Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/119 Esas
KARAR NO : 2019/1083 Karar
DAVA : Alacak (Taşınmaz Alım-Satımı Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 05/02/2018
KARAR TARİHİ : 25/12/2019
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Taşınmaz Alım-Satımı Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında 01/09/2015 tarihinde akaryakıt alımına ilişkin olarak “… Sözleşmesi” akdedildiğini, bu sözleşme gereği davalıya 22 adet … cihazı teslim edilerek akaryakıt kullanımının aktif hale getirildiğini ancak davalının herhangi bir hakka neden olmadan sözleşmeyi feshederek akaryakıt alımını durdurduğunu, davacı tarafından Bakırköy … Noterliğinin 06/12/2016 tarih … yevmiye nolu evrakı üzerinden keşide edilen ihtarname ile sözleşme gereği davalının ödemesi gereken cezai şart alacağının talep edildiğini, ihtarnamenin davalıya 08/12/2016 tarihinde tebliğ edilmiş olması karşısında davalının … Tarihinde temerrüte düştüğünü, davacının akabinde Bakırköy … Noterliğinin 10/01/2018 tarih … yevmiye numaralı evrak üzerinden keşide ettiği ihtarname ekinde tahakkuk eden cezai şarta ilişkin faturaların davalıya gönderdiğini ve bu ihtarnameninde faturalarla birlikte 12/01/2018 tarihinde davalıya tebliğ edildiğini, buna rağmen davalının cezai şart alacağını ödemediğinden 72.297,65 TL cezai şart alacağının 18/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasında 01/09/2015 tarihinde akaryakıt alımına ilişkin olarak “… Sözleşmesi” akdedildiğini ve sözleşmenin süresiz olduğunu, bu özellik nedeniyle sözleşmenin dilendiği zaman feshedilebileceği, dolayısıyla feshin haksız addedilemeyeceği, aksinin sözleşmeye süresiz olarak bağlanma anlamına geleceği, bununda ahlaka ve adaba aykırılık teşkil ettiği, sözleşmenin 4.maddesiyle sözleşmenin süresiz olduğunu öngörüldüğü bu nedenle sözleşmenin ahlaka ve adaba aykırılık nedeniyle geçersiz olduğunu, geçersiz bir sözleşmenin feshi nedeniyle cezai şart talep edilemeyeceği, cevap dilekçesinde ekinde sunulup Yard. Doç. Dr. …tarafından düzenlenmiş olan 22/02/2018 tarihli raporda açıklandığı üzere davalı şirket yetkilis…’ın temyiz kudretine sahip olmadığı ve bu nedenle fiil ehliyetinin bulunmadığı bundan dolayıda sözleşmenin geçersiz olduğu ve içerdiği cezai şarttan sorumlu tutulamayacakları bu nedenle davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, 6098 sayılı TBK m.179 kapsamında cezai şart alacağının tahsili davasıdır.
Taraflar arasında 01/09/2015 tarihinde akaryakıt alımına ilişkin olarak akdedilen “… Sözleşmesi” sözleşme örneğinin incelenmesinde, davacının sözleşme ile davalının …’e dahil edilen müşteri ve/veyahut müşterinin yazılı talimatı doğrultusunda 3.kişilere ait araçlara satıcı sıfatıyla akaryakıt temini yükümünü, davalınında satılan ürünün bedelini ödeme yükümünü üstlendiği (m.3), davalının her ne sebeple olursa olsun işbu sözleşmeden dönmesi halinde davacı satıcıya işbu sözleşme ile sağlanmış olan iskonto bedelinin iki katı tutarında cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği(m.4) ve sözleşmenin davalı adına …tarafından imzalandığı ve sözleşmenin ekinde Kadıköy … Noterliğinin 26/03/2009 tarih… yevmiye nolu imza sirküsünden…’ın davalı şirketi temsil ve ilzama yetkili kişi olduğu ve 26/11/2012 tarih 8201 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinin 518.sayfasında yer alan davalı şirketin 9 nolu genel kurul kararı ile 19/11/2012 tarihinde iki ortaklı şirketin ortakları …ve …’ın oy birliğiyle aldıkları kararla…’ın şirketi temsil ve ilzama yetkili müdür olarak seçildiği görülmektedir.
Bakırköy … Noterliğinin 06/12/2016 tarih…yevmiye nolu evrakı üzerinden keşide edilen ihtarname ile davacının davalıdan, davalının akaryakıt alımını durdurmuş olması nedeniyle sözleşmenin 4.maddesi kapsamında kendisine sağlanan 25.830,55 TL iskonto bedelinin iki katı oranındaki 51.661,10 TL cezai şart alacağının ihtarnamenin tebliğinden itibaren 3 gün içinde ödenmesini talep ettiği ve bu ihtarnamenin 08/12/2016 tarihinde davalıya tebliğ edilmiş olduğu görülmektedir.
Bakırköy 40. Noterliğinin 10/01/2018 tarih 1028 yevmiye numaralı evrak üzerinden keşide edilen ihtarname ile davacının davalıdan, cezai şart alacağının konu edildiği faturalara konu 72.297,65 TL’nin işbu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 5 gün içinde ödenmesini talep ettiği ve bu ihtarnamenin 12/01/2018 tarihinde davalıya tebliğ edilmiş olduğu görülmektedir.
Mali müşavir bilirkişi…ile ticaret-borçlar hukuku öğretim görevlisi Dr….’ten alınan 05/02/2019 tarihli bilirkişi raporu ile; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin belirsiz süreli sözleşme olduğu bu nedenle bu sözleşmeye belirsiz süreli kira sözleşmelerinin feshi bakımından TBK m.378 öngörülen hükmün kıyasen uygulanabileceği, davacı tarafından feshin dürüstlük kurallarına aykırı olarak uygun olmayan bir zamanda yapıldığının ispat edilemediği ve bu nedenle cezai şart talebinin yerinde olmadığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafın itirazı üzerine aynı bilirkişi heyetinden alınan 18/07/2019 tarihli ek rapor ile; taraflar arasında yapılan sözleşme uyarınca davacının davalı yana satmış bulunduğu akaryakıt nedeniyle ticari fayda sağlarken bu süreç içinde ise almış bulunduğu ürünler nedeniyle iskonto sağladığı ve sağladığı bu iskontoların iki katı olarak 51.661,10 TL + KDV cezai şart talep ettiği ancak bu miktarın davacının karlılığını aktarırken tahsili halinde davalının mahvına neden olacağı tespit edilmiştir.
Alınmış olan raporların denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli olmaması nedeniyle bilirkişi bağımsız denetçi SMMM Prof. Dr. …’dan alınan 30/10/2019 havale tarihli bilirkişi raporu ile; cezai şartın hükmedilip edilemeyeceği hususunun mahkemenin takdirinde olduğu, ancak sözleşmenin 4.maddesi kapsamında cezai şarta hükmedilecek olduğunda sözleşme kapsamında davalının davacıdan toplam 443.816,37 TL ürün satın aldığı, ticaret sicil kayıtları itibariyle davalı şirketin sermayesinin 560.000,00 TL olduğu, talep edilen cezai şart miktarının davalı şirketin sermayesinin 1/3’ünden daha az olduğu, ancak 31/12/2018 tarihi itibariyle davalı şirketin kaydi değerleri baz alındığında davalı şirketin aktif büyüklüğünün 1.346.080,02 TL ve borç toplamının ise 1.654.923,10 TL olduğu, öz sermeyesinin 280.580,71 TL olduğu, davalı şirketin sermaye toplamının 560.000,00 TL ve yedek akçe toplamının 669,99 TL olmak üzere sermaye ve kanun yedek akçe toplamının 560.669,99 TL olduğu, bu tutarın 2/3’sinin 373.779,99 TL olduğu, dolayısıyla talep edilen cezai şart olduğu gibi ödenecek olduğundan davalı şirketin öz varlıklarının sermayenin 1/3’ine yakın bir değere düşecek olduğu davalı şirketin ekonomik mahvına neden olunmaması için talep edilen cezai şarttan %30 oranında indirim yapılması gerektiği tespit edilmiştir.
Dosya kapsamı ile taraflar arasındaki sözleşmenin belirsiz süreli olduğu görülmektedir. Ancak Yargıtay uygulamaları ile de kabul edildiği üzere belirsiz süreli sözleşmelerin ancak haklı nedenle feshi mümkündür. Aksi keyfilik olup her hak gibi olağan fesih hakkı da keyfi olarak kullanılamaz. Keyfi kullanım dürüstlük kurallarına aykırılık teşkil eder. Bu nedenle davalı olağan yolla kullandığı fesih hakkının haklı bir nedene dayandığını ispat yükü altındadır.(bkz. Yargıtay 11. HD. 22/10/2014 tarih – 2014/7542 Esas ve 2014/16209 Karar ve 11. HD. 27/04/2016 tarih – 2015/15216 Esas ve 2016/4748 Karar) Bu doğrultuda davalı taraf sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini ispat edememiştir.
Davalı taraf her ne kadar sözleşmeye imza atanın davalı şirketi temsil ve ilzama yetkili olmadığı yönünde savunmada bulunmuş ise de imzalanan sözleşmeden kaynaklanan karşılıklı edimleri fesihten önce ifa ederek yetkisiz temsile rıza göstermiş olması nedeniyle davalı tarafın sözleşmeden kaynaklanan hak ve borçlardan sorumlu olduğu kabul edilmiştir.
Alınan son bilirkişi raporu ile; davacının sözleşme kapsamıyla talebi mümkün cezai şart alacağından %30 oranında indirim yapıldığından davalının ekonomik mahvına neden olmayacağı tespit edilmiş olduğundan ve davacının talebi mümkün 72.297,65 TL’den %30 indirim yapıldığında 50.608,35 TL’nin davalının bu miktar alacak bakımından temerrüte düştüğü 18/01/2018 tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE;
Talep edilen cezai şart alacağından %30 oranında indirim yapılmak kaydıyla 50.608,35 TL’nin 18/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 3.457,06 TL nispi karar harcının, peşin yatırılan 1.234,67 TL harçtan mahsubu ile noksan kalan 2.222,39 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 5.916,92 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince red edilen miktar üzerinden hesaplanan 2.725,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 2.322,50 TL yargılama giderinden davanın kabul red miktar ve oranı göz önüne alınarak hesaplanan 1.625,74 TL yargılama gideri ile 1.234,67 TL peşin harç ve 35,90 TL başvuru harcı toplamı 2.896,31 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 25/12/2019
Katip …
e-imza
Hakim …
e-imza
Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 1.234,67 TL
Karar Harcı : 3.457,06 TL
Noksan Harç : 2.222,39 TL
Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 2.525,00 TL
Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 0,00 TL
Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 2.200,00 TL
Posta Giderleri : 122,50 TL