Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/789 E. 2019/678 K. 12.09.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/789 Esas
KARAR NO : 2019/678 Karar

DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 08/09/2017
KARAR TARİHİ : 12/09/2019

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında imzalanan 30/06/2015 tarihli ” Gayrimenkul Satış Vaadi ve İnşaat Yapım Sözleşmesi” kapsamında davalı şirket tarafından yapılan … Projesinden 12 adet gayrimenkul satın aldığını, satış bedeli olarak toplam 10.600.000,00 TL ödediğini, ancak sözleşmede taahhüt edilen 31/03/2016 tarihinde gayrimenkullerin teslim edilmediğini, bunun üzerine … 11. Noterliğinden … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamenin davalı şirkete gönderilerek, gayrimenkullerin 1 ay içerisinde teslim edilmesi ve sözleşme gereği gecikme cezasının ödenmesi gerektiğinin bildirildiğini, yine davalı tarafından gönderilen e-mailde belirtildiği şekilde m2 başına 40,00 TL tutarında bedelinde de ödenmesi gerektiğinin bildirildiğini, daha sonra 17/01/2017 tarihinde gayrimenkullerin teslim edildiğini ancak gecikme cezasının ödenmediğini, bunun üzerine … 13. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu, bu nedenlerle dava itirazının iptaline ve takibin devamına, davalı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesine talep etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 13.maddesinde mücbir sebeplerin ne olduğunun açıklandığını, müvekkilinin kontrolü dışında meydana gelen, işin yapımının doğasından kaynaklanmayan ve teslimin gecikmesine etki eden nitelikteki olayların mücbir sebep olarak kabul edilip sözleşmenin 13.maddesi uyarınca teslim süresine eklenmesi gerektiğini, 03/02/2016 tarihinde … şantiyesinde büyük bir yangın çıktığını ve önemli hasar meydana geldiğinden şantiyede işlerin durduğunu, bu sürenin … teslim süresine eklenmesi gerektiğini, projenin inşaatında yüklenici olarak faaliyet gösteren firmaların mali sıkıntısı nedeniyle taahhüt ettikleri işle tamamlayamadıklarını, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce İstanbul ili için 1 Ocak-1 Mart tarihleri arası ” Çalışmaya elverişli olmayan dönem” olarak belirlendiğini, bu nedenle bu 2 aylık sürenin … teslim süresine eklenmesi gerektiğini, sözleşmenin “Mücbir Sebep” başlıklı 12. Maddesinde her türlü meteorolojik olayların da mücbir sebep olarak kabul edildiğini, rüzgar hızının fazla olduğu 146 günün de süreye eklenmesi gerektiğini, çıkan yangın nedeniyle müvekkilinin çeşitli önlemler aldığını ve yüklü miktarda ödemeler yaptığını, bu nedenlerle yaşanan gecikmenin mücbir sebep olarak kabul edilmesi gerektiğini, açıklanan nedenlerle haksız davanın reddi ile icra takibinin iptaline, davacının %20’den az olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatı ödemeye mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, İİK 67. maddesinde düzenlenen itirazın iptali davasıdır.
Dava dosyasına celp edilen … 13. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklının, davalı/ borçlu aleyhine 08/05/2017 tarihinde ilamsız yolla, … 51. Noterliği’nin … – … yevmiye nolu düzenleme şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve İnşaat Yapım Sözleşmesi, 10/05/2016 tarihli Nurol Gayrimenkul Müşteri İlişkileri Yönetimi tarafından gönderilen e-posta ve … 11. Noterliği’nin …evmiye numaralı ihtarnamesine dayalı olarak, 405.467,33 TL asıl alacak, 11.402,22 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 416.869,55 TL’nin takip tarihinden itibaren asıl alacağa işleyecek yıllık %9,75 avans faizi ile birlikte tahsilini talep etttiği, ödeme emrinin borçluya tebliği üzerine davalı/ borçlunun süresinde olarak zamanaşımı def’ini ileri sürerek borca, faize ve tüm ferilerine itiraz etmesi neticesinde icra müdürlüğünce takibin durdurulmasına karar verildiği ve süresinde olarak işbu itirazın iptali davasının açılmış olduğu görülmüştür.
Takip dayanağı belgelerin incelenmesinde;
… 51. Noterliği’nin … – … yevmiye nolu düzenleme şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve İnşaat Yapım Sözleşmesi’nde satıcının davalı/borçlu … AŞ, alıcının davacı/alacaklı … AŞ, satışa konu taşınmazın …, …, … mevkii, F21-C-22-A-1-C pafta, 3153 ada ve 14 parselde kain arsa üzerinde inşaa edilecek … projesinde J blok 10 ve 11 katlarda yer alan ve ekli kat planında kırmızı renkle taralı 64,65,66,67,68,69,70,71,72,73,74 ve 75 nolu bağımsız bölümlerin satışı olduğu, teslim tarihinin 31/03/2016 olduğu, satış bedelinin 10.600.000,00 TL olduğu, mücbir sebeplerin sözleşmenin 13.maddesinde tahdidi (sınırlı sayıda olmamak) olmamak üzere öngörüldüğü, teslimin öngörülen sürede yapılmaması halinde satıcının alıcıya ödemeler toplamı üzerinden aylık binde 2 oranında cezai şart ödeyeceğinin taahhüt edildiği görülmektedir.
Örneği dosya içerisinde bulunan ve davalı şirket adına … tarafından gokmen…. adresinden … adresine 11/11/2016 tarihinde; “… Bey, tasarımın kalitesi ve her ayrıntısını titizlikle planladığımız, nitelikleri ile yaşamınıza değer katacağına inandığımız … projemizin J bloğunda … Tic. AŞ adına olan bağımsız bölümlerin 15/09/2016 tarihi itibariyle teslimlerin ve blok bazında yaşamın başlayacağını bilgilerinize sunarız. Planlanan bu tarihin ileri bir tarihe revize edilmesi halinde metrekare başına aylık 40,00 TL bir bedelin cezai yaptırım olarak belirteceğiniz hesaba yatırılacağı uygun görülmüştür. Konuyu bilgilerinize sunar. Saygılar. … Müşteri İlişkileri Ve Satış Sonrası Yönetimi.” şeklindeki mailin gönderilerek 15/09/2016 tarihinde teslimin yapılmaması halinde m2 başına aylık 40.00 TL Ceazi şart ödeneceğinin taahhüt edildiği görülmektedir.
… 11. Noterliği’nin … tarih – … yevmiye numaralı evrakı üzerinden davacı tarafından davalıya yönelik olarak keşide edilen ihtarname ile, gayrimenkul satış bedeli olan 10.600.000,00 TL’nin eksiksiz olarak ödendiğini, taşınmazların 31/03/2016 tarihinde teslimi taahhüt edildiği halde hala teslim edilmediğini, bu nedenle taşınmazın işbu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 1 ay içinde eksiksiz olarak teslimini, sözleşmenin 4.5 maddesi kapsamında 31/03/2016 – 05/09/2016 tarihleri arası meydana gelen gecikmeden dolayı ödenen bedelin ayda binde ikisi oranında olmak üzere 116.600,00 TL ve maile konu taahhüt nedeniyle 15/09/2016 – işbu ihtarnamenin keşide edildiği tarih arası işleyen 257.832,00 TL cezai şart alacağının toplam 374.432,00 TL olarak ihtarnamenin tebellüğünden itibaren 3 iş günü içerisinde ödenmesinin talep edildiği görülmektedir.
İhtilaf, davacı alacaklının, davalıdan, 6098 sayılı TBK m.179/2 kapsamında ifaya ekli cezai şart kapsamında takip sebebi itibariyle alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarının tespiti konularından kaynaklanmaktadır. Gecikmenin ve alacak miktarının davacı tarafından sözleşmesel mücbir sebepler tahtında sorumsuzluk sebeplerinin ise davalı tarafından ispatı gerekmektedir. Ancak alacak miktarının tespiti hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususların bilirkişiye tespit ettirilmesi mümkündür.
Bu kapsamda Borçlar Hukuku Öğr. Gör. Doç. Dr. …, İnşaat Müh. …, Muhesebe ve Finans Uzm. …’ndan alınan 15/09/2018 tarihli bilirkişi heyet raporu ile; taraflar arasında akdedilen sözleşme ile satılan bağımsız bölümlerin 31/03/2016 tarihinde teslimi taahhüt edildiği halde bu taşınmazların 17/01/2017 tarihinde teslim edildiği, gecikme süresinden sözleşme ile öngörülen mücbir sebeplere denk gelen 146 günlük gecikme düşüldükten sonra sözleşmenin 4.5 maddesi ve mail ile ödenmesi taahhüt edilen cezai şart kapsamında oluşan cezai şart alacağının 384.681,32 TL olduğu, ancak davalının defterlerinin incelenmesinde davacının davalıya 84.512,07 TL borcu bulunduğu, bu borç mahsup edildiğinde davacının davalıdan bakiye 220.169,25 TL alacağı bulunduğu tespit edilmiştir.
Tarafların bu rapora itirazları neticesinde aynı bilirkişi heyetinden alınan 29/04/2019 tarihli bilirkişi ek raporu ile; takip dayanağı e-posta ile sözleşmenin 4.5 maddesinde öngörülen cezai şartın değiştirilip değiştirilmediği yönündeki takdirin mahkemeye ait olduğu, gecikme süresi bakımından tahakkuk eden cezai şart miktarı sözleşmenin 4.5 maddesine göre hesaplandığında tahakkuk eden cezai şart alacağının toplamda 99.639,99 TL olduğu, bu miktardan 84.512,07 TL borç mahsup edildiğinde bakiye alacağın 15.127,92 TL olduğu ancak 10/05/2016 tarihli mail ile sözleşmenin cezai şarta ilişkin hükmünün değiştirildiği kabul edilecek olduğunda tahakkuk eden cezai şart miktarının 304.681,32 TL olduğu, bu miktardan 84.512,07 TL mahsup edildiğinde bakiye alacağın 220.169,25 TL olduğu tespit edilmiştir.
Dava, şeklen 2004 sayılı İİK m.67 kapsamında itirazın iptali davası kapsamında kalmakta ise de maddi hukuk bakımından 6098 sayılı yasanın m.179/2’de öngörülen ifaya ekli cezai şart alacağının tahsili davası niteliğindedir.
Dosya kapsamı ile taraflar arasında teslimin gecikmeli olarak 17/01/2017 tarihinde gerçekleştiği ihtilafsızdır. İhtilaf, sözleşmenin 13. maddesi kapsamında öngörülen sorumsuzluk sebepleri itibariyle gecikilen sürenin toplam gecikme süresinden indirilip indirilmeyeceği ve davalı şirketin Müşteri İlişkileri Ve Satış Sonrası Yönetimi Sorumlusu … tarafından 10/05/2016 tarihinde davacı şirkete gönderilen mail ile sözleşmenin cezai şarta ilişkin 4.5 maddesinin değiştirilip değiştirilmediği ve bu kapsamda davacının davalıdan talebi mümkün cezai şart miktarının tespiti noktasında toplanmaktadır.
Sözleşmenin 13. maddesinde öngörülen ve mücbir sebep olarak tanımlanan sebepler 6098 sayılı TBK m.115 kapsamında sorumsuzluk anlaşması kapsamında öngörülen sebepler niteliğinde olup sözleşme serbestisi kapsamında tarafların bu sebepleri serbestçe belirlemeleri mümkündür. Bu kapsamda ancak borçlunun ağır kusurundan (kasta yakın) kaynaklanan sorumsuzluk sebeplerine yönelik sözleşmeler hükümsüzdür. (m.115) Bu kapsamda somut olaya bakıldığında taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 13. maddesi ile öngörülen sorumsuzluk sebeplerine ilişkin sebeplerin m.115 kapsamında geçerli olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu sebeplerden kaynaklanan gecikmelerin toplam gecikme süresinden mahsup edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle bilirkişi raporu bu çerçevede yapılan tespit nazara alınmıştır.
İkinci olarak davalı şirket 6102 sayıılı TTK hükümlerine tabii tüzel kişiliğe haiz bir anonim şirket olup şirketi temsil ve ilzama yetkili kişiler m.365 kapsamında yönetim kurulu veya yönetim kurulunun m.368 kapsamında atadığı ticari mümessillerdir. Bu kapsamda davalı şirket adına akdedilen veya akdedilmiş bir sözleşmeden dolayı davalı şirketin hak sahibi olup borç altına girebilmesi için sözleşmenin şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerce organ sıfatıyla imzalanmış olması gerekir. Bu sıfata haiz olmayan birince imzalanan bir sözleşmeden dolayı şirketin borç altına girebilmesi için şirketin sözleşmeye açıkça muvafakat etmiş olması gerekir. Değilse şirket adına, temsil ve ilzam yetkisi olmayan dolayısıyla organ sıfatına haiz olmayan tacir yardımcılarınca imzalanan sözleşmelerden dolayı şirketi sorumlu tutmak mümkün değildir. Kaldı ki organ sıfatına haiz ticari temsilcinin yetkisi 6098 sayılı TBK m.548’de, ticari vekilin yetkisi m.551 ve diğer tacir yardımcılarının yetkisi m.552 ile düzenlenmiştir. Bu çerçevede bir anonim şirketi organ sıfatıyla temsil ve ilzama yetkili olmayan kişiler şirket adına sözleşme akdedemeyecekleri gibi var olan bir sözleşme hükmünü de değiştiremezler. Bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında 10/05/2016 tarihinde davalı şirket adına mail gönderen …’nün davalı şirketi organ sıfatıyla temsil ve ilzama yetkili olmadığı görülmektedir. Dosya kapsamıyla aksini ispat eden bir delil mevcut değildir. Bu nedenle bu vasıftaki tacir yardımcıları, şirket temsilcileri tarafından akdedilmiş olan bir sözleşme hükmünü değiştiremezler. Bu statüdeki tacir yardımcıları ancak ve ancak temsil ve ilzama yetkili organ tarafından akdedilmiş olan sözleşmelere konu edimin ifasını kabul veya edimi ifaya yetkilidirler. Bu nedenle bu şahıs tarafından gönderilen mail ile davacı ile davalı arasında akdedilen gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin cezai şarta ilişkin 4.5 maddesini değiştirmeye elverişli olmadığı sonucuna varılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve kabuller doğrultusunda davacının ifaya ekli cezai şart alacağının sözleşmedeki sorumsuzluk şartlarıda nazara alınmak suretiyle sözleşmenin 4.5 maddesi kapsamında tespit edilmesi gerekmekte olup bilirkişi heyetince bu yönde yapılan tespit neticesinde davacının davalıdan 99.639,99 TL cezai şart alacağı olduğu, tarafların her ikisinin tacir olması ve proje kapsamında davalı tarafından davacıya satılan 12 adet bağımsız bölümün toplam bedelinin 10.600.000,00 TL olması karşısında bu miktar cezai şarta hükmedilmesinin davalının ekonomik mahvına neden olmayacağı anlaşıldığından herhangi bir indirime gerek olmayacağından davalının takibe konu bu miktar alacağa yönelik itirazının iptali ile takip talepnamesindeki şartlarla takibin devamına, fazlaya ilişkin kısmın ise reddine karar vermek gerekmiştir.
Bilirkişilerce tespit edilen 99.639,99 TL cezai şart alacağından taraf defterleri itibariyle davalının davacıdan olan 84.512,07 TL alacağının mahsubu gerektiği belirtilmiş ise de dosya kapsamıyla da davalının bu miktar alacağın takas ve mahsubu konusunda bir talebi olmadığı anlaşıldığından taleple bağlılık ilkesi gereği bilirkişilerin bu yöndeki görüşüne itibar edilmemiştir.
Davacı tarafından her ne kadar takip konusu alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatının da tahsili talep edilmiş ise de takip konusu alacak likit bir alacak olmadığından bu yönü ile de talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE,
Davalının … 13. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasına konu alacağa yönelik itirazının 99.639,99 TL asıl alacak bakımından iptali ile takip talepnamesindeki şartlarla takibin DEVAMINA,
Fazlaya ilişkin kısmın REDDİNE,
Alacak likit olmadığından davacı tarafın İİK m.67/2 kapsamında icra inkar tazminatı kapsamındaki talebinin REDDİNE,
Dosya kapsamı ile davacı tarafın kötü niyeti ispat edilemediğinden davalı tarafın da kötü niyet tazminat talebinin REDDİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 6.806,41 TL nispi karar harcının peşin yatırılan 5.034,74 TL harçtan mahsubu ile noksan kalan 1.771,67 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 10.721,20 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince red edilen miktar üzerinden hesaplanan 24.983,77 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 3.630,00 TL yargılama giderinden davanın kabul red miktar ve oranı göz önüne alınarak hesaplanan 867,64 TL yargılama gideri ile 5.034,74 TL peşin harç ve 31,40 TL başvuru harcı toplamı 5.933,78 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan toplam 874,00 TL yargılama giderinden davanın kabul red miktar ve oranı göz önüne alınarak hesaplanan 665,09 TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı.12/09/2019

BAŞKAN …
¸e-imzalıdır

ÜYE …
¸e-imzalıdır

ÜYE …
¸e-imzalıdır

KATİP …
¸e-imzalıdır

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 5.034,74 TL
Karar Harcı : 6.806,41 TL
Noksan Harç : 1.771,67 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 3.680,00 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 890,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 4.200,00 TL
Posta Giderleri : 304,00 TL