ve … Şubesine ait … nolu ve 30.03.2015 keşide tarihli 50.000,- TL. bedelli, çeklere ilişkin karşılıksız işlemi yaptırıldıktan sonra … 9. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapılmış ise de herhangi bir tahsilat sağlanamadığı, bunun üzerine bu 4 adet çek için … 10. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası İle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçildiği, ipotek akıt tablosundaki hükümler ve yerleşik yargıtay içtihatlarının taleplerinin geçerli olduklarını gösterdiği savunmasında bulunarak, açıklanan nedenlerle kesin yetki kuralı gereğince açılmış olan davanın usulden reddine, her halükarda haksız ve mesnetsiz davanın müvekkili banka yönünden reddine, % 20’den aşağı olmamak üzere davacılar aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı bankanın takibe dayanak çekler ve asıl borçlu şirketin takip ve dava tarihi itibariyle kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcunun bulunup bulunmadığı hususlarda rapor tanzim edilmesi için dosya bankacılık konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilmiş, 07.01.2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı bankanın davalılara vermiş olduğu takip hesabı kapatma yazısı başlıklı yazının, dava konusu alacak dışındaki alacaklarıyla ilgili olduğu savunmasına mesnet herhangi bir ekstre ve belge ibraz etmemiş olması, dava konusu 4 çek için kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla … 9. İcra Müdürlüğünün … E. ve …E. sayılı iki dosyası İle 07.08.2015 tarihinde takibe geçtikten sonraki bir tarih olan 05.10.2015 tarihinde takip hesabı kapatma yazısı başlıklı yazıyı vermiş olması, dava konusu 4 adet çekin teminat teşkil ettiği dava dışı son ciranta …’den; son çek tarihi olan 30.03.2015 tarihi itibarıyla çek anaparaları toplamı olan 175.000,- TL. veya daha fazla bir kredi alacağı bulunduğunu belgeleyememiş olması hususları birlikte değerlendirildiğinde mevcut kayıt ve belgelere nazaran davalı bankanın davacılardan iddia ettiği gibi alacaklı olduğunu belgeleyemediği kabulünden hareketle; davacıların … 10. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip nedeniyle davalı bankaya borçlu olmadıklarının tespiti talebinin yerinde olduğu, tarafların masraf, ücreti vekâlet, tazminat ve benzeri diğer talepleriyle hukuki mahiyetteki beyan ve itirazlarının Mahkemenin takdirleri içinde kaldığı yönünde görüş ve kanaat bildirildiği görülmüştür.
Asıl borçlu şirketin kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcu bulunmamasına rağmen asıl borçlunun ciranta olarak yer aldığı çekler ve çekleri bankaya temlik eden dava dışı …’ün kredi borcunun bulunması sebebiyle gerçek kişi ipotek malikinin sorumluluğunun devam edip etmediği hususunda yapılan yargılama sırasında asıl borçlu yönünden davanın tefriki ile dosya yukarıda belirtilen sıraya kaydedilmiş ve yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkememizin 2019/641 E sayılı dosyasında ipotek maliki yönünden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Davalı vekilinin bilirkişi raporuna karşı itirazlarının değerlendirilmesi ve dava tarihi itibariyle davacının davalı bankaya takip nedeni ile borçlu olup olmadığı, varsa takip ve dava tarihi itibariyle borçlu olduğu ve borçlu olmadığı miktar konusunda rapor tanzim edilmesi için dosyanın önceki bilirkişi …’e tevdiine karar verildiği ve bilirkişi tarafından sunulan 05.08.2021 havale tarihli ek raporda özetle; 12.09.2019 takip tarihi itibariyle davalının talebiyle bağlı olarak, 175.000,- TL. asıl alacak ve 82.853,59 TL. da işlemiş faiz olmak üzere toplam 257.853,59 TL. alacaklı olduğu, takip tarihinden borç tamamen ödeninceye kadar 175.000,- TL. matrah üzerinden avans faizinin istenebileceği, 11.11.2019 dava tarihi itibariyle 175.000.- TL. asıl alacak ve 86.864,01 TL. da işlemiş faiz olmak üzere toplam 261.864,01 TL. alacaklı olduğu, dava tarihinden borç tamamen ödeninceye kadar 175.000,- TL. matrah üzerinden avans faizinin istenebileceği, davacıların ise takip tarihi itibarıyla ipotek tutarı olan 400.000,- TL. için borçlu bulunmadıklarının tespitini talep ettiklerinden, takip tarihi itibarıyla toplam 257.853,59 TL. lık borçlu bulunmaları nedeniyle, borçlu bulunmadıklarının tespiti talebinin yerinde olmadığı, tarafların, masraf, tazminat, ücreti vekalet ve benzeri talepleri ile hukuki mahiyetteki beyan ve itirazlarının mahkemenin takdirinde olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirildiği görülmüştür.
Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde;
Dava, ipoteğin paraya çevrilmesi suretiyle başlatılan icra takibi nedeni ile asıl borçlu tarafından ikame edilen menfi tespit istemine ilişkindir.
Davacı hakkında dört adet çekle ilgili … 9. İcra Müdürlüğünün … Esas ve … 9. İcra Müdürlüğünün…Esas sayılı dosyaları ile başlatılan icra takiplerinin kesinleştiği ve davalının takip tutarı kadar kesinleşmiş alacağının bulunduğu konusunda ihtilaf bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, asıl borçlu şirketin kredi sözleşmesinden, bankacılık işlemlerinden kaynaklanan asalet ve kefalet borçlarının teminatı için tesis edilen ipoteğin yalnız kıymetli evrakta keşideci/ciranta sıfatının bulunması durumunda da ( çekleri bankaya temlik eden dava dışı …’ün kredi borcunun bulunması sebebiyle ) davacı borcunun ipotekle teminat altına alınan bir borç olup olmadığı bu sebeple davalının ipoteğin paraya çevrilmesi suretiyle takip başlatıp başlatamayacağı hususlarındadır.
Davacı taraf, ipoteğin yalnız asıl borçlunun kullandığı, kullanacağı kredilerin teminatı olarak tesis edildiğini, kredi sözleşmesinden kaynaklı bir borcunun bulunmadığını bu sebeple de ipotekle teminat altına alınmış bir borcu bulunmadığını iddia etmiş, davalı taraf ise davacının davalıya karşı olan borçlarının ipotek teminatı dahilinde olduğunu iddia etmiştir.
Taşınmaz rehninin bir çeşidi olan ipotek , Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 881 ilâ 897. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Söz konusu maddelerde ipoteğin tanımı yapılmaksızın, ipoteğin amacı ve niteliği (m. 881), kurulması ve sona ermesi (m. 882- 887), hükümleri (m. 888- 891) ve kanuni ipotek hakları (m. 892- 897) ile ilgili hususlar ele alınmıştır. Doktrinde ipotek kavramı, kişisel bir alacağı güvence altına alma amacını güden, kıymetli evraka bağlı olmayan ve bir taşınmazın değerinden alacaklının alacağını elde etmesi olanağını sağlayan sınırlı ayni hak olarak tanımlanmaktadır (Akipek, J.G/Akıntürk,T.: Eşya Hukuku, 2009, s. 786; Gürsoy, K./Eren, F./Cansel, E.: Türk Eşya Hukuku, 1984, s. 1032).
Taşınmaz rehninin temel ilkelerinden biri olan belirlilik ilkesi gereğince, ipoteğin kurulmasında, taşınmazın ne miktar alacak için güvence teşkil edeceği tapu kütüğünde açıkça gösterilmelidir. Bu husus, TMK’nın 851. maddesinde “Taşınmaz rehni, miktarı Türk parası ile gösterilen belli bir alacak için kurulabilir. Alacağın miktarının belli olmaması hâlinde, alacaklının bütün istemlerini karşılayacak şekilde taşınmazın güvence altına alacağı üst sınır taraflarca belirtilir.” şeklinde ifade edilmiştir.
TMK’nın 851. maddesindeki düzenlemeden de anlaşıldığı üzere ipotek, güvence altına alınması düşünülen alacağın miktarının belirli olup olmamasına göre iki şekilde kurulabilir. Buna göre, ipotekle güvence altına alınması düşünülen alacağın miktarı belirli ise anapara ipoteği, belirli değilse üst sınır ipoteği kurulur.
Hukuk Genel Kurulunun 2017/(19)11-948 E, 2020/933 K sayılı emsal ilamı da dikkate alınarak somut olay değerlendirildiğinde ; ipotek maliki … , davacı şirketin kullanacağı kredi için adına kayıtlı taşınmaz (… ili … ilçesi 1953 Ada 3 parsel sayılı taşınmazda kayıtlı 5 nolu bağımsız bölüm ) üzerine davalı lehine ipotek tesis edilmesini kabul etmiş ve 16/06/2011 tarihli ipotek senedi düzenlenmiş, davacı şirketin kullandığı krediden kaynaklı borcunu ödediği, takip tarihi itibari ile kredi borcunun bulunmadığı anlaşılmıştır.
16/06/2011 tarihli İpotek senedinin genel şartlar başlıklı 1. maddesinde :
…Şti.’nin tevdi ettiği ve ileride tevdi edeceği her türlü kredi taahhütnamelerine ve sözleşmelerine istinaden, … T.A.Ş. şubelerince açılmış ve açılacak nakdi ve/veya gayrınakdi, Türk Lirası ve/veya döviz veya yabancı para ölçüsü ile verilen ya da vergi, resim, harç ile fon istisnası uygulanan kredilerden doğmuş ve doğacak her türlü asalet ve kefalet kredi borçları (Anapara, faiz, komisyon, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu ve Sair vergi, Harç Kesintisi ve masraflar dahil) ile sair Bankacılık ve borç işlemlerinden dolayı doğmuş ve doğacak asalet ve kefalet borçlarının… teminatı olarak… İfadelerine yer verildiği, yine 11. Maddede davacı şirketin kullandığı krediler ile kefaletinin söz konusu olduğu kredi borçlarının tamamı ödenmeden ipoteğin fekkinin istenemeyeceği hususlarının kararlaştırıldığı, ipotek malikinin açıkça …Tic. Limited Şirketinin kullanacağı (asaleten ve kefil olarak) krediler için ipotek vermeyi kabul ettiği, ipotek malikinin ipotek senedine özel hüküm koyarak iradesinin sadece … Limited Şirketinin kullanacağı kredilere ve bu şirketle ilgili bankacılık işlemlerinden doğan borçlara ilişkin olduğunu açıkça beyan ettiği, …Tic. Limited Şirketinin davalı bankadan kullandığı kredilerden dolayı bankaya borcunun bulunmadığı, dava dışı … tarafından kullanılan krediler kapsamında davalı bankaya temlik edilen çekte keşideci/ ciranta sıfatı bulunduğundan bahisle ipotek teminatı dahilinde olduğu gerekçe gösterilerek ipoteğin paraya çevrilmesi suretiyle takip yapılamayacağından davalının çekten kaynaklı alacağının ipotekle teminat altına alınmamış olması nedeniyle davacının, … 10. İcra Müdürlüğün … Esas sayılı takip dosyası nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KABULÜNE,
Davacı şirketin … 10. İcra Dairesinin … Esas sayılı takip dosyasına konu borcunun ipotekle teminat altına alınmamış olması nedeniyle davacının … 10. İcra Müdürlüğün … Esas sayılı takip dosyası nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Davacının davalıdan kötüniyet tazminat talebinin REDDİNE,
3-Hüküm tarihinde yürürlükte bulanan harçlar tarifesine göre tahsil edilmesi gereken harç 27.324,00 TL olduğundan peşin alınan 6.831,00 TL’nin mahsubu ile bakiye 20.493,00 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat masrafı 22,00 TL mahsup edilen harç 6831,00 TL olmak üzere toplam 6853,00 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinden yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap ve takdir edilen 36.450,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Gider avansının kalan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 30/09/2021

BAŞKAN

ÜYE

ÜYE

KATİP