Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/260 Esas
KARAR NO : 2022/496 Karar

DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 09/04/2021
KARAR TARİHİ : 25/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı tarafından müvekkili aleyhine …Şubesi … Bankası’na ait, … çek seri nolu, keşidecisi müvekkil şirket olan, 31.03.2021 keşide tarihli, 10.000,00 TL bedelli, ancak dava dışı …Şti. adına kesilmiş çek sebebi ile .. 25.İcra Dairesi’nin … Esas sayılı icra dosyası üzerinden takip başlatıldığını, takibi konu çekin (ve daha başka çekler) müvekkilin sürekli ticaret yaptığı dava dışı … Ltd. Şti. adına kesilerek kargo ile gönderildiğini, … ŞUBESİ … KARGO aracılığı ile … kargo takip no ile dava dışı …Ltd. Şti.’nin “…” adresine 04.11.2020 tarihinde gönderilmesine rağmen, kargonun 21.12.2020 tarihinde yaklaşık 1,5 ay kadar sonra … isimli bir kişiye teslim edildiğinin öğrenildiğini, ancak ilgili şirket ile yapılan görüşme sonrasında çeklerin ellerine ulaşmadığının ve bu isimde bir çalışanları olmadığı müvekkiline bildirildiğini, iş bu çekler sebebiyle çek iptali davası açılmışsa da … 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin … E.-… K. sayılı ilamı ile reddedildiğini ancak … 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin… Esas sayılı dava dosyası ile menfi tespit ve çek iptali davası açılmış olup, tüm çekler hakkında tedbir kararı verildiğini, tüm bu nedenlerle davanın kabulü ile müvekkilinin … 25. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takibe konu çek bakımından borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; takip konusu çekin faktoring sözleşmesi kapsamında müvekkili şirkete teslim edildiğini, müvekkili şirkeitn çekin yasal hamili konumunda olduğunu, müvekkili şirket ile … A.Ş. arasında akdedilen faktoring sözleşmesine istinaden fatura ile tesvik edilen alacak sebebiyle çekin teslim alındığını, çekteki ciro silsilesinin düzgün olduğunu, davacı tarafından takibin iptali için … 25. İcra Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini ve davalının %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, İİK m.72/3 kapsamında icra takibinden sonra açılmış menfi tespit davasıdır.
Davacı vekili, davalı tarafından … 25. İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı takip dosyasına konu edilen çekin davacı müvekkili tarafından … Kargo aracılığıyla dava dışı … Ltd. Şti’ye gönderildiğini ve ancak bu çekin muhataba teslim edilmediğini, bu durumu uzunca bir süre sonra öğrendiklerini, bu nedenle … 25. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takibe konu çek bakımından borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava dosyamıza celp edilen … 25. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı alacaklı … AŞ tarafından borçlular …, … Ltd. Şti, … Ltd. Şti., … AŞ ve davacı borçlu … Ltd. Şti aleyhine 05/04/2021 tarihinde, kambiyo senetlerine mahsus yolla, … Bankası … Şubesi’ne ait … seri nolu ve 10.000,00 TL miktarlı, 31/03/2021 keşide tarihli çeke dayalı olarak, 10.000,00 TL çek alacağı, 22,95 TL işlemiş faiz, 1.000,00 tL çek tazminatı ve 30,00 TL komisyon olmak üzere toplam 11.052,95 TL’nin takip tarihinden itibaren asıl alacağa işleyecek yıllık %16.75 faizi ile birlikte tahsilini talep ettiği ve takibin derdest olduğu görülmektedir.
Dava konusu edilen çekin incelenmesinde; keşidecinin … Ltd. Şti., muhatabın …Şubesi, lehtarın …Ltd. Şti olduğu, çekin Uşak – 31/03/2021 keşide tarihli ve 10.000,00 TL miktarlı, … seri nolu çek olduğu, çekin ciro zincirinin sırası ile … Ltd. Şti., …, … Ltd. Şti., … Ltd. Şti., …. Ltd. Şti ve … AŞ olduğu görülmektedir.
İhtilaf, rıza dışı elden çıkmış olan çek nedeniyle davacının borçlu olup olmadığının tespiti noktalarında toplanmakta olup davalı şirketin faktoring şirketi olması nedeniyle davalının iş bu çeki iktisap ederken 6361 Sayılı Finansal Kiralama ve Finansman Şirketleri Kanunu m.9/2 kapsamında ve 29257 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Faktoring İşlemler Hakkında Uygulanacak Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmeliği m.5/1 kapsamında üstüne düşen yükümlülükleri yerine getirip getirmediği ve bu nedenle iyi niyetli kabul edilip edilmediğinin tespiti noktalarından kaynaklanmaktadır. Anılan mevzuat hükümleri ve Yargıtay 11. HD’nin 30/06/2020 tarih 2019/4611 Esas ve 2020/3330 Karar sayılı içtihatlar kapsamında tedavül gören bir çeki iktisap eden faktoring şirketinin iyi niyetli kabul edilebilmesi için faktoring şirketinin faktoring işlemleri kapsamında aldığı çek bakımından gerekli istihbarat çalışmalarını yapıp çeki kendisine ciro ve temlik eden kişiden önce gelen cirantaların mail durumuna ilişkin de araştırma yapması gerektiğinden aksi halde iyi niyetli olduğunun kabul edilemeyeceği içtihat edildiğinden iyi niyetli olduğunu ispat yükü davalı faktoring şirketinde olduğu gibi bu hususun araştırılması bakımından taraf defter ve belgelerinin incelenmesi gerektiğinden ve taraf defter ve belgelerinin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren hal olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirmesi mümkündür.
Bu kapsamda mali müşavir ve faktoring uzmanı bilirkişi …’ndan alınan 12/01/2022 tarihli bilirkişi raporu ile; çekin …. AŞ ile … AŞ arasında akdedilmiş olan Faktoring Sözleşmesi kapsamında dava dışı … AŞ tarafından çekin davalı faktoring şirketine ciro edilmesi neticesinde çekin davalıya geçtiği, çekin incelenmesinde ciro zincirinin düzgün olduğu, bu çekin kırdırılması neticesinde davalı şirketin 06/11/2020 tarihinde davalı tarafından dava dışı …AŞ’ye 9.144,64 TL ödeme yapıldığı, çekin 01/04/2021 tarihinde bankaya ibrazı neticesinde karşılıksız kaldığının anlaşıldığı, dosya kapsamıyla çekin davalı tarafından iktisapta davalının borçlunun zararına hareket etmekte kusurunun olup olmadığı hususunun mahkemenin takdirinde olduğu tespit edilmiştir.
6102 Sayılı TTK m.792 gereği rıza dışı elden çıkmış bir çeki eline geçiren 3. Kişi bakımından aleyhe sonuç doğurması için çeki eline geçiren kişinin kötü niyetle iktisap etmiş olması veya iktisapta ağır bir kusuru bulunması gerekmektedir. Ancak faktorin şirketlerinin, faktoring işlemleri sırasında çek iktisap ederken uymaları gereken usul ve esaslar 6361 Sayılı Finansal Kiralama ve Finansman Şirketleri Kanunu m.9/2’de ayrıca düzenlenmiş bu hükmün uygulanması 29257 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Faktoring İşlemleri Hakkında Uygulanacak Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmeliği m.5/1 ile de ayrıca detaylandırılmıştır. Bu kapsamda faktoring işlemleri çerçevesinde çek iktisap eden davalı faktoring şirketinin rıza dışı elden çıkan bir çeki iktisap bakımından iyi niyetli kabul edilebilmesi için anılan düzenlemeler ile öngörülmüş olan yükümlülüklerini harfiyen yerine getirmesi gerekmekte olup bu yükümlülüklerini ifa ettiği bakımından ispat yükü ise kendisine düşmektedir. Nitekim Yargıtay 11. HD’nin 30/06/2020 tarih 2019/4611 Esas ve 2020/3330 Karar sayılı kararında “… Faktoring şirketinin dava konusu çekleri alırken gerekli istihbarat çalışmasını yapıp yapmadığı, dava dışı …’ın ve önceki cirantaların mali durumuna ilişkin değerlendirme yapıp yapmadığı ve diğer yükümlülükleri yerine getirip getirmediği hususlarında araştırma yapılarak, temlik eden davalı faktoring şirketinin çeki iktisabında ağır kusurlu ve kötü niyetli olup olmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken … ” şeklinde ifade edilen uygulama doğrultusunda somut olaya bakıldığında davalının dava konusu çeki iktisap ederken gerekli istihbarat çalışmalarını yaptığı ve önceki cirantaların mali durumunu değerlendirdiği yönünde dosya kapsamıyla ispat edilmiş bir durum olmadığı anlaşıldığından davalı faktoring şirketinin çeki iktisapta kusurlu olduğu anlaşıldığından davanın kabulü ile, davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile … 25. İcra Dairesinin …Esas sayılı takip dosyasının davacı bakımından iptaline karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ İLE;
Davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile … 25. İcra Dairesinin … Esas sayılı takip dosyasının davacı bakımından İPTALİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 683,10 TL nispi karar harcından, peşin yatırılan 170,78 TL harcın mahsubu ile noksan kalan 512,32 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 1.057,60 TL yargılama gideri ile 170,78 TL peşin harç ve 59,30 TL başvurma harcı toplamı 1.287,68 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yatırılan bakiye gider avansının ve teminatın kararın kesinleşmesi halinde iadesine,
Davalı tarafından yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde iadesine,
Dair, Taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.25/05/2022

Katip

Hakim

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 170,78 TL
Karar Harcı : 683,10 TL
Noksan Harç : 512,32 TL
Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.250,00 TL
Teminat : 2.000,00 TL
Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 100,00 TL
Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.000,00 TL
Posta Giderleri : 57,60 TL