Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/557 Esas
KARAR NO : 2021/621 Karar

DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/10/2020
KARAR TARİHİ : 29/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile dava dışı … A.Ş. arasında 08/03/2018 tarihinde Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşme ile … Yatırım A.Ş.’nin “… 143 Ada, 35-39-41-56 Parsellerde ve bu parsellerin başka parsellerle tevhidi sonucu oluşacak yeni parsellerde” inşa edilecek D Blok 2. Ve 4. Katta bulunan iki adet dükkanın KDV dahil 805.000,00 TL bedelle satışı konusunda anlaştıklarını, bu bedele mahsuben davacının satıcıya 29/06/2019 – 27/05/2020 tarihleri dahil aylık ödemelerden oluşan 24 adet senet düzenlenip verildiğini ve bu senetlerin ciro edilmek suretiyle tedavül görmesi neticesinde davalı … AŞ’ye geçtiğini ancak taraflar arasındaki Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ile satılan bağımsız bölümlerin 31/12/2019 tarihinde teslimi öngörüldüğü ve sözleşme ile satıcının teslim tarihini bila tazminat 6 ay uzatabileceği öngörülmüş olması nedeniyle 31/12/2019 tarihi üzerinden 6 ay geçtiği halde bu zamanın tekabül ettiği 07/08/2020 tarihinde yine teslim yapılmadığı için sözleşmenin kendileri tarafından feshedildiğini, feshedilmiş sözleşmeden dolayı herhangi bir borçları olmadığı halde davalı faktoring şirketi tarafından … 28. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden (27/06/2019 – 27/06/2020 tarihleri arası aylık vadeye bağlanmış) 13 adet senede dayanarak takip yapıldığını ve takip dosyası üzerinden kendileri tarafından 58.800,00 TL ödeme yapıldığını ancak (27/07/2020 – 27/05/2021 tarihleri arası aylık vadeye bağlanmış) her biri 1.800,00 TL olan 11 adet senedin ise hala davalı faktoring şirketinin elinde olduğunu, bu nedenle takip neticesinde davalı faktoring şirketine ödenen 58.800,00 TL’nin ödeme tarihi olan 02/09/2020 tarihinden itibaren davalı faktoring şirketinden istirdadı ile (27/07/2020 – 27/05/2021 tarihleri arası aylık vadeye bağlanmış) her biri 1.800,00 TL olan 11 adet senet bakımından ise borçlu olmadıklarının tespiti ile istirdadına karar verilecek miktarın %40 oranında tazminatın davalıdan tahsili ile kendilerine verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hukuki dayanağının bulunmadığını, davacının borçsuzluk iddiasının şahsi def’i niteliğinde olarak ancak temel ilişkinin taraflarına karşı ileri sürülebileceğini, 6361 sayılı yasanın 9/3 maddesi kapsamında temel ilişkiden kaynaklanan şahsi defilerin kendilerine karşı ileri sürülemeyeceğini, istirdat ve menfi tespit talebine konu edilen senetlerin 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesi kapsamında usulüne uygun olarak ciro yoluyla devir ve temlik alındığını, bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini ve %20 tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, İİK m.72/2 kapsamında icra takibinden önce açılmış menfi tespit davası ve icra takibi nedeniyle yapılmış olan ödemelerin istirdadı davasıdır.
Takip dosyası içerisinde örneği bulunan Faktoring Sözleşmesi’nin incelenmesinde; davalı … AŞ ile … Tic. Ltd. Şti arasında 03/06/2016 tarihinde 500.000,00 TL limtili faktoring sözleşmesi akdedildiği ve bu sözleşme kapsamında Varlıbaşlar … Ltd. Şti’nin … AŞ’ye yönelik olarak düzenlemiş olduğu 25/08/2017 tarih … seri numaralı ve 993.016,00 TL miktarlı ve 25/12/2017 tarih 706641 seri numaralı ve 4.279.860,00 TL miktarlı faturalardan kaynaklanan alacağın temel ilişki olarak sunulduğu görülmektedir.
Dava dosyamıza celp edilen … 28. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı alacaklının, davacı/borçlu … Ltd. Şti, ve … A.Ş., … A.Ş, … Şti. Aleyhine, 14/07/2020 tarihinde, 07/03/2018 tanzim 24/06/2019 vade tarihli ve 20.000,00 TL’lik bonoya dayalı olarak 20.000,00 TL asıl alacak, 3.330,95 TL işlemiş faiz, 60,00 TL komisyon olmak üzere toplam 23.390,95 TL’nin takip tarihinden itibaren asıl alacağa işleyecek yıllık %10 faizi ile birlikte tahsilini talep ettiği ve takibin kesinleştiği görülmektedir.
Takip dayanağı bononun incelenmesinde, bononun 07/03/2018 tarihinde…Ltd. Şti tarafından … AŞ lehine tanzim edildiği, vadesinin 27/06/2019 ve miktarının ise 20.000,00 TL olduğu, bu bononun ciro zincirinin … A.Ş., … A.Ş, … Ltd. Şti. ve … AŞ şeklinde olduğu, tedavül görmesi sonucu davalı faktoring şirketine geçmiş olduğu görülmektedir.
Dava dosyamıza celp edilen … 28. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı alacaklının, davacı/borçlular … Şti, … A.Ş., … A.Ş, … Şti. Aleyhine, 11/08/2020 tarihinde 27/07/2019 – 27/06/2020 tarihleri arası aylık vadeye bağlanmış her biri 1.800,00 TL olan 12 bonoya dayalı olarak, 21.600,00 TL asıl alacak, 1.705,22 TL işlemiş faiz, 64,80 TL komisyon olmak üzere toplam 23.370,02 TL’nin takip tarihinden itibaren asıl alacağa işleyecek yıllık %10 faizi ile birlikte tahsilini talep ettiği ve takibin kesinleştiği görülmektedir.
Takip dayanağı 12 bononun incelenmesinde, bonoların 07/03/2018 tarihinde … Ltd. Şti tarafından … AŞ lehine tanzim edildiği, vadelerinin 27/07/2019 – 27/06/2020 (bu tarihler dahil) aylık vadeler halinde ve her birinin 1.800,00 TL olarak düzenlenmiş olduğu, bu bonoların ciro zincirinin sırası ile … A.Ş., … A.Ş, … Şti. Ve … AŞ şeklinde olduğu görülmektedir.
İhtilaf, davacının istirdadını talep ettiği miktara dayanak senetlerin (bono) davalı faktoring şirketi tarafından 6361 sayılı yasa ve anılan yasaya dayanılarak çıkarılan yönetmeliklere uygun olarak ciro yoluyla temlik alınıp alınmadığı ve bu sebeple tahsil etmiş olduğu paraların iadesi gerekip gerekmediği ve henüz icraya konmamış senetler (bono) bakımından temel ilişkideki sözleşmenin feshedilmiş olması nedeniyle borçlu olmadığının tespitinin mümkün olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Ancak taraflar arasındaki ticari ilişkinin tespiti taraf ticari defterlerinin incelenmesini gerektirdiğinden bu husus hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren hal olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirmesi mümkündür.
Bu kapsamda muhasebe-finans uzmanı bilirkişi …’ndan alınan 28/07/2021 tarihli bilirkişi raporu ile; davalı … AŞ ile … Ltd. Şti arasında 03/06/2016 tarihinde 500.000,00 TL limtili faktoring sözleşmesi akdedildiği, dava konusu edilen 07/03/2018 düzenleme tarihli senetlerin ciro zincirinin … A.Ş., … A.Ş, .. Şti. ve .. AŞ şeklinde olduğu, faktoring sözleşmesinin tarafı olan … Ltd. Şti ile … AŞ arasında vuku bulan temel ilişki nedeniyle … Ltd. Şti’nin …Tic. Ve Elek. Üre. AŞ’ye … tarih … seri numaralı ve 993.016,00 TL miktarlı ve … tarih … seri numaralı ve 4.279.860,00 TL miktarlı faturalar düzenlemiş olduğu, bu faturalardan kaynaklanan alacağın alacak bildirim formunda kayıtlı olduğu, faktoring işlemi kapsamında davalı şirket tarafından temlik alınan 25/12/2017 tarihli 4.279.860,00 TL tutarlı faturanın merkezi fatura kayıt sistemine işlenmiş olduğu, bu faturadan kaynaklanan alacak nedeniyle dava konusu edilen senetlerinde dahil bulunduğu ödeme araçlarının ödeme araçları tevdi bordrosu ile toplamda 4.018.575,00 TL bedelindeki senetlerin davalı faktoring şirketine teslim edilmiş olduğu, bu ilişki kapsamında davalı şirket tarafından 12/06/2018 tarihinde …Ltd. Şti’ye 1.500.000,00 TL ödeme yapıldığı, dolayısıyla yapılan faktoring işlemlerinin usulüne uygun olduğu tespit edilmiştir.
04/02/2015 – 29257 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak İşlem Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesi gereği, faktoring şirketi tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması ve sadece müşterilerin beyanı ve sözlü teyidi ile işlem yapılmaması, bu kapsamda alacağın konu edinildiği faturanın şekil ve içeriğinin mevzuata uygun olması, faturalara konu alacağın merkezi fatura kaydı sisteminde mükerrer olmadığının tespiti ile müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi yükümlülüğü öngörülmüştür.
Bu kapsamda faktoring sözleşmesinin diğer tarafı olan …Tic. Ltd. Şti ile kendisinden önceki ciranta …A.Ş arasında gerçekleşen temel ilişkinin gerçek olması ve bu ilişkiden kaynaklanan alacağın konu edildiği 25/12/2017 tarihli 4.279.860,00 TL tutarlı faturanın merkezi fatura kayıt sistemine işlenmiş olması ve bu faturanın faktoring işlemleri sırasında davalı tarafa ibraz edilmiş olması ve bu faturaya konu ticari ilişkinin ve borcun gerçekliğinin bilirkişi tarafından da tespit edilmiş olması karşısında davalı faktoring şirketinin anılan yönetmelik hükmüne uygun olarak üstüne düşen istihbarat çalışmalarını yapmış olduğu anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 59,30 TL maktu karar harcının, peşin yatırılan 1.004,16 TL harçtan mahsubu ile bakiye 944,86 TL harcın kararın kesinleşmesi halinde davacıya iadesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 11.018,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 29/09/2021

Katip

Hakim

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 1.004,16 TL
Karar Harcı : 59,30 TL
Bakiye Harç : 944,86 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.250,00 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 0,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.000,00 TL
Posta Giderleri : 65,50 TL