Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/707 Esas
KARAR NO : 2021/206 Karar

DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 03/08/2018
KARAR TARİHİ : 24/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasında 14/04/2018 tarihli tek yetkili satış sözleşmesi akdedildiğini, bu sözleşme ile davacının 3 aylık periyotlarla en az 130.000,00 TL’lik ürün alma taahhüdünde bulunduğunu, buna karşılık davalının da alınan ürünleri sözleşmede belirtilen bedelle satmak ve sipariş tarihinden itibaren en geç 7 gün içinde teslim etme borcu altına girdiğini, bu kapsamda davalıya sipariş verildiğini, 18/04/2018 tarihinde 12.500,00 TL, 25/04/2018 tarihinde 12.500,00 TL ve 27/04/2018 tarihinde 95.580,00 TL olmak üzere toplam 120.580,00 TL’nin iş avansı açıklaması ile nakit olarak davalıya gönderildiğini, 31/08/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı, 30/09/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı, 13/09/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı, 13/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı,31/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı, 20/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı 30/11/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı ve toplamları 175.000,00 TL olan 7 adet çek dahil davalıya 295.580,00 TL ödeme yapıldığını, tüm bu ödemelerin karşılığında davalının sadece 42.852,88 TL’lik ürün teslim ettiğini, tüm ısrarlara rağmen sipariş edilen diğer malların gönderilmediğini bu nedenle … 29. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı evrakı üzerinden keşi edilen ihtarname ile 253.789,12 TL tutarındaki ürünlerin ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde teslimini, aksi halde sözleşmenin feshedileceğinin davalıya bildirildiğini, davalının … 17. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı evrak üzerinden keşide ettiği cevabi ihtarname ile 14/04/2018 tarihli tek yetkili satış sözleşmesinin 20/07/2018 tarihi itibariyle haklı nedenle feshettiğini ve bu ihtarnamenin kendilerine 24/07/2018 tarihinde tebliğ edildiğini, bu nedenle sözleşme kapsamında ödenen 120.580,00 TL nakit ve 175.000,00 TL miktarlı çeklerin teslim edilen 42.852,88 TL’lik mal dışında karşılıksız kaldığını, ancak buna rağmen davacı … Ltd. Şti.’nin 30/09/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı, 13/09/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı, 13/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı, 20/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı ve toplam bedelleri 87.500,00 TL olan 4 adet çeki davalı … AŞ’ye, 31/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı çeki … AŞ’ye ciro ve temli ettiğini, 31/08/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı, 30/11/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı ve toplamı 70.000,00 TL olan 2 adet çekin ise davalı … Ltd. Şti uhdesinde kaldığını, bu nedenle bu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı … Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 4 maddesi ile mal tesliminin ödemenin yapılmasından itibaren 7 gün içinde yapılacağının karar altına alındığını ve bu nedenle çeklerin ödenmesi tarihinden itibaren malların teslim edilmesi gerektiğini, ihtar tarihinde davacıdan nakit olarak 120.580,00 TL ödeme alındığını, bu ödemeden davacının lobo ve özel üretim istekleri nedeniyle işçilik ve tasarım maliyeti düşüldükten sonra kalan tutara yönelik olarak davacıya 43.644,72 TL’lik ürün teslim edildiğini ve mahsuplaşma akabinde 8.500,00 TL nakdin de davacının hesabına iade edildiğini, bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının keşidecisi olduğu 30/09/2018 tarihli … seri nolu ve 35.000,00 TL miktarlı, 13/09/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı, 13/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı, 20/10/2018 tarihli … seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı ve toplam bedelleri 87.500,00 TL olan ve kendilerine davalı …Ltd. Şti tarafından ciro ve temlik edilen çeklerin faktoring ilişkisinden kaynaklandığını, çeklerin avans çeki olmadığını, nitekim davacının davalı … Ltd. Şti tarafından kendisine 43.664,72 TL ürün teslim edildiğini kabul ettiğini bu nedenle kendilerine teslim edilen 87.500,00 TL’lik çeklerin 43.664,72 TL’sine denk gelen kısım bakımından davanın öncelikli olmak kaydıyla tüm davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; kendilerine ciro ve temlik edilen 31/10/2018 tarihli 0002046 seri nolu ve 17.500,00 TL miktarlı çekin avans çeki olmadığını bu nedenle açılmış olan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, İİK m.72 kapsamında menfi tespit davasıdır.
Dosya kapsamı ile taraflar arasında ticari ilişki olduğu ve bu ilişki nedeniyle davacının davalı … Ltd. Şti.’ye avans olarak 120.580,00 TL nakit ve toplamı 175.000,00 TL olan 7 adet çek teslim ettiği ve davalı … Ltd. Şti.’nin davalıya sadece 42.852,88 TL’lik mal teslim ettiği ve davacının da sadece çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti talebinde bulunduğu görülmektedir.
İhtilaf, davacının davalı … Ltd. Şti.’ye verdiği çeklerden dolayı bu davalıya ve bu davalı tarafından diğer davalılara ciro ve temlik edilen çeklerden dolayı borçlu olup olmadığı noktalarından kaynaklanmaktadır. Davalı … Ltd. Şti.’nin kendisine verilen avans çekleri nedeniyle davalıya mal teslim edip etmediği, teslim etti ise miktarını tespit konusunda ve davalı tarafından faktoring şirketlerine ciro ve temlik edilen çeklere konu alacağın davacı ile davalı … Ltd. Şti arasında vuku bulan mal ve hizmet ilişkisinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı ve bu çeklere konu mal nedeniyle davalı … Ltd. Şti’nin davacıya mal faturası düzenleyip düzenlemediğinin tespiti için tarafların ticari defter ve belgelerinin incelenmesi gerektiğinden ve defter ve belgelerin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren hal olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirmesi mümkündür.
Bu kapsamda mali müşavir …’dan alınan 26/01/2019 tarihli bilirkişi raporu ile; taraflar arasında 14/04/2018 tek yetkili satış sözleşmesi akdedildiği, davacı tarafın incelenen ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu ve bu nedenle kendi lehine delil olma özelliğine haiz olduğu, davacı defterleri itibariyle davacının davalıya toplam 332.842,00 TL ödeme yaptığı ve buna mukabil davalının davacıya 52.164,72 TL ürün teslim ettiği bu nedenle bu miktarda fatura düzenlendiği ve davacının davalıdan 245.677,28 TL alacaklı olduğu, bu nedenle çeklerin bedelsiz kaldığı tespit edilmiştir.
Taraf itirazları doğrultusunda aynı bilirkişiden alınan 08/04/2019 tarihli bilirkişi ek raporu ile; kök rapordaki kanaatler yinelenmiştir.
Bu bilirkişiden alınmış olan kök ve ek raporun yeterli olmaması nedeniyle aynı bilirkişiden alınan 05/04/2020 tarihli ikinci ek rapor ile; 6361 sayılı yasanın 9/3 maddesi kapsamında yapılan incelemede davalı … Ltd. Şti.’nin davalı … AŞ’ye ve davalı … AŞ’ye ciro ve temlik ettiği çeklerin anılan yasanın 9/2 maddesine uygun olduğu tespit edilmiştir.
Ancak bu bilirkişiden alınan raporun denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli olmaması nedeniyle mali müşavir bilirkişi …’dan alınan 19/01/2021 tarihli bilirkişi raporu ile; davacı … Ltd. Şti.’nin incelenen defterlerinin açılış tasdiklerinin olduğu ve fakat kapanış tasdiklerinin olmadığı, davalı … Ltd. Şti.’nin ise defterlerini ibraz etmediği, davalı … AŞ’nin defterlerinin incelendiği ve defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olması nedeniyle lehine delil olma özelliğine sahip olduğu, davalı … AŞ’nin defterlerinin incelendiği ve defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olması nedeniyle lehine delil olma özelliğine sahip olduğu, somut olay itibariyle taraflar arasında 14/04/2018 tarihli tek yetkili satış sözleşmesi yapıldığı, bu sözleşme ile davacının 3 aylık periyotlarla asgari 130.000,00 TL ürün alma taahhüdünde bulunduğu, buna mukabil davalının sipariş tarihinden en geç 7 gün içinde ürün teslim taahhüdünde bulunduğu, sözleşme gereği davacının siparişte bulunduğu ve sipariş karşılığı 108.080,00 TL nakit ve toplamı 175.000,00 TL olan 7 adet çeki davalıya vermek suretiyle ödeme yaptığı, buna mukabil davalının davacıya 43.664,72 TL tutarında mal teslim ettiği, kaldı ki davalı vekilinin de cevap dilekçesinin 3. sayfasının 10. maddesinde yalnızca 43.664,72 TL mal teslim ettiklerini kabul ettiği bu nedenle davacının ticari defterleri itibariyle davalıdan 245.677,28 TL alacaklı olduğu, buna rağmen davalı … Ltd. Şti.’nin diğer davalı … AŞ’ye davacıdan almış olduğu toplam bedeli 85.000,00 TL olan 4 adet çeki ciro ve temlik ettiğini, ancak davalı … AŞ’nin faktoring işlemine dayanak kabul ettiği 13/04/2018 tarih … seri nolu ve 128.620,00 TL miktarlı faturanın davacı defterlerinde kayıtlı olmadığı, keza davalı … Ltd. Şti.’nin 17.500,00 TL miktarlı 1 adet çeki de davalı … AŞ’ye ciro ve temlik ettiği, davalı … AŞ’nin faktoring işlemine dayanak kabul ettiği 04/05/2018 tarih … seri nolu ve 35.105,00 TL miktarlı faturanın da davacı şirket defterlerinde kayıtlı olmadığı, bu nedenle davalı … şirketlerinin 6361 Sayılı FKFFFŞK. m.38/1 ve 02/02/2015 tarih 29257 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğin 4 ve 5 maddeleri kapsamında faktoring işlemine dayanak olarak sunulan faturaların gerçek bir mal ve hizmet satışını konu alıp almadığını kontrol ettiğine dair bir bilgi ve belgenin dosyada mevcut olmadığı, bu nedenle davalı … şirketlerinin iyi niyetinden söz edilemeyeceği tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, alınmış olan son bilirkişi raporu denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli olduğundan esas itibariyle davalı … Ltd. Şti vekilinin cevap dilekçesi ile kendilerince sadece 43.664,72 TL miktarlı mal teslim ettiklerini kabul etmiş olması karşısında zımni olarak dava konusu çeklerin karşılıksız kaldığını kabul etmiş olması nedeniyle bu davalı bakımından davanın kabul edilmiş olduğu, ancak davalı … şirketleri bakımından dava konusu çeklerin karşılıksız kalıp kalmadığının tespiti bakımından yapılan incelemede 7782 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yargıtay’ın 14/02/1951 – 17/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Genel Kurul Kararı’nın “Medeni Kanunumuzun 3. maddesi hükümlerince bir hakkın doğumu için kanunen iyi niyet şart kılınan hallerde onun vücudunun asıl olduğu esas kaidedir. İhlafını iddia eden tarafı tabiatiyle ispatı ile ödevlidir. Ancak MK m.3/2 gereğince halin icaplarına göre kendisinden beklenen ihtimamı sarf etmemiş olmasından kanunen iyi niyet iddiasında bulunamayacak kimsenin asim hilafı olan kötü niyeti belirmiş olduğundan bu durumda esas kaide uygulanarak kötü niyetin diğer tarafa ispat ettirilmesine sebep ve vecih kalmaz. Sabit bir hususun diğer tarafa ispat ettirilmesi cihetine gidilmesi de beyyine külfetinin tevcihi suret ve tarzının düzenleyen Medeni Kanun’un 6. maddesi ile usul hükümlerine de bir veçhile aykırı düşmez.” şeklindeki kapsamı da nazara alındığında davalı … şirketlerinin 6361 Sayılı FKFFFŞK. m.38/1 ve 02/02/2015 tarih 29257 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğin 4 ve 5 maddeleri kapsamında mevzuatın kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmemiş olması nedeniyle iyi niyetli kabul edilemeyeceğinden ve de dosya kapsamıyla avans çekleri olduğu sabit olan ilişkide mal teslimi yapılmadan fatura düzenlenmesinin de yasaya ve hayatın olağan akışına aykırı olması nedeniyle davanın kabulü ile muhatap bankanın … Bankası AŞ olduğu … iban nolu hesap üzerinden düzenlenmiş olan, keşidecisi davacı … Tic. AŞ, lehtarının ise davalı … Tic. Ltd. Şti olan ve davalı … AŞ’ye temlik ve ciro edilen … seri nolu 30/09/2018 keşide tarihli, 35.000,00 TL miktarlı, … seri nolu 13/09/2018 keşide tarihli, 17.500,00 TL miktarlı, … seri nolu 13/10/2018 keşide tarihli, 17.500,00 TL miktarlı, … seri nolu 20/10/2018 keşide tarihli, 17.500,00 TL miktarlı ve toplam bedelleri 87.500,00 TL olan 4 adet çekten dolayı davacının davalı … Ltd. Şti ve davalı … AŞ’ye borçlu olmadığının tespitine, … seri nolu 31/10/2018 keşide tarihli ve 17.500,00 TL miktarlı çekten dolayı davalı … Tic. Ltd. Şti ve davalı … AŞ’ye borçlu olmadığının tespitine, … seri nolu 31/08/2018 keşide tarihli, 35.000,00 TL miktarlı, … seri nolu 30/11/2018 keşide tarihli, 35.000,00 TL miktarlı ve toplam bedeli 70.000,00 TL miktarlı 2 adet çekten dolayı davalı … Ltd. Şti’ye borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ İLE;
1-Muhatap bankanın … Bankası AŞ olduğu … iban nolu hesap üzerinden düzenlenmiş olan, keşidecisi davacı …Tic. AŞ, lehtarının ise davalı … Tic. Ltd. Şti olan ve davalı … AŞ’ye temlik ve ciro edilen
-… seri nolu 30/09/2018 keşide tarihli, 35.000,00 TL miktarlı,
-… seri nolu 13/09/2018 keşide tarihli, 17.500,00 TL miktarlı,
-… seri nolu 13/10/2018 keşide tarihli, 17.500,00 TL miktarlı,
-… seri nolu 20/10/2018 keşide tarihli, 17.500,00 TL miktarlı,
ve toplam bedelleri 87.500,00 TL olan 4 adet çekten dolayı davacının davalı … Ltd. Şti ve davalı … AŞ’ye BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
-… seri nolu 31/10/2018 keşide tarihli ve 17.500,00 TL miktarlı çekten dolayı davalı …Şti ve davalı … AŞ’ye BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
-… seri nolu 31/08/2018 keşide tarihli, 35.000,00 TL miktarlı,
-… seri nolu 30/11/2018 keşide tarihli, 35.000,00 TL miktarlı
ve toplam bedeli 70.000,00 TL miktarlı 2 adet çekten dolayı davalı … Tic. Ltd. Şti’ye BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 11.954,25 TL nispi karar harcının (davalı …Ş. 5.977,13 TL, davalı …Ş. 1.195,42 TL harçtan sorumlu olmak üzere), peşin yatırılan 2.988,57 TL harçtan mahsubu ile noksan kalan 8.965,68‬ TL harcın (davalı …Ş. 2.988,56 TL harçtan sorumlu olmak üzere) davalılar … Tic. Ltd. Şti ve davalı … AŞ’den tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 20.575,00 TL nispi vekalet ücretinin (davalı …Ş. 12.175,00 TL, davalı …Ş. 4.080,00 TL vekalet ücretinden sorumlu olmak üzere) davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 1.715,00 TL yargılama gideri ile 2.988,57 TL peşin harç ve 35,90 TL başvuru harcı toplamı 4.739,47 TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 24/03/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 2.988,57 TL
Karar Harcı : 11.954,25 TL
Noksan Harç : 8.965,68‬ TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.735,00 TL

Davalı … Fak. A.Ş. Gider Avansı
Yatırılan Avans : 50,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 1.400,00 TL
Posta Giderleri : 315,00 TL