Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/298
KARAR NO : 2023/464

DAVA : İstirdat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/03/2017
KARAR TARİHİ : 15/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davalı müvekkili şirket ile ana yüklenici … ortak girişimi arasında 31.03.2014 tarihinde alt yüklenici sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin bu sözleşmeyle … Projesi kapsamında… İstasyonları Elektromekanik işlerinin yapımını, alt yüklenici sıfatıyla üstlendiğini, müvekkilinin 07.04.2014 tarihinde ise, bu kez davalı ile bir sözleşme imzaladığını ve İçmeler İstasyonu Elektromekanik Tesisat İşlerinin yapımını alt yüklenici sıfatıyla davalı tarafa verdiğini, dava dışı ortak girişim tarafından davacı müvekkile hakediş ödemesi yapıldıkça, müvekkilinin de bu hakedişin İçmeler İstasyonu Elektromekanik işleriyle ilgili kısmını davalı alt yüklenici şirkete peyderpey aktardığını, iş bitiminin yaklaştığı ve son ödemenin yapılacağı zaman diliminde, müvekkil şirketle dava dışı ana yüklenici ortak girişimi arasında uyuşmazlık yaşadığını ve ana yüklenici müvekkiline bakiye hakediş ödemesini ve geçici/kesin kabul işlemlerini geciktirmeye başladığını, ancak davalı şirketin davacı müvekkilinden ödeme talebinde bulunarak davacıya “İçmeler İstasyonu Elektrik Tesisat İşleri Kesin Hesap Hakediş Bedeli” adı altında 190.606,40 EURO bedelli fatura gönderdiğini, anılan faturanın müvekkilince reddedildiğini ve “söz konusu yapım işine ilişkin sözleşmenin 12.3. maddesi gereği” açıklaması ile ayrıca bir iade faturası düzenleyerek kendilerine iade edildiğini, ancak davalı şirkete ödeme konusunda ısrar ettiğini, bu sebeple de taraflar arasında birden fazla e-fatura ve iade faturası gönderimi ve karşılıklı ihtarname düzenlenmesi işlemleri gerçekleştiğini, müvekkili şirket nihayetinde, davalı şirkete … 35. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ederek; davalının son gönderdiği 04.08.2016 tarihli e-fatura ve 08.08.2016 tarihli müvekkili iade faturasını, ihtarname ekinde davalıya iade ettiğini, ihtarnamenin devamında ayrıca, her ne kadar ana yüklenicinin müvekkili hakkedişlerini onaylamadığı ortadaysa da davalının mağdur olmaması bakımından, ihtarnamenin tebliği akabinde faturanın düzenlenip yeniden müvekkili şirkete gönderilmesini, ana yüklenicinin müvekkili şirket hakkedişlerini onaylamasını müteakip müvekkilin sözleşmeye ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin 12.4 maddesi uyarınca, fatura tarihinden itibaren 45 gün içinde davalıya ödeme yapılacağının bildirildiğini, bu ihtarname sonrasında davalı tarafça yeninden düzenlenen 190.606,40 EURO bedelli fatura karşılığı ödemenin gerçekleştirildiğini, ancak müvekkili şirketin davalının ödeme talep ettiği dönemde ana yüklenici ortak girişim ile işlemlerini henüz bitirmediğini, bu nedenle de davacı ve davalının o güne kadar süregelen rutin çalışma şeklinin aksine, davalıya yapılan bu ödeme öncesinde, anılan faturaya dayanak oluşturacak bir hakediş düzenlenmediğini, nihayetinde ana yüklenici ortak girişim, imalatları kontrol ederek, müvekkili şirketin hakkedişlerini onaylandığını ve 27.12.2016 tarihinde geçici kabul yaptığını, ancak ana yüklenici ile müvekkili arasındaki işler sonuçlandığında; İçmeler İstasyonunda davalı şirketin tamamlanması gereken eksik imalatların bulunduğunun anlaşıldığını, İçmeler istasyonu ile ilgili olarak dava dışı Ortak Girişim tarafından, davacı müvekkiline ödenen toplam hakkedişten daha fazla bir miktarın müvekkilince sehven davalıya ödendiğinin anlaşıldığını, müvekkilinin yapımını üstlendiği dört istasyon için ana yüklenici ile 2.819.999,28 EURO bedeli hak ediş gerçekleştirdiğini, bunun KDV hariç 679.345,23 EURO’su İçmeler İstasyonuna ait olduğunu, davalı şirket ise, toplamda KDV hariç 793.569,09 EURO fatura kesmiş olduğundan, fazla kesilen/ödenen fatura miktarı 114.223,86 EURO + KDV (134.783,95 EURO) olduğunu, iş bu durumun tespiti neticesinde 114.223,86 EURO + KDV bedelli e-fatura kesilmiş ise de bunun davalı tarafından iade edilmesi üzerine, … tarihinde, davalıya gönderilen … 35. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile fazla ödenen bedelin 7 gün içinde müvekkiline ödenmesinin istenildiğini, davalı tarafın … tarihinde … 26. Noterliği’nin … yevmiye numaralı cevabı ihtarnamesiyle, herhangi bir fazla tahsilatın bulunmadığını, imalat ve ilave imalat bedellerine göre ihtarnamedeki taleplerinin reddedildiğinin bildirildiğini, ancak davacı ile davalı arasındaki 07.04.2014 tarihli sözleşmenin 12/3 maddesinde “yüklenicinin sehven yapmış olduğu fazla ödemeler olması halinde, yüklenicinin: bu ödemeleri kesin hakedişe kadar/kesin hakediş dahil düzeltme ve mahsup etme hakkı saklıdır” denildiğini, gerek bu sözleşme hükmü gerekse gönderilen ihtarnamelerde belirtilen hususlar ve ödemenin itiraz-i kayıtla yapılmış olması, gerekse son ödemeye ilişkin olarak düzenlenmiş/onaylanmış bir hak ediş bulunmaması dikkate alındığında fazla yapılan ödemenin davacıya iade edilmesi gerektiğini, taraflar arasındaki ticari ilişki çerçevesinde sehven fazladan yapılan ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak da davalı tarafından iade edilmesinin zaruri olduğunu belirterek; KDV dahil 134.783,95 EURO’nun dava tarihinden itibaren işleyecek, devlet Bankalarının Euro ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı ile davalıdan istirdatına/tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkili ile davacı arasında imzalanan 07.04.2014 tarihli sözleşme ile Ana Taşeron ortak girişimi tarafından davacıya ihale edilen bir kısım işin sözleşmede belirtilen şartlarla yapım işinin müvekkiline verildiğini, müvekkilinin yapımını üstlendiği …. Tesisat İşlerinin tamamlanma süresinin sözleşmeye göre 67 gün olduğunu, ancak davacı ve dava dışı ana yükleniciden kaynaklanan sebeplerle, inşaatın tamamlanmadığını, müvekkilinin işe başlaması mümkün olmadığını ve işin yapım süresinin uzadığını, müvekkillerinin bu uzamalara karşı herhangi bir itirazı bulunmadığını, sözleşme gereği olan edimlerini ifa gayreti içinde olduğunu, sözleşme gereği ifa olunan işler ile ilgili olarak geçici kabul evrakları ve hak edişler hazırlanarak davacıya teslim edildiğini, bu hakedişlerin davacı tarafından incelenerek muayene edilerek onaylanmasından sonra fatura düzenlenerek davacıya teslim edildiğini, davacının da bu faturalara dayalı olarak ödeme yaptığını, faturası kesilen ve davacı tarafından itiraz edilmeyen faturaya rağmen aradan geçen zamanda, davacı hak edişleri herhangi bir gerekçe bulunmadan değiştirmek istediğini, müvekkili ile davacı arasında gerçekleşen müzakerelerden sonra davacı, müvekkili alacağını ödendiğini, huzurdaki dava ile ödenen bedelin kısmen istirdadını talep edildiğini, davacının talep edeceği fazla bir ödemesinin bulunmadığını, davacı müvekkilinin hak edişlerinden %5 oranında teminat kesintisi yapıldığını, bu kesinti toplamının 39.678,00 Euro olduğunu, bu bedel müvekkilinin cari hesabına yansıtılmadığını, bu bedelin yansıtılması gerektiğini, davacı istirdadını talep ettiği bedelin içine bu teminat kesintisini de dahil ettiğini, davacı ve dava dışı işveren firma, sözleşmeye aykırı olarak geçici kabul işlemlerini için bekleyen müvekkilini davet etmeden kesin kabul işlemlerini yaptığını, bu işlemler sırasında da yine sözleşmeye aykırı olarak yeni birim fiyat oluşturduklarını, bu durumun sözleşmede bulunmayan bir durum olduğunu, bu yeni birim fiyatları ile müvekkilinin malzeme ve işçilik bedellerinin değiştirildiğini, başlangıçta davacı tarafından yapılan keşif ve talepte olmayan müvekkilinin yaptığı malzeme ve işçilikler hakkında müvekkili yeni birim fiyat oluşturup sunmuş olmasına rağmen davacının bu fiyatları kendisine göre belirlediğini, müvekkilinin verdiği birim fiyatlarda herhangi bir afaki Takam olmamakla birlikte davacının … Bakanlığı Birim Fiyatlarını esas alması gerektiğini, Bunun yerine dava dışı asıl işveren, davacıya bu birim fiyatları uyguladığı için davacının da bu birim fiyatları müvekkiline yıkmaya çalıştığını, sözleşmenin 12.3. maddesinde Alt Yüklenici/ müvekkilinin o aya ait hak edişinin fiyatlandırılmış işler tablosunda yer alan birim fiyat pozları bazında ayrı ayrı olmak üzere sözleşmede belirtilen usullere uyarak her avın 15 inde yüklenici/davacıya sunacağı, davacının da bu hak edişi 21 gün içinde kontrol edip onaylarsa, onay tarihlerinde bu hakedişlere ait faturalanın düzenleneceğinin kararlaştırıldığını, devamında ise alt yüklenici/müvekkilinin hak edişinin davacı tarafından onaylanmasına müteakip faturasını düzenleyeceğinin belirtildiğini, müvekkilinin bu şekilde faturaları düzenleyerek davacıya ilettiğini ve davacı yan tarafından fatura bedellerinin ödendiğini, ayrıca davacının …. 35. Noterliğinin …tarih ve … yevmiye numaralı ihtarı içerisinde müvekkilinin alacağını kabul ettiklerini ve bu alacağı ödeyeceklerini belirttiklerini, bununla birlikte … tarih … yevmiye numaralı müvekkili ihtarnamesinde sözleşmeye göre davacıya teslim edilmesi gereken as built projelerin teslim edildiği ifade edilmiş olup, bu projeler kapsamında geçici kabul işlemlerine başlanmasının talep edildiğini, As built projelerinin kendisine veya bu projede eksiklik bulunduğuna dair davacı tarafça herhangi bir itirazın da olmadığını, bu rağmen iş bu dava ile müvekkilinin teslim ettiği işlerin bedellerinin tekrar tartışmaya açıldığını, müvekkilinin bu projelerin tesliminden sonra sözleşmeye göre geçici kabul işlemlerinin yapılması için davacıdan davet beklediğini, kendisine geçici kabul işlemlerini yapmasının 27.10.2015 tarihinde ihtar edilmiş olmasına rağmen davet edilmediğini, bu aşama atlanarak kesin kabul işlemleri davacı ve dava dışı işveren bir araya gelerek müvekkilinin yokluğunda gerçekleştirdiğini, müvekkilinin yokluğunda yapılan bu işlemin müvekkilince kabul edilmesinin beklendiğini, müvekkilinin bunu kabul etmemesi sonrasında da müvekkiline karşı huzurdaki davanın açıldığını, davacı tarafın ana işveren ile yaşadığı sorunları müvekkile yansıtmak istediğini, ancak müvekkili ile ana işveren arasında herhangi bir bağ veya sözleşme bulunmadığını, müvekkilinin, davacı ile olan sözleşmesin uygun olarak imalatı tamamladığını, 27.10.2015 tarihinde de geçici kabul yapılmasına dair evrakların teslim edildiğini, davacının kabul edilmeyecek, sözleşmeye aykırı bu işlemden yola çıkarak müvekkilinin haklı ve kazanılmış alacağının istirdadı talep edilemeyeceğini belirterek, davanın reddine, masraf ve ücret ile vekaletin davacıya yükletilmesine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkememizin 28.09.2017 tarihli duruşma ara kararı ile … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak ihtilaf konusu yıllara ilişkin ticari defter ve kayıtlarını sunmaları için HMK. 219 ve 222. Maddeleri uyarınca tebligat çıkarılarak defterler sunulduğunda mahkemece resen belirlenecek bir muhasip bilirkişi vasıtasıyla defterlerin usulüne uygun olup olmadığı, fatura kaydının bulunup bulunmadığı, davacının ödediği bedeli (dava konusu yaptığı bedelin) davalıdan istenebilir olup olmadığı konusunda rapor düzenlenmesi istenilmiş … 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin …Talimat sayılı dosyasında mali müşavir Vedat Kaman tarafından sunulan 16.07.2018 tarihli raporda özetle, Davacı yanın muhasebe usul ve ilkelerine uygun kayıt altına alınan kapanış tasdiki bulunmayan 2014 ve kapanış tasdiki bulunan 2015 ve 2016 yılı ticari defter kayıtlarına göre, 320-Satıcılar hesabında, davalı yan tarafından davacı adına hakediş bedeli olarak KDV hariç toplam 793.569,09 Euro, malzeme bedeli olarak da 13.06.2014 tarih … no.lu KDV dahil 25.086,60 $ bedelli ve 07.04.2015 tarih … no.lu KDV dahil 156.350,01 Euro bedelli faturalarının düzenlenmiş olduğu ve bu faturaların tamamının davacı yan tarafından ödendiği, 326-Alınan Depozito ve Teminatlar hesabına göre davacının davalıya 147.201,93 TL’lik borcunun bulunduğu, bu tutarın yukarıda belirtilen faturalardan kesilen toplam 39.678,14 Euro’luk teminatın kesinti yapılan tarihlerdeki kur dikkate alınarak yapılan kayıtlar çerçevesindeki TL değerinin olduğu, tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda; davalının yapmış olduğu iş için hangi birim fiyatların dikkate alınması ve bu birim fiyatlar dikkate alınarak davalının yapmış olduğu iş tutarının ne olduğunun tespit edilmesi gerektiği yönünde görüş ve kanaat belirtilmiştir.
Mahkememizin 18.10.2018 tarihli duruşma ara kararı ile tarafların iddia ve savunmaları, sunulan deliller, davalı şirketin ticari defter ve kayıtları, davacının talimat yoluyla incelenen kayıtları ve tüm dosya kapsamı birlikte incelenerek davacının iddiası doğrultusunda fazla yaptığını iddia ettiği ödemeyi davalıdan geri isteyip isteyemeyeceği konusunda mahkememizce resen seçilecek 4 kişilik bilirkişi heyeti vasıtasıyla inceleme yapılarak rapor alınmasına karar verilmiş ve elektrik mühendisi …, makine mühendisi …., mali müşavir … ve inşaat mühendisi … tarafından sunulan sunulan 21.05.2019 tarihli raporda özetle, dosyadaki yazışmalar ve noter ihtarnameleri davalı … şirketinin tüm işleri sözleşme hükümleri doğrultusunda yaptığını teyit ettiği, davalının herhangi bir cezai müeyyideye maruz kalmadığı, davalının 27.10.2015 tarihinde geçici kabul yapılmasına dair evrak düzenleyerek … Elektrik şirketine gönderdiği, geçici kabul tutanağında tüm işlerin usulüne uygun yapıldığını ve işin kabul edilmesine engel teşkil edecek sözleşmeye aykırı herhangi bir teknik ve parasal hususun olmadığı, davalının kesin hakedişide önceki 12 hakedişe benzer şekilde düzenleyerek davacı E+M Elektrik şirketinin onayına sunduğu, davacı tarafın kesin hakediş sonrası düzenlenen ve dosyadaki uyuşmazlık konusu olan 21.07.2016 tarihli fatura ve icmalinde herhangi bir şekilde bir önceki hakedişle yapılan iş ve metrajlarda olabilecek mükerrerlik ya da başka bir nedenden kaynaklanan hatalı durum görmediğinden faturayı kabul edip ticari kayıtlarına aldığı ve ihtirazı kayıt öne sürmeden ödediği, hakedişler incelendiğinde her hakedişin bir önceki dönemde yapılan imalatlara göre düzenlendiği ve ödemelerin …Elektrik şirketi ile ana yüklenicinin ayrı ayrı yaptıkları kontrollerden sonra yapıldığı, bundan dolayı kesin hakedişe kadar bir hata olmasının mümkün olmadığı, kesin kabulde yapılan kontrollerin ana yüklenici ile davacı … şirketi arasında gerçekleştiği, neticede davalı … A.Ş.’nin sözleşmeye aykırı imalat yapmadığından, davacının 134.783,95 Euro istirdat talebinde haklı olmadığı yönünde görüş ve kanaat belirtilmiştir.
Mahkememizin 10.12.2020 tarihli duruşma ara kararı ile davacının 21/05/2019 tarihli bilirkişi raporuna itirazlarının değerlendirilmesi için dosyanın aynı bilirkişi heyetine tevdine karar verilmiş ve elektrik mühendisi …, makine mühendisi …, mali müşavir … ve inşaat mühendisi … tarafından sunulan sunulan 05.07.2021 tarihli ek raporda özetle, davacı tarafın itirazlarını değerlendirerek davalı … şirketinin tüm işleri sözleşme hükümleri doğrultusunda yaptığı, davalının herhangi bir cezai müeyyideye maruz kalmadığı, davalının 27.10.2015 tarihinde geçici kabul yapılmasına dair evrak düzenleyerek … Elektrik şirketine gönderdiği, geçici kabul tutanağında tüm işlerin usulüne uygun yapıldığını ve işin kabul edilmesine engel teşkil edecek sözleşmeye aykırı herhangi bir teknik ve parasal hususun olmadığının görüldüğü, davacı tarafın kesin hakedişe doğru gidilen süreçte davacıdan parasını tahsil edemediği işlerin karşılığı olan ve dosyadaki uyuşmazlık konusu oları 21.07.2016 tarihli fatura ve icmalinde herhangi bir şekilde bir önceki hakedişle yapılan iş ve metrajlarda olabilecek mükerrerlik ya da başka bir nedenden kaynaklanan hatalı durum görmediğinden faturayı kabul edip ticari kayıtlarına aldığı ve ihtirazı kayıt öne sürmeden ödediği, hakedişler incelendiğinde her hakedişin bir önceki dönemde yapılan imalatlara göre düzenlendiği ve ödemelerin …Elektrik şirketi ile ana yüklenicinin ayrı ayrı yaptıkları kontrollerden sonra yapıldığı, bundan dolayı kesin hakedişe kadar bir hata olmasının mümkün olmadığı, kesin kabulde yapılan kontrollerin ana yüklenici ile davacı …Elektrik şirketi arasında gerçekleştiği, neticede davalı … A.Ş.’nin sözleşmeye aykırı imalat yapmadığından, davacının 134.783,95 Euro istirdat talebine haklı olmadığı, bu durumda kök rapora ilave edilecek raporda değiştirilecek bir husus olmadığı yönünde görüş ve kanat belirtilmiştir.
Mahkememizin 24.03.2022 tarihli duruşma ara kararı ile önceki bilirkişi heyetine kesin hesap uzmanı bilirkişi de eklenerek davacı tarafından ödenen fatura bedellerinin sözleşmedeki birim fiyatları da hesaplanarak hakediş bedelinin ne kadar fazla olduğu, malzeme temininin hangi taraf yükümlülüğünde olduğu, hakediş miktarındaki farklılığın hangi hususlardan kaynaklandığı ve birim fiyatlarında yapılan değişiklikten kaynaklanıp kaynaklanmadığı, davacının birim fiyat değişikliğine onay verip vermediği, davacı tarafından iadesi istenen ödemelerin içinde teminat kesintisinin bulunup bulunmadığı, teminat kesintisi nedeniyle varsa davacı alacağından mahsup edilecek teminat miktarının (USD cinsinden) ne kadar olduğu konularında kesin hakediş hesabı çıkarılarak rapor tanzim edilmesinin istenilmesine karar verilmiş, önceki bilirkişiler elektrik mühendisi …, makine mühendisi …, mali müşavir….., inşaat mühendisi …ve heyete dahil edilen kesin hesap uzmanı … tarafından sunulan 27.02.2023 tarihli bilirkişi heyeti raporunda (çoğunluk görüşü ) özetle, dava dosyası ile tarafların bilirkişi raporlarına itirazlarının yeniden değerlendirilmesi sonucunda, 05/07/2021 tarihli ek raporda yer verilen kanaatlerini değiştirecek bir durum olmadığını, heyete yeni eklenen sayıştay denetçisinin, heyetin çoğunlukla ortaya koyduğu kanaatlerine katılmadığını, kendi görüş ve kanaatlerini belirtir azınlık raporunun sunulduğu yönünde görüş ve kanaat belirtilmiştir. Bilirkişi Heyetinde yer alan Emekli Sayıştay Denetçisi … tarafından sunulan ve ayrık görüş içeren görüşte özetle, Davacı yüklenici ile dava dışı ana yüklenici arasında 4 İstasyonun işlerine ilişkin imzalanan ikinci sözleşmenin süresinin 72 gün olduğu, 780 günlük süre uzatımıyla iş bitim tarihinin 31/07/2016 tarihine ötelendiği, davacı yüklenici ile davalı alt yüklenici arasında İçmeler İstasyonu işine ilişkin imzalanan üçüncü sözleşmenin (uyuşmazlık konusu alt yüklenici sözleşmesi) süresinin de buna paralel uzatılmış olabileceği, alt yüklenicinin üçüncü sözleşmeye ilişkin olarak 27/10/2015 tarihinde yükleniciye geçici kabul başvurusunda bulunduğu, yüklenicinin ise İçmeler dahil 4 İstasyon için ana yükleniciye 01/12/2015 tarihinde geçici kabul başvurusunda bulunduğu, ana yüklenici ile yüklenici arasında ikinci sözleşmeye ilişkin işlerin geçici kabulünün de uzun test aşamalarından sonra ancak 27/12/2016 tarihinde yapılabildiği, davacı yüklenici ile davalı alt yüklenici arasındaki üçüncü sözleşmeye (alt yüklenicilik sözleşmesi) ilişkin İçmeler İstasyonu işlerinin bu süreçte geçici kabulünün yapılmadığı/yapılamadığı (dosyada buna ilişkin bir belge/beyana rastlanmadı), geçici kabulün yapılmamasının sebebinin esasen alt yüklenicinin yaptığı işlerde eksiklikler olduğunun,yüklenici tarafından hatta ana yüklenici tarafından tespit edilmesi olduğu, bu eksikliklerin giderilmesi için davacı ile davalı arasında yazışmalar yapıldığı ve ihtarnameler düzenlendiği, henüz geçici kabul yapılmamışken 21/07/2016 tarihinde davalı alt yüklenici tarafından fatura düzenlendiği, fatura müstenidatı hakediş raporlarının, yüklenici tarafından onaylanmadığı, alt yüklenicilik sözleşmesine göre işlerin geçici kabulü yapılmadan ve hakediş raporları imzalanmadan fatura bedelinin ödenmesinin gerekmediği, daha doğrusu yapılan fatura ödemesinin alt yüklenicilik sözleşmesi kapsamında ‘bedel ödeme’ edimine ilişkin olduğunun kabul edilemeyeceği, ‘ihtirazi kayıt’ kayıt iddiasının anlamlı olmadığı çünkü hakkedişlerin hiç onaylanmadığı, buna rağmen fatura bedelinin alt yükleniciye peyder pey ödendiği, faturanın ödenmesi öncesinde davacı yüklenici tarafından, muhatabı davalı alt yüklenici olan … 35. Noterliğinin … tarihli ve … Yevmiye Numaralı İhtarnamesinin keşide edildiği, bu İhtarnameyle, ‘Fatura bedelini ana yüklenicinin davacı yüklenicinin ikinci sözleşmeye ilişkin hakedişlerini onaylamasını müteakip alt yüklenicilik sözleşmesine ilişkin tüm haklarının saklı olduğunu’ bildirdiği, geçici kabul ve kesin kabul işlemleri yapılmadığından taraflar arasında hukuken sözleşme ilişkisinin devam ettiği, yapılan ödemeyi, alt yüklenicilik sözleşmesinin 12.3. maddesinin “Ancak, yüklenicinin sehven yapmış olduğu fazla ödemeler olması halinde, yüklenicinin; bu ödemeleri kesin hakedişe kadar/kesin hakediş dahil düzeltme ve mahsup etme hakkı saklıdır” hükmü çerçevesinde sehven yapılan ve geri istenebilecek/düzeltilecek/mahsup edilecek ödeme olarak kabulünün mümkün bulunduğu, Davacı yüklenici ile davalı alt yüklenici arasındaki yazışmalar ile davacı yüklenici ile dava dışı ana yüklenici arasındaki ikinci sözleşme kapsamındaki 4 İstasyon işine ilişkin taraflar arasında imzalanan geçici kabul tutanağından, geçici kabul başvurusundan sonra uyuşmazlık konusu sözleşme kapsamındaki İçmeler İstasyonuna ilişkin işte eksiklikler olduğunun, bu eksikliklerin tutanağa bağlandığının ve bunun davalıya bildirildiğinin anlaşıldığı, Diğer taraftan uyuşmazlık konusu işe ilişkin geçici ve kesin kabul işlemlerinin yapılmadığı ve eksikliklere ilişkin nihai mutabakatın sağlanmadığı dikkate alındığında, davacı yüklenici tarafından geri istenebilecek fazla ödemenin, davacının ana yükleniciden aldığı ve eksik ve kusurlu imalatlara göre belirlenmiş hakediş tutarına göre değil, bundan bağımsız olarak alt yüklenicilik sözleşmesi kapsamında sözleşme bedeline nazaran yapılan ödemeye göre belirlenmesinin daha doğru olacağı, Buna göre alt yüklenici sözleşmesinin, ikinci sözleşmeye ve hatta ana sözleşmeye bağlayan hükümleri bulunsa da nihayetinde ayrı bir eser sözleşmesi olduğu, bu sözleşme konusu işin davacı ile davalı arasında geçici ve kesin kabullerinin yapılmadığı, uyuşmazlık konusu alt yüklenicilik sözleşmesinin tutarının KDV hariç 762.969,88 Euro olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlık konusu bu sözleşme bedeline göre fazladan ödenen tutarın, KDV hariç 30.599, 21 Euro (793.569,09 – 762.969,88) (KDV dahil 36.107, 07 Euro) olabileceği ve bu miktarın talep edilebileceği, ikinci sözleşme kapsamında davacı yüklenici ile dava dışı ana yüklenici arasında imzalanan geçici kabulde tespit edilen eksik işlere göre alınan hakediş bedeline nazaran alt yükleniciden daha fazlasının istenmesinin, ancak tarafların kendi aralarında ve alt yüklenicilik sözleşmesine göre yapılacak geçici ve kesin kabul işlemlerinin tamamlanmasından sonra varsa eksik işlere ve ortaya çıkacak gerçek rakamlara göre mümkün bulunduğu, bu aşamada taraflar arasında geçici ve kabul süreçleri tamamlanmadan ve varsa sözleşmesine göre eksik işler tespit edilmeden daha fazlasının talep edilmesinin doğru olmayacağı, Davacı yüklenicinin ticari defterlerinde davalı alt yüklenici nam ve hesabına kayıtlı 39.678,14 Euro (artı eksi kur farkı düzeltmeleriyle toplam 147.201,93 TL) tutarında bir nakit teminat bulunduğu, uyuşmazlık konusu alt yüklenicilik sözleşmesinin 2.3.2. maddesinde, “Altyüklenicinin aylık hakedişlerinden % 5 (yüzde beş) tutarında nakit teminat kesintisi yapılacağı”; 12.5. maddesinde, nakit teminat kesintisinin ilk yarısının, “İşin geçici kabul tutanağının imzalanmasından sonra 10 (on) gün içerisinde”, diğer yarısının ise, “İşin kesin kabulünden sonra altyüklenicinin işbu altyüklenici sözleşmesinde zikredilen Sosyal Sigortalar Kurumu’na karşı olan yasal yükümlülüklerini yerine getirmesinden, işçilik oranlarını tutturmasından, SGK ilişiksizlik belgesini temin etmesinden, varsa 3. şahıslara karşı olan tüm yükümlülüklerini ve ayrıca kusur, düzeltme, onarım vb. işbu sözleşmenin diğer maddelerinde hüküm altına alınmış olan tüm sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirmesinden sonra” iade edilebileceğinin hükme bağlandığı, Buna göre, davacı yüklenici ile davalı alt yüklenici arasında imzalanan uyuşmazlık konusu sözleşme kapsamındaki işin geçici ve kesin kabullerinin yapılmadığı ve bu işlemler tamamlanmadan aralarındaki sözleşme ilişkisinin sona erdiğinin kabul edilemeyeceği dikkate alındığında, nakit teminatın davalıya iade edilmesinin bu aşamada mümkün bulunmadığı, davalıya fazla yapılan ödemenin, devam eden sözleşmenin 12.3. maddesi çerçevesinde ‘sehven yapılan ödemenin istirdadı’ kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve teminat ile ilişkilendirilmesinin doğru olmayacağı, teminatın iadesi ile ilgili işlemlerin sözleşme kapsamında ancak geçici ve kesin kabul aşamalarında değerlendirilebileceği yönünde görüş ve kanaat belirtilmiştir.
Tüm Dosya Kapsamı Birlikte Değerlendirildiğinde
Dava, taraflar arasında akdedilen eser sözleşmesi kapsamında davalıya fazla ödeme yapıldığı iddiasına dayanan istirdat istemine ilişkindir.
Davacı şirket ile dava dışı ana yüklenici … ortak girişimi arasında 31.03.2014 tarihli alt yüklenici sözleşmesi imzalandığı, davacının bu sözleşmeyle … Projesi kapsamında … Elektromekanik işlerinin yapımını üstlendiği, 07.04.2014 tarihli sözleşme ile bu kez davalı ile davacı arasında eser sözleşmesi imzaladığı ve… Tesisat İşlerinin yapımının alt yüklenici sıfatıyla davalı tarafından üstlenildiği , kesin hakediş tutanakları düzenlenmeden davalı tarafından düzenlenen faturaya istinaden davacı tarafından davalıya 190.606,40 Euro ödeme yapıldığı, dava dışı ana yüklenici …ortak girişimi ile davacı arasında düzenlenen kesin hakedişe göre davalıya fazla ödeme yapıldığı, davacı ile davalı arasında akdedilen alt yüklenici sözleşmesi kapsamında kesin hakedişin düzenlenmediği hususlarında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, davalı tarafından düzenlenen ve davacı defterlerine kaydedilip ödenen 190.606,40 Euro bedelli faturanın; ana yüklenici ile yapılan kesin hakediş tutanaklarına göre fazla ödenen kısmının iadesinin istenip istenemeyeceği hususunda toplanmıştır.
Eser sözleşmelerinde yüklenicinin iş bedelini hak kazanabilmesi, yapımı kararlaştırılan işin sözleşmesine, mevzuatına, fen ve teknik kurallarına ve iş sahibinin beklediği amacına uygun olarak tamamlanıp iş sahibine teslim edilmesi koşuluna bağlı olup davalı tarafından kesin hakediş alacağının ödenmesi için keşide edilen 03/08/2016 ve 17/10/2016 tarihli ihtarnamelere davacı tarafından verilen cevabi ihtarnamelerden (… 35.Noterliğinin … tarihli … yevmiye sayılı, … 35.Noterliğinin … tarihli … yevmiye sayılı) son hakedişin 07.04.2014 tarihli sözleşmeye uygunluğu ve ilave işler/ ilgili birim fiyatlar konusunda ihtilaf bulunmadığı, cevabi ihtarnamelerde davacı tarafından yapılan işin eksik yapıldığının iddia edilmediği gibi her hakedişin bir önceki dönemde yapılan imalatlara göre düzenlendiği 21/05/2019 tarihli kök rapor, 05/07/2021 tarihli ek rapor ve 27/02/2023 tarihli ek bilirkişi raporundan ( çoğunluk görüşünden) anlaşılmakla davacı defterlerine kaydedilen fatura kapsamında yapılan ödemenin davalıdan iadesinin talep edilemeyeceği kanaatine varılmakla 27/02/2023 tarihli ek bilirkişi raporunda yer alan çoğunluk görüşüne itibar edilerek davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Peşin yatırılan 9.173,95 TL’den tahsil edilmesi gereken 179,90 TL maktu karar harcının mahsubu ile fazla yatırılan 8.994,05 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacılara iadesine,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesap ve takdir edilen 77.091,44 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Gider avansının kalan kısımlarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 15/06/2023

BAŞKAN …

ÜYE …

ÜYE …

KATİP …