Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/581 Esas
KARAR NO : 2022/966 Karar

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/09/2021
KARAR TARİHİ : 23/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı …’nin davacı şirket aleyhine … 9. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından 26.01.2021 tarihinde hukuka aykırı şekilde elinde bulundurduğu 22.03.2019 keşide tarihli … Bankası A.Ş. … Şubesine ait … çek numaralı 65.000 TL bedelli keşidecisi … Ltd. Şti yetkili hamilinin ise …Tic. Ltd. Şti olan çeke istinaden kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlattığını, davacı şirketin herhangi bir borcunun bulunmadığını, icra takibine konu çekin davalı tarafından hukuka aykırı olarak ele geçirildiğini, çekin yetkili hamil … Tic. Ltd. Şti tarafından müvekkil şirketin yapacağı mal teslimine karşılık olarak verildiğini, bu mal teslimi için 3 adet çek verildiğini ve icra takibine konu çekin bunlardan biri olduğunu, ancak müvekkil şirket tarafından mal tesliminin yapılmaması üzerine … ile mutabık kalınarak bedelsiz çekin iade edilmesine karar verildiğini, o dönemde müvekkili şirkette fiilen çalışmakta olan ve halihazırda da şirketin asıl sahibi …’ün damadı olan … tarafından …’a teslim etmesi için verilen çekin hukuka aykırı şekilde amcasının oğlu olan davalı …’ye teslim edildiğini, … tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak planlı bir şekilde icra takibine konulduğunu, davalı … ile müvekkil şirketi arasında herhangi bir ticari ilişki, alacak-borç ilişkisi bulunmadığını, nitekim bu durumun davacı şirketin ticari defterler ve belgeleri ile de sabit olduğunu, davalı …’nin davacı şirketin asıl sahibi …’ün damadı olan …’nin ikinci dereceden yakın akrabası olduğunu, icra takibine konu çekin karşılığı olan malların tesliminin davacı şirket Tekmetal tarafından yapılmaması üzerine çekin bedelsiz kaldığını, bedelsiz kalan çekin o dönemde şirket çalışanı ve davacı şirketin sahibi …’ün damadı olan …’ye çekin yetkili hamil olan …’a iade etmesi için teslim edildiğini, ancak …’nin kayınpederi olan …’ten intikam almak için çeki kötü niyetli ve tehdit unsuru olarak elinde tuttuğunu, aile ilişkilerinin bozulması üzerine çeki amcasının oğlu davalı …’ye şirket cirosu varken teslim ettiğini ve bu kişi aracılığıyla icra takibi başlatıldığını, icra takibine konu çekin bedelsiz kalmasına rağmen davalı ve planlamayı yapan damat … tarafından kullanılması ve icra takibi başlatması ve sonrasında bu haksız takibe dayalı olarak haciz baskısı uygulayarak …’da bulunan fabrikadaki tüm makineleri haczetmekle tehdit ettiklerini, bu nedenle haciz tehdidini bertaraf etmek için davacı şirket tarafından … 7. İcra Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile borca itiraz edildiğini, mahkemece 106.000 TL icra dosyasına yatırılması halinde takibin geçici olarak durdurulmasına karar verildiğini, icra dosyasına yatmış olan paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ettiklerini belirterek, … 9. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında davacı şirketin herhangi bir borcunun bulunmadığının tespitine, İİK m.72/3’e göre icra dosyasına ödenen ya da ödenecek paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı şirket …’nin tek pay sahibi ve yetkili olan ortağının … olmadığını, Türk Ticaret Gazetesi ilanları uyarınca şirketin eski ortaklarından ve müdürlerinden olan …’ün sahip olduğu payların tamamını ve …’ün ise çoğunluk paylarını …’ye 2018 yılında devrettiklerini, davacı şirketin çoğunluk pay sahibi … tarafından dava konusu çekin gerçek alacak ilişkisine dayanılarak kambiyo ilişkisinin kurulmuş olduğunun … 7. İcra Mahkemesi’nin… Esas sayılı dosyasına beyan edildiğini, mahkeme tarafından verilen ihtiyati tedbir kararının son derece hatalı olduğunu, herhangi bir ihtilaf halinde, hamilin davasını sadece kıymetli evraka dayandırabileceğini, temelde yatan asıl borç ilişkisinin varlığını ve mahiyetini ispat zorunda olmadığını, geçerli bir münasebetin bulunmadığını ispat yükünü ve bundan doğacak defilerin dermeyanının borçluya ait olduğunu, yine iddia sahibinin iddialarını yalnızca soyut vakıalara dayandıramayacağı gibi yaklaşık ispat ölçüsünde olsa dahi ispatlamak durumunda olduğunu, kambiyo taahhüdü ilişkisinde senet geçerliliğini koruduğu müddetçe temel ilişkiye dayanarak dava ikame ettirilemeyeceğinin kabul edildiğini, senedin bedelsiz olmasına ilişkin definin ciranta sıfatını haiz olan davalıya karşı ileri sürülemeyeceğini, zira temel ilişkinin hükümsüzlüğüne dayanan söz konusu definin ancak senedin lehtarına karşı ileri sürülebileceğini, senet bakımından iyi niyetli üçüncü kişi olan davalı hakkında var olan herhangi bir somut iddianın da olmadığını, bilindiği üzere bedelsizlik definin şahsi def’ilerden olup üçüncü kişilere karşı ileri sürülemeyeceğini belirterek haksız davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, İİK m.72 kapsamında çekten kaynaklanan borçtan dolayı borçlu olmadığının tespiti davasıdır.
Davacı vekili, müvekkili tarafından lehtara iade edilmek üzere şirket çalışanı …’ye teslim edilen … Bankası muhataplı, keşidecisi …Ltd. Şti., lehtarı … … Ltd. Şti olan 22/03/2019 tarihli 65.000,00 TL miktarlı ve … seri nolu ciro silsilesi … … Ltd. Şti., … Ltd. Şti ve … şeklinde olan 22/03/2019 ibraz tarihli çekin lehtar ve birinci ciranta olan …’a iade edilmek üzere teslim edilmesine rağmen şirket çalışanının talimata aykırı olarak çeki …’ye cirosuz olarak teslim ettiğini, …’nin şirket çalışanı …’nin yakını ve akrabası olduğunu, ayrıca …’nin davacı şirketin pay sahibi …’ün de damadı olduğunu bu nedenle … 9. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası üzerinden takibe dayanak kılınan çekten dolayı borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
İhtilaf, dava konusu çekin davacı şirket çalışanı … tarafından davalıya verilip verilmediği, verildi ise davacının çeke konu borçtan sorumlu olup olmadığının tespiti noktalarından kaynaklanmakta olup çekin incelenmesinde çekin davacı tarafından …’ye ciro ve teslim edilmiş olması karşısında bu cironun gerçek olmadığı yönündeki iddialar ile davalının bu çeki iktisapta kötü niyetli ve davacıyı zarara uğratma kastıyla hareket ettiğini ispat yükü davacı tarafta bulunmaktadır. Ancak davacı ile davalı arasında herhangi bir ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti davacının defter ve belgelerinin incelenmesini gerektirdiğinden ve bu husus hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden mahkeme m.266 gereği resen bilirkişi incelemesi yaptırma yetkisine sahiptir.
Bu kapsamda Finans Uzmanı bilirkişi …., İş Ve Sosyal Güvenlik Uzmanı bilirkişi …ve Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğr. Üyesi bilirkişi …’den alınan 21/10/2022 tarihli bilirkişi raporu ile; bedelsizlik iddiasına dayalı olarak açılmış olan işbu davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı menfi tespit davası hükmünde olduğu, davacının defter ve belgelerinin incelenmesinde davacının dava konusu çek dahil … … Ltd. Şti’den 3 adet çek aldığı ve ancak bu çeklerden iki adedinin karşılıksız çıkmaları nedeniyle iade ettiği ve bu iade işleminin 02/01/2019 tarihli yevmiye defterinde 2 nolu iş olarak kayıt gördüğü, davacı şirketin 2018 – 2019 ve 2020 yıllarına ait detay mizanları ve hesap dökümleri incelendiğinde davacının davalı ile ticari ilişki içerisinde bulunduğuna dair herhangi bir kaydın bulunmadığı tespit edilmiştir.
… Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı evrakının celbinden; davacı şirket temsilcisi müşteki …’ün şüpheliler … ve … hakkında dolandırıcılık iddiası ile suç duyurusunda bulunduğu ve ancak savcılığın 08/07/2021 tarih … Karar no ile kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği görülmektedir.
Davacı tarafın tanık dinletme talebinde bulunması üzerine iddiaların haksız fiil kapsamında kalma ihtimaline binaen davacı tanıklarının dinlenmesine karar verilmesi üzerine 15/06/2022 tarihli duruşmada dinlenen davacı tanığı … beyanında “ben 2011 yılından bu tarafa ve halen davacı şirkette ön muhasebede çalışıyorum, dava konusu edilen miktarı 65.000,00 TL olan çeki … şirketimize vermek düzenlemişti biz ise …’a ürün satmak için çek alacaktık fakat biz ürün satıp teslim edemedik bu nedenle çeki …’a teslim etmemiz gerekti, hatırladığım kadarıyla bu olay 2019 Mart – Nisan aylarında oldu, biz çeki … o dönem cezaevinde olduğu için … bakıyordu, bu nedenle bu çeki … … Ltd. Şti’ye iade etmek üzere …’ye verdik, çünkü şirket içiindeki mali işlemlere ilişkin kayıtları ben tutuyorum çekleri ben teslim alıyorum sonra işleme göre … ya da damadı olar … Bey’e verdim, ancak sonradan öğrendiğim kadarıyla … bu çek amcasının oğlu …’ye vermiş ben bunu bizati görmedim, bunu biz icra geldikten sonra gördük, ben çeki …’a verdikten sonra …’in ne kadar sonra cezaevinden çıktıoğını hatırlamıyorum, ayrıca …Ltd. Şti çekin kendilerine ulaşıp ulaşmadığı konusunda bilgi vermedi, ben çekin …’ye intikal ettiğini şirkete haciz yapılması aşamasında öğrendim dedi.
Davacı vekilinin talebi üzerine soruldu: bildiğim kadarıyla …’nin davacı şirketle hiçbir ticari ilişkisi yoktur ve …’yi de tanımıyorum dedi. ” şeklinde, diğer tanık … ise beyanında “ben 2002 yılından beri davacı şirkette depo sorumlusu olarak çalışıyorum, davacı şirket temsilcisi … 2016-2017 yıllarında cezaevine girdi, 6 ay kadar içeride kaldı, şirketteki paylarını damadı …’ye devretti, cezaevinden çıktıktan sonra damadı ile aralarında özel sorunlar yaşandı, … bey bana damadı olan …’ın dava konusu çeki …’a iade etmesi gerektiği halde amcasının oğlu …’ye verdiğini anlattı ben meseleden bu şekilde haberdar oldum, …’yi tanımam, bildiğim kadarıyla şirketle de bir alışverişi yoktur dedi.
Davacı vekilinin talebi üzerine soruldu; …’ün 2018 yılında cezaevinden çıktığını hatırlıyorum dedi.
” şeklinde beyanda bulundukları, beyanlarının incelenmesinde her iki tanığın da çekin … tarafından davalı …’ye verildiğini bizati görmedikleri yönünde beyanda bulundukları görülmektedir.
Tüm dosya kapsamı, bilirkişi raporu, savcılık soruşturma dosyası ile tanık anlatımları hep birlikte değerlendirildiğinde davacının davalı şirketin elinden rıza ile çıktığı ve davalıya geçtiği ve ancak ciro suretiyle gerçekleşen bu ilişkide cironun karineten nakde ilişkin şeklinde olduğu aksinin ise davacı tarafından yazılı bir belge ile ispat edilmesi gerektiği, şayet ilişki suç niteliğinde bir olay ise olayın suç niteliğinin savcılık tarafından yürütülen soruşturma akabinde açılacak dava ile ortaya konması gerektiği halde savcılık tarafından yürütülen soruşturma akabinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, bu durumda dosya kapsamı ile davacı tarafından çekin davalıya ciro edilmesinde TTK m.778/1-a bendinin yollaması kapsamında davacının dava konusu edilen çekin hamil tarafından iktisap edilirken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olduğu ispat edilemediğinden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcından, peşin yatırılan 1.110,04 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,029,34 TL harcın kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacıya iadesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 10.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davacı tarafından yatırılan bakiye gider avansının ve teminatın kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 23/11/2022

Katip …

Hakim …

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 1.110,04 TL
Karar Harcı : 80,70 TL
Bakiye Harç : 1.029,34 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.500,00 TL
Teminat : 13.000,00 TL
Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 0,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.250,00 TL
Posta Giderleri : 205,00 TL