Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/4 Esas
KARAR NO : 2021/117 Karar

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/08/2015
KARAR TARİHİ : 03/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin gıda alım satımı ile iştigal eden iş hacmi cirosu yüksek bir firma olduğunu, bayisi olduğu ve ürünlerini sattığı …Tic. Ltd. Şti’ye olan borcun ödenmesi amacıyla anılan şirketin …- … adresine … kargo aracılığı ile toplam 53 adet ve 1.200.112.000,00-TL bedelli çeklerin gönderildiğini, kargo tesellüm fişinde görüleceği üzere varış yerinin … Kargo’nun … şubesi olduğunu, ancak … Kargo … Şubesinin dağıtım aracında kargo dağıtımı sırasında araç içinde yapılan hırsızlık sebebiyle anılan kargonun çalındığını, davaya konu çekin de bu çeklerden bir tanesi olduğunu, bunun üzerine çalınan tüm çekler için zayi nedeniyle … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile iptal davası açıldığını, çeklerle ilgili olarak ödeme yasağı kararı verildiğini, anılan ödeme yasağının ilgili tüm bankalara bildirildiğini, ayrıca suça konu olayla ilgili olarak müvekkil şirket yetkilisi …’in … C. Başsavcılığı’na … soruşturma numaralı dosyası ile şikayette bulunduğunu, soruşturmanın halen devam ettiğini, davalı …. Tic. Td. Şti. … Bankası A.Ş … sistemi aracılığı ile davaya konu çeki ibraz ettiğini,bankanın ödeme yasağı kararı nedeniyle ödeme yapmadığını, müvekkili ile keşideci arasında ticari ilişki bulunduğunu ancak çekte cirosu olan davalı ile hiç ticari ilişkisinin bulunmadığını, çeki keşideciden aldığının yapılacak bilirkişi incelemesinde de ortaya çıkabileceğini, ayrıca açılan tüm istirdat davalarına konu olan çeklerdeki ciroların birbirine benzerlik göstermekle birlikte tüm davalara ilişkin birleşme ve her türlü beyan haklarını saklı tutarak, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile davaya konu çek ile ilgili olarak istirdat davası açmak için süre verildiğini, söz konusu çekin müvekkilin rızası dışında elinden çıkması ve çeki elinde bulunduran şahısların haklı hamil olmaması sebebiyle davaya konu çekin istirdadı ile müvekkilin keşideciden sonrakı haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; istirdat davalarında yetkili yer mahkemesinin davalının yerleşim yeri mahkemesi olduğunu, müvekkili … Tic. Ltd. Şti’nin yerleşim yerinin … ilçesinde olduğunu, bu nedenle yetkili mahkemenin … mahkemesi olması nedeniyle … mahkemelerinin yetkisiz olduğunu, müvekkilinin davaya konu olan çeki … Ltd. Şti. ‘nden aldığını, ancak müvekkil …’nin … Şubesi’ne İskonto ve İştirak Kredisi iin başvurduğu söz konusu çeki teminat amacıyla bankaya verdiğni, çekin ödenmeyince bedelin bankaya nakit olarak ödendiğni, dava dilekçesinde toplam 1.200.112,00-TL bedelli 53.adet çekin kargoda kaybolduğunun iddia edildiğini, ancak bu iddiaların hayatın doğal seyrine uygun olmadığını, çünkü kargo şirketlerinin çek ve kıymetli evrakları teslim almaktan imtina ettiklerini ve yine bu kadar bedelli çeklerin kargoya verilmesinin basiretli bir tacirin yapacağı türden bir hareket olmadığını, TTK.’nun 18.maddesindeki düzenlemeye göre her tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiğini, müvekkilin söz konusu çekin zayi olup olmadığını bilmediği gibi bilebilecek durumda da olmadığını, müvekkilin söz konusu çeki sürekli olarak iş ilişkisi içerisinde bulunduğu … Tic. Ltd Şti den aldığını, kıymetli evrakta iyiniyetle iktisap eden kişinin i iyiniyetinin korunduğunu, müvekkilinin de burada iyiniyetli olduğunu, bu nedenlerle haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE/
Dava, rıza dışı elden çıkan çekin istirdadı davasıdır.
Davacı vekili, dava konusu çekin diğer 52 adet çek ile birlikte … Kargo ile kendisine gönderildiği esnada 15/01/2015 tarihinde dağıtım aşamasında araçtan çalındığını, bu nedenle … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden zayii nedeniyle çekin iptali davası açıldığını, ayrıca … CBS’nin … Soruşturma sayılı dosyası üzerinden suç duyurusunda bulunulduğunu, bu aşamada davalı … Ltd. Şti’nin çeki … Bankası A.Ş takas sistemi üzerinden ibraz ettiğini, oysa çeki ibraz eden davalı ile aralarında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını, bu nedenle çeki iktisapta kötü niyetli olan davalıdan istirdadını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili davalının dava konusu çeki üçüncü kişi … Ltd. Şti’den aldığını ve kullanmış olduğu kredi borcuna mahsuben …Bankası … Şubesi’ne ciro ettiğini, ancak ibrazında karşılıksız çıktığı için çek bedelini nakden ödediğini, bu çeki iktisapta iyi niyetli olduğu için davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İstirdadı talep edilen çekin incelenmesinde, çekin … – 18/07/2015 tarihli, 20.000,00 TL miktarlı, … seri nolu, muhatabın …Bankası … Şubesi, keşidecisinin …, lehtarın davacı … Ltd. Şti., ciro zincirinin sırası ile … Ltd. Şti., iptal edilmiş üçüncü kişi ve davalı … Ltd. Şti. olduğu görülmektedir.
İhtilaf, davacı şirketin … seri nolu çekin meşru hamili olup olmadığı ve davalının iş bu çeki iktisapta kötü niyetli olup olmadığı veya iktisapta ağır bir kusurunun bulunup bulunmadığı noktalarında toplanmaktadır. Ancak davacı ile davalı arasında çek verilmesini gerektiren temel ilişki ve bu temel ilişkiden kaynaklanan borcun miktarının tespiti bakımından taraf defter ve belgelerinin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirmesi mümkündür.
… CBS’nin … Soruşturma sayılı dosyası üzerinden alınan müşteki sıfatıyla … tarafından 28/01/2015 tarihinde verilen ifade tutanağının 2. safyasının 13. satırında dava konusu … seri nolu çekin çalındığını beyan etmiştir.
Talimat yoluyla … 1. ATM’nin …Tal. sayılı dosyası üzerinden bağımsız denetçi mali müşavir bilirkişi …’ndan alınan 01/08/2017 tarihli bilirkişi raporu ile; davacı defterlerinin incelendiği, usulüne uygun tutulmuş olması nedeniyle davacı lehine delil olma özelliğine haiz olduğu, defter kayıtlarına göre dava konusu çekin cari hesaptan kaynaklanan alacağa borca mahsuben …’tan alındığı ve ancak herhangi bir kişiye verilmediği için hala davacı şirketin bu çeki yetkili hamil olduğu tespit edilmiştir.
6102 sayılı TTK m.792 gereği rıza dışı elden çıkan bir çekin istirdadı için iktisap edenin çeki iktisapta kötü niyetli olması veya iktisapta ağır bir kusuru bulunması gerekir. Davacının, bonoyu davalılardan geri alması veya bonoya konu borçtan dolayı sorumlu olmaması için bonoyu iktisap edenin bonoyu iktisapta kötüniyetli olduğunu veya ağır kusuru olduğunu ispat etmesi gerekir. Aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır. (bkz. Yargıtay 11. HD. 08.02.2016 tarih 2015/9998 E. ve 2016/1058 K.)
Bu çerçevede kötü niyetten maksat, senedin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıktığını bilmek veya bilebilecek durumda bulunmaktır. Ağır kusur ise senedin iktisabında olağan özenin gösterilmemesini ifade eder. (Poroy-Tekinalp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Genişletilmiş 15.baskı, s. 154 vd.)(bkz.HGK.13.06.2012 trh 2012/19-185 E. ve 2012/386 K.)
Bu çerçevede somut olaya bakıldığında, davacı defterlerinin incelenmesi sonucu bu çekin davacı tarafından çek keşidecisinden alınmış olduğu ve hala davacının uhdesinde olması nedeniyle davacının yetkili hamil olduğu hususunun bilirkişi tarafından tespit edilmiş olması ve buna mukabil davalının ise cevap dilekçesinde iş bu çeki üçüncü kişi … Ltd. Şti’den aldığını beyan etmiş olmasına rağmen çek arkasındaki ciro zincirine göre birinci cirantanın … Ltd. Şti., ikinci cirantanın üzeri çizilen kişi olması ve üçüncü cirantanın ise davalı … Ltd. Şti. olması karşısında ve 6102 sayılı TTK m.818/1-d’nin atfı kapsamında 686/1.c.2 gereği üzeri çizilen ikinci cironun yazılmamış ciro hükmünde olması nedeniyle çekteki ciro silsilesi itibariyle davalının bu çeki kendinden önceki ciranta olan davacıdan almış olduğu ve ancak bu kapsamda davacı ile davalı arasında herhangi bir ticari ilişkinin gelişmediği hususunun gerek bilirkişi raporu gerekse de davalı beyanları ile sabit olması karşısında davacı ile davalı arasında dava konusu çekin davalıya verilmesini gerektiren bir ticari ilişkinin olmadığı, üzeri çizilen ciroya rağmen bu çeki kabul eden davalının 4721 sayılı TMK m.3/2 kapsamında durumun gereğine göre kendisinden beklenen ihtimamı göstermemiş olması nedeniyle çeki iktisapta olağan özen yükümünü ihlal etmiş olması ağır kusur niteliğinde kabul edildiğinden dava konusu çekin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ İLE;
… Bankası … Şubesi muhataplı, keşidecisi… olan, lehtarı … Ltd. Şti., … 15/07/2015 keşide tarihli 20.000,00 TL miktarlı ve … seri nolu çekin davalıdan istirdatı suretiyle davacıya VERİLMESİNE,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 1.366,20 TL nispi karar harcının, peşin yatırılan 341,55 TL harçtan mahsubu ile noksan kalan 1.024,65 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 4.080,00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 818,30 TL yargılama gideri ile 341,55 TL peşin harç ve 27,70 TL başvuru harcı toplamı 1.187,55 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Taraflarca yatırılan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 03/03/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza

Harç/ Masraf Dökümü
Peşin Harç : 341,55 TL
Karar Harcı : 1.366,20 TL
Noksan Harç : 10.24,65 TL

Davacı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 1.585,00 TL

Davalı Gider Avansı
Yatırılan Avans : 0,00 TL

Yargılama Gideri Detayları
Bilirkişi Ücreti : 600,00 TL
Posta Giderleri : 218,30 TL