Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/286 Esas
KARAR NO : 2021/867 Karar

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/03/2018
KARAR TARİHİ : 08/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkili tarafından … Mahallesi’nde 01/01/2015 tarihinde geçici kabulü yapılan…Santrali Ve Regülatörü’nün (HES) işletildiğini, HES’in 8.82 MW gücünde olduğu ve yıllık 25.500.000 kvh yıllık elektrik üretim kapasitesine sahip olduğunu, santral tam kapasite ile çalışmakta iken 07/07/2016 tarihinde bir kısım yerlerden su çıkışı görülmemesi sebebiyle çalışmanın durdurulduğunu ve 1750 metre uzunluğundaki iletim kanalının boşaltıldığını, boşaltma akabinde yapılan kontrollerde cebri borudan itibaren 50 metrelik kısımda betonarme iletim kanalında çatlaklar ve yarıklar oluştuğunun tespit edildiğini ve bu nedenle gerek oluşan hasar bedeli gerekse de vaki hasar nedeniyle santralin işletilememesinden kaynaklanan kar yoksunluğu nedeniyle zarara uğradıklarını, anılan nedenlerle uğramış oldukları zararın sigorta kapsamında olduğunu, bu nedenle davalı sigorta şirketine başvurmalarına rağmen davalı sigorta şirketinin kendilerine herhangi bir ödeme yapmaması nedeniyle iş bu davayı açmak zorunda kaldıklarını bu nedenle HMK m.107 kapsamında olmak kaydıyla maddi hasar bedeli ve KDV’si, kar kaybı zararı ve KDV’si ile bina-eklenti vesaire yapı hasarı bedeli ve KDV kapsamında toplam hasar bedelinin tespiti ile şimdilik 1.000,00 TL hasar bedelinin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı … Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının taleplerinin sigorta teminatı dışında kaldığını, davacının müvekkili şirkete başvurarak dava konusu olay sonucunda maddi zararının olduğunu belirterek hasar bedeli karşılanmasını talep ettiğini, davacının başvurusu üzerine … hasar nolu dosyanın oluşturulduğunu, hasar dosyası kapsamında toplanan deliller ve yapılan tespitler ile davacının talepleri sigorta teminatı dışında değerlendirildiğini, bu poliçenin hasar tazminatlarının KDV’siz ödenmesi esasına göre yapıldığını, riziko adresi yazılı iş yerinde ve poliçenin süresi içinde yangın, yıldırım, infilak ve eğer poliçe teminat altına alınmış ise deprem, grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, kötü niyetli hareketler, terör, dahili su, seylap, kar ağırlığı, kara taşıtları çarpması, hava taşıtları çarpması, yer kayması veya fırtına rizikolarından birinin gerçekleşmesi sebebiyle bir hasar meydana gelmesi halinde bu yerlerde icra edilmekte olan iş veya işlerin durması halinde iş durumlarından kaynaklanan zarar miktarını sigorta bedeli dahilinde kapsadığını, kar kaybı teminatı muafiyet süresinin deprem, yangın ve diğer teminatlara bağlı her bir hasarda 21 gün muafiyet uygulanabileceğini, dolgu ve yamaç molozu içinde beton kalitesi C20 alındığını, dava değerinin fahiş olduğunu ve kabulü kesinlikle mümkün olmadığını, başvuranın talebinin belirsiz olduğunu, açıklanan nedenlerle davanın yetki yönünden reddine, esasa geçilmesi halinde sigorta teminatı dışında kalan davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davacı arasındaki … numaralı İnşaat All Risk Sigortası kapsamındaki hak ve alacaklar üzerinde … Bankası A.Ş. … Şubesi Rehinli alacaklı sıfatı ile hak sahibi olup davacının rehinli alacaklının muvakkati olmaksızın dava açma hakkı olmadığını, belirsiz alacak davasının koşulları bulunmadığından ve belirsiz alacak davası açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığından davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddinin gerektiğini, müvekkili şirket tarafından sigorta yapılması ve düzenlenmesi öncesi davalı şirketin talebi üzerine 09/04/2013 tarihinde İnşaat/Montaj Bütün riskler sigortası teklifi sunulduğu ve bu teklifin davacı şirketin yetkilileri tarafından imzalandığını, teklif ile sigortanın kapsamının sigortalının riziko konusu adresindeki inşaat/montaj işlerini belirtilen hasar bedelleri ve her bir hasarda belirlenen muafiyet miktarları ile … Genel Şartları, Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Sigortası Türk Genel Şartları ve telif içeriğinde belirtilen özel şartlar dahilinde sigorta edilmesi olarak belirlendiğini, inşaat all risk sigorta sözleşmesinin bakım devresi dahil 31/03/2015 tarihinde sona erdiğini, hasarın 07/07/2016’da meydana geldiği ve sigorta süresinde oluşan bir hasar bulunmadığını, hasarın proje hatasından kaynaklandığını inşaat all risk poliçesi genel şartalır ile plan proje veya hesap hatasından dolayı sigortalı mallarda meydana gelecek fiziksel ziyan ve hasarların teminat kapsamı dışında olduğunu, esasen sigorta süresi içerisinde bir risk gerçekleşmediğini, kar kaybı zararının müvekkili sigorta şirketi tarafından teminat altına alınan bir risk olmadığının tespit edildiğini, tazminat talebinin reddedildiğini, açıklanan nedenlerle davanın husumet yönünden reddine, davanın müvekkili şirket yönünden poliçe süresine bağlı zamanaşımı yönünden reddine, davanın hukuki yarar yokluğu nedeni ile usulden reddine, davanın esastan reddine karar verilmesi ve yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, 6102 Sayılı TBK m.1427’den kaynaklanan sigorta tazminat bedelinin ödenmesi davasıdır.
6102 Sayılı TTK m.1409 gereği sigortacı sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan sorumludur. Sigorta tazminatı, sigorta sözleşmesinden kaynaklanan ve sigortacının ödemekle yükümlü olduğu en temel borçtur. Sigorta tazminatı sigortalının uğradığı gerçek zarara karşılık gelir. Bu zarar sigortalanan menfaatin riziko anındaki değeri esas alınarak belirlenir. Sigorta zararının giderilmesinde amaç sigortalanan menfaatin rizikonun gerçekleşmesinden önceki durumuna getirilmesidir.
Davacı vekili, davacı müvekkili tarafından işletilmekte olan …Mahallesi’nde kurulu …’nde (HES’de) 07/07/2016 tarihinde meydana gelen riziko nedeniyle maddi hasar bedeli ve KDV’si, kar kaybı zararı ve KDV’si ile bina-eklenti vesaire yapı hasarı bedeli ve KDV kapsamında toplam hasar bedelinin tespiti ile kısmen tahsilini talep ve dava etmiştir.
İhtilaf, davacı tarafından işletilmekte olan HES’de 07/07/2016 tarihinde meydana gelen riziko nedeniyle davacı şirket nezdinde oluşan hasar bedelinin sigorta kapsamında kalıp kalmadığı, kalmakta ise riziko nedeniyle oluşan hasar bedelinin tespiti ile davalı sigorta şirketinden tahsili noktalarında toplanmaktadır. Bu kapsamda davacı rizikonun gerçekleştiğini ve riziko nedeniyle oluşan zarar miktarının, davalı sigortacı ise gerçekleşen rizikonun sigorta güvencesi dışında kaldığını ispat yükü altındadır. Ancak gerçekleşen rizikonunu niteliğini tespit ile bu rizikonun sigorta kapsamında kalıp kalmadığı ve rizikonun meydana getirdiği hasarın niteliği ile bu hasar neticesinde oluşan zararın miktarını tespit için mahallinde keşif yapılmak suretiyle incelenmesi gerektiğinden ve de elde edilen bulguların incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren hal olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirmesi mümkündür.
Bu kapsamda … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yazılan talimat neticesinde … Talimat sayılı dosya üzerinden keşif yapılmak suretiyle inşaat mühendisi …, SMM…, makine mühendisi … ve Elek. Elktr. Yük mühendisi Dr. Öğr. Üyesi … tarafından verilen 03/09/2019 tarihli bilirkişi raporu ile; regülatör ve HES’in yapımcısı ve işleteninin davacı olduğu, tesisin geçici kabulünün bakanlıkça 01/01/2015 tarihinde yapıldığı ve işletmeye açıldığı, HES jeneratör binasına su getiren betonarme tünelin toplamda 1764 metre olduğu, 1720 metrenin kaya ortamdan geçtiği, 40 metrelik kısmın ise açıkta olduğu, 06/07/2016 tarihinde santralin enerji tüneli zemini, yan duvarlar ve tavanında çatlaklar oluştuğu, bu çatlakların enjeksiyonla kapatıldığı, ayrıca cebri borudan geriye doğru çelik boru yapıldığı, bu hasarın 3 ay 1 gün sürebileceği, tesiste meydana gelen hasar bedelinin imalatın yapıldığı tarih itibariyle KDV dahil 837.434,26 TL, dava tarihi olan 28/03/2018 tarihi itibariyle ise KDV dahil 1.035.783,29 TL olduğu, keza santralin üretim yapamayarak atıl kaldığı dönem için de davacı şirketin uğramış bulunduğu kar kaybının ise 2.133.280,43 TL olduğu tespit edilmiştir.
Tarafların bu rapora itirazları ve raporda vaki riziko ve rizikodan kaynakla hasar bedelinin sigorta poliçesi kapsamında kalıp kalmadığı yönünde herhangi bir tespitte bulunulmadığından inşaat mühendisi Prof. …, SMM Öğr. Üyesi …, meteoroloji mühendisi …, sigorta hukuku Öğr. Gör. …, makine mühendisi … ve sözleşme uzmanı hukukçu …’den alınan 17/06/2020 tarihli bilirkişi raporu ile; tüm dosya kapsamı ve daha önce keşif yapılmak suretiyle alınmış olan bilirkişi raporundaki bilgi ve belgeler de değerlendirilmek suretiyle davacı tarafından …Mahallesi’nde bulunan … Hidroelektrik Santrali Ve Regülatörü’nün davacı tarafından inşa edilip işletildiği, tesisin geçici kabulünün 01/01/2015 tarihinde yapıldığı ve geçici kabul akabinde tesisin hizmete geçtiği, 06/07/2016 tarihinde bölgede etkili ve yoğun yağış nedeniyle tünel zemininde, yan duvarlarda ve tavanda çatlak oluşması sonucu hasar meydana geldiği ve bu çatlaklardan su sızıntısı oluştuğu, tespit edilen çatlakların onarımı için projeyi inşa eden firma ile irtibata geçildiği, 07/07/2016 – 08/10/2016 tarihleri arasında 93 gün süren onarım çalışmaları sonucu tünelin içerisinden ve dışından enjeksiyon yapılmak suretiyle hasarın giderildiği, davalı … Sigorta A.Ş tarafından … poliçe ile 11/12/2015 – 11/12/2016 tarihleri arası Ticari Risk Sigorta Poliçesi ile davalı … Sigorta A.Ş tarafından ise … numaralı poliçe ile 31/10/2012 – 31/03/2014 tarihleri arası İnşaat All Risk Sigorta Poliçesi sigorta güvencesine alınmış olması nedeniyle rizikonun ve hasarın 28/07/2016 tarihli dilekçe ile davalı … Sigorta AŞ’ye bildirilmiş ise de ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü … tarafından hazırlanmış olan “… HES Boru Hasarı Yapısal Değerlendirme Raporu” ile, yüksek düşülü hidroelektrik santrallerde ünite normal üretimine devam ederken herhangi bir sebeple devreden çıkması (enerji çıkması, hat açması, mekanik bir arıza vs.) sonrası ayar kanatlarının ani kapatılması ve akabinde ünitenin duruşa geçmesi işlemi başladığı, bu ani duruş esnasında cebri boruda akışına devam eden basınçlı su, basınç artışı nedeniyle geriye doğru tespit kuvveti oluşturarak basınç yükselmesine yol açması neticesinde oluşan ve koç darbesi denilen bir etki nedeniyle cebri borudan (çelik boru) regülatöre doğru dairesel kesitli betonarme iletim kanalının bir bölümünün basıncının yükselmesi neticesinde duvar ve tavanda çatlaklar ve yarılmalar meydana geldiği, jeneratör binasına giren cebri boruya bağlanan betonarme borunun kaya ortamdan çıkıp yamaç molozu ve dolgu malzeme içinde gittiği bölümde oluşan çatlakların ana sebebinin tasarım raporunda kaya içinde kalan boru için yapılan hesapların kaya ortamdan çıkıp daha yumuşak ve yaklaşık 5 km kalınlıkta yamaç molozu ve dolgu kısmı için revize edilmemiş olduğu, betonarme iletim kanalında oluşan hasarın tasarım eksikliklerinden (proje ve hesap hatası) kaynaklandığı, hasara deprem, su baskını, toprak kayması gibi harici etkenlerin sebep olmadığı tespit edilmiş olduğundan ve bilirkişi heyetince de bu tespit yerinde ve doğru bulunduğundan ve mühendislik hataları nedeniyle oluşacak hasarlar temel zemini yeteri kadar sıkıştırmadan imal edilen yapıların çökmesi ve/ veya oturması, su kanallarındaki geçirimsizliğin yetersiz olması sonucu oluşan sızıntılar ve bunlara bağlı olarak oluşan kaymalar, şevlerin teknik olarak yeterli eğimde tanzim edilmemesi ve/ veya toprak desteklerinin yetersiz olması sonucu oluşacak kaymalar, ince inşaat ve montaj faaliyetleri sonucu oluşabilecek hasarlar, taş/ kaya düşmesi sonucu oluşabilecek hasarların teminat dahilinde bulunmaması nedeniyle oluşan hasarın sigorta kapsamında kalmadığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafın bu rapora itiraz etmesi ve dosya kapsamı da nazara alınmak suretiyle yeni bir bilirkişi heyeti oluşturulmak suretiyle İTÜ İnşaat Fakültesi İnş. Müh. Bölümü …, İTÜ İnşaat Fakültesi İnş. Müh. Bölümü .. ve … Finans-Bankacılık Ve Sigortacılık Öğr. Üyesi …’dan alınan 16/09/2021 tarihli bilirkişi raporu ile; davacı tarafından işletilmekte olan … Hidroelektrik Santrali Ve Regülatörü (HES) davalı … Sigorta A.Ş tarafından … poliçe ile 11/12/2015 – 11/12/2016 tarihleri arası Ticari Risk Sigorta Poliçesi ile davalı … Sigorta A.Ş tarafından ise … numaralı poliçe ile 31/10/2012 – 31/03/2014 tarihleri arası İnşaat All Risk Sigorta Poliçesi ile sigorta güvencesine alınmış ise de bu tesisin geçici kabulünün 01/01/2015 tarihinde yapılmış olması ve böylece faaliyete geçmesinden sonra 06/07/2016 tarihinde etkili ve yoğun yağışlar sebebiyle enerji tüneli zemini, yan duvarlar ve tavanında çatlamalar meydana geldiği bu çatlamaların 07/07/2016 – 08/10/2016 tarihleri arası 93 gün süren çalışmalarda enjeksiyon yapılmak suretiyle giderildiği, hasarın 28/07/2016 tarihinde davalı … Sigorta A.Ş’ye bildirildiği, dosya içerisinde örneği bulunan ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü … tarafından hazırlanmış olan “…HES Boru Hasarı Yapısal Değerlendirme Raporu” ile, yüksek düşülü hidroelektrik santralinde ünite normal üretimine devam ederken herhangi bir sebeple devreden çıkması (enerji çıkması, hat açması, mekanik bir arıza vs.) sonrası ayar kanatlarının ani kapatılması ve akabinde ünitenin duruşa geçmesi işlemi başladığı, bu ani duruş esnasında cebri boruda akışına devam eden basınçlı su, basınç artışı nedeniyle geriye doğru tepki kuvveti oluşturarak basınç yükselmesine yol açması neticesinde oluşan ve koç darbesi denilen bir etki nedeniyle cebri borudan (çelik boru) regülatöre doğru dairesel kesitli betonarme iletim kanalının bir bölümünün basıncının yükselmesi neticesinde duvar ve tavanda çatlaklar ve yarılmalar meydana geldiği, jeneratör binasına giren cebri boruya bağlanan betonarme borunun kaya ortamdan çıkıp yamaç molozu ve dolgu malzeme içinde gittiği bölümde oluşan çatlakların ana sebebinin tasarım raporunda kaya içinde kalan boru için yapılan hesapların kaya ortamdan çıkıp daha yumuşak ve yaklaşık 5 km kalınlıkta yamaç molozu ve dolgu kısmı için revize edilmemiş olduğu, betonarme iletim kanalında oluşan hasarın tasarım eksikliklerinden (proje ve hesap hatası) kaynaklandığı, hasara deprem, su baskını, toprak kayması gibi harici etkenlerin sebep olmadığı tespit edilmiş olduğunun belirlenmiş olması ve bilirkişi heyetince de rizikonun bu sebepten kaynaklandığı tespit edildiğinden riziko adresinde meydana gelen hasarın poliçe teminat kapsamı dışında kalan hallerden (proje ve hesap hatası) kaynaklanmış olması nedeniyle davalı … Sigorta AŞ’nin dava konusu hasar nedeniyle 6182861 numaralı İnşaat All Risk Poliçesi yönünden herhangi bir hasar bedeli ödeme yükümlülüğünün olmadığı, diğer davalı … Sigorta AŞ’nin de dava konusu hasar nedeniyle … numaralı Ticari Risk Poliçesi yönünden herhangi bir hasar bedeli ödeme yükümlülüğünün olmadığı tespit edilmiştir.
Dosya kapsamıyla inşaata 01/10/2012 tarihinde başlandığı, inşaatın 31/03/2014 tarihinde bitirildiği, geçici kabulün 01/01/2015 tarihinde yapılarak tesisin faaliyet başladığı ve rizikonun 06/07/2016 tarihinde meydana geldiği görülmektedir.
Davalı … sigorta A.Ş. Tarafından düzenlenen … sayılı inşaat all risk sigorta poliçesi ile inşaat dönemi itibariyle 30/10/2012-31/03/2014 tarihleri arası bakım devriyesi içinde 31/03/2015 tarihine kadar sigorta güvencesi verildiği görülmektedir. Davalı … Sigorta A.Ş. tarafından düzenlenen 9857659 sayılı ticari risk sigorta poliçesi ile 11/12/2015 – 11/12/2016 tarihleri arası sigorta güvencesi verildiği görülmektedir. Dava konusu hasara neden rizikonun 06/07/2016 tarihinde meydana gelmiş olması sebebiyle zaman itibariyle rizikonun davalı … Sigorta A.Ş.’nin düzenlemiş olduğu sigorta poliçesi kapsamında kalıyor gibi görünse de 01/02/2009 tarihinde yürürlüğe giren “İnşaat Sigortası Genel Şartları (Bütün Riskler)” A.4.maddesinin “a) Aşınma, yıpranma, paslanma ve çürümeler, … c)İnşaatın tamamlanan veya geçici kabulü yapılan, yahut işverene teslim edilen veya işveren tarafından kullanılan kısımlarında doğrudan doğruya veya dolayısıyla meydana gelecek ziya ve hasarlar, (ancak, bu bölümler için, poliçe ile bakım devresi teminatının alınmış olması halinde, ilgili kloz çerçevesinde ek teminat içeriğine giren hasarlar sigortalı sayılır.) ç)Ayrıca sigorta edilmişse, bakım devresi biten kısımlarda, doğrudan doğruya veya dolayısıyla meydana gelen ziya ve hasarlar, h)Plan, proje veya hesap hatasından dolayı sigortalı mallarda meydana gelecek fiziksel ziya ve hasarlar, ı)Malzemenin bozukluğundan, ayıbından veya kusurlu işçilik neticesinde olan hasarlar, (ancak bu sebeplerle bozuk olmayan veya ayıpsız malzemeler ve hatasız işçilikle doğru inşa edilmiş sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir.) i)İnşaatın yapılması için kullanılan makine ve teçhizatta, mekanik arızalardan ve elektrik arızalarından meydana gelen ziya ve hasarlar, (ancak bu sebeplerle sigorta diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir.)” şeklindeki düzenlemesi ile plan, proje veya hesap hatasından dolayı sigortalı mallarda meydana gelecek fiziksel ziya ve hasarlar hasarlar sigorta kapsamı dışında bırakıldığından ve bilirkişi heyetlerinden alınmış olan raporlarla da meydana gelen hasarın proje hatasından kaynaklandığı tespit edilmiş olduğundan ve de davalı … Sigorta A.Ş. Tarafından düzenlenen sigorta poliçesi ile de kar yoksunluğuna olarak da herhangi bir sigorta güvencesi sağlanmamış olduğundan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın reddine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gereken 59,30 TL maktu karar harcının, peşin yatırılan 35,90 TL harçtan mahsubu ile bakiye 23,40 TL harcın kararın kesinleşmesi halinde davacıya iadesine,
Davalılar lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı … A.Ş. tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile bu davalıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 08/12/2021

Katip

Hakim

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 35,90 TL
Karar Harcı : 59,30 TL
Bakiye Harç : 23,40 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 35.030,00 TL

Davalı … A.Ş. Gider Avansı
Yatırılan Avans : 50,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 34.500,00 TL
Posta Ve Diğer Giderleri : 484,50 TL
Keşif Harcı : 628,00 TL