Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/759
KARAR NO : 2023/280

DAVA : Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtirazın İptali)
DAVA TARİHİ : 25/12/2019
KARAR TARİHİ : 31/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtirazın İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalının, 18.04.2018 tarihinde müvekkili bankada bulunan …. numaralı hesabından 60.000,00 Euro tutarlı bir yurt dışı para gönderim (SWIFT) talimatı verdiğini, işbu talimata istinaden 20.04.2018 tarihinde dava konusu tutarın, 60.000,00 Euro alıcısı Hotelbeds’e gönderilmiş ve ödemenin gerçekleştiğini, ödeme alıcısına yapılmış olmasına rağmen sistemsel/operasyonel bir hata nedeniyle ödeme işlemi gerçekleşmemiş gibi dava konusu tutar, 60.000,00 Euro, 30.04.2018 tarihinde davalının … numaralı hesabına iade edildiğini, hataen iade edilen dava konusu tutar ve tüm hesap bakiyesi davalı tarafından çekilmiş ve bu kapsamda davalıya ait mevduat hesabı kötü niyetli bir şekilde bakiyesiz hale getirildiğini, davalı ile şifahen yapılan tüm görüşmelerde davalı ödeme yapmaktan açıkça imtina ettiğini, müvekkili banka nezdinde yapılan sistem/operasyon mutabakatları ile davalı adına gerçekleştirilen ve sonuçlanan yurt dışı para transfer işleminin hatalı olarak davalı hesabına iade edildiği tespit edildiğinden ve davalının ödeme yapmaktan imtina etmesi sebebi ile; davalıya … 2. Noterliğinin … tarih ve … Yevmiye Nolu ihtarnamesi ile ihtar çekildiğini, … 2. Noterliğinin … tarih ve …12 Yevmiye Nolu ihtarnamesine istinaden ihtar edilen sürede davalı tarafından ödeme gerçekleştirilmediği için dava konusu tutara ilişkin … 18. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, … 18. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra takibi davalının haksız ve kötü niyetli itirazı sonucu icra müdürlüğünce durdurulduğunu, 04.12.2019 tarihinde gerçekleştirilen arabuluculuk görüşmesi sonucu davalı ile anlaşma sağlanamadığını, bu nedenle huzurdaki davayı ikame etme zorunluluğunun hası olduğunu, davalının yurt dışı para gönderim (SWIFT) talimatı gerçekleştirildiği ve hak sahibi olmadığı halde; sistemsel/operasyonel hata nedeniyle hesabına iade edilen dava konusu 60.000,00 Euro ve hatta mevduat hesabındaki tüm bakiyeyi çekerek mevduat hesabını bakiyesiz hale getirmesi TMK m. 2 uyarınca iyiniyet kuralına açıkça aykırı olduğunu, davalının müddeabih icra takibine yapmış olduğu itiraz yerinde olmadığından itirazın iptaline karar verilmesi gerektiğini, itiraza konu 60.000,00 Euro alacak likit ve belirlenebilir olduğundan davalının alacak miktarının %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesi gerektiğini belirterek davalı/borçlunun … 18. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasına yapmış olduğu haksız ve mesnetsiz itirazın iptaliyle takibin devamına, davalının itiraz ettiği alacak miktarının %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizin 28.01.2021 tarihli duruşmasında verilen ara karar ile davacı vekiline davalının swift talimatına ilişkin belge aslını sunmak ve 60.000,00 EURO’nun dava dışı hotelbeds hesabına geçtiğine ilişkin kayıtları ve davalının talimat tarihi ile havale tarihi arasındaki hesap hareketlerini sunmak üzere 1 aylık kesin süre verilmiş , kesin sürenin bitiminden sonra aralarında bankaların hukuki ve teknik işleyişini de değerlendirebilecek uzmanlığa sahip bilirkişilerin de bulunduğu 3 kişilik bilirkişi heyetinden rapor tanzim edilmesinin istenilmiş ve bankacılık konusunda uzman bilirkişiler …, … ve…lan 30.03.2021 tarihli bilirkişi ön raporunda”… sağlıklı bir bilirkişi heyeti raporu tanzim edebilmemiz için davacı banka tarafından aşağıdaki bilgi ve belgelerin dava dosyasına ibraz edilmesi gerekmektedir:
1- İbraz edilmiş olan 2 adet MT 203 Swift Mesajlarının birisinde 60.000 EORO nun zaten bankaya geri geldiği görülüyor.
Şayet arada başka MT 103 ler var ise, belgelenmesi.
2- Eur 60.000.- “un (masraf sonrası 59.965) muhabir banka nezdindeki (nostro) Hesabından çıkışı da gözükecek şekilde belge ( ekstre/ekran görüntüsü v.s )
3- Eur 60.000 ‘nun Hotelbeds’e transferi ile ilgili olarak davalı şirket tarafından verilmiş olan Talimat Mektubu.
4- Davalı şirketle ilgili Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi
5- Davalı şirkete ait … hesabın mevduat hesabı ekstresi ( 60.000 eur çıkışı / geri gelişi ve hesaptan çekilişi de gözükecek şekilde )
6- 60.000 eur ( veya hesaptaki tüm paranın ) çekilmesi işlemine ait belge ( Dekont/ Kasa Tediye Fişi v.s )
Eksik bilgi ve belgeler ikmal edildiğinde raporumuza son şekli verilerek kısa süre içerisinde arz edilecektir…” şeklinde görüş ve kanaat belirtilmesi üzerine davacı vekiline ön raporda belirtilen belgeleri sunmak üzere yeniden süre verilmiş davacı vekilince sunulan belgelerin incelenip uyuşmazlık konusu hususlarda rapor düzenlenmesi için dosya yeniden bankacılık konusunda uzman bilirkişiler …, … ve … e teslim edilmiş bilirkişiler tarafından sunulan 02.09.2021 havale tarihli ek rapora özetle, Raporumuzun önceki bölümlerinde verilen bilgiler ve yapılmış olan tespitlere göre: Davalı … Ltd.Şti nin davacı … Bank A.Ş nezdindeki … numaralı mevduat hesabında davalı şirketin 18.04.2018 tarihinde internet bankacılığı üzerinden vermiş olduğu talimatlara istinaden arasında uyuşmazlık konusu 60.000.- Eur tutarındaki SWIFT işlemi de dahil olmak üzere 8 adette toplam 160.751.- Eur tutarında SWIFT ( yurt dışı havale ) işlemlerinin gerçekleştiği ve ilgili tutarların davalı şirketin mevduat hesabına borç kaydedilmiş olduğu,
Not: Anılan SWIFT talimatlarından önce saat 10.53.29 da davalı şirketin mevduat hesabına 170.000.- Eur yatırılmıştır.
Uyuşmazlık konusu 60.000.- Eur tutarındaki … referanslı SWIFT işleminin davacı bankanın muhabirinden gelen talimata istinaden; davacı banka tarafından 30.04.2018 tarihinde 59.930.- Eur olarak davalı şirketin mevduat hesabına iade edilmiş olduğu,
Dava dosyasında davacı bankanın:
” … Bankamız muhabir hesaplarından alacaklandırma gerçekleştirildiği tespit edilmiştir…’
Şeklindeki iddiasının mevcut olduğu, … ün bu alacaklandırmayı teyid ettiği, zaten uyuşmazlık konusu tutarın 30.04.2018 tarihli bu … üzerine davalı şirketin mevduat hesabına alacak kaydedilmiş olduğu,
Ancak … esas ‘ operasyon / sistemsel ‘ hatanın ne olduğu hususunun belgelenmediği, banka zincirindeki ( … Bank A.Ş…) hangi bankanın ne hata yaptığı ve hangi hesabının açık kaldığı konusunda bilgi ve belge talebimize rağmen ibraz edilememiş olduğu,
Davalının SWIFT talimatına istinaden önce 18.04.2018 tarihinde hesabına borç, bilahare 30.04.2018 tarihinde de 59.930.- Eur alacak kaydedilmiş olan bu tutarın; zuhul eseri davalı hesabına yatırıldığının kabulü halinde davacı bankanın 11.06.2019 Takip Talebi Tarihi itibariyle davalıdan olan alacağının 60.079,82 Eur olduğunun hesaplandığı yönünde görüş ve kanaat belirtilmiştir.
Bu kez mahkememizce 22.02.2022 tarihli ara karar ile davacının iki kez ödeme yapıp yapmadığı, hangi banka veya lehtar alacağının açık kaldığı konusunda ek rapor tanzim edilmesi için yeniden dosyanın önceki bilirkişilere tevdiine karar verilmiş 04.09.2022 havale tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda özetle, davalı şirketin davaya cevap dilekçesi vermemiş olması ve davacı bankanın iddiaları çerçevesinde takdir tamamen Sayın Mahkemenize ait olmak üzere; davacı bankaca sunulan kayıt ve belgeler, gönderilen havalenin hem lehdarına ve hem de göndericisine ödendiğini belgelemeye yeter olmadığından; bunun nostro hesap ekstreleri ile belgelenmesi gerektiği, bu husus ve hatanın ne olduğu açıklığa kavuşmadığı sürece davacının alacaklı sayılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı yönünde görüş ve kanaat belirtildiği görülmüş ,davacı vekili tarafından rapora itiraz edilerek ekinde yeni belgeler ibraz edildiğinden 26/09/2022 tarihli dilekçe ekindeki belgelerin davacının mükerrer ödeme yaptığının ispatına elverişli olup olmadığı hususunda ve varsa davacının talep edebileceği alacak miktarı konusunda rapor tanzim edilmesi için dosyanın yeniden önceki heyete tevdine karar verilmiş bilirkişiler …, … ve … tarafından sunulan 04.09.2022 havale tarihli ek raporda özetle, ”Somut olayda; havalenin yurt dışında mukim alıcıya gönderildiği kesin ise de; havale bedelinin alıcıya ödendiğinin belirli olmadığı, ancak havale bedelinin geri gönderilerek havale amiri hesabına ödendiği, bu suretle davacı bankanın iki kez (biri havale alıcısına, biri de havale amirine olmak üzere) ödeme yaptığını belgeleyemediğinden, somut olay bakımından havalenin alıcısına ödenmeden iade edildiği sonucu çıkmakta olup, bu nedenle davacının yeni sunduğu belgelerin önceki raporlarımızdaki görüşlerimizde bir değişiklik yapılmasını gerektirmediği kanaatindeyiz. Ancak delillerin takdiri ve hukuki yorumu Sayın Mahkemenize ait olduğundan, davacı bankaca biri havale alıcısına, biri de havale amirine olmak üzere 2 kez ödeme yapılıp yapılmadığının belirlenebilmesi için davalı şirketin davacı bankaya havale işlemlerini araştırmak üzere yetki vermek suretiyle konunun belgelenmesini sağlamasının gerekli olup olmadığı hususundaki değerlendirme ve takdir Mahkemenize ait bulunmaktadır…” şeklinde görüş ve kanaat belirtilmesi ve davacı vekilinin banka kayıtlarında yerinde inceleme yapılmasına ilişkin talebi nazara alınarak davacı vekilinin rapora itirazlarının değerlendirilmesi için 21.11.2022 tarihli ara karar ile bilirkişilere banka kayıtlarında 13/12/2022 günü saat 13:00-17:00 arasında yerinde inceleme yetkisi verilerek bilirkişilerden ek rapor düzenlenmesi istenilmiş, 12.01.2023 havale tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda özetle, ”Netice olarak, davalı şirketin talimatı doğrultusunda hem lehdar firmaya (hotelbeds) hem de davalı şirkete geri ödeme suretiyle çifte ödeme yapılmış olmakla davacı bankada 60.079,82 Eur zarar oluştuğu ve bunun sonucunda davalının hem yurt dışındaki ticari borcu ödenmiş ve hem de gönderdiği havale bedeli geri hesabına aktarılmış olduğu tespit edilmiştir…” şeklinde görüş ve kanaat belirtildiği görülmüştür.
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapılmış ancak cevap dilekçesi sunmadığı anlaşılmıştır.
Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde
Dava, banka sistemindeki hata nedeni ile davalı hesabına aktarılan bedelin iadesi istemine ilişkindir.
Uyuşmazlık, davalının talimatına istinaden yurtdışına, hotelbeds hesabına para gönderilip gönderilmediği, davacının talimatına istinaden yurtdışına para gönderilmiş ise sistemsel hata nedeniyle aynı miktar paranın davacı hesabına aktarılıp aktarılmadığı, aktarılmış ise davacıdan 60.000,00 EURO’nun talep edilip edilemeyeceği, davalının yurtdışına para gönderilmesine ilişkin talimatına rağmen parayı çekip çekmediği ,iadesi istenebilecek paranın ne kadar olduğu konularında toplanmıştır.
Haklı bir neden olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden zenginleşmesi olarak tanımlanabilecek (Türk Hukuk Lûgatı: Türk Hukuk Kurumu, Ankara 2021, C.1. s. 962) ve kanunda borcun kaynaklarından biri olarak öngörülen sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkilerini düzenleyen 77. maddesine göre haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, özellikle zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe dayanması durumunda doğar. Anılan madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında uygun nedensellik (illiyet) bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekmektedir. Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğar ve bu borcun konusu malvarlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir.
Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade borcunun kapsamı ve yapılmış olan giderlerden hangilerinin geri istenebileceği zenginleşen kimsenin iyiniyetli ya da kötüniyetli oluşuna göre farklılık göstermekte ise de geri alma hak ve borcunun doğumu için öncelikle malvarlıklarında birinin yararına diğerinin ise zararına olmak üzere karşılıklı zenginleşme ve fakirleşme olgusunun gerçekleşmesi aranır. Geri alma hakkı, bu zenginleşme ve fakirleşme sonucu doğar ve bu olgu gerçekleşmeden geri alma söz konusu edilemeyeceği gibi iade borcunun kapsamı da anılan hak ve borcun doğduğu tarihten önce belirlenemez (Hukuk Genel Kurulunun 10.05.2017 tarihli, 2017/3-990 E., 2017/954 K. sayılı kararı).
Geçersiz sözleşme çevresinde verilenlerin iadesi, somut olayda olduğu gibi, alacaklı olduğunu iddia eden tarafça başlatılan bir icra takibi ile de istenebilir. Borçlunun ödeme emrine itirazı üzerine duran takibin devamı için 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 67 ve devam maddeleri çerçevesinde itirazın iptali davası açılırsa, bu davaya bakan mahkemenin takip tarihi itibarıyla sebepsiz zenginleşme ve iade borcunun doğup doğmadığını, alacağın var olup olmadığını, buna göre borçlunun itirazının haklı sayılıp sayılamayacağını tespit etmesi gereklidir.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık incelendiğinde, banka kayıtlarında 13/12/2022 günü saat 13:00-17:00 arasında yerinde inceleme yapılmak suretiyle düzenlenen 12/01/2023 tarihli ek bilirkişi raporu ile dosya kapsamından; davalı şirketin talimatı doğrultusunda davacı banka tarafından lehdar firmaya (hotelbeds) ödeme yapıldıktan sonra davalı şirket hesabına da iade yapılması suretiyle davalının sebepsiz zenginleştiği, davalının sebepsiz zenginleştiği miktarın 59.930 EURO olduğu, … 2. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile 60.000 Euro’nun iade edilmesi için davalıya 3 günlük süre verildiği, ihtarnamenin davalıya 18/05/2019 tarihinde tebliğ edildiği, verilen 3 günlük sürenin ilave edilmesi ile davalının 22/09/2019 tarihinde temerrüde düştüğü, davacının temerrüt tarihinden takip tarihine kadar 149,82 EURO işlemiş faiz ile 264,81 TL ihtarname masrafını da talep edilebileceği anlaşılmakla davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen KABÜLÜ ile;
Davalının … 18. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına vaki itirazlarının 59.930 EURO asıl alacak, 149,82 EURO işlemiş faiz, 264,81 TL ihtarname masrafı için iptaline, takibin 59.930 EURO asıl alacağa takip tarihinden itibaren devlet bankalarınca EURO cinsinden açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödenen en yüksek faiz oranı uygulanmak suretiyle (%4,5 faiz oranını aşmamak kaydıyla) devamına,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Alacak likit ve itiraz haksız olduğundan %20’si oranında 80.559,92 TL inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre tahsili gereken harç 27.101,14-TL olduğundan peşin alınan 6.759,92-TL harcın mahsubu ile bakiye 20.341,22-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan ve mahsubuna karar verilen 6.759,92‬-TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat ücreti 495,25-TL bilirkişi masrafı 14.100,00-TL olmak üzere toplam 14.595,25-TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 14.571,56-TL’sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, kalan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap ve takdir edilen 58.543,00-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap ve takdir edilen 644,79-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
8-Gider avansının kalan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 31/03/2023

BAŞKAN

ÜYE

ÜYE

KATİP