Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/391
KARAR NO : 2022/735

DAVA : İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ : 21/06/2019
KARAR TARİHİ : 16/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
(I) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
(1) Davacı Tarafın İddialarının Özeti:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin alacağına karşılık olarak aldığı ve hamili bulunduğu … Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilen ve müvekkilinin…Tic. Ltd. Şti. tarafından ciro yoluyla yetkili hamili olarak uhdesinde bulundurduğunu, …şubesinin … çek numaralı 15/10/2018 tarih 18.000,00 TL bedelli çekin diğer 3 çek ile birlikte çalındığını, çekin müvekkili elinden rıza dışında çıktığını, çekin ibraz süresi gelmeden çekin zayi nedeniyle iptali amacıyla … 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas numaralı dosyasından çek iptal ve zayi davası açıldığını, … 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin müzekkeresine … Bank A.Ş. tarafından dava konusu çekin … A.Ş. tarafından bankaya ibraz edildiği bilgisinin verildiğini, müvekkili şirket ile …Tic. Ltd. Şti. arasında ticari ilişkinin mevcut olduğunu, dava konusu çekin ticari ilişki gereğince alındığını, ancak davalı ile … Tic. Ltd. Şti. arasında ticari ilişkinin bulunmadığını, öncelikle davaya dosyanın duruşma günü beklenmeksizin ele alınarak dava konusu çekin müvekkili şirket aleyhine icra takibine konu edilmesinin önlenmesi açısından çek ile ilgili olarak icra takibinde bulunulmasını, bu kişi tarafından çek bedellerinin tahsili durumunda müvekkilinin telafisi mümkün olmayan zararı söz konusu olacağından, bu zarara sebebiyet vermemek açısından davanın devamı süresince icra takibinin tedbiren durdurulması ile dosyaya yatıcak paraların alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini, … 7. Asliye Ticaret Mahkemesine sunulan … A.Ş. 03/07/2018 tarihli … numaralı kesin teminat mektubunun dikkate alınarak teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesine, davanın kabulü ile dava konusu çekin iptaline, müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespit edilerek çek bedelinin istirdatına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
(2) Davalı Tarafın Savunmalarının Özeti: dava dışı … Tic. Ltd. Şti. ile müvekkili şirket arasında 19/04/2018 tarihinde faktoring sözleşmesi akdedildiğini, davalı borçluya ön ödeme yoluyla finansman sağlandığını, dava konusu çekin 27/04/2018 tarihli 18.337,20 TL bedelli faturaya istinaden teslim tutanağı ile ciro ve teslim alındığını, davacının faktoring ilişkisinin dışında olduğundan 6361 sayılı yasanın 9/3. maddesi gereğince çeke dayanan kişisel defilerini faktoring şirketine karşı ileri süremeyeceğini, davacı vekilince öne sürülmüş olan kişisel nedenler ve def’iler müvekkili şirkete karşı ileri sürülemeyeceğini, davaya konu çekin arkasında yer alan ciro zincirinde yer almadığını, bahse konu çekte davacının hamil olmadığını, davanın reddine, yargılama masrafları ve ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini savunmuştur.
(II) ÇEKİŞMELİ VAKIALAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER:
1-… 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas sayılı dosyası,
2-… (…) Cumhuriyet Başsavcılığnın…Soruşturma sayılı dosyası,
3-… 13. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası,
4-Bilirkişi kök ve ek raporu,
5-Tüm dosya kapsamı
(IV) DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, SABİT GÖRÜLEN VAKIALAR, ÇIKARILAN SONUÇ VE HUKUKÎ SEBEPLER:
Dava, İİK 72.maddesi gereğince açılan istirdat davasıdır..
Davacı taraf özetle, dava konusu …şubesinin … seri numaralı 15.10.2018 keşide tarihli 18.000,00 TL bedelli çekin rızası dışında ellerinden çıktığını, ibraz süresi gelmeyen çekin zayi nedeniyle iptali için … 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dava dosyasında açılan dava dosyasında … A.Ş. tarafından gönderilen yazıya göre çekin davalı faktoring şirketi tarafından ibraz edildiğinin anlaşılması üzerine işbu davayı açmıştır.
Davacı vekili, çekte son ciranta olarak görünen …Tic.Ltd.Şti ile davacı şirket arasında ticari bir iilişkisinin olmadığını, söz konusu çeki öçekte ciranta görünen …’dan (…) aldıklarını ileri sürmüştür.
Davacı ile davalının ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişisi marifetiyle bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi 06.12.2019 tarihli kök raporu ile taraf vekillerinin itirazları üzerine tanzim edilen 01.02.2021 tarihli ek raporunu dosyaya ibraz etmiştir.
Dosyaya sunulan bilirkişi rapor ve ek raporuna göre, dava dışı ihbar olunan …’un, dava konusu çeki dava dışı … Tic.Ltd.Şti’den dava dışı üç adet ç.ek ile birlikte 7152 tahsilat makbuzu ile birlikte aldığı, dava konusu .eki ticari defterlerine kaydettiği, dava konusu .ekin davacının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, davacının dava dışı …’dan (…) ile ticari ilişkisinin bulunduğu, dava konusu çekin dava dışı …’tan hangi faturaya ait olarak alındığının tespit edilemedği,dava konusu çekin davalı şirketin ticari defterlerinde kayıtlı olduğu dava dışı …Şti tarafından yine dava dışı … adına düzenlenen 270.04.2018 tarih 140948 numaralı faturadab kaynaklı alacağım temliki karşılığında davalı şirkete verildiği anlaşılmıştır.
Davacı taraf her ne kadar davalıya borçlu olmadığını, davalı ile aralarında ticari ilişki bulunmadığını iddia etmişse de, TTK’nın 792. maddesi gereğince, davalının çekleri kötüniyetli olarak ele geçirdiğini veya ağır kusurunun bulunduğunu, davacının ispat etmesi gerekmektedir. Dosya kapsamında, davalının çekleri kötüniyetli olarak ele geçirdiği veya ağır kusurunun bulunduğuna dair delil sunulamadığından davalının iyiniyetli olduğunun kabulü gerekir. Yargıtay içtihatları da aynı doğrultudadır (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin Esas No:2014/10768- Karar No:2014/20288 Karar Tarihi. 23.12.2014).
Çek üzerindeki ciro silsilesi şeklen tam olup, davalının yetkili hamil olduğu anlaşılmaktadır. Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. Bu madde hükmüne göre, davalının çeki edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü yoktur. Davalının çekin rıza dışında elden çıktığını bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekir.
Dava tarihinde yürürlükte olan ve olaya uygulanması gereken 6102 Sayılı TTK’nun 818/1-e maddesinde poliçeye ait hükümler çek hakkında da uygulanacağından, aynı yasanın 687. maddesinde; “poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri sürülemeyeceği, ancak hamilin poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olmasının bu düzenlemenin istisnasını oluşturduğu düzenlenmiş ve aynı ilkelerin tekrarı niteliğindeki 790. maddesinde cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde, yetkili hamil sayılır, çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir, bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.” 792. Maddesinde ise; ” çek herhangi bir surette hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yolu ile devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil, ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu taktirde o çeki geri vermekle yükümlüdür ” düzenlemeleri mevcuttur.
Çekin rızası dışı elden çıkması halinde ispat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının iddiasını kesin ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerekmektedir.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu 9/3. maddesinde ” Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan defileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğer ki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” düzenlemesi bulunmaktadır. ( İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2020/739 Esas 2021/1511 Karar)
Sonuç olarak,somut olayda dava konusu çekin geçerli bir ciro silsilesiyle davalıya geçtiği, davalının yetkili hamil olduğu, çeki kötü niyetli veya ağır kusurlu olarak edindiğinin kanıtlanamadığı, davacının keşideciye karşı olan defilerini davalıya karşı ileri süremeyeceği, bu sebeplerle çek bedelinin istirdadını talep edemeyeceği ve davanın reddine karar verilmesi gerektiği anlaşıulmakla davacının davasının reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle
Davacının davasının REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcının, peşin yatırılan 307,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 226,70 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya verilmesine,
Taraflarca yapılan yargılama giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Dair, Taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 16/09/2022

KATİP
¸e-imzalıdır

HAKİM
¸e-imzalıdır

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 307,40 TL
Karar Harcı : 80,70 TL
Bakiye Harç : 226,70 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.822,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.600,00 TL
Posta Giderleri : 130,70 TL